Katalog

7 EYLÜL 2013 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA kultur@cumhuriyet.com.tr KÜLTÜR 15 FİLM EKİBİ SöYLEŞİ DüzENLEYEcEK İstanbul Rumlarının hikâyeleriyle 67 Eylül olaylarını hatırlamak Hasretim İstanbul ASLI ULUŞAHİN Lozan Mübadilleri Vakfı’nın gerçekleştirdiği “Hasretim İstanbul” projesinin meyvelerinden olan aynı adlı sergi, İstanbul, Atina ve Selanik’teki yolculuğunun ardından, 67 Eylül olaylarının yıldönümde Ankara’da açıldı. Çankaya Belediyesi’nin u Ankara’daki sergi, İstanbul’u terk etmek zorunda kalan Rumların hikâyelerinden oluşuyor. Adını ise onların İstanbul’a olan özlemlerinden alıyor. Kalyopi Sofiadu, “İstanbul canımdan, içimden, aklımdan çıkmıyor. Uykumda ev gördüğüm zaman İstanbul’daki evimi görüyorum. Başka ev görmüyorum” diyor. Bana diyor ki; ‘Sen kızım hiç çarşıya çıkmayacaksın. Ne istersen ben alacağım. Ekmeğini bile ben getireceğim’. Adam her gün geliyordu; ‘İhtiyacın var mı?’. Ondan sonra kocam pahalı bir kalem hediye etmek istedi. Adam dedi ki: ‘Ben bu hediyeyi kabul etmeyeceğim. Ancak bana bundan sonra ‘Şimdiki Zaman’ gösterime girdi 1957 Büyükada doğumlu Fofi Raptopulu’nun aile albümünden. işbirliğiyle düzenlenen, belediyenin Müze Çankaya adındaki yeni sergi salonundaki etkinlik 20 Eylül’e kadar sürecek. Vakıf üyelerinden, genel sekreter Sefer Güvenç, Çimen Turan ve Müfide Pekin’in hazırladığı proje için Atina ve Selanik’te yaşayan 47 Rum ile yüz yüze görüşmeler yapıldı. Bu görüşmelerden elde edilen görüntü kayıtları, fotoğraflar ve belgelerden, söz konusu sergi, Tahsin İşbilen’in yönetmenliğini yaptığı belgesel ve kapsamlı bir katalog kitap oluşturuldu. İstanbul’da 1930’da 130 bin Rum yaşıyordu. 2013’e gelindiğinde bu sayı 2000’in altına düştü. Rumlar 30’larda gitmeye başladılar. Yunan uyrukluların 1964’te sınır dışı edilmesiyle de asıl göç yaşandı. Ancak 1955’teki 67 Eylül olayları, “artık burada bana yaşama şansı yok” diye düşündüren huzursuzluklar silsilesindeki ilk darbe oldu onlara. 1946 Beyoğlu doğumlu Yorgos Lefkaros 1939 Yedikule doğumlu Ioanna Koçopulu’nun aile albümünden (Burgazada Vapur “Gruplar sergide hikâyesi İskelesi’nde oğluyla, 1968). halinde geldiler Hristo İsakidis’in aile albümünden (Hristo’nun ailesi, Okmeydanı civarı faytonla aile gezisi). Kültür Servisi Belmin Söylemez’in ilk uzun metraj filmi “Şimdiki Zaman” gösterime girdi. Filmde işsiz bir genç kadının öyküsü üzerinden gelecek, kader ve dostluk kavramları sorgulanıyor. “Şimdiki Zaman”ın yönetmeni Belmin Söylemez, filmin oyuncuları Sanem Öge, Şenay Aydın ve Ozan Bilen’le birlikte film gösterimlerine katılıp seyircilerle sohbet edecek. Film söyleşisi, bu akşam Ortaköy Feriye Sineması’nda 19.00 seansı sonrası Yekta Kopan moderatörlüğünde, yarın akşam da Ankara Kızılırmak Sineması’nda 18.45 seansı sonrası Sinan Yusufoğlu moderatörlüğünde gerçekleştirilecek. Film, 