Katalog

SAYFA CUMHUR YET 11 TEMMUZ 2011 PAZARTES ekonomi@cumhuriyet.com.tr 12 EKONOMİ Selocanlar için perde kapanıyor Cep telefonunda çocuk kullanılmasın: Kanser riskinin artmasıyla Avrupa Parlamentosu ve birçok ülke, çocukların cep telefonu kullanmasını kısıtlama getiriyor. Fransa dahil bazı ülkeler çocuklara cep telefonlarını kullanmayı teşvik ettiği için çocukların reklamlarda kullanılmasını yasakladı. Aynı yasak şimdi Türkiye’nin de gündeminde. Sağlık Bakanlığı, cep telefonu reklamlarında çocukların kullanılmaması için girişimde bulundu MÜSİAD’ın Gözüyle Ekonomik Gidişat Eskiden, iktidarların izleyecekleri ekonomik yol haritasını anlamak için geleneksel büyük burjuvazinin hegemonik örgütü TÜSİAD izlenir, hazırladıkları raporlardan niyetler okunmaya çalışılırdı. AKP iktidarı, zamanla TÜSİAD’ın karşısına kendi sermaye örgütleri olan MÜSİAD ile TUSKON’u çıkardı. Onları, hem kamu rantlarının dağıtılmasında hem de makro politikaların izlenmesinde kayırdı, başköşeye oturttu. TÜSİAD’a da bir güzel tımar çekti. O nedenle önümüzdeki dönemde izlenecek politikalarda İslami sermayenin raporlarında dile getirdiklerini izlemek daha anlamlı. “Yeni Bakanlar Kurulu’nun Türkiye’nin 2023 vizyonuna yönelik önemli çalışmalar yapacağına olan inancımız ve güvenimiz tamdır” diyen MÜSİAD, 2011 için hazırladığı raporu da haziran ayı sonunda kamuoyuna açıklamıştı. Raporda en çok merak edilen, büyüyen cari açık sorununu İslami sermayenin nasıl gördüğü ve ne önlem düşündüğü. MÜSİAD Raporunda, “...cari açık meselesi ihtiyatlı bir şekilde takip edilmelidir” deniliyor ve cari açığın büyümesine neden olan faktörler değişik boyutlarda değerlendiriliyor. Cari açığı büyüten değerli TL konusunda ne düşünüyor MÜSİAD? Cevap aranırken “… değerli TL’den zarar gören ve şikâyet edenler kadar yararlanan ve destekleyenler de bulunduğu, hatırı sayılır bir kesimin ise olayın iki ayağında da yer aldığı, önceliğin, istikrarlı ve denge değerini yansıtan bir kur düzeyinde olması, bunu bozan kanalların tespit edilerek dengelenmeye çalışılması gerektiği…” ifade ediliyor. Peki, sıcak parayı caydırma? Tobin vergisi gibi etkinliği henüz ispatlanmamış olan ve döviz alımsatımlarını vergilendiren bir sistemden ziyade, sermaye hareketlerinin miktarında kısıtlamalar getirilmesi düşünülmelidir, MÜSİAD’a göre… Bununla bağlantılı olarak da… “TCMB’yi aşırı rezerv biriktirmeye zorlayarak aslında özel sektörün riskini alıp yanlışı sürdürmekten de kaçınmak gerekir. Tam tersine, özel sektör kuruluşlarının, kendi riskini dengeleyecek mekanizmalara sahip olarak borçlanmasını şart koşmak gerekir.” Görüldüğü gibi MÜSİAD, 300 milyar doları geçen dış borçların üçte ikisini gerçekleştirmiş çoğu TÜSİAD’cı özel firmaların riskleriyle baş başa bırakılmaları gerektiğini, himayeden kaçınılmasını örtülü biçimde ifade etmektedir. MÜSİAD, dış rekabetin yıkıcılığına da değinmekte ve AB ile Gümrük Birliği’nin masaya yatırılması gerektiğini şöyle ifade etmektedir: “AB ile olan Gümrük Birliği yeniden ele alınarak müzakerelere konu edilmeli, Türk ihracatçısının önünde dikilen Avrupa tröstleriyle aktif mücadele birimi kurulmalı, iktisadi ilişkilerde mütekabiliyet şartı aranmalıdır. (buna Çin ve Rusya da dahil edilmelidir)”. Enerjide bildik yenilenebilir enerjiye yönelmeyi salık veren MÜSİAD raporu, nükleer santralların da acilen yapılmasından yanadır. “… İçeriyi gerçek bir yatırımcı dostu yapmak gerekmektedir” diyen MÜSİAD’a göre, bugüne kadar, perakende, finans ve gayrimenkul başta olmak üzere satın alma, birleşmeler ve özelleştirmelere ilgi duyan yabancı sermaye, Türkiye’nin