Katalog

SAYFA CUMHURİYET 22 ŞUBAT 2013 CUMA 10 2B’de taksit süresi uzuyor Ekonomi Servisi Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, mücavir alan içindeki 2B arazileri için yapılan faizsiz taksit süresinin 3 yıldan 5 yıla, mücavir alan dışındaki 2B arazileri için yapılan taksit süresinin de 4 yıldan 6 yıla çıkarılabileceğini bildirdi. Şimşek, “Bu taksitlendirmeler faizsiz. Yine faizsiz olarak 3 yıl vadenin 5’e, 4 yılın ise 6 yıla çıkarılma sı için çalışılıyor” dedi. Bakan Şimşek, bütün dertlerinin gelir değil, bu sorunun çözülmesi olduğunu vurguladı. Bu arada, 2B arazilerinin satışı için hak sahipleri 28 Şubat 2013 tarihine kadar başvuruda bulunabilecek. EKONOMİ ekonomi@cumhuriyet.com.tr Çok çalışıyoruz az kazanıyoruz u OECD’ye göre; Türkiye’de çalışanlar yıllık 1877 çalışma saatiyle dünyanın üç büyük ekonomisini bile solladı. Uzun çalışma saatlerine karşılık Türkiye, ücretlerin en düşük olduğu ülkelerden biri. Ekonomi Servisi Türkiye’de çalışanlar yılda ortalama 1877 saatini işte geçiriyor. Türkiye’deki çalışma saatleri; Almanya’dan yılda 464, Japonya’dan 149, ABD’den 90 saat fazla. Fransa’dan 401, İngiltere’den 252, İspanya’dan 187, İtalya’dan ise 103 saat fazla çalışılıyor. OECD’nin 2011 verileri kullanılarak üye ülkelerdeki çalışma saatlerini karşılaştırdığı “Factbook 2013” başlıklı çalışmasına göre OECD ülkelerinin çoğunluğunda, 20002011 arasında kişi başına ortalama çalışma saatleri azaldı. Tüm OECD ülkeleri ortalaması 2000’de 1844 iken, 2011’de 1776 saate geriledi. Buna göre; Türkiye’de OECD ortalamasından 101 saat fazla çalışılıyor. Türkiye’de çalışanlar, 2000 yılında 1937 saatini işte geçiriyordu. Bu rakam OECD ortalamasından 93 saat fazlaydı. OECD’ye göre Yunanistan en fazla çalışan ilk üçte; ülkenin korkulu rüyası Almanya ise en az çalışan ilk üçte yer alıyor. Çalışma süresinin en fazla olduğu ülke yılda ortalama 2 bin 250 saat ile adı siestayla anılan Meksika olurken, bu ülkeyi 2 bin 47 saatle Şili ve 2 bin 32 saatle Yunanistan izledi. Yıllık ortalama çalışma süresinin en az olduğu ülke ise Hollanda oldu. Hollanda’da çalışanlar yılda 1379 saati işte geçiriyor. Hollanda’nın ardından 1413 saatle Almanya, 1426 saatle Norveç geliyor. Siyasal Birlikler ve Türkiye Sayın Başbakan RTE’nin Avrupa Birliği’ne karşı Şanghay oluşumunun, Şanghay İşbirliği Örgütü’nün (ŞİÖ) Türkiye için bir seçenek olabileceği savı ya da üstü kapalı tehdidi, Türkiye ile siyasal birlikler arasındaki ilişkileri yeniden gündeme taşıdı. Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği serüveni, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) döneminden başlayarak yarım asrı aşkın bir süredir sürüyor; ŞİÖ ile yakınlaşma savı ya da önerisi de yeni değil; ŞİÖ oluştuktan sonra bir seçenek olarak bazı çevrelerce ileri sürülmüştür. Bir siyasal ekonomik birlik niçin oluşur? Oluşumun dayanakları, başarı koşulları nelerdir? Bilinen hususları yineleyerek Türkiye’nin AB ve ŞİÖ karşısında durumunu irdelemeye çalışayım. Bir siyasal birliğin, hatta ekonomik bütünleşmenin oluşabilmesi için gerekli asgari koşulları, önem derecesi olmasa da sıralayalım. 