Katalog

SAYFA CUMHUR YET 20 MAYIS 2011 CUMA 14 EKONOMİ Yolsuzlukta önde yetkinlikte sonda Taşınmaz Satışında Vergi Sürprizi Yaşamayın! eğerli okurlarım, günlük hayatta gerçekleştirdiğimiz bazı işlemler, bizleri vergi kanunları karşısında “mükellef” konumuna getirebilir. Sahip olduğumuz konutu veya işyerini satmamız, farkında olmadan bizlere vergi mükellefi kimliği kazandırabilir. Eğer bu kimliğin farkına zamanında varır ve yükümlülüklerimizi zamanında yerine getirirsek herhangi bir vergi cezası ile karşılaşmayız. İşte size, kötü sürprizleri önlemek adına bireylerin sahip olduğu taşınmaz satışlarının vergi kanunları karşısındaki durumuna ilişkin önemli ipuçları. D Taşınmazlar 5 yıl içinde satılırsa gelir vergisine tabi Gelir Vergisi Kanunu uyarınca sahip olunan taşınmazların, edinme tarihinden itibaren 5 yıl içinde satışından elde edilecek kazanç, değer artış kazancı olarak gelir vergisine tabidir. 5 yıl geçtikten sonra satılırsa kazanç vergiye tabi olmaz. Eğer gayrimenkul 01.01.2007 tarihinden önce elde edilmiş ise iktisap tarihinden başlayarak 4 yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar, değer artış kazancı olarak değerlendirilir. Gayrimenkuller bedelsiz olarak edinilmişse bunların elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazancı olarak vergilendirilmez. satılmış olmasına göre belirlenir. Buna da “yılda tekerrür veya olayda tekerrür” denir. İkinci unsur ise “satış amacı”dır. Gayrimenkul alım satımı kazanç elde etmek için yapılıyorsa söz konusu alımsatım işlemi ticari kazanç kapsamında değerlendirilir. Ticari bir amaç yoksa şahsi ihtiyacı ya da servetin korunması amacıyla yapılıyorsa kazanç değer artış kazancı olarak değerlendirilir. Üçüncü ve son unsur ise “ticari organizasyon”dur. Eğer satış işlemleri bir ticari organizasyon oluşturularak yapılıyorsa elde edilen kazanç ticari kazanç olarak değerlendirilir. Taşınmaz satış işleminde katma değer vergisi Taşınmaz satış işlemi değer artış kazancı olarak değerlendiriliyorsa katma değer vergisinin konusuna giren bir işlem olmayacaktır. Ancak ticari kazanç kapsamında bir değerlendirme yapılıyorsa satış tutarı üzerinden katma değer vergisi hesaplanması gerekmektedir. Taşınmaz satış işleminde tapu harcına dikkat Harçlar Kanunu uyarınca taşınmaz satış işlemi tapu harcına tabidir. Alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı binde 16.5 oranında alınır. Tapu harcı, mükellef tarafından beyan edilen gerçek alımsatım bedeli üzerinden hesaplanır. Ancak bu değer gayrimenkulün işlem tarihindeki emlak vergisi değerinden düşük olamaz. Daha düşük beyanda bulunulması ve bunun idarece tespiti halinde, aradaki farka isabet eden harç cezalı olarak (hesaplanacak vergi ziyaı cezasının yüzde 25’i oranında) tahsil edilir. Tapu dairelerinin ve bankaların sürekli gelir idaresine bildirimde bulunduğu anımsanırsa ceza ile karşılaşmamak için gerçek değerler üzerinden tapu harcı ödenmelidir. Peki düşük beyan edilen satış değeri herhangi bir ceza ile karşılaşmamak için daha sonra yükseltilebilir mi? Evet mümkündür. Bu konuda, eski de olsa Maliye Bakanlığı’nın genelgesi vardır ve tapu değeri pişmanlık beyannamesi ile arttırılabilir. Bu kapsamda başvuru süresi 31 Mayıs 2011 tarihine kadar uzatılan 6111 sayılı kanun hükümlerinden yararlanmak