Katalog

ÖZCAN ÖZGÜR MUĞLA - Fethiye’de in- tihara neden olan dershane- nin 5 bin liralõk alacağõ ilçe milli eğitim müdürlüğü ta- rafõndan ödenirken, Muğla Cezaevi’ndeki anne Emine S. tahliye oldu. Emine S. “Oğlum dershane borç- ları yüzünden beni ceza- evinden çıkarmak için kendini feda etti” dedi. Fethiye’de S.S.S. (18) öğ- renim gördüğü dershaneye olan 5 bin liralõk borç nede- niyle annesi Emine S.’nin ce- zaevine girmesinin ardõndan pskilojik bunalõm sonucu, geçen cuma saat 22.30 sõra- larõnda kendini asarak intihar etmişti. Dershane, 5 milyar liralõk alacağõnõn ödeneceği ilçe milli eğitim müdürlüğü tarafõndan taahhüt edilince, davadan vazgeçti. Muğla Cezaevi’nde hükümlü bu- lunan anne tahliye edildi. 1400 nasıl 5 bin oldu? Dün kendisini Muğla’ya almaya gelen kardeşi Sami Aslan ve aile üyelerini gö- rünce çõğlõklar atan Emine S. fenalõk geçirdi. Çatalarõk Mahallesi’ndeki evinde ai- lesi ile komşularõ tarafõn- dan karşõlanan anne yaptõ- ğõ açõklamada, dershaneye olan toplam 1800 liralõk borcun 5 bin lira olduğunu savunarak “18 yaşında oğ- lum gitti. Bu hale geti- renlerden şikâyetçiyim. Yuvamız parçalandı. Oğ- lum, ‘annemi cezaevinden çõkarayõm’ diye evi sat- maya kalkmış. Oğlum dershane borçları yü- zünden beni cezaevinden çıkarmak için kendini fe- da etti. Evimize icracılar gelmişti. Dershane borcu için geldiklerini söyledi- ler. İmza attım, keşke at- maz olaydım da bunlar başımıza gelmeseydi. Oğ- lum dershane uğruna git- ti” diye konuştu. Başka eve taşındılar Bu arada Baba Sipahi, oğ- lunun kõz arkadaşõnõn ihaneti nedeniyle intihar ettiği yö- nünde dün bazõ gazetelerde yer alan savlarõ yalanladõ. Si- pahi, “İntihar nedeni orta- da” dedi. Gencin dayõsõ Sa- mi A. da, “Bu ülkede 200 trilyon borcu olanlara bir şey yapılmıyor, 200 lira dershane aidatını ödeye- meyen anne hapse atılı- yor, bu nasıl çelişki? Bu olayın sorumlusu olan 2 dershane ve avukatları hakkında savcılığa suç du- yurusunda bulunacağız” diye konuştu. Öte yandan aile oğullarõnõn intihar ettiği evde yaşamamak için, eski evlerine 600 metre uzaklõk- taki başka bir eve taşõndõ. İstanbul Haber Servisi - Devlet Bakanõ ve Başbakan Yardõmcõsõ Bülent Arınç, dört yõllõk bir çalõşma sonucu ortaya çõkan “Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkındaki Kanun Ta- sarısı Taslağı”nõn Bakanlar Kurulu’nda imzaya açõldõğõnõ ve yakõnda TBMM’ye ge- leceğini söyledi. Tasarõnõn yasalaşmasõ ha- linde en geç 3 yõl içinde dijital yayõna geçi- lecek. Yayõn kuruluşlarõndaki yabancõ ser- maye payõnõn da yüzde 25’ten yüzde 50’ye çõkarõlmasõnõ öngören taslak, TRT yayõnla- rõna da RTÜK denetimi getiriyor. Arõnç, dün Dolmabahçe’deki Başbakanlõk Ofisi’nde RTÜK Başkanõ Davut Dursun ile düzenlediği basõn toplantõsõnda, Bakan- lar Kurulu’ndaki tasarõ taslağõ hakkõnda bil- gi verdi. Arõnç, kanunun, AB müktesebatõ- na uyum, yayõn teknolojisindeki hõzlõ değişim, Anayasa Mahkemesi’nin iptal ka- rarlarõ gibi nedenlerle son 14 yõlda yakla- şõk 20 değişiklikle günün şartlarõna uyarlanmak is- tendiğini, ancak giderek yasanõn bütünselliğinin bozularak, iptal edilen madde- ler konusunda ciddi boşluklar doğduğuna dikkat çekti. Arõnç, tas- lakla tanõmlarõn sa- deleştirilerek anlam bütünlüğünün sağlandõğõ- nõ ve taslağõn, RTÜK’ün gö- revlerini yeniden düzenlediğini söyledi. Öne çıkan değişiklikler ? Frekans karmaşasõ son buluyor. Taslak, fre- kans düzenlemesinden yabancõ sermayenin medyadaki payõna kadar pek çok maddeyi yeniden düzenliyor. 