Katalog

SAYFA CUMHURİYET 13 OCAK 2012 CUMA kultur@cumhuriyet.com.tr 14 KÜLTÜR Lars von Trier’in pek çoklarınca 2001 yılının en iyisi seçilen ‘Melankoli’si kaçırılmayacak bir seyirlik HAFTANIN SİNEMA ÇİZELGESİ Kıyamete kadar ‘melankoli’ ? Zıt kız kardeşlerin öyküsü bağlamında kıyamet paranoyasını ele alan “Melankoli”, tam da Trier’vari bir küresel felaket filmi. Zengin oyuncu kadrosu ve sıra dışı sanat yönetimiyle son haftaların en seyre değer filmi. Hitler’le Naziler hakkında ileri geri konuşurken dilinin ayarını kaçırınca son eseri “Melancholia”yla yarıştığı Cannes Festivali’nden ‘Persona non grata’ olarak anında şutlanan, Danimarkalı aykırı ‘auteur’ yönetmen Lars von Trier’i 2 yıl önce, resmen kadın düşmanı denebilecek, zar zor hazmedilen “AntichristDeccal”iyle defterden silsek de her yeni filmini görmekten kendimizi alamıyoruz yine de. Sinema okulundayken çevresince adına takılan “von” bağlacıyla tanınan Lars von Trier, 1990’larda ana akım sinemada ne denli etkili olduğu tartışmaya açık Dogme hareketinin lokomotifliğini üstlendi. Son çeyrek yüzyılda hem geleneksel film çekme yöntemlerini, kuralları filan iplemeyen, kışkırtıcı, nihilist üslubu, hem de kurulu düzene meydan okuyan, eleştirel, sivri tavrıyla tanındı. 1984’te “Salgın”la başlayan kariyerinde çeşitli aşamalardan geçip farklı tarzlara yönelmiş bu şişkin egolu, tuhaf, muhalif sinemacı hep takdirle tekdir arasında gidip gelen tepkilerle karşılandı. Dogme 95 manifestosunun dayattığı birtakım ‘dogmatik’ kurallarla sinema yapmaktan gitgide vazgeçip son yıllarda episodlu bir anlatımda karar kılan Trier, genelde seyirciyi, eleştirmenleri her zaman ikiye böldü, yazıp yönettiği her filmiyle. Hayranları kadar nefret edenleri de bol üstadın bugün gösterime giren, Avrupa’nın en iyi film ödülünden sonra Amerikalı ASLI SELÇUK eleştirmenlerce de 2011’in en başarılı filmi seçilen “MelancholiaMelankoli”si, Justine ve Claire başlıklı 2 bölümden oluşan, finalinde mahşere kapı açan bir ölüm beklentisi ve sorunlu aile çeşitlemesi. Trier’in etkileyici ve iz bırakan filmlerinden biri saydığımız “Melankoli”, Bruegel resimlerini andıran görüntülerle Wagner müziği eşliğinde, Alman romantizmi etkisindeki lirik bir prolog bölümüyle açılıyor. Adıyla hemen Marquis de Sade’ı çağrıştıran ilk bölümde (Justine), belirsiz bir ülkede, seçkin, zengin davetlilerin bahçesine doluştuğu, şatomsu bir malikânedeki şatafatlı bir düğün törenine giderken beyaz limuzinleri çamura saplanan başarılı reklamcı, sarışın gelin Justine’le (dünün çocuk yıldızı, bugünse Cannes’ın en iyi kadın oyuncusu seçilen Kirsten Dunst umulmayacak denli iyi) yakışıklı damadı (Alexander Skarsgard) tanıyoruz önce. Sonra da parlak düğün törenini kocasıyla (Kiefer Sutherland) birlikte düzenleyen Justine’in zıddı, düzene uygun, kurallara bağlı ab lası Claire’i (Charlotte Gainsbourg) ve 2 kadına birden asılan, çapkın babasıyla (John