31. Uluslararası İstanbul Film Festivali, 19. Adana Altın Koza Film Festivali, 24. Ankara Film Festivali ve 56. San Francisco Film Festivali’nden ödül almıştı. ‘Seviyorum ama kalamam’ aktarılanlardan biri. Lefkaros, 67 Eylül olaylarının yarattığı duyguyu şöyle anlatıyor: “Babamın Kallavi Sokağı’nda terzi dükkânı vardı. Dükkân yıkıldı. Bütün kumaşlar, makineler... Okulumuz yakıldı, yıkıldı. Bütün bunlar üzerimizde bir tepki yarattı. Ağabeyim, o zaman 16 17 yaşındayken ‘Ben burada kalamam, gitmek istiyorum’ dedi. Babam borç alarak yeniden yaptı dükkânı. Yine de ağabeyim ‘Ben İstanbul’u seviyorum ama burada kalamam’ dedi. Çok zor bir hayal kırıklığı oldu.” Olaylarda evler, işyerleri, okulların yanında, kiliseler, hatta mezarlıklar da harap edildi. 1945 Samatya doğumlu Themistoklis Pahopulos, mahallelerindeki Aya Konstantin Kilisesi’ne yapılanları “Unutmam, o anı unutamam” diye vurgulayarak anlatıyor: kamyonların üzerinde. İlk olarak Aya Konstantin Kilisesi’ne indiler. İlk hedef bu inanılmaz güzel, zengin bezemeler içeren ibadethane oldu. Zenginlik derken bunun bir azınlığa ait zenginlik olduğu düşünülmesin; Türkiye’ye ait bu zenginlik, devlete ait. Ulusun zenginliğiydi. İşte bu ulusun zenginliğini mahvettiler. Yakıp yıktılar. ... Arka bahçeden kocaman kilisenin mum gibi yanışını seyrettik.” selam verirseniz çok memnun olacağım’. O kadar. Bu hiç aklımdan çıkmıyor.” Rumlar, yaşanan iyi ve kötü anıları hiç unutmadılar. Her şeye rağmen İstanbul’u özlemeyi de sürdürdüler. “Hasretim İstanbul” projesi de adını bu özlemden aldı. 1944 Edirnekapı doğumlu Kalyopi Sofiadu, “İstanbul’u özlüyorum tabii” diyor ve ekliyor “İstanbul canımdan, içimden, aklımdan çıkmıyor. Uykumda ev gördüğüm zaman İstanbul’daki evimi görüyorum. Başka ev görmüyorum.” 1943 Beyoğlu doğumlu Spiros Kyriakopulos ise duygularını kısacık bir cümleye sığdırıyor: “İstanbul doğduğum yer, anam gibi...” Daha nice yaşamöyküsünün aktarıldığı, Türkiye tarihindeki karanlık bir dönemle yüzleşme olanağı sunan sergi 20 Ekim’e kadar görülebilecek. Ancak dileyenler serginin kataloğunu İstanbul’daki Lozan Mübadilleri Derneği’nden edinebilirler. (www.lozanmubadilleri.org.tr) DVD 12 EYLüL’DE ÇIKAcAK ‘Kilise mum gibi yandı’ Bir tarafta yağma, yıkım ve tehditler sürerken diğer tarafta pek çok Türkiyeli, yaşananları engellemeye, en azından komşularının hayatını kurtarmaya çalıştı. Görüşmelerde sıkça tekrar edilen bu vefa anılarından birini 1931 Kadıköy doğumlu Amarillis Yorgantidu aktarıyor: “Hadiselerde ben hamileydim, oğlana... Ve hiç unutamayacağım bir şey oldu. Babamın bir Türk arkadaşı geldi. Selam verin yeter... ‘İstanbul, anam gibi…’ Diyarbakır 5 No’lu Cezaevi belgeseli Kültür Servisi 12 Eylül askeri darbesinden sonra Diyarbakır 5 No’lu Cezaevi’nde yaşanan işkenceleri konu edinen “5 No’lu Cezaevi: 198084” adlı belgeselin DVD’si 12 Eylül’de çıkacak. Filmin