Katalog

22 EKİM 2013 SALI CUMHURİYET SAYFA [email protected] KÜLTÜR u 1983’ten beri süren ve bugüne dek 137 ülkeden, 7 bin 800 karikatüristin 80 bine yakın eserle başvurduğu Aydın Doğan Karikatür Yarışması’nın 30. yaşı, 24 Ekim’de Hilton Convention Center’daki törenle kutlanacak. Organizasyonun başındaki isim olan Aydın Doğan Vakfı Yürütme Kurulu Başkanı Candan Fetvacı, yarışmanın uzun zamandır, “bütün dünyadaki karikatürcülerin kendilerini serbestçe ifade edebildikleri bir platforma dünüştüğünü” söylüyor. 15 İçimizdeki Lortlar ve Avamlar Fazıl Say’a verilen hapis cezasının gerekçeli kararı açıklandı. Gerekçe, tweet mesajlarının “avam ağzı”yla yazılmış olmasıymış. Böylece bu ülkede bugünlerde avamlığın cezasının on yıldan başladığını da öğrendik... Yani yeni muhafazakâr Türkiye hepimizden açık açık “lort” performansı bekliyor. “Avam”ın Türk Dil Kurumu sözlüğündeki anlamı “halk tabakası”. Karşıtı olan “havas” kelimesini de yine aynı sözlük, “kendini halktan üstün gören” olarak açıklıyor. Anlaşılan bu ülkenin mahkemeleri karar metinlerini Türk Dil Kurumu kriterlerine göre oluşturmuyorlar; öyle olsaydı Fazıl Say’ı “avam”lıktan değil muhtemelen “havas”lıktan on yıla mahkum ederlerdi! Belli ki mahkemenin elinin altında argo sözlüğü var. “Avam” argoda “düşük, kalitesiz, adi, bayağı” anlamına geliyor. Argo bir dil konuşmak isterseniz, avamın karşısına havası değil yine argoda “soylu, kaliteli” anlamına gelen lordu koyacaksınız ki iş iyice çığrından çıksın! Fazıl Say’ı gerçekte avam mı yoksa bir lort mu, bunu bilecek kadar tanımıyorum. Ama yargılanıp cezalandırılmasına yol açan tarzı yüzünden avam tanımının kapsamını genişletmesinden endişeliyim. Çünkü düne kadar bizde avam olmak neredeyse bir erdem sayılıyordu. Kürsülerde insanlar göğüslerini gere gere avam ağzıyla konuşabiliyorlardı. Bu mahkeme kararı artık hiçbir şeyin eskisi gibi olmayacağının işareti. Madem avam olmak suç... Bundan böyle kimse kimseye “Ananı da al git” diyemeyecek. “Çevrecinin daniskasıyım” diye bas bas bağıramayacak. Heykellere “ucube” demenin cezası olacak. Sinirlendiğimiz birine “Kız mıdır, kadın mıdır bilemem!” dediğimizde kendimizi hapiste bulacağız. Ayaklar baş olduğunda, bundan yakınmak artık suç sayılacak. “İki ayyaş” kelimesini belli ki ağzımıza dahi alamayacağız. Şehit annelerine “Askerlik yan gelip yatma yeri değildir” demekten korkacağız. Bence bir musibet bin nasihatten iyidir. Fazıl Say’ın davasının gerekçeli kararı hepimizin kulağına küpe olsun. Artık kendimize bir çekidüzen verme zamanı. Avamlığın lüzumu yok. Ama ortada görünen bir lort okulu da yok. Peki, kriterleri nasıl belirleyeceğiz de Fazıl Say’ın düştüğü avam duruma düşmeyeceğiz? Ben kendi adıma, anneme söyleyemeyeceğim sözleri ölçü olarak almaya karar verdim. Mesela anneye “Annelerin daniskası” denmez, avam olur. “Yaptığın kek ucubeye benziyor” da denmez. “Git bana su getir, annelik yan gelip yatma yeri değildir” demek kadar avam bir şey daha yok. Hele hele “Kız mısın, kadın mısın” hiç denmez. Mahkemeler kelimelerin böyle argo anlamlarıyla kararlar almaya devam ederlerse hayat gitgide daha da zorlaşacak. Hele bir de argo sözlüğünü de bırakıp, rüya tabirleri sözlüğüne geçerlerse yandık. Polis paketiyle birlikte bundan böyle niyetlerimizin, hayallerimizin hatta rüyalarımızın bile suç sayılabileceğini daha yeni öğrenmişken... Şaka bir yana, tehlikenin artık farkında mısınız? 