Katalog

SAYFA CUMHURİYET 3 MAYIS 2013 CUMA kultur@cumhuriyet.com.tr 16 KÜLTÜR Nicole Kidman yıllara meydan okuyan cazibesi ve performansıyla yine göz alıyor. Güney Koreli ‘şiddet ve intikam ustası’ Park Chanwouk hayranlarınca kaçırılmayacak bir film ‘StokerLanetli Kan’ Hak ihlalleri için TİB devrede SELDA GÜNEYSU Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Yasa Tasarısı’nı yeniden Bakanlar Kurulu’nun gündemine sunacak ANKARA Eski Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay döneminde, Telif Hakları Genel Müdürlüğü bünyesinde hazırlanan ve özellikle internet suçlarının kapsamını genişletmesiyle gündeme gelen “Telif Hakları Yasa Tasarısı”, yeniden Bakanlar Kurulu’nun gündemine sunulacak. Tasarıya göre internet üzerinden eser çoğaltmanın ve yaygınlaştırmanın önüne geçilirken bu kapsamda izinsiz eser paylaşanların bilgisayarlarının IP adresleri Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) tarafından akredite edilmiş bir yazılım tarafından tespit edilecek. Tasarı ayrıca engelli yurttaşlar ve kütüphaneler, müzelerle birlikte okulların da kendi alanları içinde kullanıma sunmak amacıyla eser çoğaltabilmelerinin önünü açıyor. Telif Hakları Yasa Tasarısı, Günay döneminde Bakanlar Kurulu’nun gündemine sunulmuş ancak Ömer Çelik’in bakanlık koltuğuna oturmasından sonra bakanlığa iade edilmişti. Kültür ve Turizm Bakanlığı söz konusu tasarıyı üzerinde hiçbir değişiklik yapmadan yeniden Bakanlar Kurulu’nun gündemine sunmaya hazırlanıyor. Tasarıda dikkat çeken düzenlemeler şöyle: Bir eserin aslı veya çoğaltılmış nüshalarının kütüphaneler tarafından ödünç verilmesinin önü “eser sahipleri ile icracı sanatçılar ve yapımcılara uygun bir bedel ödenmesi” koşuluyla serbest kılındı. rak çoğaltılması serbest hale getirildi. Böylece, bu yolla oluşturulan dijital arşivlerin ilgili kütüphane, arşiv müze veya eğitim kurumlarına tahsis edilen alan içerisinde kamunun kullanımına açılmasının önü açıldı. Öte yandan yayımlanmış eserlerin hapishanelerde ve kamuya ait hastanelerde kâr amacı güdülmeksizin çoğaltılması, yayılması, temsili ve umuma iletimi de serbest olacak. Usta işi bir gerilim sembolize edilen India’nın çıtır çıtır ufaladığı yumurtalar benzeri kabuğunu kırıp büyümesi hikâyesinde babanın yerini alıyor sapık amca, önce evin kâhya kadınını haklayıp buzluğa koyuyor, ailenin geçmişine vâkıf halayı telefon kulübesinde temizliyor, India’nın çıktığı oğlanın da boynunu kırıyor. Kızına “hayatın üstünden silindir gibi geçişini görmek istiyorum” deyip kocasını gömŞaibeli bir araba kazasında yüzü parçalanan badükten sonra da varlıklı ailenin yönetimini ele gebasını kaybettikten sonra, zengin seksi sarışın bir çiren ve yıllarca dizginlediği bastırılmış cinsel argüneyli hanımefendi havalarındaki dengesiz annezuları ortaya dökülen, yetersiz anne rolündeki Nisi (Nicole Kidman) ve varlığından habersiz olducole Kidman 2 hafta önce gördüğümüz “Gazeteğu, birdenbire ortaya çıkıp gelerek cenazeye kaci Çocuk”taki gibi yıllara meydan okuyan cazibetılan (annesiyle de gizli bir ilişkisi ve performansıyla yine epeyce göz si bulunduğu