Hurt) onu boşamış, evlilik kurumuna inanmayan, feminist annesi (Charlotte Rampling) gibi öteki sorunlu aile üyelerini. Yakışıklı damatta keyifler gıcır ama evliliğin eşiğindeki Justine’de arızalı bir durum var. Sürekli karamsar Trier’le özdeşleşen, gönülsüz gelin, nikâh törenini sürekli aksatıp geciktiriyor, mutluluk oyununa katılmayı reddediyor ve hem genç bir reklamcıyla (Brady Corbet) aldattığı müstakbel kocasını yüzüstü bırakıyor hem de nikâh şahitliğini üstlenmiş, günümüz tüketim toplumunun temsilcisi, para ve güce tapan, reklamcı patronuna (Stellan Skarsgard) hakaretler yağdırarak tüm nefretini, öfkesini kusuyor. Gökyüzündeyse gitgide bize yaklaşarak kaçınılmaz bir çarpışmayla kocaman bir ateş topuna çevireceği dünyayı yok edecek bir başka gezegen var bu arada, uzayda serseri mayın gibi dolanan. Asi melankolik Justine, mahvettiği düğünün ardından depresyona girip ablasının şatosuna sığınarak teleskobun ucundaki kıyamet tehlikesini tevekkülle kabullenirken amatör gökbilimci kocasının Melankoli’nin asla dünyaya çarpmayacağı martavallarının fos çıkacağını gören Claire’se tam bir teslimiyet içinde, korkutitremeağlama sarmalına dolanıyor. İki zıt kız kardeşin öyküsü bağlamında kıyamet paranoyasını ele alan Trier’in nihilist vizyonunun son ürünü olan ve mahşerimsi nihai çarpışmayı bekleyerek finalini getirdiğimiz “Melancholia”, tam da Trier’vari bir küresel felaket filmi sayılabilir. Kameraman Manuel Alberto Claro’nun görüntüleri, “Tristan ve Isolde” operasından prelüdüyle ulvi Wagner müziği, ünlülerden oluşan, zengin oyuncu kadrosu, sıra dışı yapım tasarımı ve sanat yönetimiyle 2 saate yayılan “Melankoli”, kuşkusuz son haftalarda rasgeldiğimiz en seyre değer film, yeni yılın ilk kaçırılmayacak seyirliği. lanmaya değil Maserati sürmeye benzetiyor. Gerçeklik üstüne kurulu bir dramatik komedi yaptığını söyleyen sinemacı ABD’de kendisi gibi düşük bütçeli hümanist dramlar yapan az sayıda yönetmenin olduğunu irdeliyor: “Sinemada gerçekliğe, yaşayan karakterlere, insancıllığa, öykünün gücüne inanıyorum. Gerçek yaşamla ilgili filmler çekmeyi sürdüreceğim.” Bağımsız sinemanın dijital teknoloji sayesinde varlığını koruduğunu, 50100 bin doların altında düşük bütçeli filmler çekildiğini, Fox Searchlight gibi büyük stüdyoların blockbuster’lara yatırım yapmalarına karşın prestij için yaratıcı çalışmaları da desteklediklerini, Oscar’lara Transformers’la aday olamayacaklarını belirtiyor. İki yeni film hazırladığını, birinin babaoğul konulu yol filmi Nebraska, ötekisinin çizgi roman Wilson’ın uyarlaması olduğunu açıklayan Payne, Yunan kökenli bir Amerikalı olduğundan Yunanistan’daki ekonomik krizin onu üzdüğünü açıklıyor: “Kriz zamanlarında dayanışma çok önemlidir. En iyi sanat yapıtları çoğunluk krizlerde yaratılır. Bu zorlu zamanlarda toplumların güzelliğe, kültüre, sanata daha çok gereksinimleri var.” Mesleğinde ilerledikçe her projesinde