2013’ün birincisi Polonya’dan Krzysztof Grzondziel. AYDIN DOĞAN VAKFI YÜRÜTME KURULU BAŞKANI CANDAN FETVACI: Fotoğraf: UĞUR DEMİR Özgür 1983’ün birincisi Sovyet Rusya’dan Mikhail M. Zlatkovsky. ifade platformu ASLI ULUŞAHİN Aydın Doğan Vakfı tarafından düzenlenen Aydın Doğan Uluslararası Karikatür Yarışması bu yıl 30. yaşını kutluyor. 1983’ten beri süren ve bugüne dek 137 ülkeden, 7 bin 800 karikatüristin 80 bine yakın eserle başvurduğu yarışmanın yeni yaşı, 24 Ekim’de Hilton Convention Center’daki törenle kutlanacak. Bu yıl dereceye giren isimlere ödüllerinin verileceği törene, daha önce ödül alan çizerler de katılacak. Gecede ayrıca, ünlü İngiliz karikatürist Ralph Stendman ile FECO (Federation Cartoonist Organisations) Dünya Başkanı Peter Neiuwendijk gibi önemli isimler vakfın konuğu olacak. Orhan Birgit öncülüğünde, Hürriyet Vakfı’nın başlattığı yarışma, uzun zamandır Aydın Doğan Vakfı tarafından yürütülüyor. Yarışmanın uluslararası platforma taşınmasında emeği olan Se Saygın bir yarışma mih Balcıoğlu halen danışmanlık görevini yürütürken, son on yıldır organizasyonun başında, Aydın Doğan Vakfı Yürütme Kurulu Başkanı Candan Fetvacı bulunuyor. Candan Fetvacı, etkinliğin “herkesin saygı duyduğu, güvendiği bir yarışma haline geldiğine” dikkat çekerek, bunun nedenlerini şöyle sıralıyor: “İlk olarak, saygın bir jürisi var. Mutlaka dünya çapında tanınmış Türk ve yabancı çizerler jüriye davet ediliyor. Komitemiz jüriyi titizlikle oluşturuyor. Eşit bir dağılım olmasına dikkat ediliyor, çünkü Asya’nın doğusundan gelen karikatürün tarzı Avrupalı karikatürden bambaşka olabiliyor. Bir diğer önemli husus, karikatürler değerlendirilirken çizerlerin isimleri, ülke adları kapatılıyor, o karikatürü kimin yaptığını ödülü verene kadar bilmiyorsunuz. Bu da yarışmanın saygınlığını artırıyor.” Dünyada yaşananları birewbir yansıtan karikatürlerin, mesajını çok süratli, güçlü bir şekilde karşısındaki verebildiğini, ancak bunu muhatabına saygı duyarak, espriyle yaptığını söyleyen Fetvacı, karikatürün insanlar arasında diyalog yaratma gücüne sahip olduğunu, bu nedenle de yarışmanın Aydın Doğan Vakfı için önem taşıdığını belirtiyor. Fetvacı, yarışmasının uzun zamandır, “bütün dünyadaki karikatürcülerin kendilerini serbestçe ifade edebildikleri bir platforma dönüştüğünü” aktarıyor. Yarışmada dereceye giren çalışmalar her yıl Türkiye’nin çeşitli şehirlerinde ve vakfın internet sitesinde yer alan sanal müzede sergileniyor, ancak bu kez 30. yıla özel olarak Caddebostan Kültür Merkezi’nde “30 Yılın Konuşan Çizimleri” adıyla bir sergi açılacak. 15 Kasım’a kadar görülebilecek sergi, 30 yılda dünyada yaşanan olayları göstermenin yanı sıra, karikatür sanatının nasıl değiştiğini gözler önüne serecek. Bu yılın ödüle değer bulunan çizerleri Daha çok savaş temasının ön plana çıktığı, aynı zamanda internet ve sanal dünyanın hayatımıza egemen olmasını eleştiren karikatürlerin ağırlıkta olduğu bu yılki yarışmada dereceye giren ve 24 Ekim’de yapılacak törende ödül sunulacak isimler ise şöyle: Birinci Polonya’dan Krzysztof Grzondziel, ikinci Türkiye’den Fethiye Asuman, üçüncü çizer ise Lüksemburg’tan Pol Leurs. ABU DABİ’DEKİ MÜZELERİN YAPIMINDAKİ KÖTÜ ÇALIŞMA KOŞULLARI PROTESTO EDİLDİ İşçiye sanatçı desteği Kültür Servisi 2011 yılından bu yana Abu Dabi’nin Sadiyat adasında yapılmakta olan Guggenheim Abu Dabi, Louvre Abu Dabi ve Şeyh Zeyd Ulusal Müzesi’nin (British Museum’un işbirliğiyle) inşaatında çalışan göçmen işçilerin gördüğü baskıları ve olumsuz yaşama ve çalışma koşullarını dünyanın gözleri