da mümkündür. Taşınmaz satış işlemi çoğalıyorsa ticari kazanç doğabilir Özellikle arsa karşılığında elde edilen konutların satış işleminin gelir idaresince ticari kazanç olarak değerlendirildiği görülmektedir. Taşınmaz satış işlemi çoğalıyorsa, artık değer artış kazancından değil, ticari kazançtan bahsedilmektedir. Yani hiç farkında olmadan bir müteahhit gibi gelir vergisi mükellefi olmanız istenebilir. Gelir idaresi, değer artış kazancı ticari kazanç ayrımını yapabilmek açısından bazı unsurlar üzerinde durmaktadır. Birincisi, “faaliyetteki devamlılık” unsurudur. Gayrimenkul alım satım işleri devamlı, bir meslek halinde sürdürülüyorsa kazanç ticari kazançtır. İşlem sayısındaki çokluk, gayrimenkullerin aynı takvim yılı içerisinde birden fazla veya takip eden birden fazla takvim yılında art arda ş sözleşmesi sona eren işçilerin yaşadığı sıkıntıların en önemlilerinden biri kıdem ve ihbar tazminatıdır. İş Kanunu’nda kıdem ve ihbar tazminatı alacakları için özel bir zamanaşımı süresi öngörülmemiştir. Bu konudaki davalar ise, hakkın doğumundan itibaren Borçlar Kanunu uyarınca on yıllık zamanaşımına tabidir. Zamanaşımı başlangıcına esas alınan kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı hakkının doğumu ise işçi açısından hizmet akdinin feshedildiği tarihtir. Aynı işveren nezdinde geçen fasılalı çalışmalardan her birinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sona ermesi halinde, fasılalı çalışmalar arasında 10 yıllık sürenin geçmemesi şartı, hizmetler birleştirilmek suretiyle Kıdem tazminatında zamanaşımı 10 yıl İ animarka Sanayicileri 2 ülke var. Yunanistan ve İtalya. Küresel Konfederasyonu’nun 7 boyutta Rusya başı çekiyor. BRIC ülkeyıldan beri yayımladığı lerinin (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) Küresel Rekabet Rapo hepsi Türkiye’den kötü. ru’nun (Global Benchmark Report 2011) sonucusu geçen günakir pazar’ lerde açıklandı. OECD ülkelerinin sosyo Raporu bizimle paylaşan Ali Akurgal ekonomik yapısını 6 kriterlere göre deteknoloji dünyasının yakından tanıdığı bir ğerlendiren rapor Cumhuriyetin 100. yılına doğru ilerlerken Türkiye’nin yerini de isim. Akurgal “Onlarda rüşvet ve yolsuzluğa ‘kapitalist düzene geçmede sergözler önüne seriyor. Değerlendirmeye alınan ana 6 başlık ise maye oluşumu sağladığı’ için çok karşunlar: Büyüme ve kalkınma, bilgi ve yet şı çıkılmıyor. Çünkü o kara para serkinlik, iş esnekliği, girişimcilik, maliyet maye olup yatırıma dönüyor. Ama bizler ve vergiler, yurtdışı alanlara açılım. Bu de o kara para buhar olup bir yerle6 kriter ışığında yapılan genel tabloda 33 re kayboluyor” yorumunu yapıyor. 10. sırada olduğumuz bir sıralama da ülke arasında Türkiye 29. İlk üç sırada ise İsviçre, Kanada ve Avustralya bulunuyor. maliyetler ve vergiler. Akurgal bu konuda Türkiye’den sonra gelen ülkeler ise da “Bu kadar üst sıralarda olmamızın nedeni, bence, kaMeksika, Slovenya, yıt dışı ekonomiYunanistan ve İtalya. 