kendini geliştirmeyi, yenilemeyi amaçladığını söyleyen Alexander Payne, tek korkusunun aynı konuyu anlatmak olduğunu irdeliyor. Zenne ? ÇİZMELİ KEDİ / Puss In Boots: (35 MM Türkçe Dublajlı) Beykoz Acarkent Coliseum, 12.30 14.30 16.30 18.30 20.30; Büyükçekmece AFM Atirus, 10.40 12.40 14.45 15.50 17.00 19.10 21.10; Ümraniye AFM Carrefour, 11.00 12.05 13.10 14.15 15.20 16.25 17.30 18.35 20.45 (Cuma, C.tesi 23.00); Mecidiyeköy AFM Profilo, 11.00 12.10 13.05 14.15 15.20 16.30 17.35 19.50 22.05; Ataşehir Denizbank ONYX, 11.00 12.45 14.30 16.15 18.00 20.00; Avcılar Pelican Mall Cinema Pink, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30; Bahçeşehir Cinemax, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30 (Cuma, C.tesi 23.30); Başakşehir Olimpa Site, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30; Bayrampaşa Akvaryum Coşkun Sabah, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00 (Cuma, C.tesi 23.00); Beylikdüzü Beylicium Favori, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00; Beylikdüzü Perla Vista Cinema Pink, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30; Çemberlitaş Şafak Movieplex, 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.00; Esenler Espri Site, 11.00 12.40 14.20 16.00 17.40 19.20 (Cuma, C.tesi 21.00); Florya Cinebonus (Flyinn), 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30; Gaziosmanpaşa Cinema, 11.00 12.50 14.40 16.30 18.20 20.10; Güneşli Hayatpark Site, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00; Güngören Cinebonus (Kale), 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00; Kadıköy Cinema Moda, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30; Kozyatağı Cinepol, 11.30 13.15 15.15 17.15 19.00 20.45; Silivri Kipa Cinema Pink, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30; Osmanbey Gazi, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00; (Dijital 3 Boyutlu Türkçe Dublajlı) Beykoz Acarkent Coliseum, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30; Etiler AFM Akmerkez, 11.00 13.10 15.20 17.30 19.45 22.00; Caddebostan AFM Budak, 10.50 12.50 15.00 17.10 19.30 21.50; Maltepe AFM Carrefour Park, 10.30 12.45 15.00 17.20 19.30 21.45; Beyoğlu AFM Fitaş, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00; Bayrampaşa AFM Forum İstanbul, 11.00 12.00 13.20 14.30 15.50 17.00 18.20 19.30 20.50; İstinye AFM İstinyePark, 11.00 13.00 15.10 17.20; Pendik AFM Pendorya, 11.00 13.30 16.00 18.30 21.00; Altunizade Capitol Spectrum 14, 11.00 12.00 13.15 14.15 15.30 16.30 17.45 18.45 20.00; Yeşilköy Airport Prestige, 11.45 14.15 16.30 19.00 21.15 (Cuma, C.tesi 23.30); Ataköy Cinebonus (Ataköy Plus), 11.00 13.00 15.00 17.00 19.15 21.45; Ataköy Galleria Prestige, 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15; Avcılar Pelican Mall Cinema Pink, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00; Bağcılar