Katalog

13 AĞUSTOS 2011 CUMARTES CUMHUR YET SAYFA DİZİ İç çatışmalar ve uluslararası müdahale korkusunun kıskacındaki Suriye, aslında farklı dinlere mensup yurttaşlarına hoşgörü ve bir arada yaşama kültürünü kazandırabilmiş bir ülke 9 Ötekileşmeyen Hıristiyanlar S uriye’de Hıristiyanların özel dini mahkemeleri, evlilik, veraset konularında, bağlı bulundukları kilisenin çatısı altında özel yargı sistemleri de var. Bu sistem devletin yürürlükteki yasalarına herhangi bir aykırılık da oluşturmuyor. Seçimlere, Hıristiyan ya da Müslüman olarak değil vatandaş olarak katılıyorlar ve yönetimde de adil temsil ediliyorlar. Bakan, Başbakan ve devlet başkanı olabiliyorlar. Hayatın tüm alanlarında işbirliği içindeler. Yesinler de Yapsınlar! Yerel yönetimlerin, gelişen bölge ya da semtlerde neden önceden doğru planlama yapamadığını, nüfus ve talep arttığı zaman da yasaklarla işi kurtarmaya çalışmanın doğru olmadığını yazmıştım geçen gün. Pek çok okuyucum, yerel yönetimlerin aynı zamanda ranta ortak olduğunu, işlerine geldiği için böyle davrandığını yazmış. Bir yerde kaldırım demeye bin şahit isteyen bir metre genişliğindeki “yaya süs yolu”nun karolarını çok lazımmış gibi on kere değiştiren belediyelere tabii kimse güvenmiyor. Bir yere bir şey yapılırken gören kime sorsanız, “yine birileri zengin oluyor” cümlesini duyarsınız. Bu her zaman doğru olmasa da toplumdaki algı böyle yerleşmiş. Hatta öyle ki en olumlu bakan insanlar bile, “canım yesinler de yapsınlar” diyor. Yesinler de yapsınlar! Bir ülkede yıllar boyu çalışıp bir şeyler üretip riske girerek, sorumluluk alarak kazanmaktansa, iki tanıdık bulup yakınından yol geçecek, havaalanı yapılacak, tünel kazılacak araziden yer kapatarak zengin olmak daha kolaysa sonuç bu olur. O zaman da doğal olarak, gelen iktidara yakın olalım, belediyeye uygun davranalım da biz de bu ranttan bir şeyler kapalım anlayışı yerleşir. Zenginlik devlet eliyle dağıtılmasa, “hür teşebbüs” derken devletin istediği zengin olup, istemediği batabiliyorsa sistem tamamen bu rantın dağıtımına göre şekilleniyor. En büyüğünden en küçüğüne kadar... O nedenle okurlar haklı. Devlet, yasalarını da, bir eli hep vatandaşın boğazında kalacak şekilde düzenliyor. Bir yere önce ruhsat verip sonra yasaklamanın da, işine geleni ruhsatsız idare etmenin, görmezden gelmenin de, kimi yerde siteler, mahalleler oluşmasına ses çıkartmayıp sonra yıkıma gelmenin de nedeni bu... T S ek tanrılı üç ana dinin doğduğu topraklar, Suriye bölgesinin çevresinde yer aldığı için ilk yayılma alanları da Suriye olmuş. Müslüman Araplar 8.yy’da Suriye’yi fethedene kadar ülkedeki en kalabalık topluluk Hıristiyanlar idi. slamiyet’in, Suriye bölgesinde yayılmasından günümüze kadar bölgedeki Hıristiyanların öz kimliklerini korumalarının en önemli nedeni, slamiyetin bu dine bakışı olmuş. uriye tarih boyunca birçok dine ve medeniyete ev sahipliği yapmış bir ülke. Coğrafi konumundan dolayı da, medeniyetlerin ve dinlerin kesişim ve etkileşim kurdukları bir kavşakta olması, günümüze kadar ulaşan farklı etnik ve dini grupların bir arada yaşama kültürünü ve hoşgörüyü beraberinde getiriyor. Halklar anlaşsa da, 1946 yılında Fransızların tamamen çekilmesiyle