öncelikleri doğrultusunda yönlendirilmelidir. “Bilişim Vadisi veya Sağlık Vadisi gibi gerçekten heyecan verici projelere start verilmesinde geç kalınmamalıdır. Zira Amerika ve Batı Avrupa’dan çıkan üreticiler, bu alanlarda yeterli yatırım yapılmadığı için Türkiye yerine Doğu Avrupa ve Uzakdoğu’yu tercih etmektedirler…” Peki, emek, işgücü piyasaları? Bu konuda sermayenin genelinden farklı bir yaklaşımı söz konusu mudur MÜSİAD’ın? Elbette ki hayır. Mesele buraya gelince, sermayenin İslamisi ile laik vb. olanı arasında fark hemen erimektedir… İstenen şöyle ifade edilmektedir: “…emek piyasasındaki koşulların hem işveren hem de işçi adına esnek hale getirilmesi… Daha esnek çalışma saatlerine ve yarızamanlı çalışmaya yönelik düzenlemelerin yeniden ele alınması…” gerekmektedir. Ve devamındaki değerlendirme şöyledir; “… istihdam maliyetleri, hâlâ işverenler için ciddi bir sorun oluşturmakta ve istihdamı olumsuz yönde etkilemektedir… İşten çıkarma maliyetleri de işveren tarafından göz önüne alınan önemli bir faktör olup, bu konuda çalışanın hakkını zayi etmeyecek ve işveren açısından da altından kalkılabilecek bir mekanizma geliştirilmelidir.” Yani tıpkı TÜSİAD, TİSK gibi MÜSİAD da gözünü kıdem tazminatı hakkına dikmiştir… Rekabet gücü olarak, güvencesiz, ucuz emeği masaya koyarak, yabancı sermayenin önüne atarak birikimin devamını sağlamak, sermayenin her türünün ortak hedefidir. Reklamlarımız değişebilir: Turkcell Genel Müdürü Süreyya Ciliv: Ürünlerimizi anlattığımız reklamlarımızda Selocan diye sempatik bir kurgumuz var. Biz çocukların çocukluğundan çok Seloca’nın sempatikliği için çocuk yüzleri kullanıyoruz. Ama zamanla reklamlar değişebiliyor. Biz de sağlığa uygun şekilde önümüzdeki dönemlerde hareket edeceğiz. Ç ocuklar ve gençler arasında cep telefonu kullanımı gün geçtikçe yaygınlaşıyor. Yapılan araştırmalara göre mevcut cep telefonu radyasyon standartları çocuklara daha fazla zarar veriyor. Araştırmalar cep telefonu kullanımında çocukların beyinlerinin yetişkinlere kıyasla iki kat daha fazla radyasyon biriktirdiğini ortaya koyuyor. Birçok ülke ve kurum, çocukların daha az cep telefonu kullanması için girişimde bulunurken bazı ülkeler okullarda cep telefonunu kullanımını yasakladı. Sorunun ciddiyetinin farkına varan Türkiye’de de bu alanda ilk adımlar atılıyor. Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi cep telefonu reklamlarındaki sınırsız konuşma vurgusunun halk sağlığı için zararlı olduğunu ve reklamlarda çocukların oynatılmasının engellenmesi gerektiğini vurguladı. İsviçre, Almanya, Fransa, Finlandiya, İsrail ve İngiltere hükümetlerinin yanı sıra Avrupa Parlamentosu çocuklar için cep telefonu kullanımının kısıtlanması, telefonda aramaları kısa tutmak gibi birçok önlem aldı. Fransa 12 yaşın altındaki çocukları cep telefonu kullanmaya teşvik eden ve çocukları kullanan cep telefonu reklamlarını yasakladı. İngiltere’de son 10 yılda, 16 yaşın altında cep telefonu kullananların sayısının iki kat art Hedef yetişkinler Avea Pazarlamadan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Hakan Kaplan: Çocuklar doğrudan hedef kitlemiz olmadığından Avea olarak reklamlarda çocuk kullanmadık, kullanılmasını da düşünmüyoruz. Böyle bir girişim çocukları doğrudan marka temsilcisi seklinde pozisyonlayan operatörleri etkileyebilir. Toplum olarak yaşlı ve çocuklara yönelik şevkat ve sevgi duyguları güçlü bir halkız. Bu nedenle de çocukların reklamda kullanımı oldukça yaygın. Bizim iletişim çizgimiz çok net ve yetişkinleri hedef alıyor. Kullandığımız karakterler ve mesajlarımız da sunduğumuz ürün ve hizmetlerle