Katalog

SAYFA CUMHURİYET 23 ŞUBAT 2013 CUMARTESİ 10 EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Tersaneler krize TAV’dan 124 milyon Avro kâr Ekonomi Servisi TAV Havalimanları, 2012’de bir önceki yıla göre yüzde 25 artışla 1 milyar 99 milyon Avro ciro elde etti. Şirketin net kârı ise 124 milyon Avro oldu. TAV, geçen yılın aynı döneminde 53 milyon Avro kâr açıklamıştı. TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Sani Şener, “Geçen yılı üç kıtada, altı ülkede, 12 havalimanı işleten küresel bir havalimanı işletmecisi olarak kapadık. Tüm dünyadan 72 milyon yolcuya hizmet vererek yüzde 36 gibi ulaşılması zor bir büyüme rakamına imza attık. Bu büyüme rakamları ile İstanbul Atatürk, Avrupa’nın en büyük altıncı havalimanı haline geldi” dedi. demir attı u Tuzla’daki 71 tersanenin yalnızca 51’i faaliyetini sürdürebiliyor. 20032004 yıllarında izinleri alınıp inşasına başlanmış fakat kriz nedeniyle tamamlanamamış 54 tersane bulunuyor. Ekonomi Servisi Türkiye gemi inşa sektörü 2008 küresel krizinden beri devam eden darboğazı aşmanın yollarını arıyor. Tersanelerin yoğunlaştığı Tuzla bölgesinde 71 tersanenin 20 tersanesi kapalı. 2008 krizi öncesi 60 bin kişinin çalıştığı bölgede şimdilerde çalışan sayısı 16 bine düştü. Bu yılın ilk 2 ayında bölgedeki tersaneler tek bir sipariş bile alamadı. 2008 öncesinde 2.8 milyar dolar ihracat yapan sektörün ihracatı bu dönemde 750 milyon dolara geriledi. Gemi tamirinden 1 milyar dolar gelir elde eden sektörün geliri ise 400 milyar dolara kadar düştü. Kapasitesinin yalnızca yüzde 15’ini kullanabilen sektör, ticari gemi inşası yerine petrol, enerji ve gaz platformları, savunma sanayisi ve gemi tamir, bakımonarım işlerine yöneldi. Gemi İnşa Sanayicileri Birliği (GİSBİR) Başkanı Murat Kıran, artık ağırlıklı hedeflerinin savunma sanayi ve petrol/gaz arama sanayi olduğunu, bu sebeple hem Savunma Bakanlığı’yla hem de Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile görüşmelerin sürdüğünü söyledi. Kıran, “TPAO 350 milyon dolara bir sismik gemisi aldı. TPAO, yeni bir kazıcı gemi sahibi de olmak istiyor. Biz de bu işe talip olduğumuzu söyledik. Onlar da sıcak baktı. Savunma sanayisinde yerli katkı çok önemli” dedi. Gemak Tersanesi Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Birol Üner de gemi inşasını tamamen durdurarak, yalnızca gemi tamiri ve bakımonarımı konularında hizmet verdiklerini ifade etti. 3x5 Hedefi: Hoş, Ama Boş… Merkez Bankası’ndan türeyen, diğer resmi ağızlara da dolanan 3x5 hedefi, yani 2013’te yüzde 5 büyüme, yüzde 5 enflasyon, yüzde 5 cari açık/milli gelir oranı hedefleri, iktidarın kendi içinde de polemik konusu olmaya başladı. Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, CNBCe’ye demiş ki: “Büyüme hedefini Merkez Bankası belirleyemez, büyüme hedefini belirleyecek olan hükümet. Hazır formüllerden yana değilim. Konjonktüre göre hareket edilmeli.” 3x5’e bir yorum da dışarıdan gelmişti. 2001 krizinin ardından izlenen programın IMF ile ortak mimarı Kemal Derviş, “3x6” daha iyidir, demişti. Derviş şöyle konuşmuştu: “Aslında ben büyüme için yüzde 6’yı tercih ederim, Türkiye bunu başarabilir. Eğer yüzde 66.5 civarında büyürsek, belki yüzde 6 düzeyinde cari açığı kaldırabiliriz, enflasyonun da yüzde 6’ya çıkmasında bence problem yok.” Yakın tarihimiz, enflasyon, büyüme ve cari açık/milli gelir oranlarının birbirine yaklaşmasına tanıklık etmedi. 