Katalog

12 ARALIK 2013 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ [email protected] 11 Türkiye’nin 10 aydaki cari açığı 51.9 milyar dolarla 2012 yılının tamamındaki açığı geride bıraktı Yama tutmuyor Ekonomi Servisi Cari açık ekimde 2.89 milyar dolara çıkarken ocakekim dönemindeki açık 51.9 milyar dolara ulaştı. Açık, 2012’nin tamamında 48.9 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre; geçen yıl cari açık ekimde 1.18 milyar dolar düzeyindeydi; ocakekim döneminde ise cari açık 35.55 milyar dolardı. Öte yandan bu yılın eylül ayında yaklaşık 3.28 milyar dolar olarak açıklanan cari açık 3.37 milyar dolara revize edildi. Eylül ayında 59.1 milyar dolar olan 12 aylık birikimli açık ise ekimde 60.86 milyar dolara yükseldi. Birikimli açıktaki u Cari açık, ekimde 2.89 milyar dolara, ocakekim döneminde ise 51.9 milyar dolara çıktı. 60 milyar doları aşan 12 aylık birikimli açıktaki artışta altın ticaretindeki bozulma etkili oldu. Açık, 2012’nin tamamında 48.9 milyar dolar olarak gerçekleşmişti. geriledi. ING Bank Ekonomisti Muammer Kömürcüoğlu, “Altın ticaretinin ekimde de cari açıktaki seyri olumsuz etkilediğini görüyoruz. Yılın kalanında cari açığın gelişimini olumlu büyüme performansının ve TL’deki değer kaybının dış ticaret üzerindeki etkisinin belirleyeceğini düşünüyoruz” dedi. Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan da 10 aylık cari açıktaki artışta 12.8 milyar dolar civarında gerçekleşen altın ithalatının artışta altın ticareti de etkili olmaya devam etti. TCMB’den yapılan açıklamada, “Söz konusu dönemde cari işlemler açığının artmasında, turizm ve diğer taşımacılık kaynaklı net hizmet gelirlerindeki artışa rağmen, dış ticaret ile gelir dengesi kaynaklı açıklardaki artışlar etkili oldu” denildi. Parasal olmayan altın hariç cari işlemler açığı ise 2.32 milyar dolar azalarak 42.22 milyar dolara önemli etkisi olduğunu söyledi. Yılın ilk 10 ayında yurtdışı yerleşiklerin yurtiçinde yaptıkları net yatırımlar, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1.95 milyar dolar azalarak 9.23 milyar dolara geriledi. Odeabank raporunda, “Yüksek petrol fiyatları ve altın ithalatı cari açıktaki iyileşmeyi sınırlıyor. Finansman tarafında ise ekim ayında ciddi bir iyileşme dikkat çekiyor; kısa vadeli sermaye girişleri 1.6 milyar dolar azalırken bankaların uzun vadeli yurtdışı borçlanması 1.7 milyar dolar arttı” denildi. TCMB verilerine göre ocakekim dönemi dış ticaret açığı 11.55 milyar dolar artarak 66.2 milyar dolara yükselirken parasal olmayan altın kalemi hariç dış ticaret açığı 3.1 milyar dolar azalarak 56.6 milyar dolara geriledi. Turizm gelirleri 10 aylık dönemde bir önceki yılın aynı dönemine göre 2.8 milyar dolar artarak 25 milyar dolara, turizm giderleri de 798 milyon dolar artarak 4.08 milyar dolara ulaştı. Net hata noksan kalemi ekimde 1.45 milyar dolar azalırken ocakekimde 3.8 milyar dolar oldu. Sözün Yoksa Küfredersin... Meclis’te bütçe görüşmelerinde yaşanan gerilimden kuşkusuz haklı yakınan medya yorumcularımız, gazetecilik tarafsızlığı adına en kolay yapılanıyla, genellemeye geçerek siyasi üslup, en çok da partilerin yetkin kişilerinin çıkışlarının altını çiziyorlar. Elbette doğruluk payı var; siyasi liderlerin sıkıştıkları