Katalog

SAYFA CUMHURİYET 12 TEMMUZ 2013 CUMA 8 HABERLER Ergenekon ve Balyoz’da yaşanan hukuk ihlalleri Midhat Paşa’nın yargılanmasında da yaşanmıştı 132 yıl önceki ‘tiyatro’ İLKER BAŞBUĞ (Emekli Orgeneral, Eski Genelkurmay Başkanı) Midhat (Mithat) Paşa, 1840 yılında Babiâli’de memuriyete başladı. Başarılı hizmetlerinden dolayı sırasıyla, Niş Valiliği’ne, Şurayıdevlet Başkanlığı’na, Bağdat Valiliği’ne getirildi. Daha sonra da; Padişah Abdülaziz, beklenmedik şekilde, Midhat Paşa’ya sadrazamlık görevini verdi. Düşüncelerini açıklamakta temkinli davranmayan Midhat Paşa, bir konuşmasında Padişah’a sarayın israfından söz edince sadrazamlığı üç ay sürebildi. V. Murat’ın yerine, II. Abdülhamit padişahlığa getirildi. Midhat Paşa bu olayda birinci derecede rol oynadı. Tahta getirilmesi koşullarının görüşülmesini Abdülhamit ile kendisi gerçekleştirdi. Anayasanın kabulü ile meşruti yönetime geçilmesi ve Abdülhamit’in V. Murat’ın iyileşmesine kadar tahtta kalmayı kabul etmesi asıl koşullardı. Abdülhamit, Midhat Paşa’ya bu konulara ilişkin yazılı bir belge verdi. Midhat Paşa sadrazam oldu. Meşrutiyet idaresine geçildi. O an çok güçlüydü. Abdülhamit kendisini büyük bir baskı altında hissediyordu. Midhat Paşa’dan kurtulmak için güçlü bir kadro oluşturmaya çalışmaktaydı. OsmanlıRus savaşı, İngiltere’nin Abdülhamit’e destek vermesi sonucunu doğurdu. Devleti eline geçiren Abdülhamit, Midhat Paşa’yı azlederek, Avrupa’ya sürgüne gönderdi. II. Abdülhamit, padişah Abdülaziz’in öldürüldüğü iddialarını incelemek üzere soruşturma açtırdı, bazı kimseler de tutuklandı. II. Abdülhamit’in padişahlığa getirilmesinde başrol oynayan paşa, Padişah’ın kendisine bir kötülük yapabileceğini düşünemiyordu.1881 yılında, korktuğu gerçekleşti. Bir gece tutuklandı. Midhat Paşa, vapurla İzmir’den İstanbul’a getirildi. Yolda 11 saat sorgulandı, cinayete yardım etme suçunu reddetti. İstanbul’da Çadır Köşkü’nde nezarete alındı. Burada da on gün boyunca sorgulandı. u Muhaliflerini bertaraf etmek isteyen İkinci Abdülhamit, Abdülaziz’in ölümüyle ilgili soruşturma açtırdı. Midhat Paşa cinayete yardım etmekten tutuklandı. Soruşturmada gizlilik kararına rağmen medyaya yapılan servislerle kamuoyu oluşturulmaya çalışıldı. Kurulan çadır mahkemede özel yetkili mahkemeler Padişah’ın gölgesinde görev yaptılar. Sık sık kanunları ihlal ettiler. Midhat Paşa’nın bu mahkemede soru sormasına izin verilmedi, tanıklarının dinlenmesi kabul edilmedi. Deliller incelenmedi, bilirkişi raporları itibar edilmedi. Sanıkların ifadeleri dikkate alınmadı. Sadece besmele Mahkemenin ilk celsesi, 27 Haziran 1881 günü başladı. Dinleyiciler, mahkeme çadırına biletle giriyorlardı. Mahkeme salonu, adeta bir tiyatro durumuna benzetilmek istenmişti. Duruşmada, Hacı Mustafa ve Pehlivan Mustafa isimli sanıklar, Abdülaziz’i öldürdüklerini kabul ettiler. Bu suçlamayı kabul eden bu sanıklar, sanki ezberletilmiş gibi, olayı iddianamede yazıldığı şekilde, aynen tekrarladılar. Ancak sonra birden Pehlivan Mustafa ayağa fırlayarak: “Bana ve iki arkadaşıma yapmadıklarını komadılar. Bizi zorla, bu işi yaptık dedirttiler. Yalandır. Biz efendimize kıymadık” diye haykırdı. Mahkeme, duruşmaya ara verdi. Duruşma tekrar başladığında, Pehlivan