20082012 dönemini alırsak, büyüme dalgalı; 2008 ve 2009 yerlerde, 2010 ve 2011’de hızlı büyüme ve 2012’de çakılma… Enflasyon yüzde 610 bandında salınıp durmuş. Cari açık da küçülme yılı 2009’da yüzde 2’lere gerilemiş ama 2011’de 77 milyar dolar ile dünya rekoru kırıp milli gelire oranı da yüzde 10’a yaklaşmış. Yani, 3 göstergenin aynı boyda olduğu vaki değil. 2013’ün Türkiye’sinde bu üç göstergeyi yüzde 5’te ya da yüzde 6’da eşitlemek mümkün mü? Fuar için geri sayım T u z la’daki bazı tersaneler, Deniz Ticaret Odası (DTO) tarafından GİSBİR’in desteğiyle 2023 Mart’ta düzenlenecek 12. Europort İstanbul Uluslararası Denizcilik Fuarı’nda bir araya gelecek. Europort İstanbul 2013’e, 37 ülkeden 200’den fazla ulusal ve uluslararası katılımcı firma, 600’ü aşkın marka katılacak. Fuarda, armatörlük, gemi işletmeciliği, brokerlık, gemi kiralama, gemi alımsatımı, tersane işletmeciliği ile eğitim kurumlarından firmalar bir araya gelecek. Köprüden geçiş 3 dolar Ekonomi Servisi Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım, yapımı süren 3. köprüden geçiş ücretinin 3 dolar yani yaklaşık 5 lira olacağını açıkladı. Projenin, 2 yıl 6 ayda tamamlanacağını söyleyen Yıldırım, “Proje kapsamında 73 tünel ve viyadük inşa edilecek. Asma köprünün uzunluğu 1875 metre olacak ve demiryolu geçişini de içerecek” bilgisini verdi. Yıldırım, “OdayeriPaşaköy kesimi otoyol için gelişgidiş günlük 135 bin otomobil. OdayeriPaşaköy kesimi 3. Boğaz Köprüsü için günlük (tek yön) 135 bin otomobil garanti edilmiştir” dedi. Halk GYO gongu çaldı Ekonomi Servisi Halk GYO, “HLGYO” kodu ile İMKB’de işlem görmeye başladı. Halka arz sürecinde 737 milyon 88 bin 356 TL ile yaklaşık 3 kat talep toplanan Halk GYO’nun 185 milyon 500 bin TL’lik nominal değerli paylarının tamamı halka arz edildi. İMKB’de düzenlenen gong töreninde konuşan Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan “Halka arzdan elde edeceğimiz gelir ile modern, farklılık yaratan, doğaya ve insana duyarlı projelere imza atmaya ve yatırım yapmaya devam edeceğiz” dedi. İMKB Başkan Yardımcısı Mustafa Kemal Yılmaz 2011 başından itibaren gerçekleştirilen halka arzlar içinde Halk GYO’nun en büyük üçüncü halka arz olduğu söyledi. Halka arz edilen payın yüzde 71.9’u yurtiçi bireysel yatırımcılara, yüzde 18.9’u yurtiçi kurumsal yatırımcılara ve yüzde 9.2’si ise yurtdışı kurumsal yatırımcılara dağıtıldı. İMKB’de düzenlenen gong törenine Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan, Halk GYO Genel Müdürü Kazım Şimşek, Halk Yatırım Genel Müdürü Murat Çetinkaya ve İMKB Başkan Yardımcısı Mustafa Kemal Yılmaz katıldı. NG Güral İstanbul’a geliyor u Türkiye’nin en zengin aileleri arasında yer alan Gürallar Ailesi’nin kurucusu olduğu Kütahya Porselen ve Güral Porselen’deki anlaşmazlığın bir türlü çözülmemesi üzerine NG Güral Kütahya Seramik Porselen Turizm Sanayi AŞ şirketiyle yatırımlarına devam eden üçüncü kuşak, yeni oteller ve Kütahya’nın seramiklerini dünyaya açarak büyüyecek. Ekonomi Servisi Gürallar’da üçüncü kuşak Afyon ve Sapanca’daki yatırımlarından sonra İstanbul’da otel yatırımı için kolları sıvadı. Babaları Nafi Güral’ın ortağı olduğu Kütahya Porselen’de paylaşım anlaşmazlığından sonra Gürallar yerine NG markasını kullanan üçüncü kuşak kardeşler, Kütahya’nın seramiklerini dünya pazarlarına ulaştıracak. Nafi