1 Coğrafi yakınlık Coğrafi yakınlık, siyasal sınırlar açısından komşuluk, birliğin oluşması için gerekli koşullardan biridir, ama tek başına belirleyici değildir. 2 Kültürel ortak noktalar Kültürel yakınlık, benzer değer yargılarına sahip olma, kanımca birliğin oluşması için en önemli koşuldur. Farklı değer yargılarına, davranış biçimlerine sahip olan toplulukların bir birlik oluşturmaları, bunu sürdürmeleri olanaklı değildir. Din faktörü kuşkusuz önemli bir etkendir. Ancak din bağımsız bir etken midir? Kültürün bir parçası mıdır? Yanlış olabilir, ama dinin kültürün bir parçası olduğunu düşünürüm. Din tek başına belirleyici, bağlayıcı bir etken olsa herhalde öncelikle Arap siyasal birliği oluşurdu. Tarihsel ortak noktalar, aynı tarihi paylaşmak kuşkusuz toplulukları, ülkeleri birbirine yaklaştırıcı diğer bir öğedir. 3 Benzer siyasal düzen ve askeri amaçlar Siyasal düzenleri yakın ülkeler ancak bir birlik oluşturabilir. Siyasal düzenleri çok farklı ülkelerin, bir potada erimeleri, birleşmeleri olanaklı değildir. Bu siyasal düzen yakınlığına askeri nedenler, askeri amaç birliği de eklenebilir ya da askeri amaç birliği diğer öğelerden ayrı bir etken olarak ele alınabilir. 4 Ekonomik sistem benzerliği Ekonomik sistemleri benzer ülkeler ancak ekonomik açıdan bütünleşebilir, siyasal birlik oluşturabilirler. Merkezi planlı bir ekonomiyle hatta karma ekonomi sistemini benimsemiş bir ülkeyle serbest pazar ekonomisi yaftası altında sermaye çıkarlarını kollayan neoliberal politika izleyen bir ekonominin bağdaşması olanaklı değildir. 5 Ekonomik gelişmişlik düzey yakınlığı Ekonomik gelişmişlik düzeyi, yaşam kalitesi çok farklı toplulukların bir araya gelip birlik oluşturması düşünülemez. AET ile yapılan Ankara Anlaşması’nı, aşama aşama ekonomik sistemleri, ekonomik gelişmişlik düzeyini yakınlaştırma açısından yorumlamak gerekir. Benzer, benzeşik olmayan, aralarında kültürel, ekonomik, siyasal açıdan büyük farklar bulunan ülkelerin, toplulukların ekonomik, siyasal birlik oluşturmaları ve bunu sürdürmeleri olanaklı değildir. Heterojen bir yapıdan birlik oluşmaz. Günümüzde Avrupa Birliği ülkeleri arasında da kuşkusuz farklılıklar vardır. Bu farklılıklar giderilmeye, homojen, benzeşik bir yapı oluşturulmaya çalışılmaktadır. Maastricht Anlaşması’nı ekonomik, Kopenhag Anlaşması’nı da siyasal açıdan bu farklılıkları giderme, olanak ölçüsünde benzeşik bir yapı oluşturma girişimi olarak yorumlamak gerekir. “Türkiye Avrupa Biriği’ne bu koşullarda tam üye olamaz”. “ŞİÖ ile yakınlaşamaz” yargısı duygusal milliyetçi bir yaklaşım olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye’nin yapısını, siyasal ve ekonomik ölçütlere göre değerlendirmeden yorum yapılamaz. Türkiye, yukarıdaki ölçütlerin hangisi veya hangilerine göre AB’ye veya ŞİÖ’ye yakındır? Bir çözümleme yapılacaksa sağlam bilgiye gereksinim vardır. “Türkiye Avrupa Birliği’ne, bu yapıyla üye olamaz” sözü boşuna yinelenmiyor. u Türkiye’de çalışan her üç kişiden biri asgari ücret alıyor. 