noktada, cepheci gerilim yaratan sert çıkışları en azından cepheleşmiş en ateşli seçmen tabanı çok mutlu ediyor.. Bozuk yumurtadan hasta tavuk mu çıkıyor, hasta tavuğun yumurtası mı bozuk oluyor.. türünden bir ilişkiden, çıkmazdan yakınıp duruyoruz.. Dün yine Cemaatİktidar, aslında artık doğrudan Gülen Hoca ile Başbakan Erdoğan ekseninde, en yakın, yetkin sözcülerinin içinde oldukları atışmalarda, Kuran’dan ayetlerden alıntılarla, Arapça sözcüklerin egemen olduğu taşlamaların içeriğinden çok, birkaç daha yeni sert sözcüğüne takılıp kalınması işe yarıyor.. Medya üzerinden giderek derinleşen bu kavgada bence amaca fazlası ile ulaşılmış oluyor.. İktidar cephesi yandaşları çoğunlukla bu kutsanmış, sürüp gidecek sandıkları, kendi cepheleri adına da fazlası ile yararlandıkları birlikteliğin sallanmasından ne kadar korkarlarsa korksunlar, içeriğinden uzak kaldıkları, en azından bilebildikleri için bile dedikodu ile yetinilen çatışmaların çıplak biçimde ortalığa saçılmamasından hoşnutlar.. Dikkatinizden kaçmamalı, şimdilik bir dershane, bir de MGK kararının ortaya çıkmasının sonuçlarından sarsıldılar. Çıkar çatışmasının ortalığa saçılan somut gerçeklerinin somut sarsıcı sonuçları da oluyor. İğneli, kapalı, herkesin bilemediği şantaj ağırlıklı üslup, daha çok iki tarafın bir diğerini yapılabileceklere ilişkin uyarması, yola getirmeye yönelik çıkışları sayılıyor.. Bu içeriklerini tam bilemediğimiz, sonuçta ne pahasına olursa olsun cephenin korunması için de çaba gösterilen kavgada, bir tek sertleşen üslup, sözcükler, öfke dikkat çekici oluyor.. Söylüyor gibi yapılıp söylenmeyenlerdeki sertleşen dil, ağdalı olsa da küfre yaklaştıkça, kavganın, çıkar çatışmasının kolay kolay uzlaşılamayacak noktalara doğru sürüklendiğinin ipuçları sayılıyor. Birkaç kez cephe taraftarlarının karşı cepheden gelen Arapça, dini yorumla küfür yerine geçebilecek tek sözcükten bile nasıl ürktükleri, etkilendiklerini gözlemlemiş olduğumu da söylemeliyim.. HHH Dün yine çok yakınılan, bütçe görüşmeleri bağlantılı da çok çarpıcı ortaya çıkan Meclis’teki partiler, liderler ve yetkin kişilerinin giderek demokratik geleneklerden kopan, cepheleşmeyi, tabandaki çatışmaları büyüten, toplumu geren, çok sakıncalı söylenecek söz yerine küfre dönüşen diyaloglarına gelince.. Orada da Arapça sözcükler, Kuran’dan ayet alıntıları çok az olsa da, tartışmanın içeriğini anlaşılmaz kılan, küfür diline daha yakın sözcüklere takılma, gerçek tartışma gündeminin kamuoyunun dikkatinden uzaklaştırmaya yarıyor. Doğrusu halkın bütçe üzerinden yaşanan gerçek kavgayı algılamasını engelleyen; “Hangi küfür daha ağırdı, hangisi daha sorumlu, hangisi hangisinden özür dilemeliydi..” kısır tartışması doğrudan İktidarlarına yarıyor.. Medyamız kasıtlı olmasa da haberlerde tartışmanın içeriğini değil de küfrünü öne çıkardıkça, zannedildiği kadarı ile sadece medyatik getirisinden, sansasyon habercilik yapmış olmaktan yararlanmıyor; uzun zamandır İktidarlarının sınır tanımaz medyaya baskıları, hesap sorma, bedel ödetme sonuçlarından da daha bir kolay sıyrılınmış oluyor.. Gazetecilik ilkeleri geçerli olsa, Meclis haberlerinde kaçınılmaz verilen kavgalar, küfür dili haberlerinin yanına, bütçenin içeriğinden yapılmaya çalışılan, bir