Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ekonomi@cumhuriyet.com.tr
14 TEMMUZ 2009 SALI CUMHURİYET SAYFA
EKONOMİ 13
CMYB
C M Y B
İŞÇİNİN EVRENİNDEN
ŞÜKRAN SONER
Sıfırcılar Artıyor
soner@cumhuriyet.com.tr
ÖSS’de bu yıl sıfırı çeken öğrenci sayısı 4 bin 275
kişilik artışla 29 bin 927 öğrenciye yükselmiş. 180 so-
runun tamamını çözen aday çıkmadı. Türkçe başarı
ortalaması düşerken, adayların yüzde 55’i fen bilim-
leri testinden sıfır puan aldı. YÖK’ün barajı geçmeyi
kolaylaştıran düzenlemesine karşın barajı geçen
aday sayısı düştü... Erdoğan hükümetleri bir yıl
içinde bile çok çarpıcı gözlemlenen eğitimdeki çöküşü
nasıl açıklıyor, nasıl hesabını veriyorlar?
Erdoğan Hükümeti’nin astığı astık, kestiği kestik, üs-
telik bilim insanı kökenli Milli Eğitim Bakanı Hüseyin
Çelik’in son kabine değişikliğinde, devir teslim töre-
nindeki sözleri belleğimde... Eğitimde yapılması ge-
reken tüm reformları tamamladıklarından, sistemi “oto-
matiğe bağladıklarından” söz etmişti. Bakanlığa bağ-
lı eğitim kurumlarının içinin boşaltılması, eğitim kali-
tesinin aşağı çekilmesinde işleri otomatiğe bağla-
dıklarını mı kastetmişlerdi ki?..
Bakanlığın “eğitim” ana işlevinin sürekli aşındırılması,
yoka sayılması ile yetinilmeyip, sınav sistemi üzerin-
den sadece öğretimin öne çıkarılmış olmasına karşın,
öğrenilen kuru bilgilerin ölçülebildiği bir sınav siste-
minde sıfırı çekenlerde patlama yaşanıyor... Bakan-
lığa bağlı kurumlardan gelen öğrencilerin bu kadar ba-
şarısız duruma düştükleri bir dönem hiç yaşanmamıştı.
Benim eğitimle içli dışlı olduğum, sayfa düzenleyip,
sınav sistemi, sonuçlarını didiklediğim yıllarda, dev-
let okulları çıkışlı öğrencilerin başarıları özel okullar-
dan hep daha yüksek olurdu. (1980’ler öncesi) Paralı
özel okullar sadece yabancı dil sınav sistemi İçinde
öne çıkarlardı. Şimdi, hele de Erdoğan hükümetleri sü-
recinde devlet okulları aleyhine hızlı bir çöküşün ve-
rileri çok çıplak, o ölçekte çarpıcı...
Oysa aynı yıllar içinde sınav sistemine hazırlık ola-
rak dersaneciliğin katkı payı öylesine arttırıldı ki.. dev-
letin okullarında çocukların aylarca derslere girmeyip
dersanelere gönderildikleri, toptan raporlu sayıldık-
ları süreler katlandı. Müfredatların tamamlanması gi-
bi bir kaygı yok. Daha çocukluk çağından başlayan
sınav eksenli sistemde çocukların, ailelerin bilgi öl-
çümünde başarılı olabilme uğruna ödedikleri bedel-
ler, “onca para, zaman harcama, ruh sağlığından yi-
tirilenler..” ortada. Eğitimi yerlerde süründüren, aile-
leri, çocukları hasta eden yarış sisteminde, at yarışında
bunca başarısızlıktan sonra olup bitene nasıl baka-
cağız?
