Katalog

23 EK M 2010 CUMARTES CUMHUR YET SAYFA KÜLTÜR 15kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B SELAM OLSUN ÜLKÜ TAMER Haftadan Notlar “Bize hiç yardımcı olunmuyor.” Bu yakınmayı dile getiren çok genç var: “Bize yardımcı olunmuyor, bize öğretilmiyor, elimizden tutulmuyor, dinozorlar yolları tıkamış, önümüz açılmıyor!” Bu işin eğitimini almış, çalışmış, çaba göstermiş, sanata yüreğini vermiş, ama diledikleri olanakları elde edememiş gençler var. Öyle azınlıkta kalıyorlar ki... Sözüm onlara değil. Sözüm, hiç çaba göstermeden bir gecede yıldız olmak isteyenlere. Bakıyorsunuz, yakınan genç, bırakın kitabı, günlük gazete bile okumuyor. Sinemaya gitmiyor. Tiyatronun önünden geçmemiş. Sergi deyince karpuz sergisi geliyor aklına. Halk deyince sadece üçbeş dostunu düşünüyor. Öğrenmek için bir çaba göstermemiş. Sihirli bir değnek bekliyor. Melih Cevdet Anday onu karşısına alacak, şiir nasıl yazılır, on dakikada öğretecek ya da Yıldız Kenter, “Gel kardeşim, ben artık dinozor oldum, çekiliyorum, artık sahne senin,” diyecek. Yaşar Kemal’i elinden tutup da mı büyük yazar yaptılar? Ahmet Muhip Dranas bir “üstad”dan şiir dersleri mi aldı? Müşfik Kenter kimin boşalttığı sahneye çıktı? Öğretmen o kadar çok ki... Yeter ki sen öğrenmek iste. Edebiyatı diri tutanlar Onlar amatör dergicilerdir. Basımevlerine, kâğıtçılara borçları vardır. Telif ücreti zaten ödeyemezler. Dergi giderleri için her ay belirli bir para ayırırlar ceplerinden. Tanıdıkları da arada bir yardım eder. Değil binaları, kiralayabildikleri bir oda bile yoktur genellikle. Bekâr bir arkadaşın evini kullanırlar. Ünlü yazarlardan yazı isteyemezler; belki istemeyi bile düşünmezler. Kendi şiirlerini, öykülerini, denemelerini, eleştirilerini yayımlarlar. Profesyonel dergilerin durmuş oturmuşluğu, ağırbaşlılığı yoktur yayınlarında. Dünyanın kusurunu görürsünüz. Sayfa düzenleri acemicedir. Fiyakalı biçim oyunları bazen yazıların içeriklerini bile ezecek boyutlara ulaşır. Üç ay, beş ay, on ay dayanabilirler. Dergileri kapanınca yeni tasarılara yönelirler hemen. Coşkuludurlar. Profesyoneller diriliklerini korumak için ilaç kullanırken onlar doğal besinlerden vazgeçmezler. Dirilikleri doğaldır. Varlıkları, önemleri, ancak yokluklarında fark edilen çılgınlardır onlar... Halk sanatçısı Shakespeare Shakespeare, kuşkusuz, tiyatro tarihinin en büyük yazarlarından biri, belki de en önemlisi. Bir “halk sanatçısı” değil de sadece seçkin seyircilerin ilgilendiği bir yazar olsaydı yüzyıllara dayanabilir miydi? Oyunlarını, kendi döneminde Globe Tiyatrosu’nda, kimileri okuma yazma bile bilmeyen İngilizler oturmadan, ayakta seyrediyorlar, Falstaff’a gülüyorlar, Iago’ya küfrediyorlar, Kral Lear’in acı kaderinden ibret alarak gözyaşı döküyorlardı. Ülkemizde Shakespeare’le seyirci arasına zaman zaman buzdağları