Katalog

28 AĞUSTOS 2013 ÇARŞAMBA CUMHURİYET kultur@cumhuriyet.com.tr SAYFA KÜLTÜR 15 Şiirimizin ‘uç beyi’ İlhan Berk, 5 yıl önce ‘Kanatlı At’ına binip bulutlara sürmüştü bekliyorlar seni u ‘Şifalı Otlar Kitabı’n çok kişiye şifa dağıtıyor. Seni bekleyenler arasında tümceler de var. Onlara haber yollayıp ‘Tümceler Geliyorum’ demişsin. Hâlâ bekliyorlar seni. GONCA ÖZMEN Hâlâ ‘Pera’yı dolaşıyoruz… Kitap Özetiyle Okuma Seferberliği AKP, parti içerisinde kitap okuma seferberliği başlatmış. AKP Kütüphanesi, her ay en az üç kitabın özetlerini teşkilata yolluyormuş. Genel başkan yardımcılarından Süleyman Soylu’nun projesiymiş bu “özet” kitap okuma seferberliği. Başbakan Erdoğan’ın “Seçmen birikimli siyasetçi ister. Arkadaşlarımız dünyayı, yakın tarihi ve günlük tartışmaları iyi bilmeli” direktifi ile bir kitap özetleme ekibi kurulmuş. 15 50 sayfa tutan özetler elektronik posta yoluyla genel merkez, kadın kolları ve gençlik kolları, MKYK üyeleri, bakanlar, bakan yardımcıları, milletvekilleri, vekil danışmanları, belediye başkanları, il başkanları ve ilçe başkanlarına gönderiliyormuş. Bu çalışma yılın başında başlamış ve AKP’liler bugüne kadar 23 kitabı bu yöntemle “okumuş”. Son olarak 12 Ağustos tarihinde Stephen Trombley’in “Modern Dünyaya Yön Veren 50 Düşünür” adlı kitabının özetini gönderilmiş. Özetlenen kitaplar arasında Brezezinski’nin “Stratejik Vizyon”, Narcis Serra’nın “Demokratikleşme Sürecinde Ordu”, Ha Joon Chang’nın “Sanayileşmenin Gizli Tarihi”, Charles Rosebault’un “Selahattin Eyyubi”, Kemal Karpat’ın “Kısa Türkiye Tarihi”, Füsun Türkmen’in “Türkiye ABD İlişkileri”, Mazhar Bağlı’nın “Modernizmde Direnen Estetik”, Charles Eisenstein’ın “Kutsal Ekonomisi” varmış. (Habertürk, 25.08.2013) Okuma alışkanlığının pek az olduğu bir ülkede “Okuma Seferberliği” sözünü duyduğunuzda hoşunuza gidiyor. Hele tüm parti yöneticilerinin düzenli olarak okuması gayet güzel bir şey. Ama hemen bir soru takılıyor kafanıza; “Niye kitabın tamamı değil de özeti?” “Özet” hazırlayıp yollamak kolaycılık sağlamaz mı, okuma alışkanlığının oluşmasını engellemez mi? Bu “seferberliğin” etik ve hukuki sakıncaları da var. Etik olarak bir eserden özetleme yapılacaksa eser sahibinden izin almak gerekir. Eser sahibi kitabını nasıl özetlediğinizi görmek, eserin bütünlüğünü bozup bozmadığınızı bilmek ister. Bir kitabın özetini ekitap haline getirip dağıtma işlemi bir yayın faaliyetidir. 15 – 50 sayfalık kitapçıkların AKP’nin tüm yöneticilerine dağıtıldığı göz önüne alınırsa on binlerce kopyalık bir yayın söz konusudur. Özet de olsa böyle bir yayın yapmak eser sahibini de yayınevini de büyük maddi zarara uğratır. AKP o özetleri dağıtmak yerine yöneticilerine bu kitapları almalarını tavsiye etseydi ya da satın alıp dağıtsaydı hem eser sahibi hem de yayınevi maddi zarara uğramamış olacaktı. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nda (FSEK) eser sahibinin hakları açıkça sayılıyor. “Eserde değişiklik yapılmasını men etmek” üst başlığını taşıyan 16. maddede de “Eser sahibinin izni olmadıkça eserde veyahut eser sahibinin adında kısaltmalar, ekleme ve başka değiştirmeler yapılamaz” deniyor. Bu gayet açık madde yetmez diye düşünülmüş olacak ki 21. maddede de “Bir eserden, onu işlemek suretiyle faydalanma hakkı münhasıran eser sahibine aittir” deniliyor. FSEK’ye göre eser sahibinden izinsiz olarak yapılan bu tür yayınlarda maddi ve manevi para cezalarının yanında hapis cezası da söz konusu. Sayın Başbakan’a ve proje sahibi Süleyman Soylu’ya izinsiz yayın yapanlara ne dendiğini ve bir yayın yaparken Basın Kanunu ve FSEK uyarınca yapılması gereken diğer işlemleri ise hatırlatmaya gerek yok sanırım. İktidar partisi olarak kanunları onlar yapıyor ve yürütmekle de sorumlular. naydın Yeryüzü” diyoruz her sabah, “Türkiye Şarkısı”nı söylüyoruz her gün kavrularak… Beş yıl önce, 28 Ağustos 2008’de, şiirimizin “uç beyi” bindi “Kanatlı At”ına, sürdü bulutlara. Şiirin yanı sıra atlardan da otlardan ve dağlardan da iyi anlardı. Bir dönem “Köroğlu” hayranıydı. Şiirin sınırları dışına çıktığı gibi, göğün güzelliğine, kendi deyimiyle “korkunç güzel”liğine kapılıp sınır ihlali yapıverdi. 2008’den bu yana, her yıl, sevenlerin, okurların olarak toplanıyoruz, senden konuşuyoruz; şiirlerini okuyor, seninle ilgili anılarımızı anlatıyoruz. Şiirlerinle, yazılarınla, çevirilerinle, resimlerinle yanı başımızdasın. Sevdiğin sayılar da yaşıyor hâlâ. Değil mi ki sen, “Çok Yaşasın Sayılar” dedin! Senin yerine, “Gü İstanbul’u, özellikle “Galata” ve “Pera”yı dolaşıyoruz. Kim bilir kaç kez geçtiğin, ezberlediğin, sözcüklerle topoğrafyasını çıkardığın sokaklarını… Dün Bodrum’da sana uğrayanlar, evde bulamamışlar seni. Avluya da bakmışlar; belki “Avluya Düşen Gölge”de oturmuş; şiir yazıyorsundur diye. Nerden bilsinler, sen dışarıda yazmaz; usunda imgeler, dizeler dolaşır gelir; masandaki defterlere yazarsın. Gerçi, “Dün Dağlarda Dolaştım Evde Yoktum” diye not bırakmışsın; ama okuyamamışlar yazını. “Elyazılarına Vuruyor Güneş” bile olsa, “Taşbaskısı” da olsa, çözmek zor senin yazını! Alınma ama el yazın “Çivi Yazısı”na benziyor biraz. Gizli Tarihi”ni düşünüyor da olabilirsin. Öyle ya suları çok seversin. Geçenlerde bir çocuk, ırmağın deltasında çömeliyor görmüş seni. Elinde bir çöp, yazıya da resme de benzer bir şeyler çiziyormuşsun. “Delta ve Çocuk” şaşkın, bakıyorlarmış sana. Sonra sıkılmışsın yine çabuk sıkılırsın hep birden kalkıp hızlıca yürümeye başlamışsın ötelerde bir yere. “Galile Denizi”nden “Deniz Eskisi”ne, sık sık şiirini demir attığın suları değiştirdiğin, nice sular eskittiğin gibi; “Otağ”ını da hangi “Atlas”taki hangi ovaya, hangi dağa kuracağın belli olmaz. Başında hangi şiir yelleri, hangi “Şeyler Kitabı” elinde, kendi rüzgârına kapılmış, sokaklarda “Âşıkane” dolaşıyor olman da olasılık dışı değil. “Kuşların Doğum Gününde Olacağım” demiştin ya, bir okurun da ondan etkilenmiş olacak, orada “Uzun Bir Adam” görmüş, sana benzetmiş: “Kesinlikle oydu” diyor, “Boyu posuyla, giyimi kuşamı ve gözlükleriyle oydu işte. Gördüm” diyor. Bi ri de rüyasını anlatıyor: Güya sen, tel örgülerle