“Çocuklarımız toptancı zekâ geriliği yaşıyorlar, sa-
dece at yarışı bilgi yüklemesine karşın, bu bilgi yükü-
nün üstüne sıfırı çekiyorlar..” mı diyeceğiz? Yoksa ılım-
lı İslamcı militan kadrolaşmanın, bu ideoloji uğruna za-
ten yetersiz eğitim programlarının içeriğinin boşaltıl-
masına kafayı takmanın ötesinde, ne eğitim, ne de öğ-
retime ilişkin hiçbir kaygının öne çıkmadığı iktidar ic-
raatları mı gündemde? Bırakınız eğitimi, öğretim
kaygısı bile taşınıyor olsaydı, eğitim kurumlarının içi-
ni boşaltan, işlevini ortadan kaldıran bu kadar çok yan-
lış üstüne yanlış yapılmazdı...
Yüz binlerce öğretmen adayının işsiz bekletilmelerine
karşın, dünyada örneği görülmeyen ciddiyetsiz, hu-
kuk dışı uygulamalarla sözleşmeli, saat ücreti anlaş-
malılarla ders saatlerinin tamamlanmaya çalışıldığı bir
eğitim düzeni olur mu? Öğretmenlikle bağdaşmaya-
cak koşullarda çalıştırılanlar, en temel dersler için on
binler, yüz binlerle sayılırken, seçmeli derslerin büyük
çoğunluğu öğretmen sağlanamadığı için hiç seçile-
miyor. Varsa yoksa paralı özel ders, dersanelerde sı-
nav taktikleri ile, sınava yönelik bilgilendirme ile öğ-
renciler esir alınıyor...
Ve çocukluktan başlayarak sınav stresinde yaşa-
tılmış çocuklarımızın şu başarı tablolarına bir bakın?
Sakın ola ki “Kontenjanlar sınırlı, sınava katılan öğrenci
çok, elbette elenecekler” genellemesi yanlışına düş-
meyin. Çok doğru, sistem kontenjanlarla bağlantılı ele-
me sistemi, kazanacak sayısı baştan belli. Sistem ka-
zandırılmış bilgide olabildiğince adil sıralamayı ön-
görüyor. Kısır, çaresiz bir döngü. Ancak sözünü et-
tiğimiz sıralamaya göre kazanma, kazanmama, ba-
şarısızlık değil ki... Sözünü ettiğimiz sıfırı çekenlerdeki
patlama, doğru yanıtlanabilen soru sayısındaki düşüş,
eğitimi unutun, öğretimdeki göçüş...
Bunun da mı hesabı sorulmayacak? Bu geriye, uçu-
ruma gidişin hesabı verilmeyecek mi? Bu öylesine ona-
rılmaz bir yara, öylesine derin bir kırılma noktası ki...
Cümle kuramayan, üniversiteye gelmiş, Türkçenin en
yaşamsal kurallarını bilemeyen öğrencilerden yakın-
malar yıllardır daha çarpıcı örneklerle artar durur. Po-
zitif bilimler, matamatikte geriye gidiş sanki daha bir
çarpıcıdır. Problem çözemeyen, sorgulayamayan, bil-
mediğini öğrenmeyi bilemeyen, ezbere koşullanmış
çocuklar yakınmaları da öyle... Şimdilerde bilimsel dev-
rim, teknoloji çağında, kelimenin tam anlamı ile “tın
tın..” çocuk yetiştiren bir eğitim düzenine geçişi ger-
çekleştiren, çoğunluk iktidarının marifetlerinden söz
ediyoruz. Geleceğimiz için her boyutu ile ürkütücü...
En önemli gaz sağlayõcõlarõndan Azerbaycan sadece bakan düzeyinde katõldõ, Türkmenistan’dan temsilci gelmedi
Nabucco’ya ‘umut’ imzasõ
ANKARA (Cumhuri-
yet Bürosu) - AB ülkele-
rinin doğalgazda Rusya’ya
olan bağõmlõlõklarõnõ orta-
dan kaldõrmak için gün-
deme getirilen Nabucco
hattõnõn hükümetler arasõ
anlaşmasõ dün Ankara’da
törenle imzalandõ. Ancak
gerek tören öncesinde ge-
rek törende yapõlan açõk-
lamalar, İran konusunda
sõkõntõnõn yaşandõğõnõ gös-
terdi.