Güral’ın çocukları; Erkan Güral, Sema Güral Sürmeli, Hediye Güral Gür ile Gülden Güral, büyüklerinin yaşadıkları sorunlardan ders çıkararak “Nafi Güral Aile Anayasası” hazırladı. Aynı zamanda NG Kütahya Seramik markasını yöneten NG Güral Kütahya Seramik Porselen Turizm Sanayi AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Erkan Güral, bu anayasaya göre aile fertlerinin grup şirketlerinde ancak hak ettikleri pozisyonlara gelebileceklerini, eğitim ve deneyim şartı gibi maddelerin yürürlükte olduğunu söyledi. Erkan Güral, babası Nafi ile İsmet ve Rıza Güral kardeşler arasındaki anlaşmazlığa ilişkin “Karşılıklı hisse devirlerinin birkaç ay içinde gerçekleşmesini bekliyoruz” dedi. Önce büyüme cari açık ilişkisini alalım. Büyüme ile cari açığı aynı rakamda eşitlemek kolay olmuyor. Cari açığı, yüzde 2.5 büyüme yaşanan 2012’de bile ancak yüzde 7’ye indirmek (tahmini) mümkün olabildi. Cari açık, yani döviz açığı giderek kemikleşiyor. Dış ticaret açığını geriletecek bir süreç söz konusu değil. İhracatın ithalatı karşılama yeteneği gelişmiyor, geriliyor. Altınla ödemeyi dikkate alırsanız, ihracat geçen yıl artmadı. İthalat ise düşük büyümeye rağmen gerilemedi. İzlenen döviz kuru politikası, ihracatı değil, ithalatı azdırıyor ve cesaretlendiriyor. Bu durumda döviz harcamasını azaltacak bir ikame hadisesi ne enerjide ne sanayide var. Öyle turizm gelirlerini revize edip net hata noksan bilinmezini oraya yamamakla cari açık düzeltilmez. Gerçek ikame lazım. Bunun için ortada bir gayret yok. Türkiye, yüzde 2.5’lik çakılmadan sonra onun üstüne yüzde 56 büyüme tecrübesine girerse bu yıl, bunun karşısında iki önemli soru var: Birincisi, bu iç pazara dönük mü, ihracata dönük mü gerçekleştirilecek? Avrupa pazarı açılmadı, Ortadoğu’da da 2012’deki ihracatın çıtasını aşması kolay değil. Geriye iç pazar kalıyor. İç pazara dönük büyüme için iç talep, bunun için de tüketici kredilerinin ve devlet harcamalarının artırılması gerek. Aileler borçlanmada sınıra dayandılar. Yavaş yavaş işten çıkarmalar başladı. Bu gerilimle borçlanma kolay değil. Geriye harcamaya müsait gibi duran kamu bütçesini büyümeye rüzgâr yapmak kalıyor. O da hem riskli hem de dipsiz kuyu değil. Özetle yüzde 56 büyüme kolay iş değil, bir. Denense bile ithalatı hızlandırarak, dolayısıyla cari açığı büyütecek bir kader kaçınılmaz. Enflasyona gelince… Gıda enflasyonu hep baş belası. Rekolteyi bırakın, tarladan rafa gelinceye kadar sebze, meyve, et, süt fiyatları taklalar atıyor ve buna kimse bir önlem almıyor. Enerjide ne sürprizler bizi bekliyor bilemeyiz. Taksiye gelen zammı, diğer ulaşım zamları izleyecek çaresiz. Yüzde 56 enflasyon orada da pek mümkün görünmüyor. Özetle, 5 ya da 6 oranlarında eşitlenecek bir hedef, sadece kulağa melodik geliyor ama AKP’nin bakanlarına bile inandırıcı gelmiyor. Büyümesi yüzde 4’ü bulamayan, enflasyonu çift rakamı zorlayan, cari açığı da yüzde 7’de kemikleşen bir 2013’ten korkun… Bank Asya’nın kârı arttı Ekonomi Servisi Bank Asya, 2012’de aktiflerini yüzde 24 artırarak 21 milyar TL’ye, nakdi kredilerini ise yüzde 21 artırarak 16.3 milyar TL’ye yükseltti. Bankanın toplanan fonları yüzde 27 artışla 15.7 milyar TL’ye ve öz kaynakları da yüzde 10 artışla 2.3 milyar TL’ye yükseldi. Geçen yılı 190 milyon TL net kâr ile kapatan Bank Asya, şube sayısını 251’e çıkardı. Bank Asya Genel Müdürü Ahmet