Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 EYLÜL 2013 ÇARŞAMBA 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr BEDAŞ’ın kullanıcılara haber vermeden tarifelerde yaptığı değişikliğin tüketicilere faturası ağır oldu. Tüketiciler önceki aya göre ortalama yüzde 2050 arasında yüksek gelen faturalara isyan ediyor. Elektrik faturasına özelleştirme farkı Dikkat edilecek beş nokta Yüksek elektrik faturalarından şikâyet eden işyeri ve mesken sahiplerinin şikâyetlerini inceleyen www.sikayetvar.com elektrik faturasını artıran 5 nedeni ortaya koydu. * Sayaçta fabrika hatası olabilir: Elektrik sayaçlarındaki fabrika hatası elektrik faturalarını şişiriyor. Sayaçlarınızı kontrol ettirmekte fayda var. * Sayaç yanlış okunuyor olabilir: Elektrik sayacı hatalı ve eksik okunduğu için büyük meblağlarda borç çıkarılıyor. * Ödenen faturaları atmayın: Ödenen dekontunu sakın atmayın. Gelebilecek yüksek faturalara karşı ödediğiniz dekontlar güvenceniz olacak. * Faturanızın peşine düşün: Elektrik faturanız gelmiyorsa sevinmeyin. Elektrik faturası gelmeyenler, elektrik sayacı geç ve yanlış okunanlar, sayacı arızalananlar hatta elektrik faturasında “az tüketim faturalandırılmadı” ibaresini görenler elektrik faturası şoku yaşayabiliyor. * Akıllı sayaç kullananlar zamanlamaya dikkat etmeli: Halk arasında ‘akıllı sayaç’ olarak bilinen üç zamanlı faturalandırmayı ancak abonenin başvurusu halinde uyguluyor. Aksi halde tek fiyattan hesaplanan klasik tarife geçerli oluyor. Mehmet Cengiz Akşam’dan vazgeçtiler Ekonomi Servisi CengizKolinLimak Ortaklığı, Türk Medya Grubu’nu satın alma girişiminden vazgeçtiğini açıkladı. Ortaklık adına yapılan yazılı açıklamada, “Türkiye Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) yönetiminde bulunan Türk Medya Grubu (Akşam Gazetesi, SkyTürk 360, radyo ve dergiler) ile ilgili satın alma yolundaki girişimimizden vazgeçmiş bulunmaktayız” denildi. Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, CNBCe’ye yaptığı açıklamada, medyada kalıcı olacaklarını açıklamıştı. Üçlü ortaklık, son dönemde inşaat sektörünün yanı sıra enerji sektöründe de hızla büyüyor. Başta BEDAŞ olmak üzere 4 dağıtım şirketine sahip olan CengizKolinLimak’ın dahil olduğu konsorsiyum, yanına Kanyon ve MaPa’yı da alarak 3’üncü havalimanı ihalesini 22.2 milyar Avro’luk teklifle almıştı. Ortaklık, BEDAŞ (Boğaziçi Elektrik Dağıtım AŞ) ve Akdeniz Dağıtım bölgesini 2.5 milyar dolarlık imza ile devralmıştı. Ortaklar adına konuşan Nihat Özdemir, 3 yıl önce devraldıkları Uludağ ve Çamlıbel’le birlikte, toplam 9.5 milyon aboneye yılda 46 milyar kilovatsaatlik elektrik dağıtımı sağlayacaklarını söylemişti. Nihat Özdemir Naci Kokoğlu Ekonomi Servisi Özelleşen elektrik dağıtım şirketleri, artan maliyetlerini tüketiciye yansıtmaya başladı. Bir yandan tarife değişikliği yaparak indirimli tarifeleri tüketiciye haber vermeden normal faturaya çeviren dağıtım şirketleri bir yandan da ‘Hizmet bedeli’ gibi başlıklar altında tüketicinin elektrik faturasını kabartıyor. Faturayı kabartan en önemli unsurlardan birini tarifelerin değişmesi oluşturdu. Kullanıcılar elektrik faturaları için normalde üç zamanlı tarife veya tek zamanlı tarife seçimleri yapabiliyor. Üç zamanlı tarifede saat 22.00’den sonra kullanım ücreti önemli oranda düşerken tüketiciler yoğun elektrik tüketimi gerektiren işleri bu saatlere kaydırıp tasarruf edebiliyordu. Ancak iddialara göre Boğaziçi Elektrik Dağıtım Şirketi AŞ (BEDAŞ), geçen ay kimseye haber vermeden tüm tarifeleri tek zamanlı tarifeye geçirdi. Kendilerini üç zamanlı tarifeye göre ayarlayan