33 OECD ülkesinin sosyo nin maliyetlere Büyüme ve ilerleekonomik yapısını 6 kritere göre yansıması ve vergi mede de 33 ülke ara“ziyaı”. Bu tablo, sında 29. Bilgi ve değerlendiren Global Benchmark bana göre seviniyetkinlikte en son sıRaporu, Türkiye’nin küresel lecek bir duruma radayız. Üniversitesanayi işbirliğinde arenadaki yerini gözler önüne seriyor. işaret etmiyor. Çalışanın hakkını Türkiye’nin yeri ise alamadığına ve devletin de kazancı 33 ülke arasında 31.’lik. Türkiye’den sonra gelen 2 ülke Slovakya ve Yuna vergilendirmediğine işaret ediyor. nistan. İnovasyon yani yenilikçilik ala KDV gibi, benzindeki vergi, devletin kazançtan değil, harcamadan vergi alnında yine sonuncu sıradayız. ması nedeniyle bu tabloda bizi sahte biçimde yukarılara taşıyor” diyor. ş hayatından Gene Yunanistan ve İtalya arasında 31. uzaklaştırmada birinciyiz konumda bulunduğumuz bir alan ulusYirmi dokuzunculuğun üstüne çıktığı larasılık ve yurtdışı açılımı. Kültürel mız, 27. geldiğimiz alan, iş alanındaki es açıklık, çalışma yaşamanın nitelikli yaneklik. Ancak alt başlıklara baktığımızda bancı çalışanlar için çekici olması, yatı5564 yaş grubundaki insanları iş haya rım cazibesi, eşit işe eşit fırsat, yurtdışıtından uzaklaştırmakta birinci olduğumuz na yapılan doğrudan yatırımlar bu kapgörülüyor. Diğer 32 ülke bu insanları iş samlaki alt kriterler. Hollanda ve İsviçre bu alanda başı çehayatında tutup onların deneyimlerinden yararlanıyor. Bizde deneyimden ya kerken Türkiye Yunanistan’dan sonra rarlanmak ayıp sayılıyor. İstikrarlı biçimde sıralamada sonda 3. konumda. 4. geldi29.’luğu koruduğumuz bir başka alan da ğimiz bir alan, gelişmekte olan ülkelere ihrüşvet ve yolsuzluk. Türkiye’den altta olan racat. Burada da pazar “fakir pazar”. D ‘F tüm hizmet süresi üzerinden kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Bu on yıllık süre içinde kıdem tazminatını hiç almayan veya eksik alan işçinin ise işverene talepte bulunması veya dava açması gerekir. Süresi içerisinde talepte bulunulmayıp, dava açılmazsa işverenler zamanaşımını ileri sürme hakkına sahiptir. Bu aşamada bir konuya dikkat çekmekte yarar var. Yine Borçlar Kanunu’na göre, işçilerin ücret alacakları için on yıllık zamanaşımı süresi uygulanmamaktadır. Ücret alacakları, doğduğu andan itibaren beş yıl geçtikten sonra zamanaşımına uğrar. Bu sürenin sonunda işçinin ücretini istemesi halinde ise, karşı tarafın zamanaşımı def’inde bulunması mümkündür. EV HANIMIYIM, BAĞKUR’DAN NE ZAMAN EMEKL OLAB L R M? 2 Ekim 1964’te doğdum, ev hanımıyım ve hiç sigortam olmadı. Şimdi BağKur’a girsem ne zaman emekli olurum? Gülsen Gündoğdu İsteğe bağlı sigorta primi ödeyebilirsiniz. Ancak 2036 yılına kadar 9000 gün sayısını tamamlamanız halinde 58 yaşını doldurunca, aksi halde 2048 yılına kadar kademeye tabi olursunuz ve 65 yaş 9000 günü doldurunca emekli olursunuz. Sorularınız için malicozum ism mmo.org.tr adresine mail atabilirsiniz. Tüm sorular eposta ile tek tek cevaplanacaktır. İş bulamamış kişilerin, üniversiteyi bitirmesine karşın bir türlü iş bulamamış diplomalı genç işsizlerin, evinin ekonomisine katkıda bulunmak isteyen kadınların umut olarak gördüğü girişimcilik destek programlarına ilgi her geçen gün çoğalıyor. Uygulamalı Girişimcilik Eğitimleri “KOSGEB Girişimcilik Destek Programı” adı altında KOSGEB işbirliği ile üniversite, İşKur, meslek kuruluşu, özel idare, belediye vb. kurumlar tarafından düzenleniyor. Programın amacını bir kez daha anımsatmakta yarar var. “Ekonomik kalkınma ve istihdam sorunlarının çözümünün temel faktörü olan girişimciliğin desteklenmesi ve yaygınlaştırılması, Başarılı ve