Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CMYB
C M Y B
19 HAZİRAN 2009 CUMA CUMHURİYET SAYFA
DİZİ 9
2
002’de siyasetteki gerilim sanki yarõşõ-
yormuş gibi devletin öteki kurumlarõnda da
dikkati çekiyordu.
Ankara’da son 10 yõldõr Genelkurmay baş-
kanlarõnõn değişimi hep farklõ tartõşmalarõ be-
raberinde getirdi. Son üç değişim kamuoyu
önünde deprem yaratmadan sonuçlanmõşsa bun-
da dönemin Cumhurbaşkanõ Ahmet Necdet Se-
zer’in ve onun yerleştirdiği hukukun büyük pa-
yõ var. Konunun bu yanõna ister istemez yeri gel-
dikçe değineceğiz.
2002 yazõ... Temmuz’un 18’i... Önce Genel-
kurmay Başkanõ Orgeneral Hüseyin Kıvrı-
koğlu haftalõk olağan görüşme için Çankaya Köş-
kü’ne çõktõ. Ancak görüşmenin ardõndan
Köşk’ten ayrõlmadõ. Ardõndan da Başbakan
Bülent Ecevit Köşk’e geldi. Zirve başladõ.
Konu; Org. Kõvrõkoğlu’nun Genelkurmay
Başkanlõğõ’nõn uzatõlmasõ...
Nasõl yapõlacaktõ?
Kararname ile...
Sezer, olmaz dedi.
İkna etmeye çalõştõlar. Sezer’i biraz tanõyor-
larsa hiç denememeleri gerekirdi. Denediler,
beklenildiği gibi, olmadõ.
Sezer, böyle bir uzatmanõn ancak yasayla ya-
põlabileceğini düşünüyordu. Sezer’e hukuk sõ-
nõrlarõ dõşõnda bir şey yaptõrmak zaten olanak-
sõzdõ.
ÖZKÖK HEP SUSMAYI YEĞLEDİ
Dönemin Kara Kuvvetleri Komutanõ Orgeneral
Hilmi Özkök bütün bu süreci sessiz izledi. Sa-
dece 2002 yazõnda değil, Kara Kuvvetleri Ko-
mutanlõğõ makamõnda oturduğu sürece hep sus-
mayõ yeğledi. Özellikle Çankaya Köşkü’ndeki
resepsiyonlarda karşõlaştõğõmõzda, ne zaman
soru sorsam, hemen Org. Kõvrõkoğlu’nu göste-
rir, “Komutan orada” derdi.
2001 yõlõ 29 Ekimi’ydi. Köşkteki resepsiyo-
na katõlan komutanlar “bugün konuşmayaca-
ğız” dediler. Org. Kõvrõkoğlu meslektaşlarõmõ-
zõn güncel konulara ilişkin sorularõnõn tümüne
aynõ karşõlõğõ verdi:
“Bugün konuşmayacağım.”
Org. Özkök de yine aynõ yanõtõ verdi: “Ko-
mutan orada...”
Resepsiyonun sonuna doğru, yanõlmõyorsam
Irak’la ilgili bir durum söz konusu olunca Org.
Kõvrõkoğlu, konuşmadan yapamadõ. Beni gö-
zucuyla süzen Org. Özkök kulağõma fõsõldadõ:
“Göle ördek yatağından girdiniz.”
Devir teslim töreni yapõldõ. Org. Özkök artõk
Genelkurmay Başkanõ’ydõ. Görevi devreden
Kõvrõkoğlu’nun Özkök’e yönelik şu tümcesi il-
ginçti:
“Sizi dikkatle izleyeceğiz.”
Org. Özkök fazla konuşmama tavrõnõ Genel-
kurmay Başkanlõğõ döneminde de sürdürdü.
Kendisine bunun nedenini sorduğumuzda şu kar-
şõlõğõ vermişti: “Günde gelen soğan gibi, yılda
gelen sultan gibi karşılanır.”
Org. Özkök’ün gerçek anlamda gazetecilerle
“tanışması” 30 Ağustos 2002’de Gazi Ordu-
evi’nde verilen Zafer Bayramõ resepsiyonunda
oldu. Org. Özkök ağõr misafirleri uğurladõktan
sonra gazetecilerle kendi standartlarõna göre uzun
süre sohbet etti.