Başbakan Recep Tay-
yip Erdoğan, “İran ga-
zının da Nabucco Boru
Hattı üzerinden Avru-
pa’ya ihraç edilmesini
arzu ediyoruz” derken
Nabucco zirvesi için An-
kara’ya gelen ABD Yö-
netimi’nin Avrasya Ener-
ji Kaynaklarõ Özel Tem-
silcisi Richard Mor-
ningstar, tören öncesinde
“İran ile ilgili politikamız
çok açıktır. İran’ın ka-
tılması gereğine inanmı-
yoruz” açõklamasõnõ yap-
tõ.
Zirveye ve törene Na-
bucco’nun en önemli gaz
sağlayõcõlarõndan biri ola-
rak gösterilen Azerbay-
can’dan sadece bakan dü-
zeyinde katõlõm olmasõ ve
bir diğer önemli kaynak
ülke olan Türkmenis-
tan’dan temsilci gelme-
mesi, projenin uygulana-
bilirliğini daha başõnda
tartõşmaya açtõ. Nabucco
zirvesi ve imza töreni dün
Ankara’da yapõldõ. Anlaş-
manõn imza töreni önce-
sinde Nabucco zirvesi top-
landõ.
Sağlayıcılar yok
Zirveye, Erdoğan’õn ya-
nõ sõra Gürcistan Cum-
hurbaşkanõ Mikhail Saa-
kaşvili, Romanya Başba-
kanõ Emil Boc, Avusturya
Başbakanõ Werner Fay-
mann, Bulgaristan Baş-
bakanõ Sergei Stanishev,
Macaristan Başbakanõ
Gordon Bajnai ve Irak
Başbakanõ Nuri el Mali-
ki ile AB Komisyonu Baş-
kanõ Jose Manuel Bar-
roso katõldõ.
Zirve ve imza töreninde
ayrõca Senato Dõş İlişki-
ler Komitesi Cumhuriyet-
çi Parti Grubu Başkanõ
Senatör Richard G. Lu-
gar, AB Komisyonu Ener-
ji Komiseri Andris Pie-
balgs, Azerbaycan Sana-
yi ve Enerji Bakanõ Natık
Aliyev de hazõr bulundu.
Nabucco’nun en önemli
gaz sağlayõcõlarõndan biri
olarak gösterilen Azer-
baycan’dan sadece bakan
düzeyinde katõlõm oldu.
Türkmenistan’dan ise ka-
tõlõm olmadõ.
Törende organizasyon skandalõ
Basın bürosuna
sessiz yayın
ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - Hazar ve Ortadoğu
bölgesindeki doğalgazõn Türkiye üzerinden Avrupa’
ya taşõnmasõnõ öngören Nabucco Doğalgaz Boru Hat-
tõ Projesi’nde “dönüm noktası” olarak gösterilen hü-
kümetlerarasõ anlaşmanõn töreninde organizasyon
skandalõ yaşandõ. Zirveye ilişkin notlar şöyle:
Törenin Avrupa ve dünya kamuoyuna duyurulma-
sõ için yoğun bir çalõşma yapõlmasõna karşõn özel bir
şirket tarafõndan gerçekleştirilen basõn organizasyo-
nunda arka arkaya sorunlar çõktõ. Basõn mensuplarõ,
toplantõda açõklama yapan devlet ve hükümet baş-
kanlarõnõ zirvenin yapõldõğõ salondan değil, basõn bü-
rosundan izlemek zorunda kaldõ. Ancak, zirve salo-
nundan ses bağlantõsõ yapõlmayõnca, basõn mensup-
larõ uzun bir süre büyük boy ekranlardan sessiz gö-
rüntüleri izledi.