sürdürülebilir işletmelerin kurulması, Girişimcilik kültürünün yaygınlaştırılması, İş geliştirme merkezlerinin kurulması ile girişimciliğin geliştirilmesi, İstihdamın arttırılması, Yerel dinamiklere dayalı girişimciliğin desteklenmesi” temel amaç olarak belirlenmiş. Bunlara katılabilmek için de 18 yaşını doldurmuş, örgün öğretime devam etmeyen, İşKur veri tabanına kayıtlı işsiz girişimci adayı olma şartı aranıyor. Girişimcilik Destek Programıyla ilgili diğer bir bilgi ise; destek programı 3 alt programdan oluşuyor. Uygulamalı girişimcilik eğitimi, yeni Uygulamalı Girişimcilik Eğitim Programları girişimci desteği, iş geliştirme merkezi (İŞGEM) desteği. Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi’nden söz etmek gerekirse; girişimciliğe özendirerek 60 saatlik “uygulamalı girişimcilik” eğitim süresini başarı ile tamamlayan girişimci adaylarına sertifikaları verilecek, KOSGEB’e yapılacak başvurudan sonra kendilerine 27 bin lira hibe para verilecek, ayrıca, 70 bin TL’ye kadar faizsiz kredi kullanmaya hak kazanacaklar ve bu HİBE destekleriyle iş kurmaları sağlanacak. Eğitimlere katılanlardan ücret alınmamaktadır. Bu tür programlara üniversitelerimizin katılmasının yararlarından biri de üniversiteleri salt teorik eğitim veren bir kurum tanımlamasından çıkarmasıdır. Bu tür işbirlikleri, üniversite sanayi işbirliğinin gelişmesi ve gerçekleştirilmesinde önemli bir araç olarak görülmeli. Diğer yandan üniversitelerimizin sosyal sorumluluk bilinci ile toplumla kaynaşmasına da katkıda bulunmaktadır. Uygulamalı girişimcilik eğitimlerinin hedef kitle tarafından algılanmasını ölçümleyen bir örnek çalışmayı da sizlerle paylaşmakta yarar görüyorum. Ekim 2010 Ocak 2011 tarihlerinde İstanbul Kültür Üniversitesi’nde gerçekleşen Uygulamalı Girişimcilik Programı’na gelen 220 girişimci üzerinde yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre; girişimcilik eğitiminin üniversitelerde verilmesi gerektiğini düşünenlerin oranı yüzde 86. Kamu sektöründe çalışmanın kendilerine göre olmadığını düşünenler yüzde 82.9’luk bir orana sahip. Kendi işlerinin sahibi olmak isteyenlerin oranı ise yüzde 96.8 ile oldukça yüksek görünüyor. Bu sonuçlar, programların ülkemizde kendi işlerini kurmak isteyenlerin ve girişimcilik kültürünün yaygınlaşmasına yönelik bir gösterge oluşturuyor. Gazetemizin yazarı ve sayfa editörümüz Özlem Yüzak da bu programların bilinirliğinin artması ve hedef kitleye ulaşması için çaba gösteren, kadınların kendi işlerini kurarak ekonomik bağımsızlığını elde etmelerinden mutluluk duyduğunu her fırsatta dile getiren kişilerden biri. Gazetemizde bu konuda çok sayıda yazılar yer almasına karşın üniversite mezunu diplomalı işsizlere kendi işlerini kurma, kadınlarımızın ekonomik bağımsızlığına kavuşması konularında katkıda bulunacağına olacağına inandığım için uygulamalı girişimcilik eğitimleri desteklerini bir kez daha yazmakta yarar görüyorum. Gençlerimiz ve kadınlarımız bir başka tanımla her yaş ve cinsten işsizlerimiz bu programlardan yararlanmak için, /www.kosgeb.gov.tr//Destekler adresine, üniversitelere, meslek kuruluşlarına ve belediyelere başvuruda bulunabilirler. Bu programın gerçekleştirilmesinde katkısı olan başta KOSGEB ve İşKur olmak üzere tüm kurum ve kuruluşları kutluyorum. C MY B C MY B