429 Avro’ya denk gelen asgari ücretse yurt genelindeki ortalama ücretin üçte ikisini oluşturuyor. DİSKAR’a göre Doğu Avrupa’da hâlâ uygulanan sosyal destekleri de hesaplarsanız bizden düşük ücret alan yok. AB İstatistik Kurumu Eurostat’ın verilerine göre 1 Ocak 2013 itibarıyla Türkiye’de brüt asgari ücret 429 Avro’ya karşılık geliyor. İlk bakışta bu rakam 9 Doğu Avrupa ülkesi dışında AB ülkelerinin tümünden düşük gözüküyor. Oysa DİSK’in araştırma dairesi DİSKAR’a göre durum bu tablodan da daha vahim. Eurostat’a göre Romanya’da asgari ücret 157, Bulgaristan’da 159, Letonya’da 287, Litvanya’da 290, Çek Cumhuriyeti’nde 312, Estonya’da 320, Slovakya’da 338, Macaristan’da 341 ve Polonya’da 377 Avro. Buna karşılık Portekiz 566, Yunanistan 684, Malta 697, İspanya 753, Slovenya 784, İngiltere 1264, Fransa 1430, İrlanda 1462, Hollanda 1469, Belçika 1502 ve Lüksemburg 1874 Avro ile zaten bizim çok üzerimizde. DİSKAR’a göre bu tabloda üç yanlış var: Birincisi, Doğu Avrupa’da işçilerin ortalama yüzde 7’si asgari ücretli, Türkiye’de yüzde 36’sı. Yani 3 işçiden biri asgari ücretli. İkincisi, Türkiye’de asgari ücret ortalama ücretin üçte ikisi, Doğu Avrupa’da sadece yüzde 7’si. Üçüncüsü, Doğu Avrupa’da hâlâ sosyal ücret, yani sağlık, eğitim, ulaşım, konut, enerji vb. gibi kalemlerde sosyal destekler var ve bu kalemler istatistiklerde gözükmüyor. Özetle, Türkiye’de genel ücret ortalamasının Doğu Avrupa’dan yüksek olduğunu söylemek bile mümkün değil. Kimya sektörü hedef büyüttü Ekonomi Servisi Sorunlarını ve gelecek vizyonunu masaya yatıran kimya sektörü, ihracatı artırarak daha fazla katma değer yaratmak için kolları sıvadı. İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamülleri İhracatçıları Birliği ve Kimya Sektör Platformu (KSP) Başkanı Murat Akyüz, dış pazar ağırlıklı olarak büyüyen sektörün, özellikle ihracat alanındaki yüksek performansıyla dikkat çektiğini söyledi. KSP Başkanı, buna karşılık acil olarak çözülmesi gereken sorunları olduğunu belirtti. Türkiye Kimya Sanayicileri Derneği Başkanı Timur Erk de 2023’te 50 milyar dolarlık ihracat hedefi için en büyük engelin yatırım ortamı olduğuna dikkat çekti. Erk, yaklaşık 10 yıldır süren yatırım ortamının iyileştirilmesi çalışmalarının sonuç vermediğini söyledi. Gençlere ‘ağır’ iş! ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) 16 yaşını doldurmuş ancak 18 yaşını bitirmemiş olan genç işçilerin kiremit, tuğla, inşaat, mimari ve selüloz üretimi işleri, un ve çeltik fabrikalarında çalıştırılmasının önü açıldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, “Çocuk ve Genç İşçilerin Çalıştırılma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”te değişiklik yaptı. Es ki yönetmelikte yer alan “22/05/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanunu’nun 85. maddesinde öngörülen yönetmelikte belirtilen işleri ifade eder” şeklindeki “ağır ve tehlikeli iş” tanımı kaldırıldı. Buna göre 16 yaşını doldurmuş fakat 18 yaşını bitirmemiş genç işçilerin çalıştırılabilecekleri işler şöyle: 4 Kiremit, tuğla, ateş tuğlası işleri ile boru, pota, künk ve benzeri inşaat ve mimari malzeme işleri. 4 Parafinden eşya imali işleri. 4 Kuş ve hayvan tüyü ve kıllarının temizlenmesi, didiklemesi, ayrılması ve bunlara benzer işler. 4 Plastik eşya imali işleri. (PVC’nin imali ve PVC’den mamül eşyaların yapımı hariç.) 4 Mensucattan hazır eşya imali işleri. (Perde, ev tekstili, otomobil ürünleri ve benzerleri). Diğer yandan bakanlık, çocuk işçilerin para ve tahsilat işleri, patlayıcı, sigara ve alkol üretimi ile aşırı soğuk ve sıcak ortamlarda çalıştırılmasını yasakladı. Piyasalarda Fed yangını u ABD Merkez Bankası’nın parasal sıkılaştırmaya gideceğine dair endişelerle altın fiyatları son 7 ayın dibini gördü. İçeride 22 ayar altının gramı 83.67 liraya inerken dolar yılın zirvesine çıktı. u Asya ve ABD borsalarında yaşanan ciddi kayıpların ardından Avrupa’da düşüşler yüzde 2’ye çıktı. Çin borsasında yüzde 3’ün üzerinde düşüş yaşandı. İMKB serbest düşüşe geçti ve 1622 puan geriledi. Ekonomi Servisi ABD Merkez Bankası’nın (Fed) ocak ayı toplantısının açıklanan tutanakları, bazı yetkililerin bankanın tahvil alım programını istihdamda istenilen sonuca ulaşılmadan önce durdurmak veya yavaşlatmak zorunda kalabileceği görüşünde olduklarını gösterdi. Bu da piyasaya para pompalayan ABD’nin tahmin edilenden de önce sıkılaştırmaya gideceği endişelerini artırdı. Tutanaklarda, “Bazı Fed yetkilileri varlık alımlarının çok erken azaltılması veya sonlandırılmasının potansiyel maliyetlerinin de önemli olduğu görüşünde” denildi. Açıklamalar, Asya borsalarına sert düşüş getirdi. Özellikle Çin tarafında yüzde 3 üzerinde kayıp yaşandı. Çin’de konut piyasasına sınırlama getirileceği haberleri ve Almanya imalat verileri de olumsuz havayı perçinledi. Japonya’da Nikkei 225 günü yüzde 1.4 azalarak 11 bin 309, Çin’de Şangay yüzde 3 azalarak 2 bin 326, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0.5 azalarak 2 bin 015 puandan kapandı. Avrupa borsalarında ise kayıplar yüzde 2’ye kadar çıktı. Düşüşler, İngiltere’de yüzde 1.60, Almanya’da yüzde 1.90, Fransa’da yüzde 1.80’i buldu. Altın, Fed’den gelen uyarıların ardından kayıplarını üst üste üçüncü seansta da devam ettirerek 1554.49 dolar ile yedi ayın en düşük seviyesine geriledi. İç piyasada da altın fiyatları düştü. Kapalıçarşı’da 22 ayar altının gramı 