Bu soruna çözüm yine gazetecilerden geldi. Cep te-
lefonundan televizyon yayõnõna giren bir gazeteci sa-
yesinde, salondaki Türk basõn mensuplarõ, Başbakan
Erdoğan’õn açõklamalarõnõ duyabildiler. Organiza-
törler, Erdoğan’õn konuşmasõnõn bitimine kõsa bir sü-
re kala, basõn bürosuna ses bağlantõsõ yaptõlar. An-
cak bu kez, kendi dillerinde konuşan Gürcistan
Devlet Başkanõ Mikheil Saakaşvili ile Irak Başba-
kanõ Nuri el Maliki için bir çevirmen bulunmadõğõ
ortaya çõktõ. Yabancõ basõn mensuplarõnõn Erdoğan’õ
anlamadan dinlediği gibi Türk basõn mensuplarõ da
Saakaşvili ve El Maliki’yi sadece izlemekle yetindi.
Üst düzeyde güvenlik önlemleri dikkat çekti.Zirve
için 100’ü yabancõ yaklaşõk 330 basõn mensubu ak-
redite oldu.
Zirve ve imza töreninde ABD ve AB büyük ilgi gös-
terdi. Tören için Ankara’ya ABD Avrasya Enerji Özel
Temsilcisi Büyükelçi Richard Morningstar, Sena-
to Dõş İlişkiler Komitesi Cumhuriyetçi Parti Grubu
Başkanõ Senatör Richard G. Lugar, AB Komisyonu
Enerji Komiseri Andris Piebalgs, Almanya Federal
Ekonomi ve Teknoloji Bakanlõğõ Devlet Sekreteri Joc-
hen Homann, Avusturya Federal Ekonomi Bakanõ
Reinhold Mitterlehner, Bulgaristan Ekonomi ve
Enerji Bakanõ Petar Dimitrov, Gürcistan Enerji Ba-
kanõ Aleksandre Khetaguri, AB Dönem Başkanlõ-
ğõ Temsilcisi Mikael Eriksson, Macaristan Ulaştõr-
ma İletişim ve Enerji Bakanõ Peter Honig, Mõsõr Pet-
rol Bakanõ Amin Sameh Samir Fahmy, Romanya
Ekonomi Bakanõ Adriean Videanu, Suriye Petrol ve
Mineral Kaynaklar Bakanõ Sufian Al-Allao, Avru-
pa İmar ve Kalkõnma Bankasõ Direktör Riccardo Pu-
liti de katõlõmcõlar arasõndaydõ.
TransHazarprojesi,Moskovaengeliniaşamadõğõsürece,Türkmengazõnõn
Nabucco hattõnõ doldurmasõ olanaksõz olarak değerlendiriliyor
Anlaşma var, gaz yok
Destek anlaşmasõ 6 ay içinde
ANKARA (Cumhuriyet
Bürosu) - Nabucco projesinde
anlaşmaya taraf ülkeler ortak
bildiri yayõmladõ. Buna göre
söz konusu devletlerin 6 ay
içinde, Nabucco Uluslararasõ
Şirketi ile proje destek
anlaşmasõnõ sonuçlandõrmak
için gerekli tüm adõmlarõ atma
çabasõ göstereceği belirtildi.
Ortak bildiri, Başbakan Recep
Tayyip Erdoğan, Avusturya
Başbakanõ Werner
Faymann, Bulgaristan
Başbakanõ Sergei Stanishev,
Macaristan Başbakanõ
Gordon Bajnai, Romanya
Başbakanõ Emil Boc ile AB
Komisyonu Başkanõ Jose
Manuel Barroso tarafõndan
imzalandõ. Ortak bildiride şu
ifadelere yer verildi: “Taraf
devletler, Nabucco
Projesi’ne ilişkin
anlaşmanın imzalanmasını
takiben yürürlüğe girmesi
sürecinde, yürürlük
kazanmasını geciktirmemek
koşuluyla, Nabucco
Projesi’ne ilişkin
anlaşmanın amacı ve
hedefine engel olabilecek
davranışlardan imtina
etmek yönünde niyetlerini
teyit ederler. Her taraf
devlet, gelecek 6 ay içinde,
Nabucco Uluslararası
Şirketi ile proje destek
anlaşmasını sonuçlandırmak
için gerekli tüm adımları
atma çabası
göstereceklerdir.”
