Katalog

SAYFA CUMHURİYET 2 OCAK 2012 PAZARTESİ [email protected] 14 DIŞ HABERLER İlk nükleer yakıt çubuğunu ürettiğini açıklayan Tahran, Hürmüz Boğazı’nda da füze denemesi yaptı İran yine Batı’yı korkuttu EKBER KARABAĞ TAHRAN İranlı bilim insanlarının, ülkenin ilk nükleer yakıt çubuğunu ürettiği bildirildi. İran Atom Enerjisi Kurumu’nun internet sitesinde yer alan açıklamada, İran yapımı ilk nükleer yakıt çubuğunun Tahran’ın nükleer araştırma reaktörünün çekirdeğine yerleştirildiği bildirildi. Açıklamada, nükleer yakıt çubuğunun içinde zenginleştirilmiş uranyum olup olmadığı hakkında bilgi verilmedi. İran daha önce, uluslararası yaptırımların yakıt çubuklarını yabancı piyasalardan almasına yasak getirmesi nedeniyle yakıt çubuklarını kendisinin üretmek zorunda olduğunu duyurmuştu. Zenginleştirilmiş uranyum içeren nükleer ? İran yapımı ilk nükleer yakıt çubuğunun Tahran’ın nükleer araştırma reaktörünün çekirdeğine yerleştirildiği duyuruldu. Uluslararası yaptırımlar gereği İran’ın dışarıdan yakıt çubuğu alması yasak. yakıt çubukları nükleer enerji santrallarına yakıt sağlıyor. Son gelişmeyle, Batılı ülkelerin, Tahran yönetiminin atom bombası yapma kapasitesi hakkındaki kaygılarını arttırdığı belirtiliyor. 10 günlük deniz tatbikatı kapsamında yeni bir orta menzilli füze denediği belirtildi. Ajansa konuşan Donanma Komutan Yardımcısı Mahmud Musavi, Mihrab adı verilen orta menzilli karadan havaya füzenin İranlı bilim insanları tarafından en gelişmiş antiradar teknolojileriyle donatıldığını ve başarıyla test edildiğini duyurdu. İran daha önce, deniz tatbikatı sırasında yapacağını bildirdiği uzun menzilli füze denemesini ertelemiş ve denemenin birkaç gün içinde yapılabileceğini açıklamıştı. Tahran’ın bölgede artan gerilimi düşürmek için uzun Füze denemesi İran’ın dün radarlara yakalanmayan orta menzilli bir füze denediği bildirildi. Resmi haber ajansı İRNA’nın, askeri yetkililerin açıklamalarına dayanarak verdiği haberde, İran’ın dünya petrol nakliyatının en önemli geçiş noktalarından Hürmüz Boğazı’nda yaptığı menzilli füze denemesinden vazgeçtiği yorumları yapılıyor. Avrupa Birliği’nin (AB) de İran’a yönelik yaptırımlarını daha da genişletmeyi planladığı açıklandı. AB dış politika sözcüsü Michael Mann, İran’a yönelik yaptırımların genişletilmesiyle ilgili karara bu ayın sonuna kadar varılmasının beklendiğini söyledi. AB’nin yaptırımları genişletme planı, Tahran yönetiminin, dünya petrolünün yüzde 40’ının geçiş noktası olan Hürmüz Boğazı’nı kapatma tehdidinde bulunmasına yol açmıştı. İran daha önce, ABD Başkanı Barack Obama’nın Tahran’a yeni yaptırımları içeren yasayı imzalaması üzerine nükleer programıyla ilgili olarak dünyanın büyük güçleriyle görüşmelere yeniden başlayabileceğini bildirmişti. Bir Çarşı, Bir Tarih, Bir Dünya... Geçen pazar Kapalıçarşı’nın 550. yılı kutlandı. Orası yalnızca bir çarşı değildir; bir ucunda Beyazıt, öbür ucunda Cağaloğlu, Haliç cephesinde Mercan Yokuşu ve güney tarafında Çemberlitaş’ın bulunduğu dev