1994 yõlõndan bu yana lisans verilemeyen karasal yayõn kuruluşlarõ lisans sahibi olacak. ? Sayõsal yani dijital frekans ihalesi bir yõl içinde yapõlacak, tahsisin ardõndan üç yõl süreyle analog ve dijital televizyon yayõnla- rõ paralel sürdürülecek. ? Radyo ve televizyon sahipliğine sõnõrlama getiriliyor. Buna göre bir kurumun medya- daki payõ yüzde 25’i geçmeyecek ve en çok 4 kanal sahibi olunabilecek. ? Yayõn kuruluşlarõndaki yabancõ sermaye pa- yõ yüzde 25’ten yüzde 50’ye yükseltiliyor. ? Kamu ve özel yayõn kuruluşlarõnõn ayrõ ku- rallara ve denetime tabii olmasõnõ düzenle- yen hükümler kaldõrõlõyor. TRT’nin deneti- minin RTÜK tarafõndan gerçekleşmesi sağ- lanõyor. ? Televizyonlarõn izlenme oranlarõnõ ölçen kuruluşlar, taslak yasalaşõrsa RTÜK tarafõn- dan denetlenecek ? Yayõn kuruluşlarõnõn reklam gelirlerinden alõnan yüzde 5’lik üst kurul payõ yüzde 3’e düşürüldü. Radyo ve Televizyonlarla İl- gili Kanun Tasarõ Taslağõ’nõn yasalaş- masõ halinde en geç 3 yõl içinde dijital yayõna ge- çilecek. Yayõn kuruluşla- rõndaki yabancõ sermaye payõnõn da yüzde 25’ten yüzde 50’ye çõkarõlma- sõnõ öngören taslak, TRT yayõnlarõna da RTÜK denetimi getiriyor. CMYB C M Y B 6 NİSAN 2010 SALI CUMHURİYET SAYFA HABERLER 9 Ge-çi-ne-mi-yo-ruzANKARA (AA) - Türkiye’de ha- ne halklarõnõn yüzde 52.9’u, elde et- tiği gelirle ihtiyaçlarõnõ zor karşõlõyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) yayõmladõğõ ‘Yaşam Mem- nuniyeti Araştırması 2009’ verile- rine göre, yurttaşlarõn yüzde 36’sõ ge- liriyle zor, yüzde 16.9’u ise çok zor geçindiğini ifade etti. Kazancõyla ihtiyaçlarõnõ ‘orta dü- zeyde’ karşõladõğõnõ belirtenlerin ora- nõ yüzde 35.5 iken, hane halklarõnõn yüzde 10’u ‘kolay’ geçindiğini dile getirdi. Aylõk gelirlerinin hane halkõ ihtiyaçlarõnõ ‘çok kolay’ karşõladõğõ- nõ söyleyenlerin oranõ ise sadece yüzde 1.6 düzeyinde kaldõ. Kırda geçinmek zor Hane halkõ gelirlerinin ihtiyaçlarõ karşõlama oranõ kõr-kent ayrõmõnda de- ğerlendirildiğinde, kõrda geçinmek da- ha zor gibi görünüyor. Kõrda yaşayan hane halklarõnõn yüzde 38.6’sõ gelir- lerinin ihtiyaçlarõnõ ‘zor’, yüzde 19.2’si de ‘çok zor’ karşõladõğõnõ belirtti. Kentlerde yaşayan hane halk- larõnõn yüzde 35’i gelirlerinin ihti- yaçlarõnõ ‘zor’ karşõladõğõnõ, yüzde 15.9’u ise ‘çok zor’ karşõladõğõnõ ifade etti. Kõrdaki hane halklarõndan gelirlerinin ihtiyaçlarõnõ ‘çok kolay’ karşõladõğõnõ belirtenlerin oranõ ise sa- dece yüzde 0.6. Kentlerde ikamet eden hane halklarõnõn yüzde 36.8’i ge- lirinin ihtiyaçlarõnõ ‘orta düzeyde’, yüzde 10.3’ü ‘kolay’ karşõladõğõnõ bil- dirdi. Bu oranlar kõrda sõrasõyla yüz- de 32.4 ve yüzde 9.3 düzeyinde bu- lunuyor. Gelir memnun etmiyor Bireylerin toplam yüzde 42.7’si aylõk hane halkõ gelirinden ‘memnun’ olmadõklarõnõ veya ‘hiç memnun’ ol- madõklarõnõ belirtti. Hane halkõ gelir grubuna göre gelirin