kullanıcılar da bir anda çok yüksek elektrik faturalarıyla karşı karşıya kaldı. Hürriyet.com’un haberine göre, önceleri 5060 lira arasında fatura ödeyenler bu ay 100 liranın üzerine çıkan faturalar ödemek zorunda kaldı. Hatta kimi faturalar 150 liraya kadar çıktı. Tüketiciler Derneği Başkanı Aydın Ağaoğlu, gelişmeler üzerine üç zamanlı tarifenin, tüketicilere haber verilmeden tek zamanlı tarifeye geçirildiğini ifade ederek “Ortalama 100 liralık ay Fazla kısmı geri isteyin lık elektrik faturası gelen bir ailenin 50 liralık faturasının gece 22.00’den itibaren geldiğini farz edelim. Tüketiciye haber verilmeden yapılan tarife değişikliğinde 15.67 kuruş yerine 28.39 kuruş üzerinden faturalandırılmış. Bu durumda faturalarda yüzde 3540’lık artışlara yol açıldı. Burada hukuka aykırılık var. Tüketiciler, faturanın fazla kısımlarını geri talep edebilirler.Tüketici hakem heyetlerine başvurabilirler. Tüketiciler yeni sözleşme yapmaya zorlanabilir. Bu süreçte yeni sözleşme yapmasınlar” bilgisini verdi. BEDAŞ ise faturalardaki artışın tarife değişikliği ile ilgili olmadığı ancak bayram dolayısıyla okuma sürelerini uzatması nedeniyle faturaların yüksek gelmiş olabileceği açıklamasını yaptı. BEDAŞ’ın özelleştirmesi geçen aralık ayında yapılmış ve ihaleyi 1 milyar 960 milyon dolar ile CengizKolinLimak ortaklığı almıştı. Türkiye TAP’a ortak oluyor MUSTAFA ÇAKIR Nükleerin ÇED’i ekimde incelenecek Cengiz Çetindoğan Michael Wale Ekonomi Servisi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, format bakımından uygun bulduğu Akkuyu Nükleer Santralı’nın içerik incelemesine ekimde başlayacak. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Rus firmasının Mersin’de yapacağı ve Türkiye’nin ilk nükleer santralı olacak olan Mersin Akkuyu Güç Santralı’nın Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu formatında eksiklikler olduğu gerekçesiyle rapor şirkete geri gönderilmişti. “Şekil açısından uygun bulunan raporun 1 Ekim’den itibaren içerik incelemeleri başlayacak. Üniversiteler, TAEK, Enerji Bakanlığı, Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı gibi 58 farklı kurum ve kuruluşun içinde bulunduğu İnceleme Komisyonu tarafından raporda detaylı bir inceleme yapacak” denilen açıklamada, 3 bin sayfalık ÇED raporunda Rus şirket, nükleer santralın, çevredeki hava, su, tarımsal üretim ve hayvancılığa zarar vermeyeceğini belirtiyor. Raporun onaylanabilmesi için komisyonda bulunan tüm kurumların görev alanına giren tüm şartların yerine getirilmiş olması gerekiyor. Hakan Aydın Haluk Okutur Henk Kool Starwood ve Demsa St. Regis için imzaları attı Ekonomi Servisi Demsa Group, Maçka’da gerçekleştirdiği ve 2014’te açılması planlanan otel projesi için St. Regis markasını getirmek üzere Starwood Hotels & Resorts ile anlaştı. Mimar Emre Arolat’ın imzasını taşıyan St. Regis İstanbul’un, Maçka Parkı ve Boğaz manzaralı, dördü dünyaca ünlü tasarımcılar tarafından özel olarak tasarlanan 118 odası ve 180 metrekarelik sıra dışı bir kral dairesi bulunuyor. Demsa Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Çetindoğan ile Starwood Hotels & Resorts, Avrupa, Afrika ve Ortadoğu Başkanı Michael Wale’in katılımıyla yapılan imza töreninde verilen bilgilere göre Maçka’da arsa dahil 180 milyon dolarlık yatırımla hayata geçecek olan St. Regis Otel özel hizmetler sunuyor. Bunlar arasında en çok öne çıkan da uşak hizmeti. Oteldeki uşak, dileyen misafirlerin bavullarını yerleştirmekten toplamaya, onlara şehir turu attırmaya kadar birçok alanda yardımcı oluyor. Her yıl üç milyon Hollandalı simit yiyor Ekonomi Servisi Yurtdışı