ARCAYÜREK: HER ŞEY AYNEN
DEVAM ETMEYECEK
Org. Özkök’ün Karadayõ ve Kõvrõkoğlu’nun
ardõndan daha farklõ bir duruşu olduğu hemen se-
ziliyordu. Resepsiyona birlikte gittiğimiz Cüneyt
Abi (Arcayürek) çõkõşta şunu söyledi: “Deği-
şik bir durum, bakalım... Ama benim gör-
düğüm, her şey aynen devam etmeyecek.”
Cüneyt Abi, böylesi durumlarda ilk gözle-
minde yanõlmaz... Ecevit’in rahatsõzlõğõyla ilgili
ilk yazõyõ yazan da o olmuştu. Ecevit ayaklarõ-
nõ hafif sürterek yürümeye başlamõştõ. Hareketleri
yavaşlamõştõ.
İlk ne zaman?
1999 yõlõ ilkbaharõnda...
Baykal’õn Aralõk 1998’de Yõlmaz hükümeti-
ni düşürmesinin ardõndan Ecevit’in başbakan-
lõğõnda seçim hükümeti kurulmuştu. Öcalan’õn
15 Şubat 1999’da Türkiye’ye getirilmesinin
Ecevit’in şansõnõ arttõrdõğõ yorumlarõ öne çõkmõştõ.
DSP’liler de bunu hissedip yaşarken tek endi-
şeleri vardõ.
Ecevit’in sağlõğõ.
Işõklar içinde yatsõn Ahmet Piriştina o gün-
leri anlatõrken şöyle demişti:
“Balbayım, o kadar endişe ediyorduk ki,
nezle olması bile oylarımızı düşürebilirdi.”
İşte böyle bir ortamda Cüneyt Abi herkesin gö-
zü önünde seyreden Ecevit’in hareketlerindeki
yavaşlamayõ kaleme almõş, sormuştu: “Dünya-
nın her ülkesinde başbakanların, başbakan
adaylarının sağlığı merak edilir. Bu, top-
lumdan saklanmaz. Ecevit’in sağlığında bir
sorun mu var? Varsa bu açıklanmalı.”
Cüneyt Abi’nin bu yazõsõnõn çõktõğõ gün bir
grup gazeteci Ecevit’le Antalya mitingine git-
tik. Ecevit VIP salonunda önce benim yanõma
geldi. Sert bir ifadeyle şöyle dedi:
“Bir dahaki geziye doktor Cüneyt Arca-
yürek’i de çağıralım.”
Ecevit, Antalya mitinginde konuya değin-
meden geçemedi. Otobüsün üzerinden halka
şöyle seslendi: “Benim sağlığımda sorun
var, diyorlar. Bunu diyenler bin yıl yaşasın!”
Cüneyt Abi’ye 30 Ağustos akşamõ 22.00 sõ-
ralarõnda Gazi Orduevi’ndeki resepsiyondan eve
giderken, Org. Özkök’le ilgili ilk gözlemleri-
ni söyledikten sonra yukarõdaki anõyõ anõmsat-
tõm. Bastõ kahkahayõ... Sonra ciddileşti, “Ama
kabul et, yanılmadım. Ecevit’in sağlığı or-
tada” dedi. Arkasõnõ da şöyle getirdi:
“Her yaşın, her sağlık sorununun bir ger-
çeği var. Halbuki Ecevit, aylar önce sağlığı
bozulmadan yeni bir düzen tutsa, görevi gü-
vendiği birine devretse, Türkiye bu karga-
şanın içine düşmezdi.”
İKİ AY SONRA ABD GEZİSİNE ÇIKTI
Özkök’e dönersek... Koltuğuna oturdu. 2 ay
sonra Kasõm 2002 başõnda önemli bir progra-
mõ vardõ: 6 günlük bir ABD gezisi.
Bu gezinin önemi şuradaydõ:
Bir önceki Genelkurmay Başkanõ Org. Kõv-
rõkoğlu 4 yõllõk görev süresince hiç ABD’ye git-
memişti. ABD açõsõndan Kõvrõkoğlu’nun öz-
geçmişindeki en önemli tümce buydu.
