Katalog

24 NİSAN 2013 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr 11 Verilere göre bu yıl sektörde kadın çalışanların oranı yüzde 50.5 ile erkekleri geride bıraktı Bankada kadın eli Ekonomi Servisi Türkiye’de bankacılık sisteminde, bu yıl itibarıyla çalışan erkek sayısı 93 bin 464, kadın sayısı ise 95 bin 284 oldu. Sektör genelinde kadın çalışan oranı yüzde 50.5 olurken, bu oran kamusal sermayeli mevduat bankalarında yüzde 43, özel sermayeli mevduat bankalarında yüzde 54, yabancı sermayeli mevduat bankalarında yüzde 54, Fon bankasında yüzde 37, kalkınma ve yatırım bankalarında ise yüzde 33 düzeyinde gerçekleşti. Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) “Türkiye’de Bankacılık Sistemi Banka, Şube ve Personel Sayıları Mart 2013” raporu yayımlandı. Rapora göre, Mart 2013 raporuna göre, bankacılıkta çalışan erkek sayısı 93 bin 464, kadın sayısı 95 bin 284 düzeyinde gerçekleşti. İki büyük bankada da genel müdür koltuğunda kadınlar oturuyor. Kadın çalışanların oranı yılın başında ilk kez yüzde 50.1 ile erkek sayısını geçti. bankacılık sisteminde OcakMart 2013 döneminde faaliyet gösteren banka sayısı 49 olurken, mevduat bankaları sayısı 32, kalkınma ve yatırım bankaları sayısı 13 ve katılım bankaları sayısı 4 olarak gerçekleşti. Mevduat bankalarından 3 tanesi kamu sermayeli, 12 tanesi özel sermayeli ve 16 tanesi yabancı sermayeli banka olarak sıralandı. Mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarında çalışan sayısı Ekim IMF’den Dünya Ekonomisine Bakış IMF’nin Dünya Ekonomik Görünümü (World Economic Outlook) Nisan Dönemi Raporu yayımlandı. Rapor, bir yandan dünya ekonomisinin yakın geleceğine ilişkin IMF’nin öngörülerini sunarken, bir yandan da “kriz istikrar büyüme enflasyon” döngüsüne ilişkin makro ekonomik kuramsal tartışmaları yeni veriler ışığında irdeliyor. Bu haftaki yazımda IMF’nin öncelikle Türkiye ekonomisine ilişkin öngörülerini tartışmak arzusundayım. Raporun makro ekonomik yaklaşımındaki kuramsal katkıları ise haftaya ele almak istiyorum. HHH Bir bütün olarak ele alındığında, IMF 2013 ve 2014’te dünya ekonomisinin yüzde 3.2 ve yüzde 4 oranında büyüyeceğini tahmin etmekte. Raporun 2013’e ilişkin mevcut öngörüleri, IMF’nin yıl başında yayımlanan tahminlerine görece kabaca yüzde 0.2 puan düşürülmüş durumda. Bu da, özellikle gelişmiş Batı ekonomilerinde etkisini sürdürmekte olan büyük durgunluğun yakın bir gelecekte henüz aşılamamış olacağı konusundaki endişeleri güçlendirmekte. IMF’nin Nisan WEO Raporu da bir yandan “piyasa oyuncularına” “küresel beklentilerin yeniden ilerleme kaydetmiş olduğunu” muştulamaya çabalarken bir yandan da “ama, buna rağmen, ne yazık ki...” gibi ifadelerle “gelişmiş ülkelerde ekonomik iyileşme sürecinin hâlâ çalkantılarla dolu olduğu” uyarısını yapmaktan geri durmuyor. IMF’ye göre gelişmiş ülkelerin hükümetleri küresel ekonomideki iki büyük tehdidi aşmış durumdalar: Avro bölgesinin dağılması ve Amerikan ekonomisinde mali uçurum diye anılan aşırı daraltıcı mali politikaların uygulanma riski... Ancak, WEO yazarlarına göre geçmişten kalan tehdit ve riskler hâlâ ciddiyetini koruyor! HHH WEO’nun geniş veri seti içinden Türkiye ekonomisinin yakın/orta dönemine ilişkin öngörüleri aşağıdaki tabloda özetlemekteyiz. WEO yazarlarının ulusal ekonomiye ilişkin büyüme tahminlerinin 2015’e kadar yüzde 4’ün altında olacağını, 2018’e değin yüzde 4.47 düzeyinde gerçekleşmesini beklediklerini gözlemekteyiz. Dolayısıyla