açılışlarını hızla sürdüren Simit Sarayı, Hollanda Başkonsolosu Robert Schuddeboom ev sahipliğinde bir işbirliği anlaşması imzaladı. Hollanda Başkonsolosu Robert Schuddeboom ev sahipliğindeki resepsiyonda, Simit Sarayı Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Okutur ve Simit Sarayı’nın Benelux Master Franchisee’si Hakan Aydın işbirliklerini pekiştirmeyi hedefleyen anlaşmayı imzaladı. Hollanda’da gördükleri ilgiden büyük mutluluk duyduklarını ve 2015 yılına kadar 50’den fazla mağaza açmayı planladıklarını belirten Simit Sarayı Yönetim Kurulu Başkanı Haluk Okutur, “Şu an Hollanda’da sekiz Simit Sarayı mağazamız ile hizmet veriyoruz. İlk mağazamızı Ağustos 2010’da Den Haag’da (Lahey) açtık. Gördüğümüz yoğun ilgi üzerine açılışlarımızı hızlandırma kararı aldık. Temmuz 2011’de Rotterdam, Aralık 2012’de Amsterdam, Şubat 2013’te Beijerlandselaan, Mart 2013’te Meent ve Mayıs 2013’te Deventer Simit Sarayı mağazalarının açılışlarını gerçekleştirdik. Şu anda Hollanda’da bulunan mağazalarımızda yılda 3.000.000 kişiye hizmet veriyoruz. Yıl sonunda Hollanda’da 15 mağaza ile hizmet vereceğiz ve 2015 yılında de 50’den fazla mağaza olmayı hedefliyoruz” dedi. ANKARA AKP, “asrın projesi” olarak sunduğu Nabucco’nun yerine geçecek Azeri gazının Yunanistan, Arnavutluk üzerinden İtalya’ya ulaştırılmasını öngören TransAdriyatik Doğalgaz Boru Hattı Projesi’ne (TAP) yüzde 15 payla ortak olmaya hazırlanıyor. MHP Kocaeli Milletvekili Lütfü Türkkan, Nabucco Projesi’nin geleceğine ilişkin olarak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi. Türkkan, Yıldız’a “Hükümetiniz, reklamını yaptığı Nabucco Projesi’nin hayata geçirilmesi için 10 yıl boyunca birçok anlaşma imzalamasına rağmen neden hayata geçirilememiştir” sorusunu yöneltti. Yıldız, Nabucco Projesi’nin konseptinin değiştirildiğini belirtti. 2011’de TAP Konsorsiyumu’nun bir başka şirketi TAP Projesi’ne yüzde 15 payla ortak olmaya davet ettiğini belirten Yıldız, “Ülkemizin enerji merkezi olması hedefi doğrultusunda TAP’a ortak olunması konusu yeniden değerlendirilmektedir” dedi. (AA) Esnaf alkol yasağına uyum sürecinde Ekonomi Servisi Alkollü içkilerin 22.0006.00 saatleri arasında perakende satışının yapılamayacağına ilişkin düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle esnafın yasağa uyum çabası da başladı. Önceki gece başlayan yasağı esnaf, sattığı alkollü içkilerin şişelerini gazete kâğıdıyla kapatarak uygulamaya çalıştı. Yasaklara göre, saat 22.00’de bayi ve marketlerde alkol satışı yapılmayacak. Park, bahçe, piknik alanı, sahil, mesire yerleri, bank ve sokaklarda alkollü içki tüketimi yasak. Karayolları ve şehir içi yollardaki tesislerde içki satılamayacak. Market veya tekel bayiler, alkol içeren ürünleri vitrinlerde halkın göreceği şekilde sergileyemeyecek. İçki dolapları ise işletmelerin kapalı veya kuytu bölümlerine konulacak. Bu ülkenin işçisinin, emekçisinin öyküsü hep hazindir... Alabildiğine sömürüye açıktır. Güvencesiz, ağır ve uzun çalışma koşullarında geçer yaşamlar. Buna karşın işlerini kaybetme korkusuyla susar çoğu. Sessizce önlerine konan işi yaparlar. Patronun iki dudağı arasındadır çünkü gelecekleri... Gün gelir, patronun işleri bozulur. Ve çoğu zaman bedeli ilk ödeyen işçi olur. Maaşların ödenmesi aksar önce, ardından ücretsiz izin. Bu da çare olmadı ise kapının önü gösterilir. Hak arama süreci ancak son aşamada artık kaybedecek bir şey kalmayınca başlar. Orada da fireler zaten baştan verilir. Emekliliği yaklaşan, başka iş bulabilen çeker gider. Bir avuç insan fabrika önünde başlar direnişe. Başlar başlamasına da bu kez sesini duyuramaz. Malum medya her zamanki gibi 3 maymunu oynamaktadır. Ancak ilk kez malum öykü boyut değiştirdi. 