Katalog

5 TEMMUZ 2012 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA HABERLER DGM’lerden özel yetkili mahkemelere oradan da terörle mücadele mahkemelerine 5 umursamıyor bu yargı sürecini, bir bilim insanının terör örgütü davasından zindana atılmasını. Bir korku imparatorluğu yaratıldı... Düşünen, konuşan insanlar paketlenip içeri atıldılar. Yafta hazırdı: “Hükümeti yıkmaya teşebbüs...” Kalemin silah yerine geçtiği bir ülkede yaşamaya alıştırdılar bizi. Baskı! Gözdağı! Yıldırma! ??? Gazeteci Ahmet Şık hakkında Silivri’den çıktığı akşam yaptığı konuşmada kamu görevlilerini tehdit ettiği gerekçesiyle dava açılmış. Niye konuştun Ahmet? Susacaktın! Başını öne eğip evine gidecektin! Bu ülkede konuşmak yasak! Yazmak yasak! Aşk yasak! Sevişmek yasak! Bak hakkında dört yıldan on üç yıla kadar hapis cezası istemiyle iddianame hazırlandı... Ne yapacaksın şimdi? Söz dinlemiyorsun, konuşuyorsun, tehdit ediyorsun! Yasaklar örülmüş hayatımızın bahçelerine gülüm! Duygularımız, düşüncelerimiz, aşklarımız, özlemlerimiz tutsak bizim! Nice ölümlere alkış tuttuk hep birlikte! Kıyımları seyrettik! Hani şu faili meçhuller aydınlanacaktı? Hani “vur” emrini verenler yakalanacaktı? Bu ülkede kan gölünden beslenenler hâlâ korunup kollanıyor, onlara ayrıcalık tanınıyor. Gazeteciler içeride! Aydınlar içeride! Sarp Kuray ve kızı Zeynep içeride... Balbay, Prof. Dr. Hilmioğlu, Soner Yalçın, Tuncay Özkan, Prof. Dr. Büşra Ersanlı vb. içeride. ??? Benim ülkemde sokak ortasında polisler bir genci öldüresiye dövüyor. Kamera kayıtlarında altı polis bir gencin üzerine çullanıyor. Sonuç? Açığa alınan polisler rapor alıp “biz dayak yedik” diye dövdükleri gençten davacı oluyor. Kürtçe seçmeli ders Türkiye’de... Türkçe, Kürtçe, Ermenice, Süryanice “hoş geldiniz” tabelası asmak yasak! İşte böyle gülüm... Sevişmek yasak! Aşk yasak! Yazmak yasak! Konuşmak yasak! Yasak! Yasak! Yasak! Sekiz soruda ÖYM değişikliği ? AKP hükümetindeki çekirdek bir ekip, bırakın kamuoyunu, kendi milletvekilleri ve hatta bakanlarından bile son saate kadar sır gibi sakladıkları bir kanun değişikliği ile güya özel yetkili mahkemeleri kapattı. Güya diyoruz; çünkü, aslında birkaç küçük değişiklik dışında yapılan sadece bir tabela, bir isim değişikliğinden ibaret. AKIN ATALAY (Avukat) Sevişmek Yasak, Konuşmak Yasak... Yasakların içinde büyüyorsun... Senin için sevişmek yasak! Konuşmak yasak! Aşk yasak! Poşu takmak yasak! Parasız eğitim istemek yasak! Kürtçe seçmeli ders olsa bile Kürtçe, Ermenice, Süryanice “Şehrimize hoş geldiniz” demek yasak... Parklara, bahçelere, caddelere “Uğur Mumcu”, “Muammer Aksoy”, “Behice Boran”, “Abdi İpekçi” adlarını vermek yasak... Zindanlara kitap sokmak yasak. Yazarlara mektup yazmak yasak. Mahkemelerde “Kürtçe” konuşmak, savunma yapmak yasak... Böyle gidiyor işler Türkiye’de gülüm... Adına “ileri demokrasi” diyorlar, “özgürlük” diyorlar, “eşit yargılama” diyorlar... Çokdilli tabelanın sorguda olduğu, 100 gazetecinin tutuklu bulunduğu, 600 üniversiteli gencin hapiste yattığı bir ülkede durum böyle. O çığlıkların kimse farkında bile değil... Sarmaşıkların örgüleriyle, bu sessizlerle, bu seslilerle geçiyor yıllar. Acılar büyüyor, hüzünlerle birlikte... ??? Yedi dağın ardında bir sunak düşün... Zincire vurulmuş düşünceleri. Tanyerini gülüm! Sarp Kuray 68 kuşağının deniz teğmenlerinden... 