Site, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30; Bahçelievler Metroport Cine Vip, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00; Bahçeşehir Cinebonus (Akbatı), 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00 (Cuma, C.tesi 23.00); Bakırköy Carousel Cinema Pink, 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15; Bakırköy Cinebonus (Capacity), 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30 (Cuma, C.tesi 23.30); Bakırköy Cinebonus (Marmara Forum), 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15 (Cuma, C.tesi 23.15); Başakşehir Olimpa Site, 14.45 16.30 18.30 20.30; Beylikdüzü Perla Vista Cinema Pink, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00; Fatih Cinebonus (Historia), 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15 (Cuma, C.tesi 23.15); Göztepe Avşar (Optimum), 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15; Esenyurt Cinetech Torium, 11.20 13.40 16.00 18.20 20.40; Esentepe Cinebonus (Astoria), 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00 (Cuma, C.tesi 23.00); Kadıköy Cinebonus (Nautilus), 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15; Kadıköy Rexx, 11.00 13.00 15.00 16.45 18.30; Kozyatağı Cinebonus (Palladium), 11.00 13.00 15.00 17.15 19.30 21.45; Kozyatağı Cinepol, 11.00 12.45 14.30 16.15 18.00 19.45. ? DEMİR LEYDİ / The Iron Lady: Altunizade Capitol Spectrum 14, 11.30 14.00 16.30 19.00 21.30; Ataköy Cinebonus (Ataköy Plus), 11.30 14.00 16.30 19.00 21.30 (Cuma, C.tesi 23.45); Beyoğlu CineMajestic, 16.30 19.00 21.30; Bakırköy Cinebonus (Marmara Forum), 11.30 14.00 16.30 19.00 21.30 (Cuma, C.tesi 24.00); Caddebostan AFM Budak, 11.20 13.50 16.20 18.50 21.20 (Cuma, C.tesi 23.50); Etiler AFM Akmerkez, 11.30 14.00 16.30 19.00 21.30 (Cuma, C.tesi 24.00); Esentepe Cinebonus (Astoria), 11.30 14.00 Demir Leydi 16.30 19.00 21.30 (Cuma, C.tesi 24.00); Fatih Cinebonus (Historia), 11.00 13.00 15.15 17.30 19.45 21.45 (Cuma, C.tesi 23.45); İstinye AFM İstinyePark, 11.20 13.45 16.15 18.50 21.30 (Cuma, C.tesi 24.00); Kozyatağı Cinebonus (Palladium), 11.15 13.45 16.15 18.45 21.15 (Cuma, C.tesi 23.45); Levent Cinebonus (Kanyon), 11.45 14.15 16.45 19.15 21.45 (Cuma, C.tesi 24.15); Nişantaşı Citylife (City’s AVM), 11.15 13.30 (Cuma, C.tesi 23.00); Mecidiyeköy Cinebonus (Cevahir), 11.00 13.30 16.00 18.30 21.00 (Cuma, C.tesi 23.30); Ümraniye Cinebonus (Meydan), 11.30 14.00 16.30 19.00 21.30 (Cuma, C.tesi 24.00). ? MELANKOLİ / Melancholia: Ataköy Galleria Prestige, 11.30 14.05 16.40 19.15 21.50 (Cuma, C.tesi 24.25); Bakırköy Cinebonus (Marmara Forum), 11.00 13.45 16.30 19.30 22.15 (Cuma, C.tesi 23.45); Beyoğlu Cinemajestic, 12.00 15.00 18.00 21.00; Caddebostan AFM Budak, 11.30 15.00 18.30 22.00; Esentepe Cinebonus (Astoria), 12.15 15.15 18.15 21.15 (Cuma, C.tesi 24.15); İstinye AFM İstinyePark, 11.50 14.45 17.50 21.00 (Cuma, C.tesi 23.50); Maçka Cinebonus (G Mall), 