çevrili, giriş kapısında “Şairin Toprağı” yazan, içinde bin bir çiçeğin, otun, ağacın olduğu; kaplumbağadan salyangoza, karıncadan tırtıla çeşit çeşit canlının dolaştığı bir avlunun ortasına yakılmış “Inferno” mu dedi ne bir büyük ateşin kızgın “Kül”lerinin üstünde, elinde tuğla gibi bir kitap… Adı… Ne dediydi? Haa “Kült Kitap”… Hem dans eder gibi ateşin etrafında dolaşıyor hem de o kitabı okuyormuşsun yüksek sesle. Sağa sola saçılmış birçok kitap varmış yanında yörende. “Çiğnenmiş Gül”ünü de aldık yerden, dökülen yapraklarını toplayıp diğer kitaplarının arasına, “Güldeste”nin hemen yanına koyduk. “SaintAntoine’ın Güvercinleri”ne yem atmayı da unutmuyoruz. “Şifalı Otlar Kitabı”n çok kişiye şifa dağıtıyor. Seni bekleyenler arasında tümceler de var. Onlara haber yollayıp “Tümceler Geliyorum” demişsin. Hâlâ bekliyorlar seni. Bodrum ve Bursa’da sergiler Haa, unutmadan resimlerine ilgi de sürüyor. Bakma sen, Enis Batur’un senin için Mağara Ressamı, Sapkın Nakkaş, Namahrem Kalem dediğine… Bugün, Bodrum’da Nurol Sanat Galerisi senin sergini açıyor. 31 Ağustos’a kadar sürecek. Galerideki herkes seni nasıl da özenli seviyor. Ekim ayında ise Bursa’ya gidecek resimlerin. Bursa’da bir Şiir Kütüphanesi kuruldu. Eminim dayanamayıp görmeye gitmişsindir. Yani, diyeceğim o, meraklanma, resimlerin de tozlanmıyor hiç, kitapların da. Haydi, hoşça kal! İçten selamlar… ‘Bana bir ad versin…’ Bazılarını anımsıyor: “Şenlikname”, “Mısırkalyoniğne”, “Logos”, “Şifalı Otlar Kitabı”, “Asılı Eros”. İnanılacak gibi değil. Bir kitap mı, defter mi kapıda “Ben İlhan Berk’in Defteri’yim, beni de alın içeri” diye bağırıyormuş. Kapıdaki bir başkası ise “Mademki ‘Adlandırılmayan Yoktur’ benim adım niye yok? Çağırın İlhan Berk gelsin, bana bir ad versin” diyormuş. Bir rüya… Suları çok seversin… Bence, “Güzel Irmak”ın sularına dalmış; geçmişi, “Şiirin ‘Küçük Adam 11. Kıbrıs Tiyatro Festivali, geçen sezonun önemli oyunlarını Lefkoşa’da ağırlayacak CANNES’DA BÜYÜK ÖDÜL’Ü ALAN COEN KARDEŞLER’İN SON FİLMİ FİLMEKİMİ’NDE Kültür Servisi Coen Kardeşler’in, bu yıl Cannes Film Festivali’nde Büyük Ödül’ü alan son filmi “Inside Llewyn Davis” Türkiye’de ilk kez Filmekimi’nde gösterilecek. İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) tarafından düzenlenenen Filmekimi’nde gösterilecek olan “Inside Llewyn Davis”, Oscar Isaac’ın canlandırdığı genç bir şarkıcının 1961 yılında New York’ta folk müzik dünyasında ayakta kalabilme mücadelesini anlatıyor. Amerikan bağımsız sinemasının dikkat çeken isimlerinden Nicole Holofcener’in yazıp yönettiği son filmi “Enough Said” de Filmekimi programında yer alacak sürprizlerden. Filmekimi programında, Saraybosna Film Festivali’nde Jüri Özel Ödülü’nü kazanan, Bobo Jelcic’in “A Stranger” (“Yabancı”) filmi de yer alıyor. Yugoslav sinemasının efsane isimlerinden Bogdan Diklic’e de En İyi Erkek Oyuncu Ödülü’nü kazandıran bu komedidram, ölüm ve yaşam üzerinden savaş sonrasında Bosna’nın bölünmüşlüğünü anlatıyor. İstanbul’da 28 Eylül6 Ekim tarihleri arasında yapılacak Filmekimi, on ikinci