40 yıl önceki bir davadan ötürü zindana atıldı birkaç yıl önce. Gazeteci kızı Zeynep Kuray da KCK davasından tutuklu. Bu ülke böyle işte... Böylesine olaylar ülkemizde olağan sayılıyor. Birgün muhabiri Zeynep, babası Sarp Kuray medyamızın hiç mi hiç ilgisini çekmiyor. 30 yıldır içeride yatan nice insan var... Hukuk devleti, adalette eşitlik... Demokrasi ve özgürlükler! İnsan hakları! Bakın yükselen çığlıklara, haykırışlara... Prof. Dr. Büşra Ersanlı tutuklu yargılanıyor KCK davasından... Yayıncı Ragıp Zarakolu tutuksuz... Bu davada 140’ı tutuklu 205 kişi yargılanıyor! Toplumun büyük bir kesimi Özel yetkili mahkemeler gerçekten kapatıldı mı? Hayır kapatılmadı, tam aksine çiftleşti. Birdi, iki oldu... Birincisi, halen yaklaşık 20 bin kişinin yargılandığı davalara bakmaya devam edecek olan ve kaldırıldı denilerek toplumla adeta dalga geçilen özel yetkili mahkemeler (ÖYM). Kaldırıldığı kandırmacası yapılan bu mahkemelerin daha yıllarca bakmaya devam edeceği davalar arasında KCK, Ergenekon, Balyoz, Odatv, öğrenciler, belediyeler, sendikalar, sol, sosyalist örgütlere yönelik davalar var. Yani en az bir on yıl daha bu mahkemeler işlevine devam edecek. İkincisi ise artık “terörle mücadele mahkemeleri” (TMM) diye anılacak olan yeni özel yetkili mahkemeler. Son olarak 1984 yılında sıkıyönetim mahkemelerinin yerini alan DGM’ler yerine, şimdi olduğu gibi 2005’te de yine kaldırıldı denilerek ÖYM’ler kurulmuştu. Aslında sadece isim ve tabela değişmiş, DGM, ÖYM olmuştu. Şimdi de yine bir abrakadabra yöntemiyle, ÖYM’ler kaldırıldı denilerek ÖYM oldu TMM... CMK 250, 251 ve 252. maddeler kaldırılmadı mı? Hayır kaldırılmadı, yeri değiştirildi. Bu maddeler CMK’nin içinden alınarak, Terörle Mücadele Kanunu’nun (TMK) içine monte edildi. Yürürlükten kaldırıldığı söylenen CMK 250 – 252. maddelerindeki hükümler ile TMK’nin 10. maddesine eklenen yeni hükümler hemen hemen aynıdır. Bu mahkemelerin görev alanları daraltıldı mı? Hayır daraltılmadı, tümüyle aynı kaldı. Yani, 2005 yılına kadar DGM’ler, 2005’ten bugüne kadar ÖYM’ler hangi suçları yargılıyorsa, bundan sonra aynı suçları TMM’ler yargılayacak. ÖYM’lerde devam eden davalarda yargılanan sanıkların durumu ne olacak? Ne yazık ki, hükümet ÖYM’lerle birlikte bu sanıkları da adeta rehin olarak, kendisinin güvenmediği yargıdaki cemaat nüfuzunun insaf (!) ve vicdanına (!) terk etti. Üstelik hukuka, anayasanın eşitlik ilkesine açıkça aykırı bir düzenleme ile mevcut ÖYM’lerin ellerindeki davalarda, şartları oluşsa bile yetkisizlik, görevsizlik, izin alınması gereken hallerde durma, düşme kararı verebilmelerini