Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 MAYIS 2013 SALI 8 ama borç dağ gibi MUSTAFA ÇAKIR AKP övünüyor Babacan gururla anlattı EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 20 bin SGK’li tamamlayıcı sigorta yaptırdı Genel Sigorta Üst Yöneticisi Serdar Gül, geçen yıl başlatılan ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı kişilerin özel hastanelerde fark ödemeden tedavi olmalarına imkân tanıyan tamamlayıcı sağlık sigortası uygulaması ile 20 bin SGK’linin sigorta yaptırdığını açıkladı. Gül, SGK’lilere avantaj sağlayan “Fark Yok Sigortası” ürün ile tamamlayıcı sağlık sigortasını ilk kez hayata geçirdiklerini belirterek, “Geçen yılı kasımda ilk Medical Park Grubu ile işbirliği içinde bu ürüne başlamıştık. 6 ay sonra, bugün geldiğimiz noktada Türkiye’nin 47 ilinde, toplam 188 anlaşmalı kurum ile yolumuza devam ediyoruz” dedi. milyar dolar büyüyen özel sektör dış borcu 43.1 milyar dolardan 226 milyar dolara ANKARA Hükümet, IMF’ye olan bor yükseldi. Kamunun 2002 yılında 155.2 milcu kapatmakla övünürken, dış borçtaki “re yar TL olan iç borç stoku, yüzde 163 orakoru” görmezden geliyor. IMF’ye borç ka nında net 253 milyar lira büyüyerek 2012 panıyor ancak diğer taraftan dış borç katla sonunda 408.3 milyar liraya yükseldi. 2012 narak artırıyor. 2002’de 129.6 milyar dolar sonu itibarıyla kamunun toplam 563 milolan Türkiye’nin toplam dış borcu, 336.9 yar TL’lik iç ve dış borcu ile özel sektömilyar dolara ulaşmış durumda. Prof. Dr. rün 226 milyar dolarlık dış borcu birlikte Erinç Yeldan, Türkiye’nin “Cumhuriyet düşünüldüğünde Türkiye’nin toplam borç tarihinde hiç olmadığı kadar daha ba yükü, 1 trilyon TL’ye yaklaşıyor. ğımlı” olduğuna dikkat çekerek, en yüksek Tüketici kredileri ve bireysel kredi kartdış borçlanmanın AKP’nin iktidarda oldu ları ile yapılan borçlanma 20022012 döğu son 10 yılda gerçekleştiğine vurgu yaptı. neminde tam 38 kat büyüyerek 6.4 milHazine bugün 19. yar liradan 255 milyara standby çerçevesinde yükseldi. IMF’ye son kez yaklaşık IMF’ye borcu kapatmakla övünen Yaşar Üniversitesi İkti421 milyon dolar ana pasadi ve İdari Bilimler FaAKP, dış borçta Cumhuriyet ra ödemesi yapacak. Böykültesi Dekanı Prof. Dr. lece Türkiye’nin IMF’ye tarihinde kırılan ‘rekoru’ gizliyor. Erinç Yeldan, gelinen süolan borcu bitecek. HüProf. Erinç Yeldan, Türkiye’nin recin, sanki Türkiye artık kümet, Türkiye’nin satarihinde hiç olmadığı kadar IMF vesayetinden kurtuldece IMF’ye borcu varmuş gibi duyurulduğuna mış gibi bir tablo çizerek, bağımlı hale geldiğini belirterek, dikkat çekti. borçların sıfırlandığını sa ülkenin çok ağır borçluluk ilişkisi Yeldan, “Türkiye vunuyor. IMF’ye borç biCumhuriyet tarihinde içinde olduğunu vurguladı. tiyor ancak Türkiye’nin hiç olmadığı kadar dadış borcunda “patlama” ha bağımlı, kendi öznel yaşanıyor. CHP Genel Başkan Yardımcı dinamiklerini kaybetmiş, bir ucuz itsı Umut Oran’ın değerlendirmesine gö halat, ucuz işgücü cennetine döndüre, AKP’nin iktidara geldiği 2002’de 129.6 rülmüş durumda. AKP hükümeti de milyar dolar olan Türkiye’nin toplam dış kendisinden evvel gelen diğerleri gibi borcu, yıllar itibarıyla sürekli artış gösterdi. IMF programını harfiyen izlemekten Dış borç 2003’te 144, 2011’de 304 milyar çekinmiyor. İkinci olarak Türkiye en dolara çıktı. 