uyumlu. masına karşılık, okullarda cep telefonu kullanımı 16 yaşın altındaki çocuklara yasaklandı. Son yıllarda Selocan karakteriyle büyük beğeni toplayan Turkcell Genel Müdürü Süreyya Ciliv, her zaman toplumun hem fiziksel hem ruhsal sağlığı içi en uygun ve doğru şeyleri yapmaya canı gönülden hazır olduklarını belirterek bakanlıktan gelen yönlendirmeleri yakından izleyip uygulamaya geçeceklerini söyledi. Ciliv, in sanları bilgiye daha kolay ulaştırmak için çalıştıklarını, nüfusu kapsama anlamında birinci olduklarını, 3G’de, fiber optik altyapısında dünyanın en iyisi olduklarını ve insanların hayatlarını kolaylaştırdıklarını dile getirdi. Ciliv, “Ürünlerimizi halka anlatmak için reklamaları kullanıyoruz. Orada Selocan diye sempatik bir kurgumuz var. Biz çocukların çocukluğundan daha çok Selocan’ın sempatikliği için çocuk yüzleri kullanıyoruz. Ama tabii zamanla reklamlar değişebiliyor. Biz de sağlığa topluma uygun şekilde önümüzdeki yıllarda hareket edeceğiz” dedi. Süreyya Ciliv nternette güç birliği Gözlüksüz 3D laptop A ‘Akıllı’lar herkesi oynattı Gartner araştırma şirketinin raporuna göre, dijital oyun sektörü ve ekosistemi ekullanıcıların yoğun talebi dolayısıyla sürekli artış gösteriyor. Raporda akıllı cep telefonları ve tablet bilgisayarların, oyun sektörünün ‘şahlanmasını’ sağladığı belirtildi. Geçen yıl 67 milyar dolar olarak gerçekleşen ciro, bu yıl yaklaşık yüzde 10 artacak. ylık 10 milyonu aşan ziyaretçi sayısı ile Türkiye’nin önde gelen internet portalı Mynet ile ilan portföyüne ve 2 milyar sayfa görüntüleme rekoruna sahip olan sahibinden.com güçlerini bir çatı altında topladılar. İşbirliği kapsamında Mynet İlan, kullanıcılarına sahibinden.com’un sektörde 11 yıllık deneyimi ile geliştirdiği alt yapısı ile hizmet verecek. İnternet kullanıcıları Mynet İlan sayfasından sahibinden.com’da yer alan milyonlarca ilana erişebilecekler. sahibinden.com ‘da ilan vermiş bir kullanıcının ilanına Mynet İlan servisinde arama yapıldığında da ulaşılabilecek. İlan veren kullanıcılar artık çok daha fazla sayıda alıcı ile ilanlarını Mynet İlan’da buluşturabilecek. Mynet Genel Müdürü Sabire Ercan, “Bugün internet kullanıcısının yaklaşık yüzde 42’si düzenli olarak Mynet’i kullanıyor. Amacımız, ziyaretçilerimizin kaliteli ve zengin içeriğe ulaşabilmesini sağlamak” dedi. Toshiba gözlüksüz 3D Qosmio F750 notebook modelini dünya ile aynı anda İstanbul’da yaptığı lansman ile tanıttı. 3D filmleri gözlüğe ihtiyaç duymadan izlettirilebilen F750’nin ekranında aynı anda 2D görüntüler de izlenebiliyor. Kullanılan 3D teknolojisinin farklı tarafıysa izleyicinin yüz ve göz konumunu otomatik olarak tespit edip ekrandaki görüntüyü ona göre ayarlaması. Değiştirilebilir görüntüyü ayırmak ve sağ ve sol göze yönlendirmek için iki adet paralaks aktif mercek kullanılıyor. H A FT AN I N NE OLDU? Yunanistan’a yardım düğümü çözülse de Avrupa’da borç endişeleri sona ermedi. Moody’s Portekiz’in notunu çöpe attı. İspanya ve İtalya’nın sorun yaşamaya aday sıradaki ülkeler olacağına dair endişeler arttı. Perşembe, ECB’nin beklendiği gibi faizleri 0.25 puan yükseltmesi ve Portekiz ile ilgili tahvil alımını sürdüreceğini açıklaması borç riskine ilişkin olumlu algı yarattı. IMF de Yunanistan’a kredi dilimini onayladı. Ancak ABD’den gelen tahminlerden kötü tarım dışı istihdam verisiyle borsalar yeniden satışa geçti. ABD’de tarım dışı istihdamın Ha Ç İ ZEL G ES İ ziran’da 18 bin kişi arttığı bildirildi. Ülkede işsizlik oranı yüzde 9.2’ye çıktı, aralıktan bu yana en yüksek seviyeye yükseldi. Hazırlayan: PEL N ÜNKER ABD moral bozdu NE OLACAK? Avrupa’da