bir külliyedir. Bu çarşıda yalnız mallar alınıp satılmaz; bu toprakların kültürü, sanatı, ince el işleri, ahlakı, örfü kısacası yaşamı sergilenir tüm dünyaya. Ahilik geleneğinden Özbek pazarına, antikacısından süs takılarının maharetli ellerde yaratıldığı küçük dükkânlara kadar her şeyi bulursunuz, yaşarsınız bu dev mekânda. Kapalıçarşı Doğu ile Batı’nın kültürüyle, estetiğiyle, insanı ile bir araya gelip bütünleştiği bir yerdir. Anadolu’dur, Orta Asya’dır, Ortadoğu’dur, Balkanlar’dır, Avrupa’dır, Rusya’dır, Amerika’dır, Japonya’dır; Kapalıçarşı dünyadaki tek küresel pazardır, hem de beş asırdan beri. Türklerle birlikte Ermeni, Yahudi, Rum sanatçıları orada görürsünüz. Halepli Yusuf’u, Nik’i, Jirayir’i tezgâhta hassas takıları lehimlerken izlersiniz. Eyüp Sabri’nin bir elmas zarafeti ile işlenmiş lületaşı eserlerini ancak Kapalıçarşı’da görebilirsiniz. Bir ucunda İstanbul Üniversitesi, Beyazıt Kulesi, Sahaflar Çarşısı ve Süleymaniye ve Bakırcılar Çarşısı’nı barındırır. Çınaraltı, Beyazıt Camisi ve Devlet Kütüphanesi tarihin tanıklarıdır. Öbür ucunda bir asırdan fazla Babıâli basınını barındırmıştır koynunda. Hürriyet’ten Cuumhuriyet’e, Milliyet’ten Dünya’ya Türk basınının ve siyasetinin kalbi Kapalıçarşı’nın yanı başında attı. Bir tarafta Vefa Lisesi, Cibali Kız Lisesi öbür tarafta İstanbul Kız ve Erkek Liseleri var oldular. Vefa Lisesi’nden değerli hocam Reşat Ekrem Koçu’yu Hürriyet’in karşısında kadehini yudumlarken görmek bana keyif verirdi. Oktay Ekşi ya da Ali Gevgilili ile sohbet etmeye giderken mutlaka Kapalıçarşı’dan geçerdim, o yıllarda. İstanbul’un 9 bin yıllık tarihi, Kapalıçarşı’nın birkaç kilometre çevresinde dolanır durur. Kapalıçarşı üniversiteler, gazeteler, ünlü liseler, sahaflar, camiler ve meydanlarla donanmış insanlık tarihinin merkezidir. İktisat Fakültesi’nde öğrenciyken Kapalıçarşı’dan satın aldığım işlemeli toprak sürahi ve kemer hâlâ çalışma odamı süsler. 30 yıl önce düşürdüğüm abanoz baston bugün de koleksiyonumun içindedir. Vefa’dan sınıf arkadaşım İsmail Nuran Yerli’nin Bedesten’deki küçük dükkânında çaylarımızı yudumlarken önümüzden kimler geçmezdi ki: Japon turistinden Suriye’den gelmiş, elindeki sedef kakmalı bastonunu ayaküstü satmaya çalışan sade vatandaşa kadar herkesi görür ve onlarla sohbet ederdik. Nükleer liste değiş tokuşu ? Dış Haberler Servisi Pakistan ile komşusu ve nükleer rakibi Hindistan sahip oldukları nükleer tesislerin listesini eşzamanlı olarak paylaştı. Pakistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Hindistan ile nükleer tesislerin listesinin paylaşımının yanı sıra bu yıl iki ülkenin ellerinde bulunan mahkumların listelerinin de paylaşıldığı belirtildi. İki ülke, 1988’de imzalanan anlaşma gereği sözkonusu listeyi paylaşıyor. Fransa’nın Strasbourg kenti ve Alsas bölgesi yeni yıla girerken kundaklama olaylarına sahne oldu. Mısır’da başkent Kahire’nin Tahrir Meydanı’ndaki yeni yıl kutlamaları sırasında ise halk ayaklanmasında ölenler anıldı (sağ altta). (Fotoğraflar: AP / REUTERS) O bir çarşı değildir yalnızca El Beşir’den uzlaşma teklifi ? Dış Haberler Servisi Sudan Devlet Başkanı Ömer Hasan el Beşir, Darfur bölgesinin en güçlü isyancı grubu Adalet ve Eşitlik Hareketi’ne (JEM) silahlarını bırakması ve barış masasına oturması çağrısında bulundu. JEM’in lideri Halil İbrahim geçen hafta öldürülmüştü. JEM’den, henüz bir açıklama yapılmadı. Fransa’da olaylı yeni yıl Dış Haberler Servisi Bütün dünyada yeni yıla coşkulu kutlamalarla girilirken Fransa’da kundaklamalar, Filipinler ve Kenya’da yaralananlar vardı. Fransa’nın Strasbourg kenti ve Alsas bölgesinde yeni yıla girilirken yaklaşık 20 araba kundaklandı. 20 yıldır devam eden kundaklama eylemlerinin başını Afrika kökenliler çekiyor. İşsizlik ve dışlanmaya tepki gösteren Afrika kökenliler, çok sayıda polisin aldığı güvenlik önlemlerine rağmen, Strasbourg ve Alsas bölgesinde yine arabaları ateşe verdiler. Filipinler’de ise tüm uyarılarına rağmen yeni yıl kutlamalarında havai fişekler ve havaya ateş açılması yüzünden yaklaşık 500 kişi yaralandı. Sağlık Bakanı Enrique Ona, kutlamalar sırasında 454 kişinin havai fişeklerden, 18 kişinin de rastgele açılan ateşte yaralandığını açıkladı. Yaralıların arasında çok sayıda çocuğun da olduğu, gece yarısından kısa süre sonra başkent Manila’daki hastanelerin acil servislerinin dolduğu bildirildi. İçişleri Bakanı Jesse Robredo da 65 kişinin yasalara aykırı olarak büyük boyutlarda havai fişek kullanmaktan gözaltına alındığını duyurdu. Kenya’nın kuzeydoğusunda da silahlı kişiler, yeni yılı kutlayanların bulunduğu iki bara ateş açınca 2 kişi hayatını kaybetti. Görgü tanıkları, silahlı kişilerin bir araçla yaklaşarak barlara ateş açtığını, saldırıda 4 kişinin de yaralandığı söylediler. yaklaşık 20 bin kişi hayatını kaybetmiş ya da kaybolmuştu. Nijerya’da etnik çatışma ? Dış Haberler Servisi Nijerya’nın doğusundaki Ebonyi eyaletinde, rakip etnik gruplar arasında çıkan çatışmalarda en az 50 kişinin öldüğü bildirildi. Hükümet sözcüsü, çatışmanın sebebinin Ezza ve Ezilo kabileleri arasındaki bir arazi anlaşmazlığı olduğunu duyurdu. Tahrir Meydanı’nda anma Mısır’da, halk isyanının sembolü haline gelen başkent Kahire’deki Tahrir Meydanı’nda yeni yıl kutlaması yapılırken, devrim şehitleri anıldı. Yeni yıla saatler kala Tahrir Meydanı’nda toplanan Mısırlılar, devrim sırasında hayatını kaybedenler için dualar okudu ve mumlar yaktı. Kutlamalar konserle devam ederken özgürlüğün sembolü olarak gökyüzüne balonlar bırakıldı. Kutlamalar sırasında, Hüsnü Mübarek rejiminin devrilmesinin ardından ülkede iktidarda bulunan Yüksek Askeri Konsey aleyhine sloganlar da atıldı. Hollanda’da ise on binlerce kişi her yıl olduğu gibi bu yıl da soğuğa aldırmadan, buz gibi sularda yüzerek 2012’yi karşıladı. 