bile kanun hükmü ile yasakladı. Bir teşbih yapılırsa; bu mahkemelerde yargılanan sanıkları, gözden çıkarılan, tasfiye edilmek istenilen kötücül insanların ellerindeki rehinelere benzetmek mümkündür. ÖYM’leri kaldırma gerekçesi olarak, çok açık bir şekilde, bu mahkemelerin demokratik bir hukuk devletinin mahkemeleri olamayacağını kamuoyuna ifade eden üst düzey AKP ve hükümet yetkililerinin, bu mahkemelerde kaderine terk ettiği sanıklarla ilgili olarak iç kamuoyunu eskiden olduğu gibi yanıltmaya, kandırmaya devam edeceği söylenebilir. Avrupa kamuoyuna ve AİHM’ye dönüp ne diyeceği ise merak konusu olmalıdır. Çünkü, artık mızrak çuvala sığmıyor. Terörle mücadele mahkemeleri başka ülkelerde de yok mu? Ne sakıncası var? Başka ülkelerde de terör suçlarına 1 DGM’lerin yerine özel yetkili mahkemeler getirildiğinde Semih Poroy, hukuk dergisi Açık Sayfa için yukarıdaki karikatürü çizmişti (2004). Şimdi bir kez daha tabelalar değişiyor! HÜKÜMETİN ÖYM’LERDE TABELA DEĞİŞİKLİĞİNDEKİ ASIL AMACI: Cemaat hukukuna darbe Hükümet, gerçekten de sadece isim ve tabela değiştirmek için mi bu kadar çaba(!) sarf etti? Yapılan değişiklik esasta sadece isim ve tabela değiştirmekten ibaret kalsa da, hükümetin bu değişikliği yapma çaba ve ısrarının gerisinde bir başka amacın daha önemli ve etkili olduğu anlaşılıyor. İstanbul başta olmak üzere özel yetkili savcılık ve mahkemelerin çoğunluğunun Gülen cemaatinin mensup ve sempatizanlarının kontrolünde olduğu, buradaki savcılar ve hâkimler üzerinde bu cemaatin belirgin ve belirleyici bir etkisinin bulunduğu, bunun adli işlemlere yansıdığı kamuoyunda genel olarak dile getirilen, bilinen bir durum. Bu savcılık ve mahkemelerce yapılan adli işlemler ve alınan kararların yansızlığı, inanılırlığı, güvenilirliği ve saygınlığı konusunda çok uzun zamandır yaşanan sıkıntıların kaynağı olan bu durum, önceleri hükümetin de desteklediği bazı operasyonlarda çok da sorun edilmemişti. Ancak, özellikle özel yetkili savcılık ve mahkemelerde belirleyici konuma gelen cemaat gücü, giderek hükümete rağmen ve hatta MİT krizinde olduğu gibi hükümete karşı da kullanılmaya başlandı. Bu noktada, hükümet, cemaate karşı bir adım attı ve mevcut özel yetkili hâkimleri, ellerindeki mevcut davalarla baş başa bırakarak, (HSYK üzerinden) yeniden belirleyeceği hâkimlerden oluşturulacak kendi özel yetkili mahkemelerini kurmaya karar verdi. Şimdi, HSYK’de de etkili olduğu bilinen cemaatin, TMM’lerde görevlendirilecek yeni hâkim ve savcıların belirlenmesinde, hükümetle girişeceği yarışın sonucu beklenecek. Özel yetkili savcılardan önemli bir kısmı, tıpkı özel yetkili hâkimler gibi artık yeni soruşturma ve kovuşturma yapamayacaklar. Böylece, özel yetkili savcılık ve mahkemelerdeki cemaat ağırlığını, hükümetten yana çevirecek olan plan kapsamında bu kanun değişikliği yapılmış gibi gözüküyor. 