11.15 13.45 16.30 19.15 22.00; Nişantaşı Citylife (City’s AVM), 11.00 13.30 21.30; Ümraniye Cinebonus (Meydan), 11.30 14.30 18.00 21.00 (Cuma, C.tesi 24.00). ? ZENNE: Altunizade Capitol Spectrum 14, 11.15 13.30 16.00 18.30 21.00; Ataköy Cinebonus (Ataköy Plus), 12.00 14.15 16.30 19.00 21.15 (Cuma, C.tesi 23.30); Ataköy Galleria Prestige, 12.00 14.15 16.30 18.45 21.00 (Cuma, C.tesi 23.15); Ataşehir Denizbank ONYX, 11.45 14.15 16.45 19.00 21.30 (Cuma, C.tesi 23.45); Bağcılar 212 AVM Cinemarine, 11.30 13.30 15.30 17.30 19.30 21.30; Bahçelievler Metroport, 11.00 13.15 15.30 17.45 20.00 22.15 (Cuma, C.tesi 24.30); Bakırköy Cinebonus (Marmara Forum), 11.00 13.00 15.15 17.30 19.45 22.00 (Cuma, C.tesi 24.00); Beyoğlu AFM Fitaş, 11.15 13.45 16.15 18.45 21.15 (Cuma, C.tesi 23.55); Beyoğlu Beyoğlu, 12.15 14.30 16.45 19.00 21.15; Caddebostan AFM Budak, 11.10 13.30 16.00 18.20 21.00 (Cuma, C.tesi 23.30); Esentepe Cinebonus (Astoria), 11.00 13.00 15.15 17.30 19.45 22.00 (Cuma, C.tesi 24.15); Etiler Wings Cinecity, 11.00 13.00 15.15 17.30 19.45 22.00 (Cuma, C.tesi 24.15); Haramidere Cinetech Torium, 11.15 13.15 15.15 17.15 19.15 21.15; İstinye AFM İstinyePark, 11.40 14.00 16.20 18.50 21.20 (Cuma, C.tesi 23.45); Kadıköy Cinema Moda, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00; Kadıköy Rexx, 11.00 13.00 15.00 17.00 19.00 21.00; Kozyatağı Avşar Kozzy, 11.45 14.00 16.15 18.30 21.15; Kozyatağı Wings Cinecity Trio, 11.00 13.00 15.15 17.30 19.45 22.00 (Cuma, C.tesi 24.15). ? EJDERHA DÖVMELİ KIZ / The Girl With The Dragon Tattoo: Altunizade Capitol Spectrum 14, 11.00 14.15 17.30 19.15 21.00 (Cuma, C.tesi 23.15); Ataköy Cinebonus (Ataköy Plus), 12.00 15.15 18.30 21.45 (Cuma, C.tesi 23.15); Ataköy Galleria Prestige, 11.15 14.15 17.15 20.15 (Cuma, C.tesi 23.15); Avcılar Pelican Mall Cinema Pink, 11.45 14.45 17.45 20.45; Bahçelievler Metroport Cine Vip, 11.00 14.00 17.00 20.00 23.00; Bahçeşehir Cinebonus (Akbatı), 11.00 14.15 17.30 21.00; Bahçeşehir Cinemax, 12.00 15.00 18.20 21.20 (Cuma, C.tesi 24.00); Bakırköy Carousel Cinema Pink, 11.45 14.45 17.45 20.45; Bakırköy Cinebonus (Capacity), 11.30 14.45 18.00 21.15 (Cuma, C.tesi 23.15); Bakırköy Cinebonus (Marmara Forum), 11.30 14.30 17.45 21.00 (Cuma, C.tesi 24.00); Bayrampaşa AFM Forum İstanbul, 11.00 14.30 18.10 20.00 21.45 (Cuma, C.tesi 23.30); Beylikdüzü Perla Vista Cinema Pink, 11.45 14.45 17.45 20.45; Beyoğlu AFM Fitaş, 11.00 14.15 17.40 21.00 (Cuma, C.tesi 23.00); Beyoğlu CineMajestic, 11.30 14.30 17.30 20.30; Caddebostan AFM Budak, 11.00 14.30 18.00 21.40; Esentepe Cinebonus (Astoria), 11.45 15.00 18.15 21.30 (Cuma, C.tesi 24.30); Etiler Alkent Wings Cinecity, 12.00 15.00 18.00 21.00 (Cuma, C.tesi 24.00); Fatih Cinebonus (Historia), 11.30 14.30 17.30 21.00 (Cuma, C.tesi 23.15); İstinye AFM İstinyePark, 10.40 13.50 17.10 18.50 20.30 22.10 (Cuma, C.tesi 23.50); Kadıköy Cinebonus (Nautilus), 