Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
leyla.tavsanoglu@cumhuriyet.com.tr
SAYFA CUMHURİYET 2 AĞUSTOS 2009 PAZAR
14 PAZAR KONUĞU
CMYB
C M Y B
Şişli Belediye Başkanõ Mustafa Sarıgül Türkiye Değişim Hareketi’ni anlattõ:
Türkiye’ninmührünüAKP’denalacağõz
Türkiye Değişim Hareketi (TDH) lideri, şu
anda Şişli Belediye Başkanõ olan Mustafa
Sarıgül’le hareketin hedeflerini konuşuyoruz.
Sarõgül çok iddialõ. TDH’nin 2011 seçimlerinde
tek başõna iktidar olacağõnõ söylüyor. “Biz
Ankara’ya AKP’nin elinden Türkiye’nin
mührünü almaya gidiyoruz” diyor. Üzerine
basa basa, “Genel başkanlık koltuğu zaman
tüketme değil hizmet üretme yeridir” diye
konuşuyor. Hiçbir siyasi eğilim arasõnda
ayrõmcõlõk yapmayacaklarõna işaret eden
Sarõgül şunlarõ ekliyor: “Başı açık da başı
kapalı da bizim kadınımızdır. Hiçbir ayrım
yapmadan hepsini kucaklıyoruz.”
- Türkiye Değişim Hareketi’ni (TDH)
kurdunuz. Hedef nedir?
MUSTAFA SARIGÜL - TDH, barõştan,
özgürlükten, insan haklarõndan, emekten,
varlõktan ve bereketten yana. TDH’nin tek
amacõ Türkiye’de sevgiyi ve bilgiyi paylaşmak
için çalõşmak. Biz bunun için yollardayõz. TDH
Türkiye’nin en demokratik bir siyasi hareketi
olacak. TDH’nin kesinlikle “öteki”si
olmayacak. Doğulu vatandaşõmõz da Batõlõ
vatandaşõmõz da, başõ açõk kadõnõmõz da, başõ
kapalõ kadõnõmõz da bizim. TDH din, dil, õrk,
kültür, mezhep farkõ kesinlikle
gözetmeyecektir. İnançlara saygõlõ, laikliği
sonuna kadar savunacak, camilerimiz,
kiliselerimiz ve sinagoglarõmõzla herkesin
özgürce ibadet etmesi ve mutlu olmasõ için
elimizden geleni yapacağõz. Bayrağõmõza,
toprağõmõza, ulusal birliğimize bağlõ herkes
TDH içinde rahatlõkla yer alacaktõr. TDH’nin
ana amacõ sosyal demokrasi kaynaklõ, sosyal
demokrat anlayõşõmõzdan ödün vermeden
merkezde bir siyasi hareket olacaktõr. Herkesi
kucaklayacağõz. TDH, inançlarõn istismar
edilmesine kesinlikle karşõdõr. Çünkü inançlar
Allah’a ulaşmanõn yoludur. İktidara ulaşma
yolu olarak kesinlikle kullanõlmamalõdõr.
Din siyasete alet edilemez
- Yani dinin siyasete alet edilmesine kesinlikle
karşı çıkacaksınız...
- Kesinlikle öyle. İkinci bir nokta da şu: Ulu
önderimiz Mustafa Kemal Atatürk’ün siyaset
malzemesi olarak kullanõlmasõndan dolayõ çok
üzülüyoruz. Biz en büyük Atatürkçüyüz. Çünkü
en büyük Atatürkçü, ülkesine en fazla hizmet
yapandõr. Türkiye’yi Almanya’nõn da,
Fransa’nõn da, İngiltere’nin de önüne
taşõyandõr.
TDH’de öncelikli olarak gençlerimiz ve
kadõnlarõmõz olacak. Gençlerimizin siyasete
girmesini arzu ediyorum. Ben de gençlik
kollarõndan geliyorum. Bu gençlerimiz parti
okullarõnda eğitimlerini muhteşem şekilde
alacaklar. Kadõnlara çok önem vereceğiz.
Kadõnlar olmadan hiçbir şey olmaz.
Kurucularõmõzõn en az yüzde 40’õnõ kadõnlar
oluşturacak. İlçe merkezlerinde görev
alacaklarda oran koyacağõz.
- Ekonomik programınızda neler var?