8 aydır hakları için mücadele eden Kazova Triko’nun çalışanları önce fabrika binasını işgal ettiler ardından geçen hafta üretime başladılar... Şimdi ise harıl harıl kooperatifleşme hazırlıkları sürüyor. Kazova İşçisi ve Patronsuz Üretim Patronlar Ümit Somuncu ve oğlu Mustafa Umut Somuncu fabrikanın çoğunu bir gecede boşaltarak kayıplara karışmış, 94 işçiye tazminatları ve maaşları verilmemişti. Direnen işçilerin sözcüsü Bülent Ünal ile dün telefonda konuşurken arkadan dokuma makinesinin sesi geliyordu. Ünal, “28 arkadaş ile eyleme başladık. Çadır direnişine geçtiğimizde 1213 kişi kalmıştık. Şimdi aynı ekip üretime başladık. Bozuk olan motoru tamir ettik, öncelikle depodaki hammaddeleri kullanıyoruz, kadın tişörtü üretiyoruz. Şimdilik sadece tek bir makine ile çalışıyoruz. Diğerlerini de tamir etmeye uğraşıyoruz. Park forumlarında başladık satışlara, oradaki arkadaşlar hep bize destek oldular. Ardından amacımız kooperatif kurmak. dünyadaki örnekleri inceliyoruz” diye anlatırken Baha Kuban’ın geçen yıl Cumhuriyet Bilim Teknik’te “Ekonomik Demokrasi Arayışında Sıra Dışı Denemeler” yazısında Mondragon Kooperatifleri örneğini hatırladım. Her çalışanın ortak olduğu, ömür boyu istihdam garantisi, tüm kayıt ve raporlara eksiksiz erişim, tüm kararlarda eşit ve tek oy, yıllık kârdan eşit pay, sağlık ve emeklilik hakları, yanına bir de ekip biçebileceği küçük bir toprak parçası veren bir kooperatif. İspanya’nın Bask bölgesinde Mondragon isimli kasabada 1956 yılında küçük bir soba üretim atölyesi ve 24 işçinin katılımı ile başlar süreç. 2 yıl sonra sayı 158’e yükselir. 1959’a önce kendi bankası olan Caja Laboral Popular’ı sonra da 1969’da hükümetin kooperatifleri sağlık sigortası kapsamı dışında bırakması ile kendi sağlık sigortası kooperatifi Lagun Aro’yu kurarlar. 1982’ye gelindiğinde ise, Mondragon, 20.000 çalışanortak, 85 sınai, 6 tarımsal, 3 hizmet kooperatifi, 45 kooperatif teknik okulu, bir banka, bir araştırma merkezi, bir politeknik, 14 yapı kooperatifinden oluşmaktadır. Günümüzde ise Mondragon Kooperatifleri’ne bağlı şirketlerde 85 bin işçi çalışıyor. Yıl sonunda elde edilen kârın yüzde 45’i ARGE, yeni iş yaratma ve ilgili yatırım rezervleri olarak saklanırken, yüzde 45’i de işçiüyelerin hesaplarına dağıtılıyor. Yüzde 10 oranında bir fon ise Mondragon’un idare ettiği sağlık, eğitim, konut ve diğer toplumsal faydaya ayrılıyor. Mondragon Kooperatifi gerçekten de incelenmesi gereken bir model. Dünyada benzer örnekleri de var. Örneğin Birgün gazetesinin geçen gün gündeme getirdiği Meksika’da lastik fabrikasını işgal eden işçilerin oluşturdukları ve bugün uluslararası bir güç haline gelen Tradoc Kooperatifi. Fabrika işgali ve patronsuz üretim Türkiye’nin tarihinde pek sıklıkla görülen bir olay değil. Ancak neden bir başlangıç olmasın? Yıldız: Petrolün ek maliyeti 3 milyar doları aşar REUTERS Enerji Bakanı Taner Yıldız, petrol fiyatlarının mevcut seviyelerde sürmesi halinde bunun Türkiye’ye getireceği ek maliyetin yıllık 3 milyar doların üzerinde olabileceğini söyledi. Shell 90. Yılı Enerji, Su ve Gıda Forumu’nun ardından gazetecilere açıklamalarda bulunan Yıldız, Mısır’da askerlerin yönetime el koymasıyla başlayan dönemden itibaren petrol fiyatlarındaki artışın Türkiye’ye maliyetinin aylık 300 milyon dolar olduğunu kaydetti. ABD öncülüğündeki gönüllü koalisyon güçlerinin Suriye’ye yönelik operasyon düzenlemesinin gündeme gelmesiyle petrol fiyatları varil başına yaklaşık 10 dolar artıştı.