7 OLUMLU DEĞİŞİMLER Değişen hiç mi bir şey yok, bu değişikliklerden önemli olanlar var mı? Elbette bazı küçük değişiklikler var. Bunlar arasında nispeten kayda değer olanlar arasında şunlar sayılabilir: 8 Hukuksuz gizlilik ortadan kalktı a) Dava açılıp mahkemece iddianamenin kabulü kararı verilene kadar şüpheliye ve avukatına, soruşturmanın gizliliği gerekçesiyle, hiçbir belge ve tutanak verilmiyordu. Buna karşın, şüpheliden ve avukatından gizlenen kendi ifade tutanakları dahil bütün belgeler, bir şekilde medya aracılığıyla kamuoyuna servis ediliyordu. Böylece esasen şüphelinin hukukunu korumak amacıyla getirilmiş bir sistem olan gizlilik, uygulamada sadece şüpheliye karşı ve onun hukukunu çiğnemek için uygulanan bir sisteme dönüşmüştü. Adil yargılama ilkesine apaçık aykırı bu uygulamaya dayanak olarak gösterilen TMK’nin 10/d bendi kaldırıldı. 2 ANKARA BAROSU BAŞKANI METİN FEYZİOĞLU: 3 Sanıksız ve savunmasız yargılamaya son b) ÖYM başkanlarına tanınan (CMK 252/1(f)), duruşmanın düzenini bozan sanığı veya müdafii o günkü oturumun tamamına çıkmamak üzere, duruşma salonundan çıkartma; bu kişilerin, sonra gelen oturumda da duruşmayı önemli ölçüde aksatacak davranışlara devam edecekleri anlaşılırsa ve hazır bulunmaları gerekli görülmezse, yokluklarında duruşmaya devam olunmasına mahkemece karar verilebilme yetkisi kaldırılmıştır. Duruşma salonundan çıkartılan sanık veya müdafinin bundan sonraki oturumlarda da duruşmanın düzenini bozmakta ısrar etmeleri halinde, bir daha aynı dava ile ilgili oturumların tamamına veya bir kısmına katılmamalarına karar verilebilmesi yetkisi de kaldırılmıştır. Böylece, fiziken savunma olmadan yargılama yapılmasına dair yaşanan olumsuz uygulamaların önüne geçilmek istenmiştir. ‘Kesyapıştır’ yasası anayasaya da aykırı ALİCAN ULUDAĞ 4 5 ilişkin çok sınırlı sayıda özel düzenlemeler var. Ancak, terörle mücadele mahkemeleri adıyla kurulmuş bir mahkeme yok. Neden yok? Çünkü, bir mahkemenin işlevi ve görevi terörle mücadele olmaz, olamaz. Mahkemelerin temel görevi hukukun evrensel ilkelerine göre ve insan haklarına uygun olarak yargılama yapmak, yargılama konusu olayla ilgili maddi gerçeğe ulaşmak için çaba göstermektir. Hukuk ve mahkemelerin amacı, devletin terörle mücadelesine katkı sunmak, yardımcı olmak değil adalete ulaşmaktır. Devletin güvenlik ve terörle mücadele için başka organları ve kurumları vardır. Eğer bir toplumda, hukuk ve mahkemeler, devletin asayiş ve güvenlik işlevinin aracı olarak görülmeye başlanmışsa, o ülkede artık adaletten söz etmek mümkün olmaz. TMM’nin Terörle Mücadele Kanunu içine alınmasının anlamı nedir? Terörle Mücadele Kanunu, terörün tanımından başlayarak suç ve cezalara, olağanüstü usul hükümlerine kadar birçok maddesi uzun yıllardır tartışılan, eleştirilen, insan haklarına aykırı bulunan bir kanundur. Yirmi yıllık uygulamada görüldü ki, kanunun belirsizliği ve esnekliğinden de yararlanılarak uygulama, her türden toplumsal muhalefeti “terörist” faaliyet olarak görmekte, 6 insanları mağdur etmektedir. Öyle ki, mala zarar verme ya da mühürde, resmi belgede