anlamda da yapılamayan gerçek kavga daha bir ortaya çıkmış olacak.. Bu işin şakası, oluru yok aslında.. İktidarları daha önceki yıllardan da denetimsiz bütçe yapmaktan sabıkalı.. Ancak bu yılki bütçenin Sayıştay raporlarının olmamasının anlamı, boyutları çok farklı.. Bizim vergilerimizle, bizim kesemizden yapılan keyfi uygulamaların, hakhukuksuç niteliğini oluşturabilecek, daha açıkçası vatandaş olarak AKP yandaşlarının bile rıza gösteremeyecekleri, helallik veremeyecekleri öylesine çok gizlenen ayağı var ki.. Bir tek CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun verebildiği birkaç çarpıcı örnek, sosyal medyaya yansımış boyutlar bile fazlası ile iç karartıcı.. Gelin görün ki, en aklı başında olanlarımız bile bunları öğrenmiş olsak da, genel algılama içinde içeriklerine takılmak yerine, küfür diline yansıyan kavgalara takılıyoruz.. Sizin anlayacağınız; gerilim patlaması ile tırmanan küfür dili, cepheleşmenin boyutlarını yansıtan alarm zilleri evet.. Ancak bir yandan da cepheleşmiş tarafların öfke patlaması içinde gerçekleri görebilmelerinin önündeki en büyük engel olarak, kaosta kitlenmeyi üretiyor.. Uzun solukla tersine kırılmayı da üretebilecekse de şimdilik hâlâ İktidarlarının işine yarar gibi görünüyor.. Bence Başbakan Erdoğan’ın bile bile lades, küfür dilini tırmandıran, tehdit ağırlıklı yönetim üslubu, belki riskli ama çok bilinçli sürdürülüyor.. Başçı iddiaya doymuyor BEKİR ŞAHİN Gaziantep Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Erdem Başçı, kurla ilgili iddialı açıklamalarını sürdürüyor. Gaziantep’te katıldığı para politikaları konulu bir konferansta konuşan Başçı, yılın bitmesine 20 gün kala TL’nin yükseleceği savını korudu. Başçı “Portföy girişlerinin başlaması halinde TL’de kimsenin tahmin Eylül etmediği bir dedeğer kazanyaptığı cının başlama açıklama ihtimali var” dedi. Başçı ay da dolar kurunun başında da eyyıl sonunda 1.92 lülde söylediTL’ye düşeceğini ği “Yıl sonuniddia eden Başçı, dün da kur 1.92’ye de TL’ de kimsenin inecek” açıktahmin etmediği bir lamalarının yükseliş yaşanacağını arkasında oliddia etti. Dolar ise duğunu be 2.02 TL’nin üzerinde lirtmişti. Ancak dolar kukalmayı sürdürdü. ru 2.02 TL’nin üzerinde kalmayı sürdürüyor. Erdem Başçı dün ise şunları söyledi: 4 TL’nin değer kaybetme ihtimali daha zayıf. Dövizin artması, doların, Avro’nun daha da yükselme ihtimali düşük. 4 Döviz rezervlerimiz 135 milyar doların üzerinde. Gerekirse her an kullanabiliriz, döviz satım ihalelerinde 50 milyon doların üzerine de çıkabiliriz. Enerji istan’da üretilen Gürc Bakanı Yıldız, a elektriği Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden Avrupa’y açılışına iletecek BorçkaAhıska Elektrik İletim Hattı tesisinin ttığını yara tılar katıldı. Yıldız, ağırlaşan kış koşullarının bazı sıkın ı belirterek ama bunları genele yaymanın mümkün olmadığın “önümüzdeki günlerde” elektrik ve doğalgaza zam düşünmediklerini söyledi. Fatih Birol’a İsveç’ten Kraliyet Nişanı OSMAN İKİZ Uluslararası Enerji Ajansı Başekonomisti Dr. Fatih Birol, enerji sorunuyla ilgili aydınlatıcı çalışmaları nedeniyle İsveç Kraliyet Kuzey Yıldızı Nişanı’yla ödüllendirildi. Fatih Birol’a madalyası İsveç Kralı adına Enerji Bakanı Anna Karin Hatt tarafından verildi. Ödül