Katalog

SAYFA CUMHUR YET 12 EYLÜL 2011 PAZARTES ekonomi@cumhuriyet.com.tr 10 Finans haberlerine yeni soluk Kısa süre önce ‘paranın pusulası’ sloganıyla yayın hayatına başlayan www.finanscaddesi.com bankacılıktan sigortaya, leasing’den bireysel emekliliğe kadar finans sektörüyle ilgili güncel haberlerin yeni adresi olmayı amaçlıyor. Finansın yanı sıra perakendeden turizme, lojistikten tekstile kadar sektörel gelişmelere ilişkin haberlere de yer verecek olan site, finans ve ekonomi dünyasından kulisler, atama haberleri, etkinlikler, spor ve siyasetteki sıcak gelişmeleri de yakında takip edip izleyicilerine sunmayı hedefliyor. EKONOMİ Sony’den dijital dürbün Sony’nin tanıttığı HD video kaydı, zum, otomatik odaklama ve SteadyShot özelliklerine sahip dünyanın ilk dijital dürbünü, stereo ses ile full HD (1920 x 1080) 2 video kaydı yapabiliyor. Dürbün 20x’e kadar büyütme (DEV5), net izleme ve kaydetme için SteadyShot Active Mode optik görüntü stabilizasyonu ve ergonomik kontrollerle en aza indirilmiş gizli tasarım gibi olanaklar sağlıyor. HD TV veya 3D TV’ye HDMI bağlantısı, GPS ile coğrafi etiketleme Sony’nin dijital dürbününün özellikleri arasında yer alıyor. Açılışa Bülent Arınç, Rona Yırcalı Taner Yıldız ve Rifat Hisarcıklıoğlu katıldı. Sanayi Tükendi, Rant Verelim... Arkadaşım Meral Tamer, 9 Eylül tarihli Milliyet’teki köşesinde diyor ki, “Ekonomi Gazetecileri Derneği’nin (EGD) düzenlediği ve Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün’ün konuşmacı olduğu toplantıda ben, uzun yıllardan sonra sanayinin ve üretimin, yeniden Türkiye’deki ekonomik faaliyetlerin merkezine oturacağına ikna oldum ve de çok memnun oldum....Sayın Bakan’ın Türkiye’de son dönemdeki toplumsal hevesi ve istekliliği yansıtmak amacıyla sıkça telaffuz ettiği ‘Biz yaparız’ heyecanını paylaşmaya başladım.” AKP’nin gözdelerinden Ergün ve Zafer Çağlayan, bir süredir sanayileşmeyi, hem de ihracata dönük sanayileşmeyi öne çıkaran söylemleri ile medyada öne çıkmayı başarıyorlar başarmasına da sormazlar mı adama: Bu ülke bugün bu “reel” alanların restorasyonuna acilen muhtaç durumda iken, bu hale kimler getirdi? 2002’den 2011’e iktidar siz değil miydiniz ve gerçek ihracat, sanayileşme için ne yaptınız? Ergün, AKP’nin 3. iktidar döneminde sanayileşmeyi merkeze alan, ama bunun bilgiyle ve teknolojiyle daha fazla katma değer yaratacak şekilde donatılacağı, çok geniş kapsamlı bir sanayi stratejisinden söz ediyormuş... Geçmiş ola… O tren kaçtı. O trene vaktinde G. Kore, Çin, Hindistan ve öteki Asyalılar çoktan bindi. Artık ihracatın yüzde 52’sini yaptığımız Avrupa pazarlarında, coğrafi yakınlık ve aday ülke avantajımıza rağmen, Asyalılar kök söktürüyor, barındırmıyorlar. Neyle mi? Ergün’ün yeni uyandığı, “sanayileşmeyi merkeze alan, ama bunun bilgiyle ve teknolojiyle daha fazla katma değer yaratacak şekilde donatılacağı, çok geniş kapsamlı sanayi stratejileriyle...” Onlar, o stratejiyi hayata geçirirken AKP iktidarı ancak, “yüksek faizdüşük kur” politikalarıyla sıcak para çekmeyi, kamu işletmelerini yerliyabancı sermayeye haraç mezat satmayı ekonomiyi yönetmek sanıyordu. Türkiye’nin dış ticareti sanayi ağırlıklıdır. Oradaki performansı, sanayinin performansı olarak okuyabilirsiniz. Bakın sanayi odaklı dış ticarette AKP iktidarında nereden nereye gelmişiz: AKP’nin