kurulan bağımsız Suriye devleti ise etnik ve dini farklılıklar ve Batılı devletlerin dış müdahaleleri sonucu uzun süre istikrarlı bir siyasi irade oluşturmayı başaramadı. Yıllarca Ortadoğu başkentlerinde çalışan Hollandalı Büyükelçi, Nikolas Van Dam “Suriye’de iktidar mücadelesi”ni anlattığı kitabında; “Suriye’de etnik ve dini bağlar ve farklılıklar siyasetin doğal ve kültürel tabanını oluşturmaktadır” diyor. İşte son aylarda yaşanan, Türkiye’yi de çok yakından ilgilendiren dünya kamuoyunun odaklandığı Suriye, ülkede yaşamakta olduğu iç karışıklıkların üstesinden gelebilmek için çaba harcıyor. Etnik ve dini çeşitlilik, bu ülkedeki kültürel, toplumsal ve tarihsel birikimin zenginliğini gösterdiği gibi, çatışma potansiyelini arttırıp siyasi istikrarsızlığa neden olsa da, Devlet Başkanı Beşşar Esad bu zenginliği koruyabilmek için, uygulamaya koyduğu reformlar çerçevesinde en yeni adımı 8 Ağustos 2011 günü atarak Hıristiyan dinine mensup Genelkurmay Başkanı Korgeneral Davud Rajha’yı Savunma Bakanı olarak atadı (Suriye’de Genelkurmay Başkanlığı, Savunma Bakanlığına bağlı). Suriye nüfusunun yüzde sekizi Hıristiyan B atı kaynakları Hıristiyanların, Suriye nüfusunun yüzde 10’unu oluşturduğunu söylese de Suriye’deki resmi kaynaklar bunun yüzde 8 olduğunu söylüyorlar. Ülke içindeki dağılımları ise değişik yoğunluk gösteriyor. Örneğin Fırat havzasında (RakkaDeyr el Zur) Hıristiyanların yüzde 20’si, Halep’te yüzde 10’u, sahil kentlerinde yüzde 15’i, Şam ve Asi Nehri civarında ise yüzde 5’i yaşıyor. Aslında bölgede Hıristiyanlığı ilk benimseyen halkların başında Suriye halkı geliyor. Aramiler yani eski Suriyeliler İsa peygamberin dilini (Aramice) kullanan, ilk Hıristiyanlardır. Suriye’nin güney bölgesinde yerleşen ilk Hıristiyanlar olan Gassanilerin (Gasasine), daha sonra bir kısmı İslamiyete geçmişler. Vakur Kayador yaşamını yitirdi ESKİŞEHİR (Cumhuriyet) Gazetemizin ve Oda TV internet sitesinin eski yazarlarından Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Vakur Kayador evinde ölü bulundu. Doç. Dr. Vakur Kayador’un kesin ölüm nedeninin yapılacak otopsinin ardından belirleneceği bildirildi. Üç ana dinin doğduğu topraklar Suriye vatandaşı olup Hıristiyan dinine mensup kimselerdir. Tek Tanrılı üç ana dinin doğduğu topraklar, Suriye bölgesinin çevresinde yer aldığı için ilk yayılma alanları da Suriye olmuş. Ancak, Hıristiyanlığın etkisinde kalan bölge Hz. Ömer’in 636 yılında fethi sonucu İslamlaşmaya başlamış. Fakat, Müslüman Araplar 8. yy’da Suriye’yi fethedene kadar ülkedeki en kalabalık topluluk Hıristiyanlar idi. İslamiyetin Suriye bölgesinde yayılmasından günümüze kadar, bölgedeki Hıristiyanların özkimliklerini korumalarının en önemli nedeni, İslamiyetin bu dine bakışı olmuş. Fransız mandası döneminde ise Hıristiyanlar, 1930 Anayasası ile hükümet kurumlarında temsil edilme hakkını elde etmişler, kendi yüksek eğitim düzeyleri sayesinde de kamu idaresinde tercihli bir yere sahip olmuşlar. Suriye, etnik ve dini çeşitliliğine rağmen milli devlet oluşturmak ve ulusal düzeyde bütünleşme sağlamak açısından tarihsel ve entelektüel birikime sahip ve diğer Arap ülkelerinden bir adım öndedir. Çoğu Ortodoks Grek, Suriye Ortodoks