83.67 liraya inerken, çeyrek altın 153.50 liradan kapandı. Fed’in tahvil alım programını yavaşlatabileceği mesajları nedeniyle doların değer kazanmasının ardından dolar/TL paritesi de yükselişe geçti. Serbest piyasada dolar, 1.7960 TL ile zirveye çıktı. Faiz tarihi düşük seviyesine indi. İMKB ise yüzde 2.06 düşüşle 77 bin 269 puana geriledi. Borsa önceki günü 78 bin 891 puandan kapamıştı. ABD borsalarında başlayan olum suz hava Asya ve Avrupa’ya da sıçradı. İMKB de düşüşten kurtulamadı. Mükellefe efatura kolaylığı Ekonomi Servisi Vergi Usul Kanunu kapsamında fatura düzenlemek zorunda olan mükellefler, belirli şartları yerine getirdiklerinde efatura gönderip alabilecek. Maliye Bakanlığı’nın, 424 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği, Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tebliğde, çeşitli konulara yer verildi. Bunlardan biri de efatura kolaylığı oldu. Buna göre, Vergi Usul Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca fatura düzenlemek zorunda olan mükelleflere tebliğde getirilen usul ve esaslar çerçevesinde efatura gönderme veya alma izni verildi. Uygulamadan yararlanmak isteyen mükelleflerin, başvuru işlemlerini ‘www.efatura.gov. tr’ internet adresinde yayımlanan başvuru kılavuzuna uygun olarak yerine getirmeleri gerekecek. Turk Hair Trans’tan Sivas’a yatırım Saç ekimi alanında faaliyet gösteren Turk Hair Trans, sağlık turizmi yatırımını Sivas’ta yapmaya karar verdi. Turk Hair Trans Yönetim Kurulu Başkanı ve Kenan Acıkök, Avrupalı ve Ortadoğulu turistleri, aynı zamanda memleketi olan Sivas’ta, Çermik ve Kangal Balıklıgöl’de ağırlayacaklarını söyledi. Acıkök, “Türkiye’nin sağlık turizminde potansiyeli yüksek. Biz de bu alanda büyüyeceğiz” dedi. MERKEZ BANKASI CİNSİ 1 ABD DOLARI DÖVİZ ALIŞ SATIŞ 22 ŞUBAT 2013 EFEKTİF ALIŞ SATIŞ 1 ABD Doları: 0.9759 Avustralya Doları 5.6529 Danimarka Kronu 0.9316 İsviçre Frangı 6.4108 İsveç Kronu 93.20 Japon Yeni 1.0190 Kanada Doları 5.6588 Norveç Kronu 3.7503 Suudi Arabistan Riyali 1 Avro: 1 İng. S.: 1.3195 ABD Doları 1.5227 ABD Doları SERBEST PİYASA ABD Doları Avro İngiliz Sterlini İsviçre Frangı 24 Ayar Altın Cum. Altını 1.7920 2.3690 2.7150 1.9100 91.00 615.50 1.7911 1.7943 1.7898 1.7970 1 AVUSTRALYA DOLARI 1.8310 1.8430 1.8226 1.8541 1 DANİMARKA KRONU 0.31635 0.31791 0.31613 0.31864 1 EURO 1 İNGİLİZ STERLİNİ 1 İSVİÇRE FRANGI 1 İSVEÇ KRONU 1 KANADA DOLARI 1 KUVEYT DİNARI 1 NORVEÇ KRONU 100 JAPON YENİ 2.3634 2.3677 2.3617 2.3713 2.7227 2.7369 2.7208 2.7410 1.9182 1.9305 1.9153 1.9334 0.27820 0.28108 0.27801 0.28173 1.7553 1.7632 1.7488 1.7699 6.2930 6.3753 6.1986 6.4709 0.31574 0.31786 0.31552 0.31859 1.9172 1.9299 1.9101 1.9372 ALIŞ SATIŞ 1.7960 2.3720 2.7550 1.9400 91.35 618.50 Kenan Acıkök 1 S. ARABİSTAN RİYALİ 0.47759 0.47845 0.47401 0.48204 GECELİK FAİZLER 1 Günlük Repo 4.71 1 Kuveyt D.: 3.5333 ABD Doları fonbul.com