iktidar olduğu 2003 yılında, Türkiye’nin 47 milyar dolar olan ihracatına karşılık 70 milyar dolara yaklaşan ithalatı vardı ve açığı o yıl sonunda 22 milyar dolardı. Sonra ne mi oldu? AKP’nin 8.5 yıllık icraatında 1 trilyon 241 milyar dolarlık ithalat yapan Türkiye, ancak 790 milyar dolarlık ihracat gerçekleştirdi ve bu süre sonunda 451 milyar dolar dış ticaret açığı verdi. AKP iktidarının ilk yılında 22 milyar dolar olan dış ticaret açığı, 2010 sonunda 71 milyar dolara çıktı. Bunun sonucunda da 2003 yılında milli gelirin yüzde 2.5’i kadar cari açık veren Türkiye’nin 2010’daki açığı milli gelirin yüzde 6.6’sına çıktı. 2011’in tamamında ise yüzde 10’a çıkacağını IMF söylüyor. Bu ölçüde içe göçmenin temelinde sanayinin geliştirilememesi ve iyi yönetilememesi, daha doğrusu kötü yönetilmesi ana etkendir(*). Haksızlık etmeyelim, kötü idare edilen sadece sanayi değil, ekonominin tümü oldu. Sanayiyi geliştirmek yerine neyin özendirildiği ise ortada. Dünün bütün büyük sanayicileri, bugün GYO’cu. Yani “gayrimenkul yatırım ortaklığı” girişimcisi. Hiç uzağa gitmeyin, Türkiye’de sanayiye ebelik yapan, dış kaynakları getirip Koçları, Sabancıları, Eczacıbaşıları sanayici yapan TSKB, bugün ne iş yapıyor, farkında mısınız? O da GYO’cu. TSKB Gayrimenkul Değerleme AŞ ile TSKB Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı AŞ, kendi ifadeleriyle, “yüksek getiri sağlayacak verimli ve likit gayrimenkullerden oluşan, cazip ve dengeli bir yatırım portföyü oluşturmayı” iş edinmişler… Sanayi Bakanı Ergün’ün en çarpıcı açıklaması, Almanya’da mirasçısı bulunmadığı için kapatılma durumunda olan KOBİ’leri, oradaki Türk işadamlarının satın alacak olmalarıymış. Yıllar önce karın doyurmak için işçi olarak Almanya’ya giden vatandaşlarımız, bugün iş sahibi olarak Alman sanayisinin bel kemiği KOBİ’lere taliplermiş! Ve Ergün de o KOBİ’leri Türkiye’deki KOBİ’lerle entegre etmeyi hedefliyormuş. Cin gibi bakan!.. Siz önce burada düşük kur politikasının altında ezilip iflasın eşiğine gelmiş KOBİ’leri ayakta tutun da, oradakilerle sonra entegre edersiniz. Herkes farkında ki, AKP’nin cin fikirli bakanları ortalıkta sanayi, teknoloji, ihracat diye top çevirirken, AKP iktidarı gerçekte, umudunu sanayide değil, rantta, özellikle İstanbul kent rantında arıyor. TOKİ’yi bakanlık haline getirip bir gecede çıkardığı 644 sayılı KHK ile yerel yönetim yetkilerini tepe tepe kullanacağını duyuran “ustalık dönemi AKP”si, varsa yoksa rant, özellikle İstanbul rantı üstünden sermaye birikimi sevdasında. Yandaşı birçok sanayici KOBİ de buna uyandı ve sanayiyi terk edip furyadan nasiplenmeye bakıyor. Hem söyler misiniz, dışarının yıkıcı rekabetine karşı korunmayan, düşük kur ile Çin mallarının şamar oğlanına dönen, dünyanın en pahalı elektriğini kullanarak iş yapmaya çalışan sanayici, ortaya iştah kabartan kent rantları dökülmüşken niye sanayici kalsın? Meral Tamer, Türkiye sanayicilerini en iyi tanıyanların başında gelir. Hangisinin sanayici kaldığını ve son 10 yılda nereye yatırım yaptıklarını yazmayı denese ne güzel olur… Tabii neden sanayiyi “out” ettiklerini, Bakan Ergün’ün onları heyecanlandırıp heyecanlandırmadığını da okumak isteriz… (*) Türkiye sanayisinin halipürmelalini detaylı bir biçimde anlamak isteyenler için, hocam ODTÜ İktisat Bölümü emekli Öğretim Üyesi Prof. Oktar