2012 sonu itibarıyla Türkiye’nin yüksek dış borçlanmasını son 10 yıltoplam dış borcu 336.9 milyar dolara yük da gerçekleştirdi. Türkiye diğer bütün seldi. Özel sektörün dış borcu 20022012 ülkeler gibi IMF’den değil, doğrudan döneminde yüzde 425’le artış rekoru kırdı. doğruya piyasalardan dış borçlanma Bu dönemde net 183 yoluna gidiyor.” dedi. Ekonomi Servisi Başba kan Yardımcısı Ali Babacan, Türkiye’nin IMF’yle 19 yıl sonra yeniden borçsuz döneme girdiğini söyledi. IMFTürkiye programının başarıyla tamamlanan nadir örneklerden biri olduğunu söyleyen Babacan, IMF’ye verilecek 5 milyar dolarla ilgili olarak kaynağın likit olması ve ihtiyaç durumunda geri çekilmesi şartını koyduklarını ifade etti. Büyüme ve cari açığa değinen Babacan, 2013’ün üç aylık göstergelerinin büyümenin düşük kalacağına işaret ettiğini ancak yıllık yüzde 4 hedeflerini revize etmeyeceklerini belirtti. Babacan, “Petrol fiyatı 100 doların altına inerse, enflasyonda yüzde 5.3’ü yakalamak kolay olur” ifadelerini kullandı. 3. havalimanıyla ilgili olarak Babacan, inşaatların uzun vadeye yayıldığını, her yıl düşen rakamların rahatlıkla karşılanacağını ifade etti. Kanal İstanbul projesi için de “Ne kadar erken yaparsak o kadar iyi olur diye düşünüyoruz” diyen Babacan, projenin finanse edilebilirliğiyle ilgili herhangi bir sorunun bulunmadığını belirtti. Avrupalı sigortacılık devi Ergo’nun Türkiye iştiraki Ergo Sigorta, bireysel emeklilik tarafında frene basma kararı aldı. Almanya merkezli Munich Re bünyesindeki Ergo Sigorta BES faaliyetlerini durdurma ve yeni müşteri almama kararı aldı. Türkiye’deki faaliyetlerinde bundan sonra hayat dışına odaklanma kararı alan Ergo artık BES’lemeyecek! şirket, emeklilik ve hayat lisansını da korumaya devam edecek. Ancak kurumun bu hayat ve emeklilik konusundaki gelişmelere sıcak baktığı ve ellerindeki 40 bin civarındaki emeklilik katılımcı portföyün satışının da ileride gündeme gelebileceği ileri sürülüyor. EGM’nin 3 Mayıs 2013 tarihli verilerine göre, 41 bin 397 katılımcıya sahip şirketin, 39 bin 206 adet BES sözleşmesi bulunuyor. Katılımcı fon tutarı 173 milyon 583 bin. Yüzde 25’lik devlet katkısına karşın, Ergo Türkiye, hayat dışı branşlara odaklanma kararı aldı. 2008’de tüm hisselerin Ergo Insurance Group’a devrolmasıyla Ergo International AG bünyesine geçen şirket, nisan 2010’da gerçekleştirilen marka değişim kampanyası ile ERGOİSVİÇRE markası Ergo adını almıştı. Ergo Türkiye bundan sonra hayat dışı yangın, oto kaza, oto dışı kaza, mühendislik, nakliyat, tarım ve sağlık alanlarında faaliyetlerine devam edecek. Şirket, Türkiye’de 1500 acentesiyle faaliyet gösteriyor. ‘Hayata Dair’ sergi Kadınlara Özel Tek Fotoğraf Yarışması ‘Kadın Gözüyle Hayattan Kareler’13 Sergisi Tepe Nautilus Alışveriş Merkezi’nde Fotoğrafseverlerin beğenisine sunuldu. Fotoğraf sanatına ilgi duyan 18 yaş üzeri amatör ve profesyonel kadın fotoğrafçıların katılımına açık olan yarışmada dereceye giren fotoğraflarla birlikte, 41 eser sergilenmeye değer bulundu. 