Katalog

Türkiye pek çok alanda ol- duğu gibi çalõşma yaşamõnda da uluslararasõ kriterlere uy- muyor. Üye olduğu kuruluş- larõn koşullarõnõ yerine getirmi- yor. Çalõşma yaşamõnda Uluslar- arasõ Çalõşma Örgütü’nün (ILO) sözleşmelerine aykõrõ yasalara sa- hip. Bu durum, yõllardõr başta DİSK olmak üzere pek çok sendi- ka ve konfederasyon tarafõndan dile getiriliyor. ILO uyarõyor, kõ- nõyor olmadõ kara listeye alõyor ama değişen bir şey yok. Şimdi Türkiye bir kez daha ILO’nun gündeminde. ILO’nun, 98. Uluslararasõ Çalõşma Konfe- ransõ 3-19 Haziran 2009 tarihleri arasõnda İsviçre’nin Cenevre ken- tinde gerçekleşecek. DİSK Başkanõ Süleyman Çele- bi konuya ilişkin verdiği bilgide özetle diyor ki, 98. Uluslararasõ Ça- lõşma Konferansõ öncesinde, ILO sözleşmeleri ve Türkiye’nin uyu- muna ilişkin değerlendirmelerimi- zi ILO ve ITUC’a ilettik. DİSK, 2009 ILO Konferansõ’na, DİSK Genel Başkanõ Süleyman Çelebi, DİSK Yönetim Kurulu Üye- si Mu- zaffer Subaşı Genel-İş Genel Baş- kanõ Erol Ekici, DİSK/Tekstil Genel Başkanõ Rıdvan Bu- dak, DİSK Uluslar- arasõ İlişkiler Uzma- nõ Kıvanç Elia- ç ı k ’ t a n oluşan bir heyet ile konferansa k a t õ l a c a k . Türk-İş Başkanõ Mustafa Kumlu da ülkede işveren güdümlü veya bölgesel ya da etnik farklõlõklara da- yanan ve birbirleri ile rekabet eden sendikalar yaratõlmasõna karşõ çõk- tõklarõnõ dile getirerek, “Ayrıca bu yıl Uluslararası Çalışma Kon- feransı bünyesinde Küresel İş Zirvesi yapılacak. İşsizlik ora- nındaki artışı önlemek için ge- rekli olan istihdam politikaları bir an önce uygulamaya konul- mazsa, ILO’nun 122 Sayılı İs- tihdam Politikası Sözleşmesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle önümüz- deki dönemde Türkiye tartışıl- maya başlanacaktır” dedi. atv ile Sabah gazete ve dergi gruplarõnõn bağlõ olduğu Turku- vaz işyerlerinde devam eden gre- ve sadece atv çalõşanlarõnõn ka- tõlabileceği iddiasõyla işveren ta- rafõndan açõlan dava reddedildi. İstanbul 8. İş Mahkemesi’nde görülen davanõn dördüncü du- ruşmasõna katõlan Türkiye Ga- zeteciler Sendikasõ vekilleri avu- kat Güven Ergin ve avukat Me- liha Selvi, davanõn reddedilme- si gerektiği yönündeki görüşlerini tekrarladõ. Ergin, “Bir işyerinde çalışan tüm işçiler adına sen- dika grev kararı almış idi. Bu işyerinde çalışan tüm işçiler bu greve katılabilir. İşçiler ara- sında bu şirket elemanı veya şu şirket elemanı olarak ayırım yapılamaz. Esasında da bura- da tek bir şirket vardır. Bu ne- denle davanın reddini istiyo- ruz” dedi. Taraf beyanlarõnõn tamamlan- masõndan sonra mahkeme, Tur- kuvaz işvereninin talebinin red- dedilmesine karar verdi. Bu kararla TGS’nin Turkuvaz işletmesinin İstanbul’daki iki, Ankara’daki bir işyerinde 13 Şubat’tan bu yana uyguladõğõ ya- sal greve sadece atv televizyonu eski çalõşanlarõnõn katõlabilece- ği yönündeki işveren iddiasõ mahkeme tarafõndan reddedilmiş oldu. CMYB C M Y B 28 MAYIS 2009 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA EMEK [email protected] SAĞLIKÇI TAZMİNATINI SAVUNDU Türkiye Sağlõk İşçileri Sendikasõ Genel Başkanõ Mustafa Başoğlu, “İşçinin kõdem tazminatõna göz dik- menin, ölünün kefeninini çalmaya benzeyeceğini” ileri sürdü.