- TDH’nin amacõ Türkiye’de herkesin varlõklõ
olmasõnõ sağlamak. Ama bu varlõk alõn teri ve
ilkelilikle edinilmeli. İnsanlar varlõk sahibi
olduklarõnda şõmarmasõnlar, televole kültürüne
kapõlmasõnlar. Son ekonomik krizden en çok
etkilenen ülke Türkiye. Uzmanlar önümüzdeki
aylarda bu krizin daha da büyüyeceğini
söylüyor. Sadece 2009’un ilk üç ayõnda
ekonomide yüzde 14’lük bir küçülme oldu.
Ticaretteki küçülme yüzde 25. Esnaf her gün
dükkânlarõnõ kapatõyor. Ben bölgemi dolaşõrken
satõlõk, kiralõk ya da devredilmek istenen
dükkânlarõn sayõsõ artmõş. İşsizlik çok önemli.
İşsizliğin olduğu evlerde her gün mutsuzluk var
demektir. Eskiden ilkokul mezunlarõ işsizdi.
Bugün üniversite mezunlarõndan bir işsiz
ordusu var. Şu anda gençler arasõndaki işsizlik
oranõ yüzde 25. Müthiş bir oran. Çok
korkutucu. Bir de yurttaşlarõmõz işsizlik
korkusuyla var olan işlerini kaybetme telaşõ
içindeler.
Gençlerde geleceğe yönelik çok büyük bir
umutsuzluk görüyorum.
Ekonomi tepetakla
- Bu ekonomik daralmayı aşmak için ne gibi
projeleriniz var?
- Bir kere vergiler mutlaka azaltõlmalõ. İnsanlar
bu yüksek vergileri ödeyemiyorlar. Vergiler
düştüğü zaman devlet daha çok vergi
toplayacaktõr. Halkõn satõn alma gücü
arttõrõlmalõ, tüketim mutlaka teşvik edilmelidir.
Yõllar önce de ister bir simit, ister bir otomobil
alõn dedik. Çünkü fabrikada üretilen mal
tezgâhta satõlmõyorsa bir anlamõ yoktur.
İnsanlar kriz yüzünden psikolojik olarak
alõşveriş etmekten korkuyor. Türkiye’de bu
anlamda muazzam bir mutsuzluk var. Şu anda
iç pazar canlandõrõlamõyor. Üretimdeki
maliyetlerin mutlaka aşağõ çekilmesi lazõm.
Gerekiyorsa devletin buna teşvik vermesi
zorunludur. Ayrõca Avrupa ülkelerinde olduğu
gibi devletin de yatõrõmlara biraz harcama
yapmasõ, elini taşõn altõna koymasõ gerekiyor.
Türkiye’de şu anda büyük bir bütçe açõğõ var.
Bu yõl 60 milyar dolarlõk bütçe açõğõ
bekleniyor. Çünkü üretim yok; yeni işyerleri
açõlmõyor. Bu durum Türkiye için çok büyük
bir tehlikedir. Bu Türkiye’yi daha da
fakirleştirerek dõşa bağõmlõ hale getiriyor.
Hükümet yeni zamlar ve vergilerle bu tehlikeyi
savuşturmaya çalõşõyor. Ama bir yandan
küçülen ekonomi ve artan işsizlik var. Bütçe
açõğõ nedeniyle yeni zamlar ve vergiler geliyor.
Böyle olunca da insanlarõn morali bozuluyor.
- Sizce şu anda Türkiye’nin en önemli sorunu
nedir?
- İşsizliktir. Türkiye’nin en önemli
zenginliklerinden birisi olan genç nüfus işsizlik
nedeniyle ne yazõk ki şu anda bir stres
patlamasõyla karşõ karşõya. İşsizlik yoksulluğu
da, mutsuzluğu da alabildiğine büyütüyor.
Milyonlarca yoksul yaratõlõyor. Bu yoksullar
sosyal yardõmlaşma fonlarõyla ayakta kalmaya
çalõşõyorlar. Halkõmõzõn mutlaka aşa, işe ve
üretime kavuşmasõ lazõm. Esas olan ekonomik
durumu zayõf çocuklarõmõzõ iş güç sahibi
yapmak ve üretimi mutlaka arttõrmaktõr.
Ekonomik programõmõzõn temel hedefi
işsizliğin mutlaka ortadan kaldõrõlmasõdõr. Sõfõr
işsizlik ve sõfõr açlõk bizim temel ilkemiz
olacaktõr. Üretim ve yatõrõmlarõ mutlaka
arttõrmamõz lazõm. Bugün sanayicilerimizin çok
ciddi sorunlarõnõn olduğu ortada.