ve Katolik Grek kiliselerine bağlı Hıristiyan Araplar nüfus bakımından azınlıkta, fakat vatandaş olarak hukuk ve kanunlar açısından azınlık statüleri yok. Müslümanlarla eşit haklara sahipler, vatandaşlık açısından tam bir yurttaş olarak Müslümanlar beraber yaşamaktan memnunlar. stanbul’da ulaşıma zam İstanbul Haber Servisi İstanbul’da 15 Ağustos’tan itibaren uygulanacak yeni ulaşım tarifesinde, tam kontör 1.75 TL, öğrenci 1 TL, tek geçişlik bilet fiyatı ise 3 TL olarak belirlendi. Kademeli bilet sisteminin uygulandığı metrobüste de üç durağa kadar tam 1.45 TL, öğrenci 85 kuruş, üç durak sonrası için ise tam 2.10 TL, öğrenci 1 TL ödenecek. Cami içinde Vaftizci Yahya Türbesi Halife Velid bin Abdülmelik (705715), Roma mparatorluğu’nun, S 312 yılında Hıristiyanlığı resmi din olarak kabul ettikten sonra, Emevi Camii’nin olduğu yerde bulunan Jüpiter Tapınağı’nın üzerine Saint John Baptist Kilisesi’ni inşa ettiriyor. Bu kilisenin Emevi Camii’ne çevrildiğine yönelik birçok rivayet var. Hatta bu rivayetlerden birine göre Halife Velid, eski kiliseyi camiye çevirmek için bölgedeki Hıristiyan din adamlarına başvurur. Onlardan Eski Şam’ın başka üç yerinde kilise yapmaları karşılığında kilisenin camiye çevrilmesi için onay ister ve vaftiz kuyularının korunması koşulu ile kabul ederler. Halife de jest olarak kiliselerden birinin yanına bir minare yapılarak ezan okunmasını ister. Bu minareyi hoşgörünün sembolü olarak Bab Şarki’den Mithat Paşa Caddesi üzerinde görebiliriz. Ayrıca camiin yapımı sırasında işçilerin biryer altı kuyusunda bulduğu Hıristiyanların Saint John Baptist, Müslümanların Vaftizci Yahya olarak adlandırdığı Hz. Yahya’nın kafasını bulurlar ve bu halifenin emri ile gömülür. Günümüzde vaftiz kuyuları ve Hz. Yahya için yaptırılmış türbe Emevi Camii içinde ibadet yapılan kısımda. Bundan dolayı Emevi Camii hem Müslümanlar hem de Hıristiyanlar için tarihsel bir öneme sahip. Üç minaresi olan caminin doğusundaki burç üzerinde yükselen minarenin adı ‘ sa Minaresi’. THY uçağı acil iniş yaptı İstanbul Haber Servisi Türk Hava Yolları’nın (THY) İstanbulNew York seferini yapan yolcu uçağı dün akşam saatlerinde İstanbulNew York seferini yapmak üzere içinde 223 yolcusuyla Atatürk Havalimanı’ndan havalandı. Pilotları, iniş takımlarının kapanmaması üzerine geri döneceklerini bildirdi. Yakıtını boşaltarak ağırlığını azaltan uçak, Atatürk Havalimanı’na iniş yaptı. Fotoğraflar: YILDIZ ÇEL K Beşir Göğüş’ü anıyoruz ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) 17 Ağustos Yalova depreminde yaşamını yitiren, dil devriminin ödünsüz savunucusu, eğitimci Beşir Göğüş ile eşi Cemile ve kızı Sezen, ölümlerinin 12. yıldönümünde yarın gömütü başında anılacak. Dil Derneği, saat 11.00’deki anma programı için dernek binası önünden araç kaldıracak. Seyadna’da dilekte bulunan çocuk. Bir Hıristiyan, Arap milliyetçisi olabilir S uriye’de özel dini mahkemeleri, evlilik, veraset konularında, bağlı bulundukları kilisenin çatısı altında özel yargı sistemleri de var. Bu sistem devletin yürürlükteki yasalarına herhangi bir aykırılık oluşturmuyor. Seçimlere, Hıristiyan ya da Müslüman olarak değil vatandaş olarak katılıyorlar ve yönetimde de adil temsil