Mustafa, sanıklar arasında bulunmuyordu. Cinayeti gördüklerini söyleyen üç Arap hadımağası sanki iddianameyi tekrar ediyorlarmış gibi açık ve belirli bir ezbercilikle Abdülaziz’in nasıl öldürüldüğünü anlattılar. Bugünkü davalarla büyük benzerlik 132 yıl önce yaşanan ibretlik Midhat Paşa davası ile bugünün özel yetkili mahkemelerinde görülen davalar arasında benzerlikler var mı? Dikkatli bir göz, benzerlikleri kolaylıkla tespit edebilir: l Soruşturma safhası gizlidir. Ancak bu safhada medyaya yapılan servislerle, kişileri itham eden yazılar yazılmıştır. Bu görevi de dünün ve bugünün Ahmet Midhat’ları büyük bir başarı ile yerine getirmişlerdir. Böylece, kişiler daha mahkemeye çıkarılmadan kamuoyu gözünde mahkum edilmeye çalışılmıştır. l İstinaf Cinayet Mahkemesi de özel bir mahkemedir. Normal mahkemeler varken, Midhat Paşa bu mahkemede yargılanmıştır. Bu mahkeme, Yıldız Sarayı’nda adeta Padişah’ın gölgesi altında görev yapmıştır. Özel yetkili mahkemeler de, cezaevi kampusunun içinde kurulmuştur. l İstinaf Cinayet Mahkemesi için bir çadır kurulmuş, dinleyiciler duruşmalara biletle girmişlerdir. Saray, nedeni anlaşılmaz bir şekilde, bu mahkemenin sadece içeriğini değil, görüntüsünü de adeta bir çadır tiyatrosuna çevirmiştir. Özel yetkili mahkemeler de, spor salonunun duruşma salonuna dönüştürüldüğü bir alanda yargılamalarını yapmışlardır. Başta, Ergenekon davasının yaratıcısı Tuncay Güney olmak üzere birçok kişi, Ergenekon davasının bir tiyatro olduğunu açıkça söylemişlerdir. l Ceza Mahkemeleri Usul Kanunu, mahkemeler tarafından sık sık ihlal edilmiştir. l Duruşmalarda bazı tanıklar ve sanıklar, ifadelerini sanki kendilerine ezberletilmiş gibi aynen iddianamelerde yazıldığı şekilde beyan etmişlerdir. İfadelerini değiştirmişler, sonra ise yine aynen tekrar etmişlerdir. l Midhat Paşa ve özel yetkili mahkemelerde sanıklar, kendilerine atılı suçların yersizliğini net ve açık olarak ortaya koymalarına rağmen, mahkemeler bu söylenenlere adeta kulaklarını tıkamışlardır. l Midhat Paşa’ya sanıklara soru sormasına izin verilmemişti. Aynı durum sık sık özel yetkili mahkemelerde de yaşanmıştır. l İddianameler gerçeklerle hiç bağdaşmamaktadır. Nitekim, Midhat Paşa bunu, “Bu iddianamenin sadece başındaki besmele ile sonundaki tarih doğrudur” diye ifade etmiştir. Bugünün iddianameleri için bu hususlar bile geçerli değildir. l Midhat Paşa, ısrarla Abdülaziz’in annesinin tanık olarak dinlenmesini istemiş ancak bu talebi kabul edilmemiştir. Benzer durum bugünlerde de aynen yaşanmış, davanın sonucu açısından hayati öneme haiz tanıkların dinlenilmesinden, mahkemeler özenle kaçınmışlardır. l Delil ve belgelerin incelenmemesi diğer önemli bir benzerliktir. Bilirkişilere, onların raporlarına itibar edilmemesi de yine ortak bir özelliktir. l Midhat Paşa’nın savunması dokuz saat sürmüş bitimini müteakip verilen bir saat aradan sonra; mahkeme kararını açıklamıştır. Bu da, mahkemenin kararını çoktan verdiğinin ve savunmaları dikkate bile almadığının bir göstergesidir. İbretlik 132 sene önce yaşanan Midhat Paşa davası gibi siyasi davalardan gerekli dersler çıkartılabilse idi, bugün de aynı durumlarla karşı karşıya gelinir miydi? Elbette hayır!132 yıl önce mahkemede Midhat Paşa’nın