Devlet elini taşın altına sokmalı
- Peki, bu nasıl olacak?
- Hükümet geçenlerde bir teşvik paketi
hazõrladõ. Bunun çözüm olup olmayacağõna
baktõğõnõz zaman orta ve uzun vadede
yatõrõmlar teşvik ediliyor ama kanayan yaraya
gerçek bir çare değil. Yeni yatõrõmlar elbette
önemli. Ama bugün var olan sistemin çalõşmasõ
daha da önemli. Bunun için önce morale ihtiyaç
var. Enerji maliyetleri mutlaka aşağõ çekilmeli.
Türkiye’de elektrik fiyatlarõ son derece pahalõ.
İstihdamõn korunmasõ kaydõyla vergi mükellefi
ve sigortalõ yurttaşlarõmõza mutlaka kolaylõk
getirilmeli. Yani sigorta primlerinin belli bir
oranda düşürülmesi zorunlu. Ayrõca bir süre
daha dõş talep artmayacağõna göre iç pazar
mutlaka canlandõrõlmalõdõr. Emeklilerimizin
durumu çon vahim. Bunu çözmek zorundayõz.
- Memur emeklilerine 40 lira, işçi
emeklilerine 11 lira zam yapılmasını nasıl
karşıladınız?
- Olacak şey değil. Bakõn, Türkiye kaç yõldõr
kriz yaşõyor. Kriz olmamasõ için neler
yapõlmasõ lazõm? Biz buna çalõşõyoruz. Bir kere
yeni bir sanayileşme ve istihdam programõ
hazõrlanmalõdõr. Serbest girişimin, üretken ve
yabancõ sermaye yatõrõmlarõnõn, istihdam
yaratan özel sektör faaliyetlerinin önemini daha
da arttõrmamõz, piyasa ekonomisini mutlaka
canlandõrmamõz lazõm. Ama en son kriz de
gösterdi ki tek başõna piyasa ve özel sektör
sorunlarõ çözemiyor. Devletin mutlaka destek
vermesi gerekiyor.
- ABD’de devlet krizi çözmek için hemen
devreye girip çözüm paketlerini yürürlüğe
sokmadı mı?
- Dediğiniz gibi ABD’de devlet bu desteği özel
firmalara verdi. Özel sektörün daha verimli
olduğu alanlarda devlet sektörü mutlaka özel
sektörle işbirliğine gitmelidir. Stratejik
sektörlerimiz var. Devlet oralarda mutlaka
önemli bir aktör olarak kalmalõdõr. Her şey
özelleştirilirse olmaz. Bütün gelişmiş ülkeler
bunu yapõyor. Kökten devletçilik ne kadar
yanlõşsa devletin piyasadan çekilmesi de o
kadar yanlõştõr. Bizim hedefimiz şu:
Ekonomide de piyasada da bazõ konulara
ideolojik olarak yaklaşmamalõyõz.
Nereden geldiği belli olmayan 18.3 milyar dolarõn hesabõ sorulur
- Bizi gazetenin geçen günkü
manşetindeydi. Nereden geldiği
belli olmayan 18.3 milyar dolarlık
bir para ekonomiye girmiş. Sizce
sistemi düzgün çalışan bir ülkede
böyle bir şey olabilir mi?
- Nasõl olur? Sistemi çalõşan
gelişmiş ülkelerin hiçbirinde bu
olamaz. Adama bunun hesabõnõ
sorarlar. Bu türden gelen paralar
Türkiye için son derece
tehlikelidir. Bu paralar gelir,
borsada kâğõtla oynar. Sonra da 36
milyar dolar olarak bir gecede
çõkar gider.
- Sosyal demokrat bir siyasetçi
olarak çalışanlara yönelik ne gibi
mesaj vermek istersiniz?
- Fabrikada, tarlada ya da büroda
çalõşarak alõn terleriyle üretenler
bu ülkeyi var edenlerdir. Onlar
olmadan Türkiye olmaz.
Biz bütün bu yurttaşlarõmõzõn
dertlerine derman olmak istiyoruz.
Girişimciyi, sanayiciyi, yatõrõmcõyõ
teşvik ederken çalõşanlarõn
haklarõnõ da en üst düzeye
çõkarmayõ partimizin önceliği
olarak görüyoruz. Alõn teri ve
emeğe çok büyük saygõ
duyuyoruz. Alõn teri ve emeğin
mutlu olmasõnõ ve hak ettiği
rakamlarõ kazanmasõnõ istiyoruz.