ihsas ettirilen) gizemalıyor. u Park Chanwouk’un li ama karizmatik amcasıyla (MattYakın dönemdeki Alice ya da Jane hew Goode) aynı çatı altında yaşamalum gotik estetik Eyre gibi edebi uyarlamalarda mimlemak durumunda kalan India adındaüslubu, başarılı oyuncu diğimiz genç yetenek Mia Wasikowski bir genç kızın (Mia Wasikowsda, ayağındaki su topyönetimi ve sinemasal ka ka) büyüme hikâyesini anlatıyor, lamış baloncuğu patson dönemde intikam üçlemesiyle referanslarıyla kesin latan, üstüne tırmabütün dünyada tanınan, Güney Konan örümcekten ürkilgisini çekeceği reli yönetmen Park Chanwouk, meyen, merkez kameraklısının keyifle festivalden piyasaya düşen son filmi rakter India’da roseyredeceği, usta “StokerLanetli Kan”da. lünün hakkını veriSinema tutkusunu büyük ölçüyor baştan sona. Yüişi bir stilize gerilim de Hitchcock ve “Vertigo” hayranzü ve gözleriyle denemesiyle baş başa lığının yönlendirdiği, 1963 doğumbize yeni bir Aibırakacak bu “Lanetli dan Quinn’i hatırlu Park Chanwouk’un son yıllarda Hollywood’a transfer olan UzakKan” kaçmaz! latan Matthew Godoğulu yönetmenler kervanına kaode da karizmatiksatılarak parlak bir oyuncu kadrosuypık amca karakterine la ABD’de çevirdiği ilk İngilizce filmi olan “Lacuk oturmuş. netli Kan”ın senaryosunu, TV dizisi “Prison Nefis görüntüler, fışkıran kanBreak”in oyuncusu olarak bildiğimiz Wentworth lar, öldürme çeşitleri, zaten öteden beri filmleMiller yazmış, amcayı Joseph Cotten’in oynarinde kafayı şiddetiintikamı görselleştirmeye takdığı, Hitchcock’un 1943 yapımı “Shadow of a mış, kötülüğüvahşetidehşeti ele almış Park ChanDoubt”undan çokça etkilenerek. wouk’un Hollywood sinemasıyla ilk halvet olduAvcılık konusunda öğütlerini dinleyerek iyi bir ğu bu son filmi, sembolize bir anlatımla gerilim ve ikili oluşturduğu babasıyla büyük kuşları vurdukorku filmi türleri arasında gidip geliyor. ğu avlara çıkıp içlerini doldurttuğu avlarından koBildik cinai psiko gerilim klişeleri kullanarak leksiyon da yapan ve çevresine hep avcı sezgisiyle yönetmenin özgün görsel vizyonunu sergileyerek davranan India’nın 18. yaş gününde başlayan filmi 1.5 saatliğine koltuğunda esir alıyor meraklısını. genç kızın ağzından dinleyip onun gözünden izliPark Chanwouk’un malum gotik estetik üslubu, yoruz. Sembolize bir anlatımla gerilimle korku filbaşarılı oyuncu yönetimi ve sinemasal referanslami türleri arasında gidip geliyor. rıyla kesin ilgisini çekeceği meraklısının keyifle Doğum gününde alınan, hep aynı çeşit ama gitseyredeceği, usta işi bir stilize gerilim denemesiyle gide numarası artan ayakkabılarıyla büyümesi baş başa bırakacak bu “Lanetli Kan” kaçmaz! elif Birlikleri devrede Taslakta, eser sahipleri, bağlantılı hak sahipleri ve yayımcılar için tanınmış hakların idaresini ve takibini, ihlallerin idari, hukuki ve cezai usullerle önlenmesi amacıyla Telif Birlikleri’nin kurulması da öngörülüyor. Buna göre Telif Birlikleri, “ilim ve edebiyat eserleri sahipleri, yayımcılar, icracı sanatçılar, musiki eser sahipleri, fonogram yapımcıları, icracı sanatçılar, görsel işitsel eser sahipleri, film yapımcıları, güzel