“Sendikalarõn taşeron uygulamalarõyla içten içe kemirildiğini” ifade eden Başoğlu, işçi iş- veren birlikteliğinin bu sorunlara da çözüm bulmasõ gerektiğini belirtti. Başoğlu, “TOBB Başkanõ Rifat Hisarcõklõoğlu’nun öncülük ve başkanlõk ettiği sivil toplum örgütleri toplantõlarõnda çalõşma hayatõnõn diğer sorunlarõnõ da tartõşabilmelidir. İşçinin eme- ğinin karşõlõğõ verilmesi konusunda da, işverenler üzerine düşen görevi yapmalõ ve işçi sendikalarõ da emeğin hakkõnõ işverenlere karşõ demokratik ortamda daha düzgün biçimde korumalõdõrlar” dedi. TÜRK HARB-İŞ’TEN PROTESTO Türk Harb-İş üyesi işçiler, toplu iş sözleşmesi görüşmelerinin uyuşmazlõkla sonuçlanmasõ ne- deniyle protesto eylemi düzenledi. Abdi İpekçi Par- kõ’nda toplanan kalabalõk grup, ellerinde pankart, döviz, flama ve Türk bayraklarõyla, “Ekmek yok- sa barõş da yok”, “Asker değil işçiyiz, alanlarda güçlüyüz” sloganlarõ attõ. Türk Harb-İş Genel Baş- kanõ Ahmet Kalfa, Milli Savunma Bakanlõğõ ve İçiş- leri Bakanlõğõ işyerlerinde çalõşan yaklaşõk 24 bin işçi adõna sürdürülen toplu iş sözleşmesi görüş- melerinin 24 Şubat’ta başladõğõnõ hatõrlatarak, gös- terdikleri tüm anlayõş ve çabalara rağmen işve- ren temsilcilerinin sorunlarõn çözülmesine yöne- lik önerileri kabul etmediğini belirtti. GÖRÜŞ ATİLLA ÖZSEVER (*) Sabah Grevine Sahip Çıkılmalı Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın (TGS) Turkuvaz Medya Grubu’na bağlı Sabah, atv ve dergi grupla- rında 13 Şubat 2009 tarihinde başlattığı grev, 23 Ma- yıs’ta 100. gününü doldurdu. Grevin 100. günü ne- deniyle 23 Mayıs günü Sabah ve atv’nin bulundu- ğu Balmumcu tesislerinde oturma eylemi yapıldı. “Yüzsüzlere 100”, “Sabah okumuyoruz, atv sey- retmiyoruz”, “Çalık elini sendikamdan çek”, “atv’de, Sabah’ta sendika kazanacak” şeklinde pankartların taşındığı ve sloganların atıldığı oturma eylemine çe- şitli sendika ve demokratik kuruluş yöneticileri de des- tek verdi. TGS Genel Başkanı Ercan İpekçi, basın sektö- ründe 29 yıl sonra ilk kez bir grevin yaşandığına dik- kat çekti. Hava-İş Genel Başkanı Atilay Ayçin de gre- vin önemine değinerek “Şu anda Türk-İş, kamuda 320 bin kişi adına toplusözleşme görüşmelerini yürütü- yor. Bu görüşmelerde önemli bir şart da basındaki bu grevin başarı ile bitirilmesi olmalı. 320 bin kişi ağır- lığını koyarak hükümeti zorlamalıdır” diye konuştu. Grevin başından beri Türk-İş’in İstanbul’daki sen- dikalarını grevin desteklenmesi için seferber eden Türk-İş 1. Bölge Başkanı Faruk Büyükkucak da kö- şe yazarlarına seslenerek “Demokrasi diyorsunuz, 100 gündür neredesiniz, büyük medyanın kalemşorları bu grevden niye hiç söz etmiyorsunuz” diye sordu. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’ndan (TMSF) AKP’ye yakınlığı ile bilinen Çalık Grubu’na satılan Sa- bah ve atv’de, sendikal örgütlenme TMSF döneminde başlamıştı. 770 kişinin 400’ünden fazlası sendikalı ol- du ancak işyeri Çalık Grubu’na geçtikten sonra bas- kılar başladı, sendikalaşmaya öncülük edenler işten çıkarıldı, çalışanlar sendikadan istifaya zorlandı, 212 sayılı Basın İş Kanunu kapsamında kadrolu ya- pılma bir “rüşvet” olarak sunuldu, toplu uyuşmazlık sürecinde sendikanın taleplerini etkisizleştirmek amacıyla geçen bayramda yarım maaş ikramiye ve- rildi, sonuçta ekonomik kriz ve işsizlik tehdidi ile bir- likte greve çıkıldığında işyerindeki TGS üyesi 40 do- layına düştü. Grevi sürdüren 10 kişi işten çıkarıldı. Halen Sabah ve atv’de üretim sürüyor ancak 10 