BAHADIR SELİM DİLEK
ANKARA - Avrupa ülkelerinin
Rus doğalgazõna olan bağõmlõlõğõnõ
ortadan kaldõrmak için projelendi-
rilen Nabucco’yu dolduracak do-
ğalgazda ciddi kuşkularõn olmasõ tar-
tõşma konusu olmaya devam ediyor.
Yaklaşõk altõ aydan bu yana gö-
rüşmeleri sürdürülen projeyle yõllõk
31 milyar metreküp doğalgazõn,
doğu-batõ koridorundan Avrupa’ya
ulaştõrõlmasõ öngörülüyor. Nabucco,
AB’nin, doğalgazda kaynak çeşit-
liliğini ve enerji güvenliğini arttõr-
mak için kritik bir proje olarak de-
ğerlendiriliyor. Projeyle, Hazar ve
Ortadoğu doğalgazõnõn Türkiye üze-
rinden; Bulgaristan, Romanya, Ma-
caristan ve Avusturya’ya gönde-
rilmesi amaçlanõyor. Projeyle, Tür-
kiye’nin hem enerji güvenliği açõ-
sõndan stratejik bir transit ülke du-
rumuna gelmesi, Avrupa’nõn da
yüzde 50’den fazla bağõmlõ olduğu
Rus gazõna karşõ alternatif oluştur-
masõ öngörülüyor. Ancak, Nabuc-
co’nun tek başõna AB ülkelerinin
Rusya’ya olan bağõmlõlõğõnõ ortadan
kaldõrmasõ söz konusu olamaya-
cak. Nabucco ile ilgili en önemli so-
run olarak hattõ dolduracak yeterli
doğalgazõn olmamasõ gösteriliyor.
Bu konudaki gelişmeler ve sõkõntõ-
lar şöyle:
* Ana kaynak ülkelerden olan
Türkmenistan’õn yaklaşõmõ bu ko-
nudaki soru işaretlerini arttõrõyor. Aş-
kabat yönetimi doğalgazõ, kendi sõ-
nõrõndan satmak isterken, Nabuc-
co’ya eklemlenmesi öngörülen Ha-
zar geçişli projeye Rusya karşõ çõ-
kõyor. Trans Hazar projesi Mosko-
va engelini aşamadõğõ sürece, Türk-
men gazõnõn Nabucco hattõnõ dol-
AB’den
alım
garantisi
Erdoğan’dan sonra an-
laşmaya imza atan devlet
ve hükümet başkanları
da birer konuşma yaptı.
Barroso, “AB olarak Na-
bucco Doğalgaz Boru
Hattı Projesi’ndeki do-
ğalgazı almaya talibiz ve
gaz sağlayacak ülkelere
AB alım garantisini ve-
riyoruz” derken, Avus-
turya Başbakanı Fay-
mann, bu projenin ener-
ji çeşitliliği açısından da
önemli olduğunu söyledi.
Romanya Başbakanı Boc
ise “Bu proje belli bir ki-
şi ve bölgeye karşı değil-
dir. Bölge için çok önem-
li bir projedir” diyerek
Rusya’ya mesaj verdi.
Projeyi, “önemli ve öncü
bir model” olarak nite-
lendiren Bulgaristan
Başbakanı Stanishev ise
kamu ve özel sektör iş-
birliğinin bu kadar bü-
yük ölçekte bu projede
gerçekleştiğini söyledi.
Toplantının ardından ai-
le fotoğrafı çektirildi.
