Katalog

2 EYLÜL 2009 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR 17kultur@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B B u yõlõn Altõn Portakallarõndan birisi film müziği dalõnda, Yalçın Tura’ya veriliyor. Onu, başta Keşanlı Ali Destanı olmak üzere Yılanların Öcü, Toprak Ana, Taşbebek, Umutsuzlar, Cemo, Bir Yudum Sevgi, Dağınık Yatak, Sen de Gitme gibi nice filme yaptõğõ mü- ziklerle ve Küçük Ağa, Aşk-ı Memnu, Kuruluş gibi televizyon dizilerinin müzikleriyle tanõrõz. Aslõnda bestelediği nice senfonik yapõt, oda mü- ziği ve solo parçalarõyla çağdaş Türk müziğinin üçüncü kuşağõnda önemli bir kavşaktõr Yalçõn Tu- ra. 1934 doğumlu Tura, Galatasaray’da ve İstan- bul Üniversitesi’nde eğitim görmüş; müzik dalõnda Cemal Reşit Rey’in özel öğrencisi olmuş, Sey- fettin Asal, Hulusi Gürses, Demirhan Altuğ ile çalõşmõş, ancak genelde kendi kendini yetiştirmiştir. Galatasaray Ortaokulu’na başladõğõ yõllarda ken- di kendine biraz piyano çalmayõ öğrenmiş, o sõrada mandolin çalan en yakõn arkadaşõ Ali Doğan Si- nangil ile müzik üstüne düşünmeye başlamõş, ay- rõca çağdaş müziği de irdeleyip her ikisi de öncü bestecilerin etkisinde yeni yöntemlerle beste de- nemeleri yapmõşlardõr. Film müziği bestelemeye 1956’da başlar. Her yaptõğõ işi ciddiye alan kişiliğiyle bu işi de ciddi- ye alan Yalçõn Tura, film müziği besteciliğini de o güne dek hiçbir müzikçinin düşünmediği kadar ciddi bir meslek haline dönüştürür. Önceleri her- hangi bir klasik plaktan yararlanõlõp oluşturulan film müzikleri, ilk kez Nedim Otyam ile filme özgü besteler halinde ortaya çõkar ve bunun devamõ da Yalçõn Tura ile gelir. Bir yandan filmin konusu- na ve karakterine göre bestelediği müziği kendi yö- netimi altõnda çaldõrtõp kaydeder; öte yandan sü- rekli bu konuda yazõlmõş kitaplarõ, örneğin Ei- senstein’õ okuyarak kendini geliştirir. Yirmi yõl- dan fazla film müziği besteciliği yapmõş, sayõsõ el- liye yaklaşan filme imza atmõş ve ilk kez ülkemizde film müziği besteciliğini profesyonel bir disiplin altõna almõş sanatçõdõr. Yirmi yõl, profesyonel olarak film müzikçiliği ile yaşamõnõ kazanmõştõr. Yalçõn Tura’nõn müziğinde geleneksel makam- lardan halk müziğine, cazdan senfonik müziğe, çağ- daş yapõtlara, tarihin derinindeki kültürlere ve ha- fif müziğe kadar her çeşit müzik etkin olmuştur. Geçmişten günümüze uzanan müzik birikimini ye- ni bir sentez içinde değerlendirmek, ulusal karak- ter çizgisine sahip, yeni, kişisel bir müzik meydana getirmek amacõndadõr. Bestelerini değişik za- manlarda yeniden ele alõp gözden geçiren Tura, es- ki yapõtlardan yenilerini türetir ve bu nedenle bes- telerinin belirli dönemlere ayrõlmasõnõ doğru bul- maz. Uzun yõllar Türk ses sistemini incelemiş, 1970’ten bu yana bu araştõrmalardan yola çõkarak yapõtlarõna yeni bir “mikrotonal” anlayõş getir- miştir. Tarihi değerde çeviriyazõnlar yaparak nice değerli kaynağõ günümüze kazandõrmõştõr. Örne- ğin, Kantemiroğlu’nun “Kitabu İlmi’l-Mûsikî a lâ Vechi’l-Hurûfât”õ ve Nâsır Abdülbâkî De- de’nin “Tedkîk ü Tahkîk” adlõ eseri gibi. Mü- zikbilim dalõnda yurtiçinde ve dõşõnda pek çok teb- liği sunmuş ve Türk müziğinin sorunlarõ konusunda bir kitap yazmõştõr. SACEM’in Türkiye İcra Ko- mitesi üyeliğini ve MESAM’õn Bilim Kurulu Başkanlõğõ’nõ yapmõştõr. TRT’de çeşitli zamanlarda jüri üyeliği ve danõşma kurulu üyeliğinde bulun- muş, Beşinci Beş Yõllõk Kalkõnma Planõ Hazõrlõk Komitesi’nde Türk müziği başkanõ olmuştur. 