Türel’in 19792010 yılları arasında kaleme aldığı yazılarından oluşan Geç Barbarlık Çağı (III, Yordam Kitap) kitaplarını hararetle tavsiye ederim. AkRES’te üretim başladı Ekonomi Sevrisi Balıkesir Elektro Mekanik Sanayi Tesisleri’nin (BEST), Manisa Akhisar’da 140 milyon TL yatırımla kurdukları AkRES rüzgâr santralı törenle açıldı. BEST Yönetim Kurulu Başkanı Rona Yırcalı 12 ay gibi kısa sürede 200 dönüm araziye, 80 metre yüksekliğinde 18 kule inşa edildiğini belirterek “Kulelerin herbiri 1200 ton ağırlığında. Kanat uzunluğu 44 metre. Yatırım bedeli de 140 milyon TL. 45 megavat kurulu güce sahip. Yılda 100 bin konutun enerjisini karşılayacak. Yıllık toplam üretimi 165 milyon KwH olacak” dedi. Yırcalı bu yatırımı Türk bankalarına ihtiyaç duymadan yaptıklarını belirterek, uzun vadeli kredileri yurtdışındaki bankalardan aldıklarını anlattı. Yırcalı, “Bu yatırımın Akhisar’da Manisa’da Ege’de Türkiye’de yapılabilmesi, Türkiye’de birlik ve beraberlik içinde yaşayabilmemiz için milletimiz için bu topraklar için toprağa düşen şehitlerimiz genç evlatlarımız sayesinde olabilmiştir. Dolayısıyla hepsini bir kere daha anıyorum” dedi. Özel günlerde sürpriz yapmak isteyenlerin yeni adresi internet siteleri oldu Ehediye dönemi nternetten en fazla çiçek gönderilirken hediye gönderim sıralamasında Sevgililer iGünü lk sırada. Eticaretin 5 yılda 250 milyar TL’ye ulaşması bekleniyor. ürkiye’de eticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte Sevgililer Günü, doğum günü, Anneler Günü, Babalar Günü, evlilik yıldönümleri gibi özel günler için hediye almanın kolay ve çok seçenekli yolu internet siteleri oldu. İnternetten en fazla çiçek gönderilirken hediye gönderim sıralamasında ise Sevgililer Günü kategorisi birinci, doğum günü ise ikinci sırada yer alıyor. Bankalararası Kart Merkezi’nin eticaret verilerine göre, 2011’in ilk yarısında kredi kartıyla 56 milyon 208 bin 818 adet işlem yapılırken 9 milyar 924 milyon liralık hacim oluştu. Geçen yıl Türkiye’de kredi kartları ile yapılan eticaret işlemlerinin hacmi 15.2 milyar TL seviyesinde gerçekleşirken bu rakamı 2011 sonunda 25 milyar TL, 5 yıl içinde ise 250 milyar TL seviyesine çıkması öngörülüyor. TÜİK araştırmalarına göre, mevcut durumda Türkiye internet kullanıcılarının yüzde 85’i hâlâ internetten alışveriş yapmıyor. Bunun ana nedeni olarak güvenlik gösteriliyor. Uzmanlara göre hanelerin büyük kısmı internet alışverişi için potansiyel. Onların alışverişlerini güvenle yapabilmeleri için altyapı kurmak üzere gerekli çalışmaların hızla yapılması gerekiyor. Kariyer.net verilerine göre 2011’in ilk 8 ayında istihdam hacmi en çok artan sektör eticaret oldu. 2011’in ilk 8 aylık periyodunda sektörden gelen eleman talebi yüzde 200’lük bir artışla 2 bin kişiye ulaştı. T Sevgilinin çiçeği internetten 444çiçek’in kurucusu Serkan Sevim, Türkiye’de insanların internetten çiçek siparişi vermeye alıştığını belirterek Türkiye’de çiçek sektörünün toplam büyüklüğünün 500 milyon lira civarında bulunduğunu, pazarın eticarete kaydığını söyledi. Sevim, internetten en fazla bekârların kız arkadaşlarına çiçek gönderdiğini kaydederek “Sevgili kategorisi birinci sırada. Yılın ilk 6 ayında Sevgililer Günü, Kadınlar Günü ve Anneler Günü olduğu için talep artıyor. Kalan 6 ay toplam yıllık talebin yüzde 40’ı gerçekleşiyor” dedi. Yenilebilir