ihtiyaçlarõ kar- şõlama durumu değerlendirildiğin- de; geliri 600 liraya kadar olan hane halklarõnõn yüzde 43.2’si, 600-900 li- ra arasõnda olanlarõn yüzde 44’ü, 900-1500 lira arasõnda olanlarõn yüz- de 35.5’i, 1500-2500 lira arasõnda olanlarõn yüzde 21.4’ü, 2500-3500 li- ra arasõnda olanlarõn da yüzde 10.2’si ‘zor’ geçindiklerini dile getirdi. Aylık gelirlerinin hane halkı ihtiyaçlarını çok kolay karşı- ladığını söyleyenlerin oranı sadece yüzde 1.6’da kaldı. Türkiye’de iki haneden biri zor geçiniyor. Yurttaşların yüzde 36’sı geliriyle zor, yüzde 16.9’u çok zor geçindiğini belirtti. Ekonomik kriz nedeniyle alõm gücü düşen veya işsiz kalan çok sayõda yurttaş, yükseltilen arsa değerleri sonucu artan emlak vergisini ödemekte zorlanõyor DENİZ TATARER TEMUR Maliye Bakanlõğõ’nõn 2010 yõlõ emlak ver- gisi hesaplama yönteminde “binaların met- rekare maliyet bedelleri”nin dikkate alõn- masõ yurttaşa pahalõya mal oldu. Ekonomik kriz nedeniyle alõm gücü düşen ve işsiz ka- lan milyonlarca yurttaş, yükseltilen arsa de- ğerleri nedeniyle yüzde 500’leri aşan zam- lõ emlak vergisiyle karşõ karşõya kaldõ. Hazine ve maliyeye olan borçlarõ nedeniyle finansman sõkõntõsõ çeken belediyeler faturayõ yine yurttaşa çõ- kardõ. Maliye Bakanlõğõ’nõn emlak vergisi- nin hesaplanmasõnda binalarõn metrekare ma- liyet bedellerinin dikkate alõnmasõna yöne- lik düzenlemesi sonrasõ her mahalle, cadde ve sokağõn arsa bedeli ilçe belediyelerince yeniden düzenlendi. Yeni düzenlemenin ardõndan bazõ arsala- rõn bedeli yüzde 10-20 oranõnda artarken, ba- zõlarõnda artõş yüzde 300’lere kadar çõktõ. İl- çe belediyelerince belirlenen arsa artõş be- delleri ise yurttaşõn emlak vergisi faturasõ- na yüzde 100 ile yüzde 500’leri aşan oran- da zam yapõlmasõna neden oldu. Vergilere esas metrekare bedelinin fark- lõlõk göstermesi nedeniyle aynõ mahallede- ki bir sokak için evin metrekare birim değeri 10 bin TL olarak hesaplanõrken, diğer bir so- kakta bu rakam 2 bin liraya kadar inebiliyor. İlk taksiti 31 Mayõs’a kadar ödemek zorun- da olan yurttaşlar ise vergilere yapõlan zam- lara tepkili. ‘Bu parayı neyle ödeyeceğiz’ Ekonomik kriz sonrasõ temel tüketim mal- larõndan vergilere kadar her şeye birbiri ar- dõna zam yapõlmasõna karşõn gelirlerinin sürekli düştüğünü belirten emekli bir yurttaş, “Biz emekli maaşımızla ge- çinemiyoruz. Devlet ise bize 1800 li- ra vergi ödeyeceksin diyor. Bu parayı neyle ödeyeceğiz?” diye sordu. 2009’da Başakşehir Belediyesi’ne 661 TL vergi ödeyen bir diğer yurttaş ise 2 bin 82 TL’lik faturaya tepki göstererek “Bu ra- kam ödenebilir seviyede değil” dedi. Mer- ter’de mütevazõ bir dükkân sahibi olduğunu kaydeden bir diğer yurttaş ise geçen yõl 900 TL ödediği vergi için bu yõl iki katõ zam ya- põldõğõ söyledi. Yüzde 500’leri aşan zam Dershanenin alacağõ ödendi, anne serbest kaldõ ama 18 yaşõndaki genç artõk yok Geriye acõ kaldõ Yabancı payı yüzde 50’ye çıkıyor Son şapkacı Mardin’de 50 yõldõr şapkacõlõk yapan Halil Aktola, kentte tek şapka ustasõ olarak kaldõ. Mesleğe 7 yaşõnda başlayan Aktola, “Benim ustam Ermeni kökenli Agop Yõldõrmaz. Şimdi onlar İstanbul’da. Şapkacõlõk mesleğine gir- diğim zaman