1. Nurten Öztürk Mete Uğurlu 2. Seyhan Babal 3. Tuğba Yüksel Zam pazarlığı başladı Ekonomi Servisi Türkİş’e bağlı 19 sendikanın katılımıyla oluşturulan Kamu Kesimi Toplu İş Sözleşmeleri Koordinasyon Kurulu dün toplandı. Toplantıda, 101 kamu kuruluşunda çalışan 197 bin 373 işçi için istenecek zam oranı görüşüldü. Kurul bir sonraki adımda, kamu işveren sendikalarıyla bir araya gelerek, kamu işçilerinin ücretlerini ve diğer talepleri ele alacak. Görüşmelerin ardından, Türkİş ile hükümet arasında imzalanacak çerçeve protokolle zam miktarının belirlenmesi öngörülüyor. THY’nin inadı sürüyor Ekonomi Servisi Grev tarihi olan 15 Mayıs’a saatler kala THY Yönetim Kurulu Başkanı Hamdi Topçu ve Havaİş Sendikası arasında CHP milletvekilleri Süleyman Çelebi ve Mevlüt Aslanoğlu’nun da katılımıyla dün yapılan görüşmede de uzlaşma sağlanamadı. THY yönetimi yaptığı açıklamada bir kez daha Havaİş Sendikası’nı itham eden ifadelerle, grev süresince de uçakların uçacağını savundu. Topçu, yönetimde kriz olmadığını, Genel Müdür Temel Kotil’in izin istediğini ancak bir hafta sonraya ertelediğini anlattı. Topçu, Havaİş’e “305 kişiyi dışarda bırakırsa gelsin hemen görüşelim, sözleşmeyi masada bitirelim” dedi. Havaİş Başkanı Atilay Ayçin ise Topçu’nun samimi olmadığını, “Yargı kararlarına uyacağım dediği halde uymadığını, davayı kazanan 190, Yargıtay’ın onadığı 30 işe iade davası olmasına karşın tek bir kişiyi bile işe geri almadığını” belirterek, THY yönetiminin zaten özlük haklarını da konuşmak istemediğini, yalnız altı aylık dönemler için yüzde 3 zam önerdiğini belirtti. Ayçin, “305 kişiyi dışarıda bırakarak sözleşme yapmayı düşünseydik, bunu beş ay ay önce yapardık” diye konuştu. Eureko, banka sigortacılığında uzman Eureko Sigorta Genel Müdürü Okan Utkueri, “Banka sigortacılığını ana faaliyet alanımız olarak tanımlamamız bizi diğer sigorta şirketlerinden farklı kılıyor. Garanti Bankası’yla kurduğumuz entegre iş modeli sayesinde müşterileri yakından tanıyor, doğru müşteriye ihtiyaç duyduğu doğru ürünü, doğru zamanda ve doğru kanaldan sunabiliyoruz” dedi. Banka sigortacılığının hem müşterilere erişimi hızlandırdığını hem de müşterilerin hayatını kolaylaştırdığını vurgulayan Utkueri, BAM (Bankasürans Maratonu) programıyla iş modelini yenileyerek tüm pazarlama ve satış organizasyonunu yeniden yapılandırdıklarını dile getirdi. Güneş, portföyüne Türkiye İtiBorajet’i ekledi bar Endeksi Güneş Sigorta, Araştırma soTürk Hava Yolları, nuçlarına göSun Express, MNG re, AXA SiHava Yolları, ULS gorta, sigorHa va Yolları ve Devtacılık sektölet Hava Meydanları rünün en itibarlı şirketi İşletmesi’nin (DHMİ) ardından Borajet’i unvanına sade portföyüne ekhip oldu. ledi. Pınar’dan Güneydoğu’ya 100 milyon liralık yatırım İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) Yaşar Holding kuruluşlarından Pınar Süt’ün, Şanlıurfa Organize Sanayi Bölgesi’nde yaşama geçireceği