Genelkurmay’daki görev değişimi biraz ge-
rilimli de olsa bitmiş, Özkök dönemi başlamõştõ.
B
u dizide sanõrõm en çok “gerilim” sözcü-
ğü kullanõlacak ama, 3 Kasõm 2002 se-
çimlerine giderken bir başka tartõşma
alanõ da hukuktu...
Yargõtay Onursal Cumhuriyet Başsavcõsõ Sa-
bih Kanadoğlu 2007’deki Cumhurbaşkanlõğõ
seçiminde “367 şart” savõnõ ortaya atõnca çok
tartõşõlmõştõ. AKP’liler “bu da nereden çıktı,
bize gelince böyle oluyor” derken Kanadoğlu
“bence öyle” deyip õsrar ediyordu:
“Kararı yüksek yargı versin!”
Kanadoğlu haklõ çõktõ...
Aslõnda Kanadoğlu hukuk õsrarõnõ asõl görevi
başõndayken yapmõştõ.
Türkiye 3 Kasõm 2002 seçimlerine hazõrlanõr-
ken son 2 ayda Kanadoğlu ortaya 3 iddia attõ.
1- AKP Genel Başkanõ Recep Tayyip Erdo-
ğan TCY’nin 312. maddesinden yargõlandõğõ
için bu unvanõ kullanamaz.
2- DEHAP örgütlenmediği illerde örgütlen-
miş gibi gösterilmiştir. Bu evrakta sahteciliktir,
seçime katõlamaz.
3- Yeniden Doğuş Partisi’ni (YDP) Genç
Parti’ye dönüştürme süreci hukuk dõşõdõr.
Bunlarõn üçü de Yüksek Seçim Kurulu tara-
fõndan dikkate alõnmadõ ve 3 Kasõm seçimleri
yapõldõ.
Kanadoğlu AKP için de seçime 10 gün kala
yukarõdaki nedenle kapatma davasõ açtõ. Ana-
yasa Mahkemesi savunma için AKP’ye seçim
sonrasõna gün verdi.
2002 sonbaharõnõn görünümü şuydu:
Seçim kararõ gerilimli alõnmõştõ...
Genelkurmay Başkanõ değişimi gerilimli ol-
muştu.
Yargõtay Cumhuriyet Başsavcõsõ seçimde 3
önemli hukuksuzluk iddia etmişti.
Sonbahar sonunda ise oyu alan, sandõğõ geç-
mişti.
Kanadoğlu 3 Kasõm hukuksuzluklarõnõ “Ala-
turka Demokrasi” kitabõnda topladõ.
Ayrõntõlarõnõ merak edenler burada bulabilir.
T
ürk Silahlõ Kuvvetleri’nin ata-
ma ve terfilerinin belirlendiği
Yüksek Askeri Şûrasõ (YAŞ),
ağustos aylarõnõn ilk haftasõnda ger-
çekleştiriliyor. Dönemin Genelkurmay
Başkanõ Orgeneral Hüseyin Kıvrı-
koğlu 2002 yõlõnõn Ağustos ayõnda
görev süresini tamamlayarak emekliye
ayrõldõ. Ancak, dönemin Başbakanõ
Bülent Ecevit’in, Kõvrõkoğlu’nun gö-
rev süresini bir yõl uzatarak TSK komuta
kademesinin yeniden şekillemesine
müdahale etmek istediği konusu gün-
deme geldi. Konunun yaşayan tarafla-
rõ emekli Orgeneral Hüseyin Kõvrõ-
koğlu ve eski Başbakan Mesut Yılmaz
daha sonra yaptõklarõ açõklamalarda o
günleri anlattõlar. Kõvrõkoğlu, 11 Mart
2008 tarihinde Hürriyet gazetesinde
yayõmlanan, Şükrü Küçükşahin’e
yaptõğõ açõklamalarõnda, görev süresi-
nin uzatõlmasõnõ kendisinin değil dö-
nemin Başbakanõ Bülent Ecevit’in is-
tediğini dile getirdi.