söylemiş olduğu son sözlerini bir kere daha hatırlamakmta fayda var: “Sanıklarla, mahkeme heyetinin yer değiştirdiği vaki olan bu safhada, hâkim tarihtir.” NATO komutanı Adana’da ve tarih doğru Çünkü ciğerparesi olmasına rağmen vicdan ve Allah korkusu olan herkesin yalan söylemeyeceğini biliyorsunuz. Zihinler, istikametini kaybederek şeytana ve iftira atılmasına karar verdikleri zaman, beni insanlar içinde öyle çıkarır ki, bizzat şeytanın bile yüzü kızarır. Bu mahkemeye ne lüzum vardır. Şahit dinlememek, delil ve belgeleri incelememek, bilirkişilere itibar etmemek, kanunları ayak altına aldıktan sonra mahkemeye ne lüzum var. Bazı mahkemeler vardır ki, şeklen biter. Aslında devam eder. Sanıklarla, mahkeme heyetinin yer değiştirdiği vaki olan bu safhada, hâkim tarihtir. Ben sizleri, cümleten bu büyük hâkime tevdi ediyorum.” ADANA (Cumhuriyet) NATO Müttefik Harekât Komutanı Orgeneral Philip M. Breedlove, Kahramanmaraş’taki temaslarının ardından Türkiye’nin NATO’dan talebi üzerine İncirlik’teki 10. Tanker Üs Komutanlığı’nda konuşlandırılan ikinci ve üçüncü versiyon Patriot savunma sisteminde görevli Hollandalı askerleri ziyaret etti. Türkiye’nin NATO kapsamındaki birliklere olan katkısının memnuniyet verici olduğunu belirten Breedlove, Türk yetkililere teşekkür etti. Breedlove, soru üzerine, Suriye konusunda en çok endişelendikleri noktanın Türkiye olduğuna işaret ederek “İncirlik’te konuşlandırılan Patriot savunma sistemi de bunun bir göstergesi” dedi. Askeri araca ateş açıldı HATAY/ ANKARA (Cumhuriyet) Hatay Kıyıgören Hudut Karakolu’nda görevli askerler 10 Temmuz’da Asi Nehri kıyısında mazot bidonları tespit etti. Bidonlar, karakola ait araca yüklendiği sırada Suriye tarafında bir barakada bulunan 2 kişi tarafından askerlere ve araca doğru 1520 el ateş edildi. Bunun üzerine askerler de karşılık verdi. Genelkurmay Başkanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Açılan ateş sonucunda, söz konusu şahıslar Suriye tarafında ağaçlık bir alana kaçmışlardır. Yapılan inceleme sonucunda, Mercedes aracı üzerinde 4 adet mermi delik izi tespit edilmiş olup olayda herhangi bir personel zayiatı meydana gelmemiştir” denildi. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Ka İzmir’de tutuklandı Hükümet işçiyi şok etti edyaya yapılan servislerle kamuoyu oluşturuldu Bu arada saraydan verilen işaret üzerine, Tercümanı Hakikat gazetesinde Abdülaziz’in öldürülmüş olduğuna dair yayına başlandı. Ahmet Midhat Efendi’ye Midhat Paşa’yı itham eder nitelikte makaleler yazdırılarak, aleyhinde bir kamuoyu oluşturulmasına çalışıldı. Soruşturmaların tamamlanması üzerine, hazırlanan iddianame, Padişah Abdülhamit’e sunuldu. Heyetler tarafından da durum değerlendirildi. Neticede, Yıldız Sarayı’nda Malta Karakolhanesinin yakınında kurulacak özel bir mahkemede yargılamanın yapılmasına karar verildi. İddianame 19 Haziran 1881 günü, Midhat Paşa’ya tebliğ edildi. M adır mahkemesinde hasım heyet ve savcı Malta Karakolhanesi yakınında bulunan boş bir alana, büyük bir çadır kuruldu. Yargılama burada yapılacaktı. Mahkemenin ismi, İstinaf Cinayet Mahkemesi idi. Böylece bu mahkemeye birinci derecedeki mahkemeler ile Temyiz Mahkemesi arasında bir özel statü veriliyordu. Mahkeme