yaşanan borç krizi gündemi meşgul etmeyi sürdürürken bölgedeki 91 bankaya uygulanan stres testinin sonuçları cuma açıklanacak. Pazartesi Avro bölgesi maliye bakanları toplanacak. Moody’s 26 bankanın yardıma ihtiyaç duyabileceğini açıklamıştı. Maliye bakanlarının başarısız olan bankalara yardım sözü vermesi bekleniyor. Toplantıdan çıkacak kararlar özellikle kurların şekillenmesinde etkili olacak. Bunun yanı sıra son dönemde olumsuz gelen ABD verileri dikkatle izlenecek. Olumsuzluğun sürmesi parasal genişleme tartışmalarını gündeme getirebilir. Ülkede bu hafta TÜFE, sanayi üretimi, kapasite kullanımı, perakende satışlar açıklanacak. Avro Bölgesi’nde ise sanayi Stres testi sonuçlanacak üretimi ve enflasyon duyurulacak. Gözler federasyonda FB hisseleri eridi İçeride şike iddiaları nedeniyle spor hisseleri hareketliydi. FB hisselerindeki değer kaybı yüzde 35’i bulurken Trabzonspor yüzde 17.65 değer kazandı. Bunun dışında enflasyon ve sanayi üretimi verileri faiz arttırımı ihtimalini azaltarak piyasaların olumlu algıladığı gelişmeler arasında yer aldı. Bu haftanın en önemli gündemi bugün açıklanacak cari açık verisi. Cuma ise işsizlik oranı belli olacak. Spor kulüpleri için kritik süreç de piyasaların takip edeceği gelişmeler arasında. Futbol Federasyonu’nun bu hafta Şampiyonlar Ligi’ne gidecek kulüpleri UEFA’ya bildirmesi gerekiyor. Federasyonun vereceği liste, yatırımcılar için işaret niteliği taşıyor. Şampiyonluğun Fenerbahçe’den Trabzonspor’a geçmesi halinde FB hisselerinde düşüş ve önemli bir gelir sağlayacak olan Tabzonspor hisselerinde yükseliş sürebilir. Vergi denetimi tek çatıda Ekonomi Servisi Maliye Bakanlığı vergi denetim birimlerini tek çatı altında topladı. Hesap Uzmanı, Maliye Müfettişi, Gelirler Kontrolörü ve Vergi Denetmeni kadroları ve bağlı oldukları kurul ve başkanlıklar kaldırılarak bütün bu görevleri yürütenler vergi Müfettişi unvanını alacak. Maliye Bakanlığında hizmet birimi olarak ‘Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’ kurulmasına dair kanun hükmünde kararname Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Kararname ile yapılan değişikliklerde Bakanlık ‘Teftiş Kurulu’ ve ‘Hesap Uzmanları Kurulu’ ifadelerinin yerini, ‘Vergi Denetim Kurulu’ aldı. Vergi Denetim Kurulu, doğrudan Bakana bağlı olarak başkan, başkan yardımcıları, grup başkanları ve vergi müfettişlerinden oluşacak. BORSADA ARTIŞ SINIRLI İMKB geçen hafta ortalama yüzde 0.52 oranında artışla 63 bin 596 puandan kapandı. Endeks dış gelişmelere paralel bir seyir izledi. Perşembe 64 bin 101 puana kadar yükselirken ABD verisi sonrası yüzde 0.79 geriledi. DOLAR 1.62 TL’N N ÜZER NDE Serbest piyasada ABD Doları’nın TL satış fiyatı, parite etkisiyle, yüzde 0.87 artışla 1.6270 liraya çıktı. Altın, güvenli liman alımlarıyla, haftayı yüzde 3.75 yükselişe 1.543 dolardan kapadı. İçeride, 24 ayar külçe altının gram fiyatı yüzde 4.81 artışla 80.65 liraya, Cumhuriyet altını da yüzde 4.84 artarak 542 liraya yükseldi. Avro 1.42’ye indi Yunanistan’ın borç krizinin Petrol geriledi Batı tipi ham petrolün varil fiyatı 2.47 dolar düşerek 96.20 dolara, Brent petrolün ağustos teslimi fiyatı 39 sent gerileyerek varili 119.87 dolara indi. Düşüşte olumsuz ABD verileri etkili oldu. Faiz, 9’un altında Enflasyon verilerinin TCMB’nin faiz arttırma olasılığını azaltmasıyla gösterge faiz yüzde 9’un altına gevşedi. C MY B çözümüne yönelik beklentilerle 1.45’e çıkan Avro/dolar paritesi, Portekiz ve İtalya ile ilgili endişelerle yüzde 2.5 değer kaybetti, 1.4220’ye geriledi. İçeride Avro, yüzde 0.17 düşüşle 2.3320 liraya indi. C MY B