1997’de İTÜ Türk Musikisi Devlet Konservatu- varõ’nda profesör olmuş, müzikoloji başkanlõğõnõn yanõ sõra müdür olarak da atanmõş, emekliliğine, 2001 yõlõna kadar bu görevi sürdürmüştür. Yetiştirdiği öğrenciler arasõnda bugün Türk Müziği Konservatuvarõ’nõn müdürü olan keman sa- natçõmõz Cihat Aşkın, kemancõ ve orkestra şefi Ha- kan Şensoy, UCLA’de profesör olan besteci Münir Nureddin Beken vardõr. Altõn Portakal’õn bir müzik emekçisine veril- mesini alkõşlõyoruz. www.evinilyasoglu.com Bu yõlõn Altõn Portakallarõndan birisi film müziği dalõndaYalçõn Tura’ya veriliyor Film müziklerinin efsane ismi Bestelediği nice senfonik yapõt, oda müziği ve solo parçalarõyla çağdaş Türk müziğinin üçüncü kuşağõnda önemli bir kavşaktõr Yalçõn Tura. Onu, öncelikle Keşanlõ Ali Destanõ, Yõlanlarõn Öcü, Toprak Ana, Umutsuzlar, Cemo, Bir Yudum Sevgi, Dağõnõk Yatak gibi nice filme yaptõğõ müziklerle tanõyoruz. Turner’õn turnesininCDve DVDkaydõçõktõ Kültür Servisi - Nuri Bilge Ceylan’õn “Üç Maymun” filmi, Arnavutluk’tan “En İyi Balkan Film Ödülü” ile döndü. Ceylan, Arnavutluk’ta 22-29 Ağustos tarihleri arasõnda düzenlenen “Uluslararasõ Durres Film Festivali”ndeki bu ödüllle birlikte “Üç Maymun” adõna 12. ödülünü almõş oldu. Ödülü, Zeyno Film adõna Aslõ Atasoy teslim aldõ. Kültür Servisi- Ülkemizde de sevilen dünyaca ünlü seslerden Tina Turner’ın bu nisan ayında sona eren Kuzey Amerika ve Avrupa turnesinin CD ve DVD olarak kaydı, EMI’dan çıktı. Sahnedeki gös- terileriyle de tanınan ‘Rock & Roll’un kraliçesi- nin bu turnesinde seslendikleri arasında ‘River De- ep, Mountain High’, ‘Private Dancer’, ‘We Don’t Need Another Hero’ ve ‘Be Tender With Me Baby’ gibi en çok sevilen şarkıları da var. İzmir’de iletişimsizlik ve sinema... Kültür Servisi - İzmir Enternasyonal Fuarõ kapsamõndaki etkinliklerden 9. Sinema Burada Festivali yarõn baş- lõyor. 6 Eylül’e dek sürecek festival, tematik sinema festivali özelliğiyle de dikkat çekiyor. İzmir Sanat’ta dü- zenlenecek festivalin ana temasõ “bilgi, bilişim, iletişim ve insan”. Festivalin yürütücüsü Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Oğuz Ada- nır, basõn toplantõsõnda Kültür ve Tu- rizm Bakanlõğõ’nõn desteğiyle ger- çekleşecek festivalin bu yõlki onur konuklarõnõn, sinemaya emek veren kadõn oyuncu dalõnda Fatma Girik, erkek oyuncu dalõnda Göksel Arsoy, umut veren oyuncu dalõnda ise Me- lis Birkan olduğunu açõkladõ. 15 fil- min gösterileceği festivalin konuk ül- kesi İspanya, konuk kenti ise Ça- nakkale. Filmlerin ücretsiz izleneceği festivalde, bu yõl yaşamõnõ yitiren oyuncu Gazanfer Özcan’õn, rol al- dõğõ “Beyaz Melek” filmiyle anõla- cak. Festivalde, Çanakkale kenti ise Turgut Demirağ’õn “Çanakkale Aslanları” filmiyle temsil edilecek. Empire’daneniyi50devamfilmi Kültür Servisi - Aylõk İngiliz sinema dergisi Empire bu sayõsõnda sinema tarihinin en iyi elli devam filmini seçti. İlk ve daha sonraki yapõmlarõn başarõsõnõ en iyi sürdüren devam filmlerinin yer aldõğõ listede ipi James Cameron’õn yönetmenliğini yaptõğõ ve başrolünü Sigourney Weaver’õn üstlendiği 1986 tarihli ‘Yaratıklar’ adlõ yapõm göğüsledi. İkinci sõrada efsanevi oyuncu Al Pacino’nun başarõlõ oyunuyla zihinlere kazõnan 1974 yapõmõ film