yılında 40’a yakın filmle izleyicilerin karşısına çıkacak. filmekimi.iksv.org Ne Oldu Sana’ Kültür Servisi 11. Kıbrıs Tiyatro Festivali 2 Eylül2 Ekim 2013 tarihleri arasında geçen sezonun önemli oyunlarını Lefkoşa’da ağırlayacak. Festivalde; Ankara Devlet Tiyatrosu “Hürrem Sultan”, İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları “Zengin Mutfağı” ve “Ateşli Sabır”, Trabzon Devlet Tiyatrosu “Bu Da Geçer Ya Hu”, Sadri Alışık Tiyatrosu “Sonbaharı Beklerken” ve “Küçük Adam Ne Oldu Sana”, Kenter Tiyatrosu “Toplu Hikâyeler”, Ankara Devlet Tiyatrosu “Ben Ödüyorum”, Bi Tiyatro “Küçük Prens”, Tiyatro Pera “Akdeniz”, Antalya Devlet Tiyatrosu “Othello” ve Ankara Ekin Tiyatrosu “Söz Meclisten İçeri” adlı oyunlarını YDÜ Atatürk Kongre ve Kültür Merkezi’nde sergileyecek. Yakın Doğu Üniversitesi’nin (YDÜ) desteğiyle, Lefkoşa Türk Belediyesi (LTB) tarafından düzenlenen festivalde, Lefkoşa Belediye Tiyatrosu’nun “Ada” isimli oyunu ise 2 gün art arda, Lefkoşa Belediye Tiyatrosu (LBT) Salonu’nda sahnelenecek. Tüm oyunların saat 21.00’de başlayacağı festivalde, Lefkoşa Belediye Orkestrası da her oyun öncesi 20.30 21.00 saatleri arasında fuayede müzik dinletisi sunacak. Aratos’tan ‘Gezi’ye selam Filmekimi sürprizleri... ‘Inside Llewyn Davis’ filminde Oscar Isaac rol alıyor ADANA (Cumhuriyet) Kültür sanat dergisi Aratos 58. sayısında, Gezi Direnişi’ni kapağına aldı. Derginin yayın yönetmeni Uğur Pişmanlık, “Haziran direnişine selam…” başlığıyla sunum yaptığı yazının bir bölümünde, “Türkiye haziran ayını direniş ve eylemlerle geçirdi. Taksim Gezi Parkı’nda yapılmak istenen; Topçu Kışlası ve AVM projesine karşı başlayan halk hareketiyle mevcut iktidara gerekli tepki ortaya konuldu” dedi. Derginin 58. sayısında Gezi Direnişi’ne destek veren karikatür, öykü ve makaleler yer alıyor. Arslantepe için UNESCO başvurusu SELAHATTİN GÖKATALAY MALATYA Malatya Arslantepe Höyüğü’nün, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) listesine alınması için hazırlıklar başlatıldı. Arslantepe Höyüğü’nde 2013 yılı kazı çalışmalarının bir süre önce başlaması nedeniyle Vali Vasip Şahin; İl Kültür ve Turizm Müdürü Derviş Özbay, Müze Müdürü Tevhit Kekeç, Kültür ve Turizm Bakanlığı Temsilcisi antropolog Hüseyin Şahin ile birlikte, höyükte inceleme yaptı. Kazı heyetine yıllardır başkanlık eden İtalyan arkeolog La Sapienza Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Marcella Frangipane; Şahin’e, kazı çalışmaları hakkında ve bugüne kadar yapılan ve ortaya çıkartılan eserler konusunda bilgiler verdi. Frangipane, Arslantepe Höyüğü’nde geçtiğimiz yıllarda oraya çıkartılan sarayın dünyanın en eski yerleşim birimi olduğunu ifade etti. Frangipane, Arslantepe’nin dünya kültür mirası UNESCO listesine alınması gerektiğini bu konuda rapor hazırladıklarını da belirterek bunun gerçekleşmesi durumunda bu bölgenin turizm açısında son derece önemli olacağını kaydetti. Frangipane, Arslantepe Höyüğü’nde sürdürülen kazı çalışmalarında elde edilen bazı eserlerin M.Ö. 6 bin yıllarına kadar uzandığını belirtti.