çiçek satışı yapan BonnyFood Yönetim Kurulu Başkanı Hamit Kekeç, internet üzerinden hediye olarak gönderebilecek ürünlerin sayısı arttığını, özellikle çiçek, çikolata, giyim, aksesuvar ve kozmetik siparişlerinin dikkat çektiğini açıkladı. Evmanya.com Genel Müdürü Aslı Gökdere, internetin hediye seçim ve alışverişinde kullanımında ve online alışveriş içerisindeki hediye siparişlerinin hacmindeki artışı, yeni jenerasyonun online alışverişe katılımının hediye siparişlere ivme kazandırmasına ve tüketicilere seçenek sunan site sayısının artmasına bağladı. Yetkin: Şeker fabrikaları özelleştirilmemeli Ekonomi Servisi Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Başkanı İbrahim Yetkin, şeker fabrikalarının özelleştirilmesindeki mantığı anlayamadığını belirterek, “Özelleştirme yerine mal varlıkları Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ’de bırakılarak işletme hakkı devredilebilir” dedi. Şeker pancarının ayçiçeğine göre 4.4 kat, buğdaya göre de 18 kat fazla istihdam sağladığını belirten Yetkin, sektörün pancar ekimiyle 3 milyon kişiyi ilgilendirdiğini söyledi. Yetkin, “Türkiye, pancar şekerinden zarar değil kâr ediyor. Özelleştirilecek fabrikaların bir kısmı Doğu ve Güneydoğu’da bulunuyor. Terör olayları açısından da bu son derece riskli. Bölgede işsizlik sorunu var. Bu fabrikaların sahibi yine şeker pancarı üreticileri olmalıdır” dedi. 100 milyonu aştı Mikro blog ağı Twitter faal kullanıcılarının sayısı 100 milyon eşiğini aştı. Kullanıcıların yarısı, günde en az bir kez sayfaya giriyor. Twitter Genel Başkanı Dick Costolo, şirketin bağımsız kalmasını istediklerini vurguladı. Twitter bu yaz 400 milyon dolar tutarında risk sermayesi fonu oluşturdu. Twitter geçen yıldan itibaren kısıtlı olarak bazı alanlarında reklama yer vermeye başlamıştı. Ancak şirket, ticarileşmenin bazen sosyal paylaşım sayfalarını kullananları yabancılaştırdığı inancında. Costolo, elde ettikleri sonuçların şirketin beklentilerini aştığını beliterek, “Faaliyet düzeyini göz önünde tutarak, bu işi daha da ileriye götürmeye hazır olduğumuzu düşünüyoruz” dedi. Twitter, kullanıcılarına 140 vuruştan oluşan mesajlar (tweet’ler) gönderme ve alma olanağı tanıyor. Twitter’ın 200 milyon kayıtlı kullanıcısı var. Facebook’un kullanıcılarıysa 750 milyon. Nokia melodisini değiştiriyor Nokia kullanacağı yeni melodisini kullanıcılarla birlikte oluşturup seçecek. Herkesin yaratıcılığını kullanarak katılabileceği dünya çapındaki yarışmada, yeni geliştirilen Nokia melodilerini http://nokiatune.audiodraft.com adresinde oylamaya sunarak yarışmaya katılmak, melodileri dinlemek ve oylamak mümkün. Son katılım tarihinin 2 Ekim 2011 olduğu yarışmada kazanan melodi şirketin 2012’de piyasaya süreceği ürün portföyündeki belirli modellerin, yani yaklaşık 100 milyon telefonun melodisi olacak. Seçilen melodinin yaratıcısı 10 bin dolarlık para ödülü kazanacak. H A FT A NI N NE OLDU? Çİ ZE LG ES İ Avrupa’da istifa şoku arasında yer aldı. Avrupa borsaları haftayı yüzde 5 kayıpla tamamladı. ABD’de ise Obama’nın istihdam paketi olumlu karşılanırken paketin Kongre’den geçmeyeceğine dair endişeler nedeniyle bu etki kısa sürdü. Obama 19 Eylül’de istihdam paketinin rakamlarını karşılayacak bütçe azaltma programını Kongre’ye sunacak. Hazırlayan: PEL N ÜNKER NE OLACAK? Gelişmiş