DVD’sinde Kürtçe, Almanca, Fransızca ve İngilizce dört ayrı altyazı seçeneği olacak. Yönetmenliğini Çayan Demirel’in, yapımcılığını Surela Film’in üstlendiği film; 46. Antalya Altın Portakal Film Festivali’nde, 42. SİYAD Ödülleri’nde ve 21. Ankara Film Festivali’nde “En İyi Belgesel” ödülü almıştı. Belgeselde o dönem cezaevinde tutuklu bulunan ve döneme tanıklık eden kişilere de yer veriliyor. Belgeselde, Ahmet Türk, Sakine Cansız, Paşa Uzun, Nuran Maraşlı, Feridun Yazar, Nurettin Yılmaz, Tarık Ziya Ekinci, Recep Maraşlı, Ümit Kardaş’ın da aralarında bulunduğu toplam 55 tanık yer alıyor. AYŞE BERKTAY’A ÇEVBİR’DEN DESTEK ‘Hepimizi hedef alıyorlar’ Kültür Servisi Çevirmenler Meslek Birliği, KCK davasında tutuklu olan çevirmen, yazar ve insan hakları savunucusu, aynı zamanda birliğin üyesi Ayşe Berktay’a destek çağrısında bulundu. Ayşe Berktay’ın, 920 Eylül tarihlerindeki duruşması Silivri’de gerçekleştirilecek. Berktay serbest kalana kadar davanın takipçisi olacaklarını belirten Çevirmenler Meslek Birliği, duruşma öncesi Ayşe Berktay’a destek çağrısında bulunarak bir yazılı açıklama yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer veriliyor: “Türkiye’de iktidarın muhalif yazarlara, gazetecilere, sanatçılara, çevirmenlere yönelik sistemli baskısı bugün 12 Eylül dönemini aratmayacak düzeye ulaşmıştır. İktidarın diline pelesenk ettiği ‘barış süreci’ ise, Ayşe Berktay da dahil hukuk dışı uygulamalarla hapishanelerde tutulan, dahası ölmelerine göz yumulan, bir anlamda katledilen onlarca insanla adeta alay etmektedir.” BM Filistin İnsan Hakları Özel Raportörü, Uluslararası Hukuk Profesörü Richard Falk, Irak Dünya Mahkemesi (WTI) sürecinde birlikte çalıştığı Ayşe Berktay’a verilen Brussels Tribunal Uluslararası Dayanışma Ödülü’nü bugün 14.00’te PEN Türkiye Merkezi’nde düzenlenecek bir törenle Berktay’ın ailesine sunacak. Mahkemenin 2327 Haziran 2005’te İstanbul’da yapılan nihai oturumunda Richard Falk iddia heyeti başkanı, Ayşe Berktay ise içerik komitesi üyesi ve koordinatör olarak çalışmışlardı. KCK davası kapsamında tutuklu bulunan Berktay’ın WTI için yaptığı seyahatler, KCK iddianamesinde suç delili olarak yer almıştı. Picasso’yu da buzladılar! FIRAT KOZOK l TV kanallarındaki sansür gemi azıya aldı Berktay’a ödül ANKARA Sinemalarda yayımlandığı dönemde büyük yankı uyandıran “The Island” (Ada) filmi, önceki akşam ATV’de ekranlara geldi. Ancak dünyaca ünlü ressam Pablo Picasso’nun filmde görülen tablosu sansürlendi. ATV’de önceki gece yayımlanan “Ada” adlı filmde 20. yüzyılın en büyük ressamlarından Pablo Picasso’nun, 1962’de yapmış olduğu tablosu sansüre uğradı. Picasso’nun “Oturan Kadın” adını taşıyan resimlerinden birinin, “göğüsleri andıran çizimler” yüzünden mozaiklenmesi sosyal medyada tepkiyle karşılandı. Scarlett Johansson, Michael Clarke Duncan, Ewan McGregor ve Sean Bean’in Picasso’nun