Bunu sağlamak için de üretimi
arttõrmamõz lazõm. Onlara ne kadar
çok moral verirsek üç misli
enerjiyle çalõşõrlar. Ayrõca her
çalõşanõn özgürce sendikalaşma
hakkõna sahip olmasõ gerektiğine
inanõyoruz. Sendikalaşma bir
demokratik haktõr. Sendikadan
korkmamak lazõm. TDH,
sendikadan korkmamak
gerektiğini insanlarõmõza
anlatacak. Bu mantõğõ değiştirmek
istiyoruz. Sendikacõ da, işçi de,
işveren de bizim insanõmõz. Sosyal
barõşõ sağlamak zorundayõz.
- Size göre TDH’nin başarı şansı
nedir?
- TDH Ankara’ya parti kurmaya
değil, AKP’den Türkiye’nin
mührünü almaya gidiyor. Benim
biyografimde muhalefet partisi
lideri olarak yaptõklarõm
yazmayacak. Türkiye
Cumhuriyeti’nin başbakanõ olarak
verdiğim kararlar yazacak.
Genel başkanlõk koltuklarõ zaman
tüketme yeri değil hizmet üretme
yeridir.
- AKP’nin hükümet etme
anlayışını nasıl
değerlendiriyorsunuz?
- Türkiye, Ankara’daki muhalefet
ve iktidarõn günlük siyaset
anlayõşõndan bõktõ. TDH yeni bir
siyaset anlayõşõyla geliyor. TDH
milyonlarõ mutlu etmek için
yollarda. TDH’de lidere bağlõ
milletvekili olmayacak, halka
bağlõ milletvekilleri olacak.
TDH’de milletvekillerini genel
başkanlar seçmeyecek. Bir genel
başkan partisini kurup, yapõlacak
ilk genel seçimlerde partisini
iktidara taşõyamõyorsa o gün
görevi bõrakmalõdõr. Ben gücümü
hiçbir zaman bulunduğum
koltuklardan almadõm. Yaptõğõm
icraattan aldõm. Sosyal demokrat
siyasetin her kademesinde görev
alan bir arkadaşõnõz ilk defa bugün
zirveyi zorluyor. Sosyal demokrasi
ilk defa 2011’de yapõlacak
seçimlerde tek başõna iktidar
olacak.
IMF’ye kapõyõ
göstereceğiz
- Gündemde IMF’yle yeni
bir anlaşma yapılması var.
Buna nasıl bakıyorsunuz?
- Bu çok önemli. Brezilya,
Rusya gibi ülkeler IMF’yle
yeniden anlaşma
yapmõyorlar. IMF’yle uzun
vadeli anlaşma yerine
Türkiye’nin kendi
bağõmsõz, ekonomik
kalkõnma stratejisini
mutlaka oluşturmasõ
gerekiyor. Önemli olan
IMF olmadan da ekonomik
dengelerimizi
koruyabilmemizdir. Aynõ
zamanda halkõn refahõnõ
rahatlõkla arttõrabiliriz.
İşsizliği azaltan bir
kalkõnma programõnõ
mutlaka uygulamalõyõz.
- Siz reel ekonomiye
yatırım yapan yabancı
sermayeden yana
olduğunuzu söylediniz.
Sosyal demokratlar
yabancı sermayeye soğuk
bakar diye bilinir. Siz bu
konuda ne diyeceksiniz?
- Dediğiniz gibi istihdam
yaratan, teknolojik yenilik
getiren, kalkõnmaya hizmet
eden yabancõ sermaye tüm
dünyada aranõr ve kabul
görür. Sadece paradan para
kazanma amacõyla gelen
yabancõ para kõsa vadede
ekonomiye nefes aldõrsa da
uzun vadede kâğõtta kalõyor
ve hiç kimseye faydasõ
olmuyor. Borsa iniyor
çõkõyor. Bunun kime
faydasõ var?
Biz diyoruz ki: Yabancõ
sermaye gelmeli ama
üretime dönük olmalõ ve
teknolojik yatõrõm
yapmalõdõr.
- Hükümet son günlerde
yeni vergileri devreye
sokuyor. Sizin vergi
politikanız nedir?
- Adil bir vergi sistemi
kurmanõn zamanõ geldi.
Dolaylõ vergilerin payõnõ
azaltõrken doğrudan
vergilerin payõnõ da mutlaka
arttõrmamõz gerekiyor.