Beyaz, “2013’te de 2012 yılında olduğu gibi özellikle Bireysel ve KOBİ Bankacılığı’nda hızla büyümeye devam edeceğiz” dedi. Büyüme: İç pazar? Sema Güral Sürmeli NG Kütahya Porselen markasını, Hediye Güral Gür NG Hotels & Resorts markasını, Gülden Güral eticaret grubunu yönetirken, Erkan Güral da yönetim kurulu başkanı görevini sürdürüyor. (soldan sağa) Yatırımları hızlandırdı Erkan Güral’ın verdiği bilgiye göre; NG markası hem Türkiye’de hem dünyada büyük atılıma hazırlanıyor. Porselende 125 yıllık Alman porselen devini aldıklarını belirten Güral, ardından Irebia’yı aldıklarını anımsattı. NG Kütahya Porselen, Türkiye’den yapılan porselen ihracatının yüzde 40’ını gerçekleştiriyor. Şimdi NG markası Kütahya’nın seramiklerini İtalya üzerinden bütün dünyaya ulaştıracak. Bunun için lojistik ağı, İtalya’da Napoli ve Sassuolo kentlerinde showroomlar ve depolar kuruluyor. Hedef 7.5 milyar dolarlık küresel pazar. Ayrıca Kütahya’da 60 milyon TL yatırımları ikinci fabrikayı devreye soktu. Aile anayasası Merkel’e Volkswagen sorulacak u Hükümet, Alman devi Volkswagen’in Türkiye’de yatırım yapması için ısrarcı. Bakan Çağlayan, Başbakan Erdoğan’ın Merkel’le yapacağı görüşmede bu konunun da gündeme gelebileceğini söyledi. Ekonomi Servisi Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Almanya Başbakanı Angela Merkel’le gelecek hafta gerçekleştireceği görüşmelerde, Volkswagen’in Türkiye’de yatırım yapması konusunun da gündeme gelebileceğini söyledi. Çağlayan, birkaç gün önce Volkswagen’e sert çıkmış “Türkiye’de yatırım yapmamaları çok ağırıma gidiyor. En çok satan üç markadan biri olacaksın ve yatırım yapmayacaksın, bu olmaz” demişti. Çağlayan, otomotiv sektörüne yönelik yeni teşvik unsurlarının 15 Şubat’ta yürürlüğe girmesinin ardından, Türkiye’de yatırımı olmayan 42 otomotiv firmasının üst yöneticisine (CEO) davet mektubu göndermişti. Alman firmalarının yöneticileriyle yaptığı çalışma kahvaltısında konuşan Çağlayan, “Başbakanımız bu konunun (Volkswagen yatırımı) üzerinde ısrarla ve önemle duruyor, her fırsatta Volkswagen’in Türkiye’de yatırım yapmasından duyacağı memnuniyeti ifade ediyor. Bu konu da mutlaka, herhalde gündeme getirebilir” diye konuştu. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 23 ŞUBAT 2013 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1 ABD Doları: 0.9692 Avustralya Doları 5.6505 Danimarka Kronu 0.9308 İsviçre Frangı 6.4084 İsveç Kronu 93.32 Japon Yeni 1.0192 Kanada Doları 5.6647 Norveç Kronu 3.7503 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1 İng. S.: 1.3202 ABD Doları 1.5272 ABD Doları SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 1.7930 2.3630 2.7150 1.9050 90.95 615.00 1.7904 1.7936 1.7891 1.7963 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8430 1.8550 1.8345 1.8661 1 DANİMARKA KRONU 0.31636 0.31792 0.31614 0.31865 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.3636 2.3679 2.3619 2.3715 2.7297 2.7439 2.7278 2.7480 1.9191 1.9315 1.9162 1.9344 0.27819 0.28107 0.27800 0.28172 1.7543 1.7622 1.7478 1.7689 6.2953 6.3776 6.2009 6.4733 0.31528 0.31740 0.31506 0.31813 1.9139 1.9266 1.9068 1.9339 ALIŞ SATIŞ 1.7960 2.3660 2.7550 1.9350 91.30 618.00 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.47740 0.47826 0.47382 0.48185 1 Kuveyt D.: 3.5360 ABD Doları GECELİK FAİZLER 3 Günlük Repo 4.78 7 Günlük Repo 6.40 fonbul.com