süt fabrikasının temeli, önceki gün düzenlenen törenle atıldı. Törende konuşan Yaşar Holding Yönetim Kurulu Başkanı İdil Yiğitbaşı, gıda ve içecek sektörüne yatırımlarını sürdürdüklerini belirterek, “100 bin metreka relik alan üzerine kurulacak fabrika, Şanlıurfa ve çevre illerden toplanacak çiğ sütlerle yıllık 180 milyon litre işleme kapasitesine sahip olacak. Fabrikamızda 250 kişiye istihdam olanağı sunacağız, dolaylı olarak da 5 bin kişiye gelir kaynağı yaratacağız.” dedi. Hazine Müsteşarlığı, Türkiye Sigorta Birliği, Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi ile TÜRKSAT arasında imzalanacak “eDevlet Kapısına Hizmet Entegrasyonu” protokolü kapsamında, elektronik ortamda bulunan sigorta kayıtlarının vatandaşların sorgulamasına açılacağı belirtildi. İlk etapta trafik poliçelerinin sorgulanabileceği uygulama, 2014 başına kadar farklı alanlara da yaygınlaştırılacak. Aşağıdaki tablodan görüleceği üzere toplam dış borç stoku yükselirken IMF’ye olan borcun azalması, bir borç ödeme tercih önceliğini göstermektedir. 2008 yılına kadar 47 yıl boyunca IMF ile 19 IMF’ye 14 Mayıs’ta (bugün) yapılacak ödeme ile borç kalmıyor. Bu tek başına çok önemli bir durum. Yıllardır IMF’ye mahkum olmamamız gerekir diye eleştirir dururduk. Şimdi IMF artık bize gelmiyor ve borcumuzu da şükür bitirdik… Ancak buna sevinirken dış borç stokuna bakmamak da olmaz. Çünkü IMF’ye olan borç biterken dış borçlarımız artmışsa bu durumda borçların bileşimi değişmiş demektir ki, bu bir işletmenin kredi borçlusu olduğu bankaların değişmesine denk düşer. IMF’ye Borç Bitti Diye Sevinelim mi? borcu giderek azalmaktadır. Milyon Özel sektörün dış borçları giderek artmaktadır 2008’de 188.6, 2009’da 172.3, 2010’da 190.8, 2011’de 200, 2012’de 226 milyar dolara çıkan özel sektör borçları, toplam dış borcun önemli bir payına sahip olmaktadır. 2012’de özel sektörün toplam borcunun 88.8 milyar doları kısa vadeli, 137.1 milyar doları uzun vadelidir. Kamunun dış borçları artmıştır 2008’de 78.2, 2009’da 83.4, 2010’da 89, 2011’de 94.3, 2012’de 103.1 milyar dolar olmuştur. Bu borçların uzun vadeli olan kısmı daha fazladır. 2012’de 11 milyar dolar kısa vadeli, 92 milyar dolar uzun vadeli borçtur. GSYİH’ye oranı 2008’de yüzde 37.9, 2009’da yüzde 43.7, 2010’da yüzde 39.9, 2011’de yüzde 39.3, 2012’de yüzde 42.8 oranına ulaşmıştır. Görüldüğü gibi Türkiye’nin dış borç stokunun GSYİH’ye oranı yüzde 40’lar civarında olup oldukça yüksektir. Uluslararası mali kuruluşlara olan borç nispi olarak önemini son yıllarda kaybetmiştir. IMF’ye olan borçların 20082012 arası durumu şöyledir: Sırasıyla 8.5, 9.4, 7.1, 4.3, 2.3 milyar dolardır. Görüldüğü gibi 2008’de 8.5 milyar dolar olan borç, 2012’de 2.3 milyar dolara inmiş; yani 6.2 milyar dolar azalmıştır. Buna karşılık IBRD’ye (Avrupa Kalkınma Bankası) borçlar 2008’de 8, 2009’da 9.7, 2010’da 11.5, 2011’de Toplam dış borçların seyri artış yönündedir 2008’de 281, 2009’da 269.2, 2010’da 291.9, 2011’de 304.2, 2012’de 336.8 milyar dolara çıkan toplam dış borç stoku, son 4 yılda devamlı artmaktadır. Dış borç stokunun TCMB’nin dış borçları azalmıştır 2008’de 14, 2009’da 13.3, 2010’da 11.9, 2011’de 9.8, 2012’de 7.7 milyar dolar dış borcu vardır. TCMB’nin dış 12.2, 2012’de 13.1 milyar dolar olmuştur. Bu bankaya borç artmaktadır. 