Vergi indirimini
çalõşanlarõn, orta tabaka
vatandaşlarõn
yararlanabileceği biçimde
yapmalõyõz ki sosyal
patlama olmasõn.
Gençlerimizin, asgari
ücretle çalõşan
vatandaşlarõmõzõn ellerine
geçen parayõ
yükseltemezsek günün
birinde sosyal patlamalar
olur. KOBİ’ler çok
önemlidir. KOBİ’lerin,
esnafõn üzerindeki vergi
yükünün kesinlikle
düşürülmesi gerekiyor.
TDH olarak KOBİ’lere
büyük bir güçle destek
vermeliyiz. Kayõt dõşõ
ekonomi hõzla kayõt altõna
alõnmalõdõr. Kayõt dõşõ
ekonomiyi yok
edemediğimiz sürece sosyal
barõşõ tam olarak
sağlayamayõz. Kayõt dõşõ
ekonomiyle ilgili ağõr
cezalar getirmeliyiz.
P
O
R
T
R
E
MUSTAFA SARIGÜL
Erzincan, 1956 doğumlu. Yüksek öğrenimi-
ni Marmara Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde
yaptõ. Üniversiteden mezun olduktan sonra Ka-
ğõthane Belediyesi, İstanbul Büyükşehir Bele-
diyesi ve İETT’de çalõştõ. Daha sonra ticaret
hayatõna atõldõ. 1974’te CHP Gençlik Kollarõ
siyaset 18. dönem milletvekili. 1999, 2004 ve
2009 yerel seçimlerinde Şişli Belediye Baş-
kanlõğõ’na seçildi. Geçtiğimiz günlerde de Türki-
ye Değişim Hareketi’ni (TDH) kurdu.
SÖYLEŞİ
LEYLA TAVŞANOĞLU
Kürtsorununubizçözeriz
- Hükümetin Kürt açılımı diye bir
söylemi var. Siz, “Kürt sorununu TDH
olarak biz çözeriz” dediniz. Bu nasıl
olacak?
- Evet, biz çözeriz. TDH’den başkasõ
Güneydoğu sorununu çözemez. Çünkü
Güneydoğu sorunu ulusal, siyaset üstü
bir sorundur. Şu anda bu sorun siyasi
partiler tarafõndan siyaset malzemesi
yapõldõ. Bunun siyaset malzemesi
yapõlmamasõ lazõm.
Siyaset Kürt yurttaşlarõmõzõn üzerinden
elini mutlaka çekmelidir. Böylesine
ulusal bir konuda oy avcõlõğõ
yapõlmamalõdõr. Kürt sorunu A ya da B
partisinin değil, bütün partilerin bir
masa etrafõnda toplanõp toplumsal
mutabakatõyla çözülmelidir. Bu 18 ay
içinde çözülmezse TDH bu sorunu
kendi iktidarõnda mutlaka çözecektir.
Çözümün anahtarõ ekonomiktir.
- Dış politikayla ilgili projeleriniz
neler?
- TDH dõş politikaya çok önem veriyor.
Biz Lozan’da aylarca, yõllarca ter döken
İsmet Paşa’nõn torunlarõyõz.
Türkiye’nin tanõtõmõna çok önem
vermeliyiz.
Türkiye dünyayla ilişkilerini yeni
baştan düzenlemelidir. Dõş dünyayla iyi
ilişkiler kuramayan bir ülkenin başarõlõ
olma şansõ yoktur. Biz Sosyalist
Enternasyonal’in en aktif üyesi
olacağõz. Sosyalist Enternasyonal’le
temaslarõmõz yoğun olarak sürüyor.
AB’yle ilişkilerimizde de AB
komiserleri istediği için değil, biz
istediğimiz için yasalarõmõzõ,
müktesebatõmõzõ düzenleyeceğiz.
İktidara geldiğimizden dört ay sonra
çõkaracağõmõz kanunlar ve demokratik
yapõlaşmayla Almanya’nõn da,
Fransa’nõn da, İngiltere’nin de önüne
geçeceğiz.
Dini inançlarõn istismar edilmesine
kesinlikle karşõyõz. Çünkü inançlar Allah’a
ulaşmanõn yoludur. İktidara ulaşmanõn yolu
olarak kullanõlmamalõdõr.
Biz Kürt sorununu kendi
iktidarõmõzda toplumsal
mutabakatla çözeceğiz. Çözümün
anahtarõ ekonomiktir.