ediliyorlar. Bakan, başbakan ve devlet başkanı olabiliyorlar. Hayatın tüm alanlarında işbirliği içindeler. Aslında tarihte 1300 yıl geriye gittiğimizde Müslüman halifelerin müsteşarlarının Hıristiyan olduklarını görebiliriz. Tarihte bunlara ‘Şam Hıristiyanları’ deniyor. Mesela Faris el Huri, Suriye’de başbakanlık yapmış bir Hıristiyan. Hatta bir Hıristiyan Arap milliyetçisi olabilir (Baas Partisi kurucularından Şam GrekOrtodokslarından Mişel Aflak gibi). Buna ne dini ne de kanuni bir engelleri var. Nüfus bakımından azınlık olmalarına rağmen azınlık anlayışı ise Avrupa’nınkinden farklı. “Çünkü biz bölgede Müslümanlardan önce vardık. Avrupa’da çoğunluk ise azınlıktan önce vardı. Biz Arap’ız. Arap ve Suriye vatandaşı olarak muamele görüyoruz” diyorlar. Suriye’nin değişik kentleri ünlü kiliselere (Meryem Ana KilisesiSeydnaya gibi) ev sahipliği yapıyor ve Hıristiyanlar için haç merkezi. Birçok Hıristiyan din adamının anayurdu olmuş Suriye’de, halen dağlarda tepelerde onlarca manastır kilise ve insan uygarlığına yönelik Hıristiyanlık tarihini ve izlerini taşıyan eserler bulunuyor. Son aylarda Suriye’de yaşanmakta olan olaylar nedeni ile İslami eğilimleri ön planda olan Hama şehrinde, Hıristiyanların da özgür bir biçimde ibadetlerini yerine getirdikleri Rum Ortodoks kilisesi bulunuyor. Suriye Hıristiyanları birkaç kiliseye bağlı. Bunların çoğu ibadetlerini, günlük konuşma dilleri Arapça yapıyorlar. Osmanlı Devleti’nin çıkardığı 1915 Tehcir Kanunu ile (Anadolu’dan göçe zorlanan) Halep’e, daha sonra da Kamışlı ve Haseke’ye yerleşen Ermenilerin, Hafız Esad döneminden itibaren kendilerini ifade etmelerine izin verilmiş ve kendi okullarında eğitim görmeye, Ermeni dilini konuşmaya, bu dilde gazete çıkarmaya devam etmişlerdir. Toprağa gömülü plastik patlayıcı KOCAELİ (Cumhuriyet) D100 karayolunun Kocaeli geçişinde yol kenarına bir işaret levhasının hemen yanında, karayolları ekiplerinin çalışması sırasında toprağa gömülü halde 2 kilo 400 gram A4 plastik patlayıcı bulundu. Uzmanlar, maddenin çok tehlikeli olan ve PKK militanlarının geçen yıllarda Irak’taki depolardan çaldığı bilinen A4 plastik patlayıcılardan olduğunu tespit etti. Polise linç girişimine müebbet VAN (Cumhuriyet) Hakkâri’de 12 Aralık 2009’da, DTP’nin kapatılmasını protesto gösterilerinde, bir polis memuruna linç girişiminde bulunan Kinyas Atiman, müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Atiman’a ayrıca “terör örgütü PKK’nin faaliyeti çerçevesinde nitelikli yağma” suçundan ise 6 yıl 3 ay hapis cezası verildi. Başbakan’ın Somali ziyareti ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Tayyip Erdoğan, 18 Ağustos Perşembe akşamı kuraklık ve açlığın vurduğu Somali’ye gidecek. Başbakan’ın Somali seyahatine eşi Emine Erdoğan da katılacak. Ziyarette ayrıca Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ve eşi de yer alacak. Bab Şarki’de yolda ibadet bölmeleri. Sürecek ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) ÖSYM Başkanı Prof. Dr. Ali Demir, üniversiteye yerleştirme sonuçlarının 19 Ağustos’ta açıklanacağını bildirdi. Demir, süreçte ÖSYM’yi yıpratma amaçlı haberler yapıldığını savundu. C MY B C MY B Yerleştirme sonuçları 19 Ağustos’ta