88 farklı yerde düzenlenen “yeni yıl dalışı” etkinliğine 35 bini aşkın kişinin katıldığı bildirildi. Japonya’da deprem Japonya’nın güney sahili açıklarında 7 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Meteoroloji Kurumu, okyanusta meydana gelen depremin, deniz yüzeyinin çok altında olduğunu açıkladı. Depremin ardından tsunami uyarısı yapılmadı. Japonya’nın kuzeydoğusunu geçen yıl mart ayında vuran deprem ve tsunami felaketlerinde Kuş gribi Çin’de can aldı ? Dış Haberler Servisi Çin’de kuş gribi tespit edilen 39 yaşında bir kişinin öldüğü bildirildi. Çin’in güneyindeki Şenzen kenti yerel sağlık yetkilileri, hayatını kaybeden otobüs şoförünün 21 Aralık’ta hastaneye kaldırıldığını belirtti. Öte yandan Dünya Sağlık Örgütü ABD Yönetimi’nin de desteğiyle insandan insana daha kolay bulaşabilecek ölümcül bir kuş gribi virüsünün üretilmesinden “derin endişe duyduğunu” açıkladı. Tuluyhan Uğurlu’nun nefis konseri Kapalıçarşı’nın 550 yıllık geçmişine ışık tutan içerikteydi. Dünü ve bugünü piyanosu ile sergilerken yarın için de mesajlarını aktarıyordu. İkinci bölümde Mehter Takımı ile oluşturduğu kompozisyon bu çarşının ruhunu yansıttı; dün ve bugün, Doğu ile Batı, gelenekler ile çağdaş değerler; ırk, din, kültür ayrımı tanımayan özgürlük sevinci Kapalıçarşı’yı pazar günü dolduran binlerce izleyiciye ulaşıyordu. Pazar günleri kapalı olan çarşı, Nuruosmaniye kapısını konseri izlemek için gelen binlerce seyirci için açmıştı. Kapalıçarşı kesinlikle bir AVM değildir; ondan çok öteye tarih, kültür, sanat, ahlak, gelenek, insanlık değerlerinin bütünleştiği bir dev çınar gibi tarihin derinliklerinden yavaş yavaş gelişerek gelmiştir. Adının Kapalıçarşı, üstünün de kapalı olduğuna sakın aldanmayın; o dünyanın en açık ve küresel çarşısıdır. Nice yıllara değil, nice asırlara sevgili Kapalıçarşı. Ve Tuluyhan Uğurlu GÜVENLİK VE SAVUNMA BAŞKANLIĞI’NI ÜSTLENDİLER ‘YÜCE GERÇEK’ TARİKATI ÜYESİ ARAP PARLAMENTOSU Avrupa Konseyi’nde Rumlara önemli görev REŞAT AKAR On altı yıl sonra teslim oldu eski üyesinden biriydi. Polis, Dış Haberler Servisi JaHirata’nın Ulusal Polis Kuponya’nın başkenti Tokyo’da rumu Başkanı’nın 1995’te 1995’te metro istasyonlarına vurulduğu olayla ilgisi olsarin gazıyla saldırı düzenduğunu da sanıyor. leyen “Yüce Gerçek” tariTokyo’daki beş katının 16 yıldır Fotoğraf: AFP metro istasyonuaranan eski üyesi na 20 Mart polise teslim oldu. 1995’te eşzaMayıs 1995’ten bu manlı olarak yayana polisin arapılan sinir gazı nanlar listesinde saldırısında 12 kibulunan Makoto şi ölmüş, binlerce Hirata’nın yeni yıkişi hastalanmışla girdikten birkaç tı. “Yüce Gerdakika sonra başçek” tarikatı üyekentteki bir karaleri toplam 27 kikola teslim olduğu şinin ölümünden bildirildi. Hemen tutuklanan Makoto Hirata 16 sorumlu tutuluHirata, çok uzun yıldır aranıyordu. yor. Tarikatın eylemleri, Jasüredir kaçak yaponya’da polisin yetkilerinin şadıktan sonra buna bir son genişletilmesine yol açmış, vermek istediğini söyledi. telefon dinlemelerine onay Makoto Hirata, “Yüce Gerverilmişti. çek” tarikatının kaçak üç ‘Gözlemciler acilen Suriye’den çekilsin’ Dış Haberler Servisi Arap Birliği Danışma Komitesi Arap Parlamentosu, Suriye yönetiminin devam eden şiddet ve kötü muamelelerini gizlediği