GÜNÜN İÇİNDEN
Turkcell, Libya’da ihaleye girdi
Turkcell, Libya’da sabit ve mobil telekomüni-
kasyon hizmetleri sunumu için bir lisans iha-
lesine girdi. Turkcell’den yapõlan açõklamaya
göre, ihale süreci 10 Temmuz’da başladõ ve kon-
sorsiyumla teklif verilmesi muhtemel. Açõkla-
mada, “Libya pazarõ, Kuzey Afrika pazarõna gir-
memiz açõsõndan büyük bir potansiyel oluştu-
ruyor” denildi.
Tat, Japonya’ya ihracat yapacak
Tat konserve, Japon Sumitomo Corporation şir-
ketinden 11.8 milyon dolarlõk sipariş aldõ. Şir-
ketten yapõlan açõklamaya göre, söz konusu si-
pariş 2009 yõlõ Ağustos-Eylül aylarõnda üreti-
lecek olan salça, doğranmõş domates ve ro pü-
re mamüllerinin ihracatõna ilişkin olacak.
TEKEL’in son tuzlaları da satılıyor
Özelleştirme İdaresi Başkanlõğõ (ÖİB), TE-
KEL Çamaltõ ve Ayvalõk tuzlalarõnõn ayrõ ayrõ
özelleştirilmesi için ihale açtõ. Her iki tuzlanõn
ihale kapsamõnda satõlmasõ halinde, TEKEL, tuz
işinden tamamen çõkmõş olacak. “İşletme hak-
kõnõn devri” ve “satõş” yöntemi ile yapõlacak
özelleştirme ihalesinde teklifler, 4 Aralõk’a
kadar alõnacak. Özelleştirmelerin ise bu yõlõn
sonunda bitirilmesi öngörülüyor.
Başbakan Erdoğan Rus doğalgazõna bağõmlõlõğõ
ortadan kaldõrmayõ öngören projeye Rusya’yõ
davet etti. Erdoğan, ayrõca “İran gazõnõn da Nabucco Boru Hattõ üzerinden
Avrupa’ya ihraç edilmesini arzu ediyoruz” derken zirve için Ankara’ya gelen ABD
temsilcisi, “İran’õn katõlmasõ gereğine inanmõyoruz” diye karşõ çõktõ.
ABD’nin İran sıkıntısı 11 milyar dolarlõk, yõllõk 31 milyar
metreküp kapasiteye sahip projenin en
önemli sorunu, hattõ dolduracak yeterli doğalgazõn henüz bulunmamõş olmasõ.
Tedarikçi ülkelere ilişkin belirsizlikler, hattõn inşasõnõn başlangõcõnõ 2011’e ve
projenin ilk aşamasõnõ 2014’e sarkõtmõş durumda. Irak, şimdilik gaz vermeyecek.
Tedarikçi ülkeler belirsiz
Zirvede kaynak ülkelerin
projeye gaz sağlamasõ konusu
ve bu çerçevede hayata
geçirilmesi öngörülen projeler ele alõndõ. Zirvenin
sona ermesinden sonra Nabucco hükümetler arasõ
anlaşmasõ Türkiye, Bulgaristan, Romanya,
Macaristan ve Avusturya başbakanlarõ ile AB
Komisyonu Başkanõ Jose Manuel Barroso
tarafõndan imzalandõ. Anlaşmaya Başbakan
Erdoğan, Avusturya Başbakanõ Werner
Faymann, Bulgaristan Başbakanõ Sergei
Stanishev, Macaristan Başbakanõ Gordon Bajnai,
Romanya Başbakanõ Emil Boc imza koydu.
Anlaşmanõn yanõ sõra Barroso ve 5 ülkenin
başbakanõ ayrõca ortak bildiriye de imza koydu.