sahtecilik suçu kapsamındaki bir eylem bile terör örgütünün faaliyeti çerçevesinde işlendiği iddia edilerek terör suçu sayılabilmekte ve bu mahkemeler önüne getirilebilmektedir. Parasız eğitim isteklerini içeren pankart astıkları ya da dereler üzerindeki hidroelektrik santrallarına karşı protesto gösterisi yaptıkları için insanların terör suçlamasıyla ne gibi mağduriyetler yaşaProf. Metin dıklarını hep beraber Feyzioğlu yaşadık, yaşıyoruz. ANKARA Ankara Barosu Başkanı Prof. Dr. Metin Feyzioğlu, özel yetkili mahkemelerin kaldırılarak, yerine terörle mücadele mahkemeleri kurulmasını, “kesyapıştır formülü” olarak nitelendirdi. Devlet güvenlik mahkemeleri kapatıldığında buradaki davaların ÖYM’lere devredildiğini anımsatan Feyzioğlu, buna karşın mevcut davaların aynı mahkemelerde sürecek olmasının anayasaya aykırı olduğunu vurguladı. Feyzioğlu, yeni kurulan terörle mücadele mahkemeleri düzenlemesini şöyle değerlendirdi: TMY’nin kapsamı genişletildi: Önceki durumda hiçbir değişiklik yok. Kaldırılan CMK 250. maddede yazılı olan bütün suçlar, olduğu gibi bölge ağır ceza mahkemelerine aktarılmış. Bu bir basit ad değişikliğinden ibaretir. Yani makyajlama bile değil. TMY’nin içine bu mahkemeleri koymuş. Uluslararası sözleşmelere de bizim iç hukukumuza göre, hiçbir şekilde terör sayılmayan örneğin çıkar amaçlı suç örgütü tarafından işlendiği iddia olunan suçlar da TMY kapsamında kurulan bir mahkemenin görev alanına girmiş. Yani özgürlüklerin alanını genişletip TMY’nin kapsamını daraltması gereken kanun koyucu, salt bir kozmetik değişiklik yapmak yerine TMY kapsamını genişletmiş durumunda. Daha da ağır mahkemeler: “Bir gazeteci ile karakol basanı aynı maddeden sorumlu tutmaya devam edecek miyiz” diye sormuştuk. Ama burada mevcut terör tanımından hiçbir daraltma yok. Dolayısıyla ülkedeki gazeteciler, sendikacılar, avukatlar, profesörler salt siyasi iktidarı eleştirdikleri için veya demokratik protesto haklarını kullandıkları için bu defa daha da ağırlaştırılmış terörle mücadele mahkemelerinde yargılanacaklar. Anayasa izin vermiyor: Anayasada, özgürlükleri genel mahkemelere göre daha ağır şekilde kısıtlamaya izin verecek ve çift başlı ceza yargılama düzenine anayasal taban hazırlayacak bir hüküm yok. Anayasaya göre herkes suçsuzluk karinesinden aynı ölçüde yararlanır. Adil yargılanma hakkı, suçlamanın ağırlığına veya cinsine göre derecelendirilemez. Bu sebeple anayasa; DGM, özel yetkili mahkeme veya terörle mücadele mahkemesi gibi yargılama felsefesi özgürlükleri kısıtlamak ve adil yargılama hakkını sınırlama üzerine kurulu mahkemelere izin vermiyor. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, özel yetkili mahkemelerin kaldırılmasını da içeren “3. yargı paketi’ olarak bilinen kanunu onayladı. Yapılan açıklamada, iki gün önce onaya sunulan yasanın “tutuklamaları zorlaştırdığı ve şartlı tahliyeleri erkene aldığı” gerekçesiyle beklemeden onaylandığı belirtildi. Köşk’ten yasaya jet onay C MY B C MY B