gerekçesiyle Arap Birliği’nin gözlemci misyonunun acilen Suriye’den çekilmesi çağrısında bulundu. Arap Parlamentosu Başkanı Ali El Salim el Debaş, Arap gözlemcilerin Suriye’de bulunmalarının halkın kızgınlığını arttırdığını, Suriye rejiminin, gözlemcilerin gözü önünde insanlık dışı uygulamalara devam ettiğini ve gözlemcileri gerçekleri saklamak için “örtü” olarak kullandığını belirtti. Arap Birliği’nden bir yetkili ise gözlemci misyonunun başarısı hakkında karar vermek için henüz çok erken olduğunu, gözlemcilerin bir ay daha Suriye’de kalmasının ve daha fazla gözlemcinin bu ülkeye gönderilmesinin planlandığını söyledi. Suriyeli muhalif kaynaklar da yeni yıl kutlamaları sırasında 7 yaşında bir çocuğun öldürüldüğünü duyurdular. İsviçre Federal Mahkemesi ise İsviçre’deki avukatını ziyaret etmek isteyen Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın kuzeni Hafız Mahluf’un vize talebini reddetti. Havaalanında patlayıcı alarmı ? Dış Haberler Servisi ABD’nin Teksas eyaletindeki bir havaalanında, patlayıcı taşıyan bir kişi gözaltına alındı. Polis, Uluslararası Midland Havaalanı’ndaki güvenlik noktasında fark edilen kişinin FBI tarafından gözaltına alındığını duyurdu. American Airlines sözcüsü de sözkonusu kişinin MidlandDallas uçuşu için rezervasyonu olduğunu söyledi. LEFKOŞA Güney Kıbrıs, dünden itibaren Avrupa Konseyi’nin Güvenlik ve Savunma Başkanlığı’nı üstlendi. Danimarka’nın, güvenlik ve savunma politikalarına dahil olmaması nedeniyle, Güney Kıbrıs’ın başkanlık süresi 6 ay yerine bir yıl olacak. Rum Yönetimi’nin Savunma Bakanı Dimitris İliadis, dönem başkanlığını üstlenmeleri nedeniyle ilk mesajını Türkiye’ye gönderdi ve işbirliği çağrısında bulundu. İliadis “Türkiye, Avrupa Konseyi Başkanlığı’yla işbirliğinde bulunmayı reddederse zor durumda kalacak” dedi. Komünist AKEL’in yayın organı Haravgi gazetesine özel demeç veren İliadis, çok önemli bir görev üstlendiklerini ve bunu başarıyla yerine getireceklerini söyledi. İliadis, Danimarka’nın 1 Ocak’tan itibaren Avrupa Birliği (AB) dönem başkanlığını devraldığını, ancak bu ülkenin, AB’nin ortak güvenlik ve savunma siyasetine dahil olmama sı nedeniyle, Güney Kıbrıs’ın normalde temmuz ayında başlaması gereken başkanlık görevinin ocak ayına alındığını ve 12 ay devam edeceğini vurguladı. ‘Türkiye saygılı davransın’ Önemli bir görev üstlendiklerini ve geçtiğimiz yıl içinde ciddi hazırlıkların yapıldığını anlatan İliadis, Türkiye’nin işbirliği yerine tehdit politikasını seçtiğini iddia ederek Ankara’ya tavır değişikliği çağrısında bulundu. Güney Kıbrıs’ın dönem başkanlığı süresince, Türkiye’nin, AB ile ilişkileri donduracağı yönündeki açıklamalara değinen İliadis, tehditlerle bir yere varılamayacağını söyledi. İliadis “Türkiye, AB kurumlarına karşı saygılı davranmalıdır” dedi. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu ise 2012’nin, Kıbrıs sorunu açısından önemli bir yıl olacağını belirterek “birleşme veya ayrılık” için haziran ayını hedef gösterdi. C MY B C MY B