IMF, Türkiye ekonomisinin Orta Vadeli Program metninde geçen ve yüzde 4’ten başlayarak yüzde 5’in üzerine çıkacağını varsayan büyüme beklentilerini gerçekçi bulmadığını anlıyoruz. Milli gelire oran olarak toplam yurtiçi tasarrufların yüzde 14, yatırımların ise yüzde 22 civarında gerçekleşeceği ve dolayısıyla cari işlemler açıklarının 2013’te 58 milyar dolardan, 2018’de 104 milyar dolara değin yükseleceği öngörülmekte. Söz konusu rakam milli gelirin yüzde 8.5’ine değin yükselmekte. Yani, Türkiye’nin 2000’li yıllara görece önümüzdeki on yılda daha düşük büyüme hızlarında daha yüksek cari işlemler açığı vereceği anlaşılmakta. Söz konusu cari işlemler açığının asıl finanse edileceği çok açık olmasa da, bu açıkların yaratacağı istihdam kayıplarının Türkiye işgücü piyasalarında işsizliğin artık yüzde 9.5 düzeyinde direnç göstereceğinin kabullenildiğini görmekteyiz. IMF’nin Türkiye Ekonomisine İlişkin Öngörüleri 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 GSYİH Büyüme (Sabit Fiy, %) 8.50 2.62 3.43 3.73 4.34 4.40 4.47 4.47 Toplam Yatırımlar / GSYH (%) 23.82 20.60 20.96 21.91 22.19 22.25 22.37 22.49 Tasarruflar / GSYH (%) 14.12 14.69 14.16 14.64 14.78 14.69 14.42 14.05 Cari İşlemler Dengesi (Milyar $) 75.09 46.94 57.91 64.19 69.78 77.74 89.34 103.55 Cari İşlemler Den / GSYH (%) 9.70 5.91 6.80 7.28 7.41 7.56 7.95 8.44 Enflasyon (TÜFE) 6.47 8.91 6.64 5.30 5.00 5.00 5.00 5.00 İşsizlik Oranı (%) 9.79 9.21 9.39 9.48 9.48 9.48 9.48 9.48 Çalışan sayısı arttı Meriç Uluşahin, halen Şekerbank’ın Genel Müdürü. Aralık 2012 dönemine göre 2 bin 650 (yüzde 1.4), son bir yılda 7 bin 333 kişi (yüzde 4 oranında) artarak 188 bin 748 oldu. 2012 yıl sonu rakamları ile karşılaştırıldığında çalışan sayısı, kamusal sermayeli mevduat bankalarında 14 kişi azalırken özel sermayeli mevduat bankalarında 1486, Fon bankasında 3, yabancı sermayeli mevduat bankalarında 1111, kalkınma ve yatırım bankalarında 64 kişi arttı. Mevduat bankalarında banka başına çalışan sayısı 5 bin 743 oldu. Bu rakam kamu sermayeli bankalarda 17 bin 191, özel sermayeli bankalarda 7 bin 675 ve yabancı sermayeli banPınar Abay, halen kalarda 2 bin 493 olaING Bank’ın rak gerçekleşti. Genel Müdürü. Çağlar, İTO Başkanlığı’na aday Ekonomi Servisi İstanbul Ticaret Odası’nda (İTO) seçim heyecanı başladı. İTO Meclis Başkanı İbrahim Çağlar, oda başkanlığı için adaylığını açıkladı. Çağlar, iç ve dış ticaretteki deneyimleri, Meclis Başkanlığı süresindeki birikimleri, her kesime eşit yaklaşımı ve çözüme dönük bakış açısıyla İTO’nun tüm imkânlarını geliştirmek ve tüm taraflarıyla paylaşmak için yola çıktığını ve üye merkezli çalışmanın düsturları olduğunu söyledi. Çağlar, Türkiye’nin 2023 hedeflerine ulaşması için ekonominin bu hedefe uygun olarak dizayn edilmesi gerektiğini belirtti. İTO üyelerinin sorunlarının farkında olduğunu söyleyen Çağlar, “Günümüz işadamlarının, işleri çantalarında, fikirleri zihinlerinde, ofisleri ayak bastıkları her yerdedir. Bu dönüşümü anlayacak bir yönetim anlayışını İTO’da hayata geçirmek istiyorum” dedi. İTO’nun doğrudan doğruya üyelerinin ve paydaşlarının faydalanabileceği projeler geliştiren ve taşın altına elini koyan bir oda olacağını vurgulayan Çağlar, “İşte tüm bu hedeflerim, hayallerim, projelerim yani sözün özü, gönlümdeki İTO için İstanbul Ticaret Odası Başkanlığı’na adayım” diye konuştu. Adaylığını açıklamadan önce çok sayıda kanaat önderi ile görüştüğünü belirten