yerleştirildi. Onun oyunlarını anlamanın, anlatmanın, sergilemenin bir “ayrıcalık” olduğu düşünüldü. Ama Darülbedayi’de “yüce” Shakespeare’in bir oyununun yirmi temsili bile başarı sayılırken “Othello Kâmil”, Arabın İntikamı’yla Anadolu’yu kırıp geçirmiyor muydu? Shakespeare’i dilimize çevirirken de sahnelerken de onun her şeyden önce “gişe açısından son derece başarılı bir halk sanatçısı” olduğunu gözardı etmemek gerekiyor. MEHMET BASUTÇU TOKYO Ocak ayından bu ya na, Çanakkale’den Adana’ya, Marmaris’ten Kayseri’ye dek bir çok kentte düzenlenen “2010 Türkiye’de Japonya Yılı” etkin likleri sayesinde ülkemizde Japon kültür ve sanatını yakından tanı ma olanağı bulurken, önümüzdeki günlerde Tokyolu sinemaseverler de yeni Türk sinemasıyla, iki yö netmenimizin yedi filmi aracılı ğıyla tanışacaklar. Bugün başlayacak 23. Uluslar arası Tokyo Film Festivali’nin (TIFF) yarışmalı bölümüne seçi len 15 film arasında, “Antalyaze de” Belma Baş’ın “Zefir”i de bulunuyor. Daha önce TIFF’e iki kez katılan Reha Erdem ise, bu yıl bütün filmlerini içeren bir top lu gösteriyle Tokyo’nun onur ko nukları arasında. TIFF’te bu yıl Türk sinemasına önemli bir yer ayrılması nedeniy le, Tokyo Büyükelçiliğilimizde, 26 Ekim’de, Reha Erdem ile Bel ma Baş’ın da katılacakları bir da vet verilecek. Yarışmalı ana bölüm dışında dokuz değişik program sunan fes tivaldeki beş yan bölüm “Asya ve Ortadoğu Rüzgârları” ana başlı ğı altında toplanmış. Bir bölge nin, ülkenin ya da yönetmenin si nemasını tanıtmayı amaçlayan bu bölümün bir dalı, “Türk Sinema sının Yeni Ustası: Reha ER DEM” alt başlığıyla “A Ay”dan (1988) “Kosmos”a (2009) dek yönetmenin altı filmini festival izleyicilerine ikişer kez sunacak. Genç yönetmenlerin filmlerinin yoğun olduğu yarışmalı bölümde verilecek altı ödül, 50 bin ile 5 bin dolar arasında bir çeki de be raberinde getirecek İlk sırasında Tokyo Sakura Bü yük Ödülü bulunan listeyi 31 Ekim gecesi açıklayacak jüriye İrlandalı yönetmen Neil Jordan başkanlık ediyor. Diğer üyeler, Tayvanlı oyuncu ve şarkıcı Juddy Ongg, İtalyan yapımcı Domenico Procacci, Koreli yö netmen Hur Jinho ile Japon yö netmen Kichitaro Negishi. “İlk filmlerimden ‘The Com pany of Wolves’la TIFF’e katıl dığım zaman, festivalin özellik le genç yönetmenler için ne ka dar önemli ve heyecan verici ol duğunu görmüştüm” diyen Neil Jordan sözlerini şöyle noktalıyor: “Gençliğimde Dublin’deki kü çük bir sinemada Japon filmle rini izlemek bana çok şey öğ retti; bu nedenle Tokyo Festi vali jürisine başkanlık etmek benim için büyük bir onur.” Ayrıca oluşturulan üç değişik jürinin farklı yan bölümlerde su nulan filmleri de değerlendire rek ödüllendireceği festivalin açılışında, David Fincher’ın son haftalarda sözü çok edilen filmi, “The Social Network” izlenecek. Kapanış gecesinde de yine bir Amerikan