töreni Stockholm’de Türkiye Büyükelçiliği’nde yapıldı. Fatih Birol, enerji sorunuyla ilgili hazırladığı yıllık raporlarda küresel ve bölgesel analizler yapıyor. Fatih Birol’un küresel ve bölgesel olarak enerji sorunuyla ilgili aydınlatıcı çalışmaları nedeniyle ödüle layık görüldüğü açıklandı. Forbes dergisinin, dünya enerji sahnesindeki en güçlü dördüncü adam seçtiği Fatih Birol’a daha önce, ABD, Rusya, Almanya, Japonya, Fransa, Avusturya, İtalya, Hollanda ve Polonya da devlet nişanı vermişti. Elektriğe kış zammı henüz yok Ekonomi Servisi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız, şu anda yaşanan kış şartlarının hayatı bazı alanlarda olumsuz etkilediğini ama bir arz problemi yaratmadığı için herhangi bir zam öngörmediklerini söyledi. Gürcistan’da BorçkaAhıska Elektrik İletim Hattı tesisinin açılışına katılan Bakan Yıldız, gazetecilerin, “Giderek artan kış koşullarında elektrik ve doğalgaza zam gelecek mi” şeklindeki sorularını yanıtlarken, “Şu anda yaşanan kış şartlarından dolayı doğalgaz ve elektrikte bir arz problemi yaşanmıyor. Günlük olarak bazı işletmelerde sıkıntılar olabiliyor, bunu genele şamil kılmak doğru değil. Fiyat konusunda şu anda bir değişiklik öngörmüyoruz. Önümüzdeki günlerde elektrik ve doğalgaz fiyatlarında bir değişiklik yaşanmasını beklemiyoruz” dedi. Gürcistan Başbakanı Garibaşvili, Başbakan Yardımcısı ve Enerji Bakanı Kaladze, Azerbaycan Sanayi ve Enerji Bakanı Aliyev ile AhıskaBorçka Elektrik İletim Hattı’nın açılışını gerçekleştiren Yıldız, “Artık Gürcistan enerjisi de bir müddet sonra Azerbaycan enerjisiyle birlikte Avrupa Birliği’ne iletilebiliyor olacak” dedi. AA’nın haberine göre, Gürcistan’ın çok ciddi bir hidro kapasitesi var. İki ülke arasındaki anlaşmayla devreye giren tesis, TürkiyeGürcistan arasında şu anda 700 megavatlık, daha sonra 1100 megavatlık elektrik iletimi sağlayabilecek. Üretilen elektrik Türkiye’ye ve Türkiye üzerinden başka ülkelere satılabilecek. Hattan gelecek elektriğin fiyatını özel sektör belirleyecek. Bunun için Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) ihale açacak. Türk Telekom’a yeni yönetim ASELSAN’ın Kazakistan fabrikası açıldı ASELSAN ile Kazakistan Engineering’in ortaklaşa kurduğu ve Kazakistan Silahlı Kuvvetleri ile bölge ülkelerinin sınır güvenliği ekipmanlarının üretileceği fabrika, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ile Kazakistan Savunma Bakanı Adilbek Jaksıbekov’un katıldığı törenle açıldı. Yaklaşık 44 milyon dolara mal olan fabrikanın yılda 3 bin gece görüş cihazı, 1200 termal nişangâh, 3 bin adet de gündüz görüş nişangâhı üretme kapasitesi bulunuyor. Önceki gün ani bir kararla tepe yönetiminde değişikliğe giden Türk Telekom’a dün de Rekabet Kurulu’ndan tatsız bir haber geldi. Grubun yeni yapılanma biçiminde üst yöneticilik (CEO) ve genel müdürlük görevini birlikte yürütecek Rami Aslan’ın ilk işi, kuruluşun fiber optikteki hâkim durumunu kötüye kullanma iddiasını boş çıkarmaya çalışmak olacak. Ekonomi Servisi Rekabet Kurulu, Türk Telekom’un deniz altı ve karasal fiber optik kablolardaki hâkim durumunu kötüye kullandığı iddiasını içeren şikâyet başvurusunu yeniden değerlendirdi ve soruşturma başlattı. 