‘UZATMAYI KABUL ETMEM’
Kõvrõkoğlu’nun
anlatõmõyla sürecin
gelişimi şöyle oldu:
“15 Temmuz
2002 günü, pazar-
tesiydi, beni ara-
dılar. Sayın Baş-
bakan rahmetli
Bülent Ecevit’in
görüşmek istedi-
ğini söylediler. Ne
zaman ve nerede
olduğunu sordu-
lar. Ben de ‘Sayõn
Başbakan’a uygun
saatte olur’ dedim.
Saat 18.00 için
Başbakanlık Ko-
nutu’nu söyledi-
ler. Saatinde gitti-
ğimde Sayın Baş-
bakan beni kapı-
da karşıladı; içeri
girdiğimde ise Sayın Şükrü Sina Gü-
rel vardı. Kendisi Başbakan Yar-
dımcısı ve Dışişleri Bakanı olarak ka-
bineye yeni girmişti. Çay içtik. Son-
ra rahmetli Başbakan konuşmaya
başladı. 5 yıldır birlikte çalıştığımı-
zı vurguladı. Çevredeki gelişmeler,
Kıbrıs konusu falan... Sonra görev sü-
remin uzatılmasını önerdi. Bu teva-
zuya teşekkür edip şunları dedim:
Ben bunu kabul etmem. Bunu asker
kamuoyu hoş karşılamaz. Ben yasa-
da belirtilen 67 yaş sınırını da 4 yıl-
lık görev süresini de dolduruyorum.
Sürenin uzaması için kanun çıkma-
sı gerekir. Hükümetinizin Meclis’te-
ki sandalye sayısı ise şu anda 259 (Salt
çoğunluğun altında). Genelkurmay
Başkanlığı gibi üst düzey bir maka-
ma ait bir konunun, milletvekilleri-
nin, siyasilerin elinde pingpong topu
gibi oynanmasına müsaade etmem.
Kendileri ısrar edince konuyu uzat-
mamak için perşembe günü Sayın
Cumhurbaşkanı ile haftalık görüş-
melerimiz olacağını belirtip, ‘Konu-
yu orada da birlikte konuşalõm’ dedim.
Sayın Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet
Sezer’e çıktım. Kendisine, birazdan
Sayın Başbakan’ın geleceğini, be-
nim görev süremin uzatılmasını öne-
receğini, benim buna karşı çıktığımı,
bunun asker kamuoyunda hoş kar-
şılanmayacağını söyledim. Sayın Baş-
bakan’a söylediklerimi, aynen tek-
rarladım; pingpong topu, yaş falan.
Bir saat sonra rahmetli Ecevit gel-
di ve konuyu açtı. Yine aynı şeyleri
söyledim. Ama onlara sonra dedim
ki, ‘Ama ben size yeni bir Genelkurmay
Başkanõ öneriyorum’. Yeni bir Kara
Kuvvetleri Komutanı (Kıvrıkoğlu, o
günün Jandarma Genel Komutanı
Org. Aytaç Yalman’ı ima ediyor)
atanacak. Bunları 18 Temmuz’da
konuşuyoruz. Yeni komutan 30
Ağustos’ta göreve başlayacak. Bu
arada siz Genelkurmay Başkanlı-
ğı’na atama yapmazsınız, yeni kuv-
vet komutanı da 30 Ağustos’ta gör-
evi aldıktan sonra eylül ayının ilk haf-
tasında onu Genelkurmay Başkanı
atarsınız. Yeni komutanın kim ola-
cağını söyleme-
dim.
Bakın bir nokta
daha var. 1 Ağus-
tos Perşembe gü-
nü Başbakan
Yardımcısı Sayın
Devlet Bahçeli ve
Milli Savunma
Bakanı Sayın Sa-
bahattin Çakma-
koğlu ile de Milli
Savunma Bakan-
lığı’nda akşam sa-
at 18.00’de gör-
üştük. Bahçeli de
görev süremin
uzatılmasının ya-
rarlı olacağını
söyledi. Sayın
Şükrü Sina Gü-
rel bana 1 kez gel-
di. O da süre
uzatmak için ka-
nun çıkarmak gerektiğini, bunu çı-
karamayacaklarını söyledi. Ben de o
zaman, ‘Zaten ben bunu size söyledim’
dedim. Ve ben şunu düşündüm: Eğer
benim bilgim dışında uzatma yapsa-
lardı bile istifa edecektim.”