Çağlar, seçimlerde muhalefet beklemediğini sözlerine ekledi. Olağan koşullarda mayısta işe başlaması gereken 7 bin “kampanya çay işçisi” işveren tarafından grevi “kırabilmek” için kurum tarihinde ilk kez fabrikalarda çay üretimi olmadığı halde 1 ay önce işe başlatıldı. Çay yok ama 7 bin işçi var ÖMER ŞAN / MUSTAFA ÇAKIR RİZE /ANKARA Tekgıdaİş Sendikası ile Çaykur arasında toplu iş sözleşmesi imzalanamaması nedeniyle sendikanın başlattığı grev 12 saat dolmadan bitti. Grev, Türkiye’nin en kısa grevi olarak tarihe geçti. Tekgıdaİş Sendikası Genel Başkanı Mustafa Türkel, normalde mayıs sonunda işe başlaması gereken 7 bin “kampanya çay işçisinin” işveren tarafından grevi “kırabilmek” için kurum tarihinde ilk kez fabrikalarda çay üretimi olmadığı halde 1 ay önce işe başlatıldığına dikkat çekti. Bunun kuruma maliyetinin 1520 milyon lirayı bulacağına işaret eden Türkel, “ÇAYKUR bunun hesabını nasıl verecek” diye sordu. Türkel’in verdiği bilgiye göre, ÇAYKUR’da 10 bin işçi bulunuyor. Bu işçilerin 7 binini “kampanya çay işçileri” oluşturuyor. Bu 7 bin işçi çay alımları başladığında işe başlıyor, 4 ay sonunda sezon bittiğinde de bir sonraki yıla kadar çıkış alıyor. “Kampanya çay işçisi” olarak tanımlanan bu işçiler genelde alımların başladığı 20 Mayıs’ta işe çağrılıyor. Türkel, fabrikalarda şu anda üretim olmadığına işaret ederek “Yarın fabrikalarda hiçbir iş yok. Bir dal yaprak çay yok” dedi. Türkel, yasa gereği grevin devam ettiğini ancak işverinin elinin güçlendiğini de söyledi. Önceki günkü grevde, sendikanın işyeri temsilcileri ile bazı şube başkanlarının da işçilere, diğer fabrikalarda katılımın çok az olduğu belirterek “Don Kişot’luk yapmaya gerek yok” dediği ifade edildi. Bu gelişmelerin ardından grevde bulunan işçilerin birçoğu öğleden sonra fabrikalarda işbaşı yapmaya başlayınca akşam saatlerinde grev kırıldı. Tekgıdaİş Sendikası yö netimi ile Rize Bölge Şube yönetimi Rize’de akşam saatlerinde yaptıkları toplantının ardından 20.30’da grevi bitirdiklerini açıkladı. Tek Gıdaİş Sendikası Rize Bölge 1 Nolu Şube BaşSendikakanı Ziya Aksoy, “Grevin uynın Çaykur’da gulanması aşamasında başaaldığı grev karılı olamadık. Toplusözleşrarının başarısız me görüşmelerinin akıolması ve 12 sabetini yapacağımız deat sonra sonlandığerlendirme toplantırılmasının ardından, ları sonrasında belirkarşı sendika olarak leyeceğiz” dedi. Greve Çaykur’da örgütlenme katılım konusunda fiçalışması yapan ve halen re vermeyen Salarha bu kurumda 900 civarında Çay Fabrikası Başüyesi bulunan Hakİş’e bağtemsilcisi ve Rize 1 lı Öz Gıdaİş Sendikası da No’lu Şube Sekreharekete geçti. Genel Sekteri Ercan Çakreter Yardımcısı İsmail Sermakçı da “Amadar, Genel Başkan Mehmet cımız emeğimiŞahin ile yönetimin perşemzin ve alın teribe günü Rize’ye gelerek Çaymizin hakkının kur işçisi sendika üyeleri ile busavunmak” diluşacağını söyledi. ye konuştu. Öz Gıdaİş’ten hamle Kaynak: IMF, World Economic Outlook, 2013 Nisan Özetle, IMF’nin WEO raporunda Türkiye ekonomisinin 2018’e değin görünümünün küresel ekonomideki durgunluğa koşut olarak, göreceli olarak düşük büyüme hızı; giderek yükselen cari işlemler açıkları (dış açık) ve orta dereceli enflasyon ile birlikte yapısallaşmış yüksek işsizlik oranlarıyla betimlendiğini gözlemekteyiz. Bu sürece müdahale edilmediği takdirde 2010’lu yıllar Türkiye ekonomisi için yeni bir “kayıp on yıl” olarak anılacaktır. Yazarımız yurtışında olduğundan bugünkü yazısını yayımlayamıyoruz.