2008’e göre 2012’de 5.1 milyar dolar artmıştır. Kaynak: Hazine, TCMB istatistikleri Diğer mali kuruluşlara da borçlar ayrı standby anlaşması artmıştır. imzalayarak yaklaşık 50 2008’de 9.9, 2009’da 11.8, milyar dolar kredi alan 2010’da 14.3, 2011’de 17.5, Türkiye’nin IMF’ye borcunun 2012’de 19.1 milyar dolara bitmesi önemli ve iyi bir yükselmiştir. sonuç ama dış borçlarımızın Yurtdışına ihraç ediartması bu avantajı ortadan kaldırıyor. len tahvillerde de artış Burada IMF’ye borcun söz konusudur bitmesine gururlanırken dış 2008’de 38.9, 2009’da borç matematiğini de gözden 40.8, 2010’da 45.3, 2011’de kaçırmamak gerekiyor. 50.5, 2012’de 64.2 milyar Ekonomiyi yönetenler dolar yurtdışına tahvil ihraç bunun farkında olduklarından edilmiştir. Görüldüğü gibi IMF reklamını yaparken varlık ciddi artış söz konusudur. barışı ile de yurtdışından IMF’ye borç biterken ciddi paranın gelmesine de başka borçlar artmıştır çalışıyor… Kamu dolar/Yıl 2008 78.288 2009 83.464 2010 89.076 2011 94.306 2012 103.117 TCMB 14.066 13.377 11.949 9.871 7.724 Özel Sektör 188.691 172.383 190.899 200.030 226.022 Toplam Dış Borç 281.045 269.224 291.924 304.207 336.863 IMF’ye Borç 8.563 9.434 7.017 4.361 2.338 AXA, en itibarlı şirket Topçu’nun açıklamalarıyla mücadeleyi yasa dışı zemine çekmeye çalıştığını vurgulayan Ayçin “350 gündür yasal zeminde haklılığımızı kaybetmedik. Biz haklı olduğumuz zeminde haksız duruma düşmek istemiyoruz. Çarşamba günü sabah 03.00’te herkes boyunun ölçünü alacak” şeklinde konuştu. ‘Boyunun ölçüsünü alacak’ Yurttaş sigortasını sorgulayabilecek 1 ABD Doları: 1.0025 Avustralya Doları 5.7468 Danimarka Kronu 0.9573 İsviçre Frangı 6.6073 İsveç Kronu 101.71 Japon Yeni 1.0109 Kanada Doları 5.8143 Norveç Kronu 3.7502 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1 İng. S.: 1.2970 ABD Doları 1.5363 ABD Doları SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 1.8070 2.3470 2.7600 1.8750 83.35 555.00 ALIŞ SATIŞ 1.8100 2.3500 2.7900 1.9100 83.70 569.00 1 Kuveyt D.: 3.5012 ABD Doları GECELİK FAİZLER 3 Günlük Repo 4.28 7 Günlük Repo 3.96 14 MAYIS 2013 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ MERKEZ BANKASI CİNSİ DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 1 ABD DOLARI 1.8059 1.8092 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.7971 1.8089 1 DANİMARKA KRONU 0.31376 0.31530 1 EURO 2.3423 2.3465 1 İNGİLİZ STERLİNİ 2.7697 2.7842 1 İSVİÇRE FRANGI 1.8820 1.8941 1 İSVEÇ KRONU 0.27216 0.27498 1 KANADA DOLARI 1.7840 1.7920 1 KUVEYT DİNARI 6.2874 6.3697 1 NORVEÇ KRONU 0.30984 0.31192 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.48155 0.48242 100 JAPON YENİ 1.7714 1.7831 1.8046 1.8119 1.7888 1.8198 0.31354 0.31603 2.3407 2.3500 2.7678 2.7884 1.8792 1.8969 0.27197 0.27561 1.7774 1.7988 6.1931 6.4652 0.30962 0.31264 0.47794 0.48604 1.7648 1.7899