Başkanı, Midhat Paşa’nın suiistimalleri nedeniyle görevden uzaklaştırdığı Sururi Efendi, ikinci başkanı ise Etniki Eterya isyanı sırasında babası II. Mahmut tarafından astırılmış olan Hristas Foridas Efendi idi. Savcılık makamında ise, yine bir Midhat Paşa düşmanı Latif Bey bulunuyordu. Ç Midhat Paşa, sanıklara kendisinin soru sormasına izin vermediği durumda, savunma yapmayacağını söyledi. Mahkeme Başkanı, mahkemeye son bdülaziz’in annesinin verildiğini söyledi. Midhat Paşa’nın sadinlenmesi talebine ret vunması dokuz saat sürmüştü. Mahkemeye ara veren heyet, bir saat sonMahkeme başkanı, Midhat Paşa ile ra kararı okumak için küraralarında geçen bir olay nedesüde yer aldı. Mahkemeniyle, şüphelere meydan bıraknin kararı; Midhat Paşa’nın, mamak için davadan çekildiğiAbdülaziz’in öldürülmesi olani bildirdi. yının faillerinden olduğuydu. Midhat Paşa, sorgusunun Ertesi gün, 29 Haziran başında Abdülaziz’in intihar et1881 günü mahkemenin son tiğinin hukuken sabit olduğuduruşması açıldı. Daha öncenu, öldürülmesi iddiasının yalan ki günlerde, duruşmalara kaolduğunu söyledi. Bu konudatılan elçi ve konsoloslar buki kanıtlarını bir bir saydı. Belgünkü duruşmaya, protesgeler olduğunu, şahitleri bulunto nedeniyle gelmemişlerdi. duğunu, özellikle Abdülaziz’in Mahkeme Başkanı, Midhat öldürülmeyip intihar ettiği koPaşa’ya “Oyçokluğuyla idanusunda, Abdülaziz’in annema mahkum edildiniz” desi Pertevniyal Sultan’ın şahadi. Midhat Paşa, “Teşekkür detine dayandığını, eğer bu şaMİDHAT PAŞA ederim” diye cevap verdi. hit Abdülaziz’in öldürüldüğünü mahkemede ve kendi yüzüne bdülhamit’in emriyle karşı söylerse, suçu kabul edesürgünde öldürtüldü ceğini söyledi. Mahkemede hiç dinlenmeyecek olan bu şahiII. Abdülhamit kararın indin, dinlenmesi gerektiğini uzun fazının sorumluluğunu yaluzun açıkladı. nız başına üstlenmek istemedi. Şeri usullerle onaylanmaidhat Paşa’nın sanığa sını denedi, başarılı olamadı. Bunun üzerine, özel bir heyet soru sormasına izin yok oluşturarak, konuyu onların Midhat Paşa, mahkemeden önüne getirdi. Heyetteki 15 kendisini itham edenlerin, sakişi mahkemenin kararının aynıkların, kendi önünde de yenen uygulanmasını, 12 kişide niden sorgulanmasını iste2. ABDÜLHAMİT hafifletilmesi yönünde görüş di. Uzun tartışmalardan sonra, bildirdi. Yabancı devletlerin Pehlivan Mustafa çağrıldı. Pehbaskıları sonucunda, Abdülhamit cezalivan Mustafa suçunu itiraf ettiği ifanın aynen uygulanmasına cesaret ededesini tekrarladı. Mahkeme bütün ısmedi, cezaları hapis ve sürgün cezasırarlara rağmen Midhat Paşa’nın sanına çevirerek adeta şefkatli bir hükümğa soru sormasını kabul etmedi. Böydar rolünü oynamaya karar verdi. Midlece saatler geçti. Midhat Paşa anlahat Paşa, Taif’e sürüldü. 7 Mayıs 1884 tıyor, tartışıyor kendisini savunmaya günü, Abdülhamit’in gizli bir emriyçalışıyordu. Bir ara Mahkeme Başkale orada boğduruldu. II. Abdülhamit’in nı Hristo Efendi sözünü kesmek istemuhaliflerini ezme konusundaki darbeyince, şunları söyledi: “Efendi, savunsinin esas odağı da ma hakkı ya vardır, ya yoktur. Ben ister istemez Midseni eskiden beri tanırım. Bu iddiahat Paşa olmuşnamenin sadece başındaki besmetu. Gerçekten, le ile sonundaki tarih doğrudur. Nedavadaki diğer den? Sultan Aziz’in vefatını, merhubütün sanıklar figüran mun annesinden sormuyorsunuz? rolündeydiler. 