sanat eserleri sahipleri ve yayın kuruluşları” temsilcilerinden oluşacak. Birlik, her 4 yılda bir olağan, her iki yılda bir mali genel kurulu toplamakla yükümlü kılınacak. Birliğin denetimini ise bakanlık yapacak. İnternet suçlarının kapsamı da genişletiliyor. Bu kapsamda izinsiz eser paylaşanların bilgisayarlarının IP adresleri TİB tarafından akredite edilmiş bir yazılım tarafından tespit edilecek. İhlali gerçekleştirenler email yoluyla uyarılacak. Aynı internet kullanıcısı 6 ay içinde başka bir ihlalde bulunursa, hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunulacak. Bu aşamadan sonra eser haklarını ihlal eden kullanıcıya 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ve idari para cezası verilebilecek. Mevcut yasaya göre internetten herhangi bir veri indirmek suç kabul edilmiyordu. T Vizyonda 8 yeni film Kültür Servisi Türkiye’de sinemalarda bu hafta, farklı türlerde yerli ve yabancı yapımlar izleyiciyle buluşuyor. Haftanın ilk filmi, yönetmenliğini Shane Black’in üstlendiği “Iron Man 3”. Kahraman ve mucit Tony Stark, bu kez gücü sınırsız bir düşmanla karşı karşıyadır. Üstelik bu düşman, onu çok sinirlendirecek bir hamle yaparak özel hayatını yok etmiştir.... Haftanın bir diğer filmi, yoğun dram sahneleriyle izleyiciyi etkilemeye hazırlanan “Pas ve Kemik”. Fransız yönetmen Jacqu es Audiard’ın Craig Davidson’ın kısa hikâyesinden Thomas Bidegain ile beraber uyarladığı filmin başrollerini ise Marion Cotillard ve Matthias Schoenaerts paylaşıyor. Fisher Stevens’ın yönetmen koltuğunda oturduğu “Eski Dostlar” da, bu hafta gösterime giren, heyecan dolu bir komedipolisiye. Filmin başrollerini ise Al Pacino, Christopher Walken ve Alan Arkin paylaşıyor. Senaristliği, yönetmenliği ve yapımcılığını Talip Karamahmutoğlu’nun üstlendiği “Bir Hikâyem Var” adlı filmde Kadir Doğulu, Müge Boz ve Bülent Çolak gibi isimler rol alıyor. Bu hafta gösterime giren diğer filmler arasındaysa “Bir Gevrek, Bir Boyoz, İki de Kumru”, “Zoraki İkili”, “Muhalif Başkan”. Haftanın son filmi, yönetmen koltuğunda Karzan Kader’in oturduğu, dram türündeki “Nerdesin Süperman”. ‘Neredesin Süpermen’ astanelerin eser çoğaltması serbest Bir eserin arşivlenmek amacıyla doğrudan ya da dolaylı olarak ekonomik veya ticari bir amaç güdülmeksizin kütüphaneler, müzeler, arşivler ve eğitim kurumları tarafından dijital ortama aktarılması, başka teknik ve yöntemler kullanıla H HENEKE, YÜZYILIN EN KIŞKIRTICI, ÇATIŞMACI VE ELEŞTİREL ANLATICISI Haneke, kompozisyon, dekompozisyon, yaşam, ölüm, şiddet, ikilem temalarını olağanüstü bir yetkinlikle işMichael Haneke yüzyılımızın en kışkırtıcı, çatışler. Toplumun savunduğu tabuları deşerek varsıl ülmacı, eleştirel anlatıcısı. Filmlerinde iletiler vermekelerin acımasız bir röntgenini çıkarır. Benny’nin yi, çözümler sunmayı sevmiyor, durum anlatıyor. Videosu’nda (1992) dünyayı TV ekranın“Sinema bir güdümleme sanatıdır. dan, bilgisayardan izleyip öğrenen genç kuFilmlerim izleyiciyi uyarmak, uyaşağa odaklanır. u Tiglon nıklığını sağlamak için yapıldılar” 14 yaşındaki elektronik delisi Benny aişirketinin diyen