‘ÖZKÖK’Ü İSTEMEDİM’
Yine Şükrü Küçükşahin’in köşesin-
de yer alan açõklamalarõnda Kõvrõkoğ-
lu, kendisinden sonra Genelkurmay
Başkanõ olan “emekli Orgeneral Hil-
mi Özkök’ü istemediği” konusunda da
şunlarõ söyledi: “Doğrudur, Hilmi
Özkök’ü istemiyordum. Şimdi yazı-
nızda var; ‘Madem gençliğinden be-
ri tanõyordun; o zaman niye Kara Kuv-
vetleri Komutanõ yaptõn, kuşkusuna ne-
den oldu’, demişsiniz. Doğrudur;
ama unutmayın yüzbaşı iken ayrı,
farklı tutum gösterirsin, yetkili ko-
mutan olunca farklı. Ben 2 yıl ken-
disini komutan olarak izledim. Bu-
nun sonucunda da irtica ile müca-
deleyi daha iyi yapacak birinin gel-
mesini istedim.”
KANADOĞLU ÖNCE HUKUK DEYİNCE...
ESKİ GENELKURMAY BAŞKANI KIVRIKOĞLU
‘Görev süremin
uzatõlmasõnõ
Ecevit istedi’
Kõvrõkoğlu’nun görev süresinin uzatõlmasõ konusunun taraflarõndan
biri olan eski Başbakan Yardõmcõsõ ve ANAP Genel Başkanõ Mesut
Yılmaz, Vatan gazetesinden Aydın Ayaydın’õn sorularõnõ yanõtlamõştõ.
12 Mart 2008 tarihinde yayõmlanan habere göre Yõlmaz şunlarõ söy-
lemişti: “Başbakan Ecevit, Kıvrıkoğlu’nun görev süresini uzatmak
istiyordu. Bunu Kıvrıkoğlu’na da söylemiş. Paşa yanıt olarak, ‘Bah-
çeli ve Milli Savunma Bakanõ Sabahattin Çakmakoğlu ile bu konuyu
görüştüm sõcak bakõyorlar. Ancak Hükümet ortağõnõz Mesut Yõlmaz’a
bunu kabul ettiremezsiniz, onun için bu iş olmaz’ demiş. Ecevit bir-
kaç kez beni ikna etmeye çalıştı. Fakat taviz vermedim. Bunun üze-
rine Kıvrıkoğlu, Hilmi Özkök’ün Genelkurmay Başkanı olmaması
için Kara Kuvvetleri Komutanlığı’ndan emekli edilmesini ve yerine
Jandarma Genel Komutanı Aytaç Yalman’ın getirilmesini, Başba-
kan Ecevit’ten talep etti. Bu hamleyle Özkök yerine Yalman Genel-
kurmay Başkanı olacaktı. Başbakan Ecevit bunun için çok çaba
sarfetti. Ancak, bu konuda Anavatan Partisi olarak kesinlikle taviz
vermedik. Diğer ortağımız MHP de bu konuda çok fazla istekli de-
ğildi. Bu nedenle Kıvrıkoğlu’nun talebi hayata geçirilmedi.”
M E S U T Y I L M A Z : K A R Ş I Ç I K T I M
YARIN: ERDOĞAN SEÇİM ÖNCESİ TEBRİKLERİ KABUL EDİYORDU. 3 KASIM 2002: SANDIK TASFİYESİ
Gerilimli günlerin ardından Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hüseyin Kıvrıkoğlu görevini Orgeneral Hilmi Özkök’e devretti.
Genelkurmay Başkanõ Org. Kõvrõkoğlu’nun görev süresinin kararnameyle uzatõlmasõna Cumhurbaşkanõ Sezer karşõ çõktõ
Özkök’ün ‘gerilimli’ gelişi
Ecevit, Kıvrıkoğ-
lu ile konuşuyor.