9 saatlik savunma A mu kesimi toplusözleşme görüşmeleri kapsamında 1 Ocak ve 1 Mart’tan itibaren geçerli olacak zamları belirlemek üzere Türkİş ile hükümet dün 3. kez bir araya geldi. Hükümet, yaklaşık 200 bin işçiyi kapsayan kamu kesimi toplusözleşme görüşmelerinde 1800 liranın altındaki maaşlara 150 lira iyileştirme, bu yılın birinci altı ayı için yüzde 4, ikinci altı ay için ise yüzde 3 zam önerdi. 2014 yılı için oran teleffuz edilmedi ancak enflasyon oranında artış gündeme geldi. Rapor TBMM komisyonunda Zorla kaybetmelerde Diyarbakır ilk sırada alet İstanbul Haber Merkezi Hakikat Ad ili le ilg eler betm kay Hafıza Merkezi, zorla eler ve Şırnak’ta başlattığı “Zorla Kaybetm Gerayan ulm nuş “Ko ” ve umu Yargının Tut rapoçek: Zorla Kaybetmeler” başlıklı iki Çöteki clis’ ı. Me laşt pay uyla uoy kam runu ora gözüm Komisyonu’na da sunulan rap dinien e re çeşitli sivil toplum örgütlerind 2’silen 1353 zorla kaybedilen kişiden 26hirleı. Şe şıld ula rine nin kesinleşen verile k, Marre göre dağılımda Diyarbakır, Şırna lıyor. er a te y beş n ilk tma l, Ba din, İstanbu nın yüzRapora göre, 262 kaybetme vakası teye . Lis rkek ise e 9’u de 9 yüz dın, ’i ka de 1 ybedilme göre en çok 1994 yılında zorla ka veriden vakası var. 227 kayba ait hukuki kemesi’ne 102’si Avrupa İnsan Hakları Mah arın yüzaval en d gid (AİHM) gitti. AİHM’ye olde 78’inde Türkiye devleti mahkum lulu orum let s dev nda ’unu du, yüzde 10 üme giğunu kabul ettiği için dostane çöz dei ne ikliğ eks vuru baş 10’u zde i, yü dild asa niyle reddedildi, yüzde 2’si de Anay nmış rula Mahkemesi’ne gitti. Kesinliği doğ uluna262 kaybın yüzde 67’sinin bedeni b ileup a ulun ni b ede in b madı; yüzde 25’in ulundu sine teslim edildi, yüzde 8 bedeni b di. lme edi eslim ne t ancak ailesi A M Kemal Güven yaşamını yitirdi ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye’de 12 Mart darbesi sonrasında baş gösteren petrol krizi, Kıbrıs Barış Harekâtı, iç terör ve siyasi istikrarsızlık gibi sorunların en yoğun yaşandığı dönem olan 19731977 yılları arasında Meclis Başkanlığı yapan CHP’li Kemal Güven vefat etti. Güven için bugün 11.00’de TBMM’de tören düzenlenecek. Güven’in cenazesi daha sonra, Ahmet Hamdi Akseki Camisi’nde kılınacak cenaze namazının ardından Devlet Mezarlığı’nda toprağa verilecek. ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Erzurum Cumhuriyet Savcılığı’na Sincan Adli Yargı cumhuriyet savcısı adayı İsmail Karataş atandı. Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Başkanlığı’nın ad çekme sonucuna göre hazırladığı atama kararnamesi Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre Aydın Adli Yargı cumhuriyet savcısı adayı Habip Ekrem Teker de Adana Cumhuriyet Savcılığı’na naklen atanmış oldu. Savcılıklara atama Süper Loto devretti ANKARA (AA) Süper Loto oyununun bu haftaki çekilişinde kazanan numaralar “8, 11, 12, 26, 29 ve 37” olarak belirlenirken 6 bilen çıkmayınca 8 milyon 478 bin 444 lira 94 kuruş gelecek haftaya devretti. Çekilişte 5 bilenler 5 bin 103 lira 80’er kuruş, 4 bilenler 91’er lira, 3 bilenler 7 lira 25’er kuruş ikramiye kazandı. Yazı www.ilkerbasbug.com.tr’den alınmıştır.