2006’da Rekabet Kurulu’nun yerinde bulmadığı şikâyete, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu “daha detaylı soruşturulmalıdır” hükmü verdi. Rekabet Kurulu’nun internet sitesinde de yer alan açıklamada, Danıştay 13’üncü Dairesi tarafından da hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği hatırlatıldı. Bunun üzerine Rekabet Kurulu, 7 yıl önce soruşturmaya gerek bulmadığı dosyayı yeniden açtı. Yapılan açıklamada, şikâyetçinin hangi şirket olduğuna dair herhangi bir bilgi yer almadı. Açıklamaya göre temyiz aşamasında, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun bozma kararında iddiaların daha detaylı incelenmesi için soruşturma açılması gerektiği ifade edildi. Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun kararının ardından konuyu değerlendiren kurulun Türk Telekom hakkında soruşturma açmayı kararlaştırdığı kaydedildi. Türk Telekom’da Üst yönetim yapılanmasında grup Üst Yönetici (CEO) ve genel müdürlük görevleri birleştirildi. Türk Telekom Yönetim Kurulu Üyesi ve Oger Telecom CEO’su Rami Aslan, 10 Aralık’tan geçerli olmak üzere Türk Telekom CEO’su olarak atandı. Aslan, mevcut görevlerine ek olarak Türk Telekom İcra Komitesi’ne ve grup şirketleri Avea ve TTNET’in yönetim kurullarına üye olarak atanacak. Türk Telekom Grup CEO’su olarak görev yapan Hakam Kanafani ise Türk Telekom Yönetim Kurulu Başkanı Başdanışmanı olarak atandı. Kanafani, aynı zamanda Türk Telekom ve grubun teknoloji şirketlerinin ve Oger Telecom ve Güney Afrika’da faaliyet gösteren Cell C Limited’in yönetim kurulu üyesi olacak. Türk Telekom Genel Müdürü olarak görev yapan Tahsin Yılmaz da Oger Telecom Yönetim Kurulu Başkanı danışmanı olarak atandı. TUSAŞ’tan F35’e ilk teslimat Ekonomi Servisi Müşterek Taarruz Uçağı (JSF) F35 projesi kapsamında TUSAŞ tarafından üretimi tamamlanan ilk orta gövdenin teslimatı ABD’li Northop Grumman ve Lockheed Martin firmalarına yapıldı. TUSAŞ’ın Ankara’daki tesislerinde düzenlenen teslimat töreninde TUSAŞ ile Northop Grumman arasında 2007’de imzalanan sözleşme çerçevesinde üretilen ve ABD Hava Kuvvetleri’nde görev alacak bir F35 uçağında kullanılacak olan ilk orta gövdenin teslimatı gerçekleştirildi. Törende konuşan TUSAŞ Üst Yöneticisi Muharrem Dörtkaşlı, “Seri üretime geçildiğinde ABD ve İtalya’daki montaj hatlarına 10 günde bir teslimat hedefleniyor. Türkiye’ye teslim edilecek tüm F35’lerin orta gövdelerini de burada üreteceğiz” dedi. Dörtkaşlı ayrıca şirketin sermaye artırımı yoluyla yapılacak halka arzını şubatın ilkyarısında planladıklarını söyledi. Halkbank, Hindistan paraları için hazır Ekonomi Servisi Halkbank Dış İşlemler Operasyonları Daire Başkanı Hakan Aydoğan, İran’a uygulanan yaptırımlarda resmi olarak bir gevşeme olması halinde Hindistan’ın İran’a yapacağı ödemelere aracılık etmeye başlayabileceklerini açıkladı. Öte yandan dün Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun düzenlediği Türkiyeİran İş Forumunda konuşan Ekonomi Bakanlığı Müsteşarı İbrahim Şenel 2015’te İran ile ticareti 30 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini söyledi. İran Büyükelçisi Ali Rıza Bikdeli de “Türkiye ile ilişkilerimiz konusunda da 2014 çok farklı olacak. Karşılıklı güven ortamı oluştu. Birbirimizi geçmişte daha iyi tanıdık” dedi. Üst yönetim değişti