ekonomilerde açıklanan veriler durgunluk riskinin giderek büyüdüğünü gösterirken bu hafta açıklanacak veriler önem taşıyor. Hafta sonu yapılan G7 toplantısının sonuçları da izlenecek. Geçen hafta Japonya’da makine siparişleri yavaşlamaya işaret etmişti. Bu hafta çarşamba Avro Bölgesi’nde sanayi üretimi; ABD’de ÜFE ve perakende satışlar açıklanacak. Perşembe ABD’de TÜFE verisi duyurulacak. Olumsuz veri akışı sürerken, Fed Başkanı Bernanke’nın 20 Eylül toplantısı da giderek önem kazanıyor. Avrupa’da borç sorununa yönelik endişeler Yuna Durgunluk sinyalleri nistan ve İtalya ile sürecek gibi görünüyor. Ancak geçen haftaki düşüşlerden sonra düzeltme hareketi gelebilir. Avrupa’da birbiri ardına gelen spekülasyonlar nedeniyle borsalar iki yılın en düşük seviyelere geriledi. Avrupa piyasaları, haftaya Yunanistan’ın iflasını açıklayacağı ve İtalya’nın notunun düşürüleceği söylentileriyle başladı. Alman Anayasa Mahkemesi’nin kurtarma paketine karşı çıkan davayı reddetmesi de piyasaları çeviremedi. Cuma ise ECB üyesi Jürgen Stark’ın istifası Almanya borsası kapandıktan sonra yapılmış olmasına rağmen öncesinde çıkan söylentilerle borsaları dibe vurmaya yetti. Almanya’da yüzde 4, Fransa’da yüzde 3’ü aşkın kayıplar yaşandı. ECB’nin faiz arttırma dönemine son vermesi de piyasaları olumsuz etkileyen gelişmeler Cari açık açıklanacak İçeride ise cari açık ve büyüme gibi önemli veriler gelecek. Temmuza ait cari açık ve ikinci çeyrek GSYH büyümesi pazartesi duyurulacak. Cari açık artışında bir yavaşlama beklenirken, büyümenin de ilk çeyreğe göre gerilemesi öngörülüyor. Kurlar ve faiz oranlarındaki dalgalı seyrin küresel gelişmelere paralel sürmesi bekleniyor. Avrupa’ya ilişkin olumsuz haber akışı Avro’yu da vurdu. ECB’nin faiz indirimine gidebileceğine ilişkin spekülasyonların da etkisiyle 1.3627 ile 6 ay sonra ilk defa 1.38’in altını gördü. Parite, eylül başından bu yana yüzde 5.5 değer kaybetti. Brent petrolün varil fiyatı hafta boyunca 109.5116.60 dolar aralığında dalgalandı ve haftayı 112.65 dolardan tamamladı. Gösterge faiz hafta içinde yüzde 7.65’e kadar geriledikten sonra 12 Eylül Pazartesi valörlü işlemlerde yüzde 7.89’dan kapandı. Türkiye’ye olumlu not İçeride ise daha olumlu bir tablo hâkimdi. Önceki cuma Citi, pazartesi Deutsche Bank ve salı Morgan Stanley Türkiye piyasaları için önerilerini arttırdı. Bu da iç piyasaların dışarıdan olumlu ayrışmasına neden oldu. BORSADA OLUMLU SEY R İMKB geçen hafta ortalama yüzde 0.95 oranında artışla 55 bin 902 seviyesinden kapandı. Bankacılık endeksi yüzde 1.7 yükseldi. Borsanın yükselişinde yabancı kuruluşların Türkiye’deki hisse senetleri için çizdiği olumlu tablo etkili oldu. DOLAR 1.79 TL’Y AŞTI Avrupa’ya dönük endişeler nedeniyle Avro, 2.45 TL ile son bir ayın en düşük seviyelerine kadar gerilerken, Dolar/TL ise paritenin de etkisiyle 1.7960’a kadar yükseldi. Borç krizi ve durgunluk endişeleriyle birlikte altın fiyatı hafta başında 1921 dolarla yeni bir rekor kırdı. Daha sonra bir miktar kâr satışıyla karşılaşan altın 1.856 dolar civarından kapandı. İç piyasada, 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı yüzde 1.38 artarak 106.8 liraya, cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 0.42 artarak 718 liraya çıktı. Avro 1.37’ye indi: Petrol dalgalandı: Faiz 7.89’da: C MY B C MY B