Törende konuşan Erdoğan, projeye Rusya ve
İran’õn da katõlabileceğini söyledi. Projenin bir
rüya olmadõğõnõ belirten
Erdoğan, “Olumsuz
yorumları boşa çıkaracak
bir başarı hikâyesi olacak” dedi. Konuşmasõnda
projenin süreciyle ilgili bilgiler veren Erdoğan,
özetle şunlarõ söyledi: “Nabucco Projesi’nin
hayata geçirilmesinin diğer projelere de hız
kazandıracağına inanıyorum. Şartlar
elverdiğinde İran gazının da Nabucco Boru
Hattı üzerinden Avrupa’ya ihraç edilmesini
arzu ediyoruz. Aynı şekilde Rus gazının da bir
gün Nabucco vasıtasıyla Avrupa piyasalarına
sunulmasının mümkün olacağına inanıyoruz.
Esasen Katar’ın da ülkemizde tesis edilecek bir
sıvılaştırılmış doğalgaz terminali vasıtasıyla
Nabucco Projesi’nde ciddi bir rol üstlenebilmesi
mümkündür.”
Tören öncesi zirve
Türkmenistan’õn
yaklaşõmõ, soru
işaretlerini arttõrõyor.
Aşkabat yönetimi
doğalgazõ, kendi
sõnõrõndan satmak
isterken,
Nabucco’ya
eklemlenmesi
öngörülen Hazar
geçişli projeye
Rusya karşõ çõkõyor.
durmasõ olanaksõz gibi görünüyor.
* İkinci kaynak ülke olan Azer-
baycan’õn da kõsa süre önce Rusya
ile doğalgaz alõm anlaşmasõ yapmasõ
ve Şahdeniz Projesi’nin ikinci aya-
ğõnõn henüz tamamlanamamõş ol-
masõ, bu ülkenin Nabucco’ya ver-
meyi taahhüt ettiği gazõ da tehlike-
ye atõyor. Azerbaycan’õn, yõllõk üret-
tiği toplam 14.7 milyar metreküp do-
ğalgaz, Nabucco’nun yarõsõnõ bile
dolduramõyor.
* En büyük rezerv sahiplerinden
İran’õn da projeye katõlmasõnõ ABD
istemiyor. ABD onay verse bile, bu
ülkedeki doğalgazõn çõkarõlõp Na-
bucco’ya eklemlenmesi için ciddi
bir yatõrõm yapõlmasõ gerekiyor. Bu
yatõrõmõn aynõ zamanda İran do-
ğalgazõnõn sülfürden arõndõrõlmasõ
için de yapõlmasõ büyük önem taşõ-
yor. Washington yönetimi karşõ
çõktõğõ için Batõlõ ülkeler, İran’õn do-
ğalgaz altyapõsõna yatõrõm yapamõ-
yor. Tahran yönetiminin, Rusya gi-
bi enerji kaynaklarõnõ diplomatik bir
enstürman olarak kullanma eğili-
minin de bulunmasõ, Nabucco için
bir başka sõkõntõ noktasõ oluşturuyor.
* Son dönemde gündeme gelen
Irak seçeneği ise gerek bu ülkenin
genel güvenlik koşullarõ gerek iç si-
yasal dengeleri gerekse yatõrõm
eksikliğinden ötürü çok gerçekçi
görünmüyor. Bunlarõn yanõ sõra,
Irak yönetimi çõkarõlacak doğal-
gazõn önce iç tüketimde kullanõl-
masõnõ istiyor. Bir başka sorun da,
doğalgaz kaynaklarõnõn önemli bir
bölümünün Kürt bölgesinde bu-
lunmasõ, hattõn da Kürtlerin dene-
timi altõndaki bölgeden geçmesi
olarak gösteriliyor. Bağdat yöneti-
mi ile Iraklõ Kürtler arasõnda olasõ
bir anlaşmazlõk öncelikle doğalgaz
ve petrol hatlarõnõn hedef alõnma-
sõ olasõlõğõnõ getirecek.