11.15 14.30 17.45 21.00 (Cuma, C.tesi 23.15); Kadıköy Rexx, 12.00 15.00 18.00 21.00; Kozyatağı Cinebonus (Palladium), 11.00 14.15 17.30 21.00; Kozyatağı Kozzy Avşar, 11.00 14.15 17.30 20.45. Ödül sezonunun en çok konuşulan, Amerikan Film Enstitüsü’nce en iyi film seçilen, Florida, Los Angeles, New York ve Washington Film Eleştirmenleri Birlikleri’nin ödüllerini kazanan, Altın Küre’de en iyi film, yönetmen, erkek oyuncu, yardımcı kadın oyuncu, senaryo dalında aday olan, Oscar adaylıkları gündemde olan The Descendants önce !f İstanbul Bağımsız Filmler Festivali’nde gösterilecek. Yönetmen Alexander Payne, About Schmidt (Schmidt Hakkında/2002), Sideways (2004) filmlerinde olduğu gibi kahramanlarını dramla komedi arasında dolaştırmayı seviyor ama The Descendants’ta bu kez dram bir ölçüde daha ağır basıyor. Bir deniz kazasının ardından büyük toprak sahibi, başarılı işadamı Matt King’in (George Clooney) karısı Elizabeth (Patricia Hastie) komaya girer. Bu beklenmedik dram Matt ve kızları Alexandra’yla (Shailene Woodley) Scottie’yi (Amara Miller) şoka sokar, ne yapacaklarını bilemez umarsız bir durumdadırlar. Karısı ve kızlarına yeterince zaman ayırmayan Matt, beceriksizce yaşamını düzene sokmaya çabalar. Büyük kız Alexandra annesinin bir sevgilisi olduğunu öğrenince Matt bu adamın peşine düşer. Yönetmen Payne; trajikomik öykülerini karşıtlıklar üstüne kurmayı sever, en İnsancıllığın gücü na sahip çıkar, soyunun devamını kızlarına teslim eder. Midwest’in uçsuz bucaksız gri doğası Warren’ın üzgün, yıkkın doğasını, Kaliforniya’nın üzüm bağları Miles’ın iç dünyalarını yansıtır. Hawaii’nin canlı, rengârenk doğası ise Matt’in karmakarışık ruh durumuyla çelişir. Bu güzelim adayı özellikle seçen yönetmen cennette bile cehennemin yaşanabileceğini kanıtlar. The Descendants’ı Kaui Hart Hemmings’in romanından uyarlayan Payne ilk kez öyküye sadık kalır: “Benim dünyamdan çok ayrı bir dünyanın ayrıntıları için sürekli Kaui’yle iletişimdeydim. İkimiz de Matt’i George Clooney’in oynaması konusunda hemfikirdik” diyen Payne Clooney’in ender yıldızlardan biri olduğunu, onunla uzun süredir film yapmak istediğini vurguluyor. Jack Nicholson’dan sonra Clooney’in birlikte çalıştığı ikinci star olduğunu, onlardan çok şey öğrendiğini belirtiyor. Payne aktörün iyi bir profesyonel, işbirlikçi olduğunu söylüyor, bir yıldızla çalışmayı Fiat kul önemli şeyleri pervasız biçemde, üzerlerine fazla gitmeksizin beyazperdeye yansıtır. Onun antikahramanları sürekli kavşaklar geçerler, yaşamlarıyla ilgili en dolambaçlı yolları seçerler. Warren (Jack Nicholson/Schmidt Hakkında), Miles (Paul Giamatti/Sideways), Matt (The Descendants) yanlış kararlar almalarına, yanlış seçimler yapmalarına karşın sonunda doğruya, kendileri için iyi olana ulaşırlar. Payne her üç filminde de köken, aile bağları, kimlik arayışı temalarını işler. Matt King atalarının soy ağacı C MY B C MY B