serisi ‘Baba-The Godfather’õn ikinci halkasõnõn bulunduğu listede, üçüncülüğü ‘Terminator II: Mahşer Günü’ adlõ film elde etti. Listenin ilk onunda korku filmi olarak yalnõzca ‘Şeytanın Ölüsü-Evil Dead’ (1987) yer alõrken ‘Yıldız Savaşları: İmparatorun Dönüşü’ altõncõ, ‘Yıldız Savaşları Bölüm VI - Jedi’ın Dönüşü’ yirmi birinci, ‘Indiana Jones ve Lanetli Tapınak’ on dördüncü, ‘Harry Potter, Zümrüdüanka Yoldaşlığı’ on beşinci, ‘Harry Potter, Azkaban Tutsağı’ yirmi dördüncü sõrada. Yalnõzca Avustralya, Türkiye ve Rusya’da yayõmlanan derginin hazõrladõğõ listenin büyük çoğunluğu ABD yapõmlarõndan oluşuyor. YARIŞMAYA 90 ÇİZER KATILDI ‘AltõnÇizgiKarikatür’ ödülü Murat Gök’e Kültür Servisi - Kuşadası Belediyesi tarafından düzenlenen “Birinci Altın Çizgi Karikatür Yarışması”nda birincilik Murat Gök’ün oldu. Seçici kurulunda Lütfü Çakın, Mustafa Yıldız, Ömer Çam, ressam Nuri Özkan, Kuşadası Belediyesi Meclis üyesi ve turizmci Murat Saraç ile mizah yazarı Savaş Ünlü’nün yer aldığı yarışmaya 90 çizer 187 eseriyle katıldı. “Turizm ve Ekonomi” konulu yarışmada Muammer Bilen’in eseri ikinciliğe, Kenan Bögürcü’nün eseri ise üçüncülüğe değer görüldü. Yarışmada mansiyon ödülleri Yüksel Cengiz, Ahmet Aykanat ve Sadık Pala’ya, “Saat Kulesi Karikatürcüler Grubu Özel Ödülü” ise genç çizerler Ekin Özeskici ve Nihan Engin Özyılmaz’a verildi. 9. SİNEMA BURADA FESTİVALİ İlk ve daha sonraki yapımların başarısını en iyi sürdüren devam filmlerinin yer aldığı listede beşinci sırada Batman serisinden Kara Şovalye bulunuyor. MuratGök ‘Üç Maymun’ filmine 12. ödül SANATÇI KALP KRİZİ GEÇİRDİ Kodallı’yı yitirdik ERDEMLİ (AA) - Devlet sanatçõsõ, besteci Nevit Kodallı (85), Mersin’in Erdemli ilçe- sinde geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamõnõ yitirdi. Ailesi ile birlikte Mersin Erdem- li’de tatilini geçiren Kodallõ, dün akşam sa- atlerinde Limonlu beldesindeki ODTÜ Er- demli Deniz Bilimleri Enstitüsü’ne ait plaj- da denize girmek isterken aniden fenalaştõ. Eşi Olcay Kodallı’nõn haber vermesiyle sağlõk ekipleri tarafõndan hastaneye kaldõrõ- lan Kodallõ, hastaneye götürülürken yolda yaşamõnõ yitirdi. Kodallõ’nõn naaşõ, Erdemli Devlet Hastanesi morguna kaldõrõldõ. Nevit Kodallõ yaklaşõk 4 ay önce de beyin kana- masõ geçirmişti. 1924 yõlõnda Mersin’de do- ğan Nevit Kodallõ, 1939 yõlõn- da Ankara Devlet Konserva- tuvarõ Kompozisyon Bölü- mü’ne girdi. Orkestra şefi ve yönetmen Konservatuvarõn ileri devresi- ni 1947’de bitiren ünlü beste- ci, 1948’de devlet bursuyla Fransa’ya gönderildi. Paris’te Ecole Normale de Musique de dünyaca ünlü müzisyenlerden özel dersler alan Kodallõ, 1953’te Türkiye’ye dönerek, Ankara Devlet Konservatuvarõ’nda hocalõk yapmaya başla- dõ. 1955-1991 yõllarõ arasõnda Ankara Dev- let Opera ve Balesi’nde orkestra şefliği, 1971-1981 yõllarõ arasõnda Devlet Bale- si’nde yönetmenlik, 1989-1993 arasõnda Ankara Konservatuvarõ’nõn müzik ve müzi- koloji bölümü başkanlõğõ yaptõ. Çok sayıda bestesi vardı Kültür Bakanlõğõ’nda “Bakan Danışmanı” olarak görevde bulunan Kodallõ, emekli ol- duktan sonra Mersin’e yerleşti. Çukurova Devlet Konservatuvarõ’nda ders veren Ko- dallõ Mersin Filarmoni Derneği’nin danõş- manlõğõnõ yapõyordu. Nevit Kodallõ’nõn ora- toryo, kantat, opera ve bale türünde ortaya koyduğu çok sayõda eseri vardõ. Kodallı 85 yaşındaydı.