önüne sermeyi amaçlayan sanatçılar ve aktivistlerden oluşan Gulf Labor (Körfez Emek) kuruluşu, “52 Hafta” sürecek bir protesto kampanyası başlattı. Gulf Labor hareketi, dünyanın çeşitli ülkeleri ve kentlerinden sanatçılar, yazarlar ve aktivistleri bu aydan başlayarak bir yıl boyunca her hafta bir yapıt, bir metin ya da bir eylemle, bu üç müzenin yapımında çalışan göçmen işçilerin içinde bulundukları zor yaşam ve çalışma ortamının dünyaya duyurulmasına katkıda bulunmaya çağırdı. Gulf Labor’ın üyelerinden, yapıtları Documenta ve Venedik Bienali gibi çağdaş sanatın saygın merkezlerinde sergiŞeyh Zeyd Müzesi u Gulf Labor adlı kuruluş, Abu Dabi’deki Louvre, Guggenheim ve Şeyh Zeyd müzelerinin yapımında çalışan göçmen işçilerin kötü yaşama ve çalışma koşullarını protesto amacıyla bir kampanya başlattı. Çeşitli ülkelerden sanatçılar, yazarlar ve aktivistler, ‘52 Hafta’ boyunca bir yapıt, bir metin ya da bir eylemle konuyu dünyaya duyuracak. O sıralar, Guggenheim Vakfı da bir açıklama yaparak işçi haklarının çiğnendiği yolundaki suçlamaların “yanlış bilgilendirilme” olduğunu bildirmişti. Birleşik Arap Emirlikleri’nden Abu Dabi Emirliği’nin başkenti ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin ulusal başkenti Abu Dabi, Basra Körfezi kıyısına kısa bir köprüyle bağlanan ve kendisiyle aynı adı taşıyan üçgen biçimindeki küçük bir adanın büyük bölümünü kaplıyor. Abu Dabi, eskiden yalnızca yöresel önemi olan gelişmemiş bir kentken, Abu Dabi Emirliği’nin petrol gelirleri sayesinde son derece gelişmiş bir altyapıya sahip modern bir kent durumuna geldi. Bölge zenginlerinin son yıllarda müzayedelerden büyük alımlar yapmaları, sanata ve sanat koleksiyonculuğuna büyük yatırımlarda bulunmaları sonucunda, Louvre ve Guggenheim gibi Batı dünyasının önde gelen sanat kuruluşları Abu Dabi’de müze ve galeriler açmaya yöneldi. KAMİL KÜLTÜR lenmiş olan Lübnanlı video sanatçısı Walid Raad, “Guggenheim ve Louvre gibi kuruluşlar, ‘yıldız mimarlar’ tutmaya, mühendislik harikaları inşa etmeye ve göz kamaştırıcı sanat yapıtları satın almaya harcadıkları kadar enerji ve kaynağı, Sadiyat adasındaki müzelerin inşasında çalışan işçilerin haklarını güvence altına almaya da harcasalardı, o zaman, dünyada sanatın en iyi altyapısını kurdukları yolundaki iddiaları sözde kalmamış olurdu” dedi. Gulf Labor oluşumunun üyeleri, Guggenheim Abu Dabi binasının inşaatın da çalışan işçilerin hakları konusunda seslerini ilk kez 2011’de yükseltmişler ve Guggenheim Vakfı’nın direktörü Richard Armstrong’a seslenen ve 135 sanatçının imzalarını taşıyan bir açık mektup kaleme almışlardı. Human Rights Watch’ın da (İnsan Hakları İzleme Örgütü) kendi sitesinde yer verdiği açık mektup sanatçıların şu sözleriyle son buluyordu: “Eğer Guggenheim Vakfı müzenin Sadiyat adasındaki inşasında çalışacak işçilerin haklarını koruyacak önlemler almaktan kaçınırsa, Abu Dabi’deki Guggenheim ile (ve Guggenheim’ın başka yerlerdeki mekânlarıyla) işbirliğimiz devam etmeyecektir...” l MASARACI ÇİZİK “Dünyanın önde gelen Br tten yorumcularından Amer kalı genç star lk defa Türk ye’de Cemal Reş t Rey Konser Salonu’nda” Ebru ve Hakan Yazıcı’nın kızları NICHOLAS PHAN tenor MYRA HUANG p yano Schubert, Br tten 23 Ek m Çarşamba 20.00 EYŞAN DURU 21 Ekim 2013 Pazartesi günü dünyaya geldi. Aileye mutlu, sağlıklı bir yaşam dileriz. Cemal Reş t Rey Konser Salonu, Harb ye Biletler CRR Konser Salonu gişelerinden ve Biletix'ten temin edilebilir. SONER ve YAZICI AİLELERİ