bu tablosu ATV ekranlarında sansüre uğradı. de rol aldığı filmde Lincoln Six Eco (Ewan McGregor) ve Jordan TwoDelta (Scarlett Johans son) görünüşe göre ütopik ama dışa kapalı bir tesiste yaşamaktadırlar. Dikkatle kontrol edilen bu ortamın tüm diğer sakinleri gibi, onlar da “Ada”ya gönderilmek için seçilmeyi umut ediyorlar; söylentiye göre burası gezegendeki son kirletilmemiş bölgedir. Ama aslında kendilerinin birer klon olduklarını ve ölmelerinin yaşamalarından daha değerli olduğunu keşfettiklerinde cüretkâr bir kaçış planlarlar. Bilmedikleri bir ortamda, bir zamanlar yuvaları olan kurumun sinsi güçleri tarafından amansızca takip edilen Lincoln ve Jordan, Ada hakkındaki gerçeği ortaya çıkarmak ve geride kalanları kurtarmak için hayatlarını riske atarlar. Böyle bir filmde, gerçeküstücü bir tablodaki “göğüslerin” kapatılması, TV kanallarındaki keyfi sansürlemenin nerelere vardığının çarpıcı bir örneği olarak nitelendi. Ucu olmayan şehir Kültür Servisi Yönetmen İmre Azem’in çok ses getiren belgeseli “Ekümenopolis: Ucu Olmayan Şehir” 13 Eylül saat 19.00’da GoetheInstitut İstanbul sinema salonunda gösterilecek. Büyümekten artık nefes alamayacak hale gelmiş bir metropolün portresini çizen filmde akademisyenler, sokak satıcıları, yazarlar, inşaat şirketleri ve şehrin sakinleri konuşuyor. Ücretsiz gerçekleşecek film gösteriminin ardından senarist Ulus Atayurt ile bir söyleşi yapılacak. 21. YIL KURBAN BAYRAMI REZERVASYONLARIMIZ BAŞLAMIŞTIR Bodrum’un Mavi Bayraklı Bitez koyunda doğanın güzelliğini cömertçe yansıttığı, yeşilin, kumsalın bütünleştiği ve sımsıcak dostlukların buluşma yeri. Kültür Servisi Nilüfer 19 Eylül saat 21.00’de Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Sahnesi’nde vereceği konserde 32 kişilik orkestra, dansçılar eşliğinde en sevilen hitlerinden oluşan repertuvarıyla şarkılarını seslendirecek. İlhan İrem, sanat hayatının 40. yılında “Aşk Daima” konseri ile Turkcell Yıldızlı Geceler kapsamında 21 Eylül saat 21.00’de Harbiye Cemil Topuzlu Açıkhava Sahnesi’nde. Açıkhava’da Nilüfer ve İlhan İrem Yeni bir Hendrix DVD’si yolda Kültür Servisi Jimi Hendrix’in hayatını konu alan yeni bir belgeselin DVD’si 5 Kasım’da piyasaya çıkıyor. Ünlü gitaristin daha önce yayımlanmamış 1968’deki bir performansını da kapsayan DVD sanatçının 70. doğum gününe denk geliyor. 10 Adımda Odanızdan Plaja Tatil Keyfi Denize sıfır özenle dizayn edilmiş kumsal plajı, 20 yılı aşkın kalite ve güler yüzün hizmete yansıdığı, evinizi aratmayacak lezzet ve damak tadını ön planda tutan titiz ve zengin mutfağı... • 2013 yılı restore edilmiş odalar • Tamamıyla yenilenmiş plaj alanı • Yepyeni restaurant, mutfak ve bar alanı • Odalarda uydu sistemli LCD TV • Kablosuz internet • Bitez’e özgü yürüyüş turları keyfi • LİG TV Keyfi TEL: 0252.363 79 04 • GSM: 0533.722 81 81 Daha fazla bilgi için: www.manuelahotel.com