Haneke, anti kahramanlarını acılesi tatildeyken eve yaşıtı bir kız arkadaşımasızca hırpalıyor böylelikle izleyicisinefillere sunduğu nı davet eder. İkisi de ölümün ne olduğunu lerini de tartaklıyor. merak ediyorlardır. Benny, kızı bilinçsizce Michael Haneke Gerçekliği ta köküne değin en sarsıcı videoya kaydeder, ebeveynleri döKoleksiyonu’nda 6 öldürür, biçemde gösteriyor. İzleyicinin duygunünce bunu onlara izletir. Kariyerlerine düşfilm de var, süresi larını, düşüncelerini harekete geçirmek kün aile, oğullarının cinayetini örtbas eder. için onları sürekli kışkırtıyor, açıklayıcı, Böylece yine bir burjuva aileyi, suçluluk 636 dakika. pedagojik bir anlatım kullanmıyor. Haduygularını, suç paylaşımlarını izleriz. neke, Duygu Buzlanmaları adlı üçlemeHaneke, filmin anahtar cümlesinin Ölüsinin ilk filmi Yedinci Kıta’da (1989) yapaylaşan aimün ne olduğunu anlamak istiyordum olduğunu bele mutluluğunu, kurtarıcı para kültü sonucu tüketimin lirtir. Bu tehlikeli bir yanılsama, gerçekle ilgisi olmakutsanmasını sorgular. yan birinin sözleridir. Dünya medya aracılığıyla alBirbirlerine bağlı normal bir aile görünümündegılanamaz. Tesadüfi Bir Kronolojinin 71 Parçası’nda ki Schober’lerin gündelik yaşamları alışıldık düzen(1994) yönetmen varsıl bir kente yayılarak çeşitde akar. Aile kendi içinde bocalamakta duygu boşluk li karakterlerin bileşkesinden toplumdaki iletişimları yaşamaktadır. Düşledikleri yedinci kıtaya kaçma sizliği, yalnızlığı, hoşgörüsüzlüğü, ırkçılığı yansıplanları yapmaktadırlar. İçsel yaşamlarının boşluğu tır. Viyana’nın kent yaşamına sinik, nihilist bir bakışonları ummadıkları bir karara sürükleyecektir. la yaklaşır. Sürekli konuşulur ama konuşmalar gerçek Burjuva sınıfını çok iyi tanıdığı için onları anlatan iletişimi sağlamaz, insanlar yakınlaştıkça diyalog kurASLI SELÇUK Sorgulama ustası Michael Haneke ‘Ölümcül Oyunlar’ mayı da keserler. Bu üçleme gerçekliğin soğukluğunu taşır. Varsıl toplumlar pisliklerini halının altına süpürüp yok sayarlar, herkes suçluluk duygusuyla boğuşur; iletişim, sıcaklık, sevgi yoktur. Duygu Buzlanmaları iyi bir dünya ütopyası özlemiyle etik, vicdani sorgulamalar yapar. Ölümcül Oyunlar (1997) yitirecek hiçbir şeyi olmayanların ayrıcalıklara duyduğu nefrettir. Hafta sonu tatili için yazlık lüks evlerine gelen burjuva aile nazik görünümlü iki gencin ürkütücü, acımasız oyunlarına alet olur. İşkence, sadizm, yıkım, şiddet içeren dramda kurguyla gerçek arasındaki çizgi bulanıklaşır. On yıl sonra Amerikalı izleyici için Ölümcül Oyunlar ABD’yi (2007) birebir çeken Haneke kendine meydan okur, “Şiddetin pornografisi günümüzde de sürdüğü için değişiklik yapmadım” der. Altın Palmiye ödüllü Aşk’ta (2012) yönetmen gerilim yaratmaz, yaşlı burjuva bir çift üzerinden yaşamın bitişini büyük bir incelikle, melodrama, duygu sömürüsüne kaçmaksızın betimler; yaşamı, ölümü sorgular. Yaşlılıkta aşk neyi simgeler, sınırı nereye dek uzanır sorularını sorar. Haneke’ye göre aşk hem şiddet hem de ılımlılık içerir. Tiglon şirketinin sinefillere sunduğu Michael Haneke Koleksiyonu’nda 6 film de var, süresi 636 dakika.