çarşõda 7 dükkân bu işle uğra- şõyordu. Şimdi ise tek kişi kaldõm” diyor. “Günde 10’a yakõn şapka yapõyorum, müşte- rilerim bellidir” diyen Aktola çõrak bulama- maktan yakõnõyor. (ADNAN AVUKA) TRTRTÜKDENETİNEGİRİYOR Radyo ve Televizyonlarla İlgili Kanun Tasarõ Taslağõ Anne Emine S. “Oğlum (Üstte) benim için kendi- ni feda etti” dedi. (AA) Dev-Lis üyesi öğrenciler, son dönemlerde yaşa- nan genç intiharlarına dikkat çekerek bunun en büyük nedeninin eğitim sistemi olduğunu sa- vundu. Alsancak Kıbrıs Şehitleri Caddesi’nde toplanan öğrenciler, “Başarıyı sınava endeks- leyen eğitim sistemi, yüksek notu her şey sanan aile yapısı, öğretmen kafası, sınavlar, etütler, test- ler bizleri öldürüyor” dedi. Öğrenciler, intihar eden S.S.S’nin de eğitim sisteminin kurbanı ol- duğunu söyledi. (Fotoğraf: HİCRAN ÖZDAMAR) Başbakan Yardımcısı Arınç ve RTÜK Başkanı Dursun taslak hakkında bilgi verdi. (AA) Liselilerden eylem ÇANAKKALE (Cumhuriyet) - Ça- nakkale’nin 6 köyünde yaşayan yakla- şõk 200 kişi, bankalardan aldõklarõ kre- dileri zamanõnda ödeyemeyip icralõk olunca hapse girme korkusuyla köyleri- ni terk etmeye başladõ. Kumkale beldesi köy muhtarõ Müjdat Balkan, banka kredilerini zamanõnda öde- yemeyen köylülerin icralõk olmasõ nede- niyle zor günler geçirdiklerini söyledi. Balkan, merkeze bağlõ Batak Ovasõ olarak bilinen bölgedeki “Tevfikiye, Çıplak, Kumkale, Halileli, Yeniköy ve Kalafat” köylerinde bulunan 200’e yakõn köylünün bankalardan aldõklarõ tarõm kredilerini za- manõnda ödeyemedikleri için icralõk ol- duklarõnõ söyledi. Bu köylerdeki yurttaşla- rõn bir kõsmõnõn cezaevine girdiğini belir- ten Balkan, “Köylerde vatandaşlar ta- rım kredilerini alırlarken birbirlerine kefil oldukları için icralık olan kişi sayı- sı her geçen gün artıyor. Çoğu arkada- şımızla yakalanıp cezaevine girme kor- kusuyla köyü terk ettikleri için görüşe- miyoruz. Aileler de birbirlerinden ayrı yaşamak zorunda kalıyor. Yetkililerin çözüm bulmalarını istiyoruz” dedi. Taksi görünce kaçıyorlar Kahvehane işleten Ali Pehlivan da, kahveye gelen köylülerin, ticari taksi ile gelen icra takipçilerini yaklaşõk 200 metre öteden görüp sağa sola kaçõştõklarõnõ ifade ederek, “Köylülerin durumu gerçekten çok kötü. Ne yapacaklarını şaşırmış du- rumdalar. Batak Ovası köylüleri ger- çekten batmış durumda” diye konuştu. ‘Borç ödemekten bıktım’ Öte yandan kendi borcunun dõşõnda başkalarõna kefil olmasõ sebebiyle icralõk duruma gelen Kumkale köyünden Meh- met Ali Yücel ise, “Başkasının borcu- nu ödemekten bıktım usandım. So- nunda kefil olduğum kişiler yüzünden icralık duruma geldim. Onların bor- cunu ödemekten kendi borcumu öde- yemez hale geldim. Ben de aracımın camına borçlu olan kişinin utanması için, ‘Borç namustur’ yazısını yazdım. Belki bu yazıyı okur da utanır” dedi. BATAK OVASI ‘BATTI’ İcralık oldular köylerini terk ettiler Çanakkale’nin Batak Ovasõ olarak bilinen bölgesindeki 6 köyde yaşayan 200’e yakõn köylü, bankalardan aldõk- larõ tarõm kredilerini zamanõnda öde- yemedikleri için icralõk oldu. Muhtar Müjdat Balkan, bazõ köylülerin hapse girmesi üzerine çoğu kişinin köylerini terk ettiğini söyleyerek yardõm istedi.