filmi, Ben Affleck’in “The Town”ı gösterilecek. Çağdaş şiirin ustalarından Arif Damar toprağa verildi Şiirlerle, alkışlarla uğurlandı Kültür Servisi Şair Arif Damar, dün Moda Camii’nde kılınan cenaze namazının ardından şiirlerle, alkışlarla uğurlanarak Çengelköy Mezarlığı’nda toprağa verildi. Damar’ın “Kar” adlı şiirinin dağıtıldığı cenaze törenine, Damar’ın ailesinin yanı sıra, dostları, sevenleri ile aralarında yazar, eleştirmen Ahmet Oktay, Doğan Hızlan, Demir Özlü, Necati Tosuner, Buket Uzuner, Ahmet Soysal, Eşber Yağmurdereli, eski Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nail Güreli, eski PEN Başkanı Tarık Günersel, Türkiye Yazarlar Sendikası Başkanı Enver Ercan, Sevim Belli, Bilgesu Erenus, Mehrizat, Nurullah Can, gazetemizden dostları Egemen Berköz, Turhan Günay, Deniz Kavukçuoğlu, İlker Mumcuoğlu, Çınar Yayınları’nın sahibi Aydın Ilgaz, Kırmızı Yayınları’nın sahibi Fahri Özdemir, Yalkın ve Halide Özerden’in de bulunduğu kalabalık bir topluluk katıldı. Türkiye PEN ise “Bir gökyüzü bitince öteki başlar” başlıklı yazıyla Arif Damar’ı “Tanık, mahkum, örnek. Arif Damar çağına, sömürü ve zulme tanık oldu, şiiriyle tanıklık etti, mahkum edildi, dirençli yaşayışı ile örnek oldu. Eserleriyle yaşayacak PEN üyeleri arasında, artık. Saygıyla uğurluyoruz, şimdiden özlemle” sözleriyle uğurladı. Belma Baş’ın “Zefir”i, festivalin yarışmalı bölümüne seçilen 15 film arasında. Reha Erdem ise, tüm filmlerini içeren toplu gösteriyle Tokyo’nun onur konuklarından. Dostları Arif Damar’ı “Gitme Kal” şiiri ve Nâzım Hikmet’in “Güneşi İçenlerin Türküsü”yle uğurladı. Damar’ın mezarının başına, en yakın arkadaşı Şevki Akşit’in kızı Dürnaz Akşit’in yaptırdığı mezartaşı kondu. Kültür Servisi Radikal gazetesinde özellikle kültür sanat alanında çektiği fotoğraflarla tanınan fotoğraf editörü Muhsin Akgün’ün müzik “an”larından oluşan fotoğraf ki tabı yayımlandı. Akgün’ün “Söz ve Müzik: İstanbul” adlı kitabında son 10 yılda İstanbul’da birbiri ardına sahne alan rock, pop, caz, hiphop gibi pek çok türün usta ve uluslararası isimlerinin konser per formanslarının kareleri yer alıyor. Nick Cave, Söz ve Müzik: stanbul Belma Baş ve Reha Erdem’in 7 filmi Uluslararası Tokyo Film Festivali’nde Antalyazede ‘Zefir’ Tokyo’da Zefir Reha Erdem Manu Chao, Patti Smith, Noir Desir gibi dünyaca ünlü 204 sanatçının İs tanbul konserlerin den karelerin yer aldığı “Söz ve Mü zik: İstanbul” isim li kitap, dünyada örneklerine rastla nan popüler kültür belgeselciliği ala nında Türkiye’de ki bir ilk olma özelliği de taşıyor. 224 enstantaneyle İstanbul kulüpleri ve festivallerindeki konserleri fotoğ raflayan Akgün’ün kitabında Yıldırım Türker, Yücel Göktürk, Ayça Şen, Görgün Taner gibi 33 yazar, gaze teci ve sanatçı mü zikseverin kaleme aldığı izlenimler de yer alıyor. Söz ve Müzik: stanbul