yü- rekli insan da greve devam ediyor. TGS’li olmanın, ekonomik kazanımlarının yanı sı- ra istifa halinde kıdem tazminatı ödenmesi, emek- liliğine üç yıl kalanın işten çıkarılamayacağı gibi ga- zeteciyi koruyan avantajları da bulunuyor. Tüm bunların üstünde gazetecinin editoryal bağımsızlığını koruyarak halkın doğru haber alma hakkının sağ- lanması açısından da bu grevin önemi büyüktür. Hem tüm işçi sınıfının, hem toplumun bu greve sahip çık- ması, işverenin sendikanın varlığını kabul ederek söz- leşme imzalamaya zorlanması, en doğal demokra- tik ve anayasal bir haktır. (*) Dr., Maltepe Üniversitesi [email protected] GEÇMİŞTEN GELECEĞE ORHAN ERİNÇ AnayasaTartışmaları(2) Haberlere bakarsak anayasayı değiştirme giri- şimi ileri bir tarihe ertelenmiş. Çetele tutmak olanaksız olduğu için kaçıncı kez geriye bırakıldığını anımsamak mümkün değil. Olasıdır ki iktidarın canını sıkacak yeni geliş- melerin ortaya çıkmasıyla gündemi değiştirme zo- runluluğu doğana kadar beklenilecek. Yine haberlere göre, mümkün olan en yakın sü- rede (ki açıklamalara göre haziranda) ‘Adalet Re- formu Tasarısı’ hazırlanmış olacakmış. ‘Adalet Reformu’ deyiminden maksat, yargı ba- ğımsızlığı ise onun da anayasa değiştirilmeden ya- pılabileceği kuşkulu. AKP’nin anayasaya aykırı yasa yapmama ko- nusundaki özeni dikkate alınırsa, Hâkimler ve Sav- cılar Yüksek Kurulu’nu bağımsızlaştırma niyetini yaşama geçirmesi olanaklı görülmüyor. Çünkü anayasanın 159’uncu maddesi şöyle di- yor: “Kurulun başkanı Adalet Bakanı’dır. Adalet Ba- kanlığı müsteşarı kurulun tabii üyesidir.” “Bekleyelim bakalım” deyip yürürlüğü kuşkulu anayasa maddelerini sıralamayı sürdürelim. Anayasanın “Anayasanın Bağlayıcılığı ve Üs- tünlüğü” kenar başlıklı 11’inci madde diyor ki: “Anayasa hükümleri, yasama, yürütme ve yar- gı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır. Kanunlar anayasaya aykırı olamaz.” Sırası gelmişken yine soralım: “Öyle mi acaba?” “Temel Hak ve Hürriyetlerin Kullanılmasının Dur- durulması” kenar başlıklı 15’inci maddede kısmen ve tamamen durdurmanın “Savaş, seferberlik, sı- kıyönetim veya olağanüstü hallerde ve durumun ge- rektirdiği ölçüde” yapılabileceği kuralı yer alıyor. Maddede şu bölüm de var: “Suç ve cezalar geç- mişe yürütülemez; suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz.” 11’inci maddeyi bir kez daha anımsayıp soru- verelim: “Öyle mi acaba?” “Kişi Hürriyeti ve Güvenliği” kenar başlıklı 19’uncu maddeyi de atlamamak gerek. Bu maddeden de birkaç fıkrayı alıntılamak ge- rekiyor. “Suçluluğu hakkında kuvvetli belirti bulunan ki- şiler, ancak kaçmalarını, delillerin yok edilmesini veya değiştirilmesini önlemek maksadıyla veya bunlar gibi tutuklamayı zorunlu kılan ve kanunda gösterilen diğer hallerde hâkim kararıyla tutukla- nabilir.” “Yakalanan ve tutuklanan kişilere, yakalama ve- ya tutuklama sebepleri ve haklarındaki iddialar her- halde yazılı ve bunun hemen mümkün olmaması halinde derhal, toplu suçlarda en geç hâkim hu- zuruna çıkarılıncaya kadar bildirilir.” “Tutuklanan kişilerin makul süre içinde yargı- lanmayı ve soruşturma veya koğuşturma sırasın- da serbest bırakılmayı isteme hakları vardır. Ser- best bırakılma ilgilinin yargılama süresince du- ruşmada hazır bulunmasını veya hükmün yerine getirilmesini sağlamak için bir güvenceye bağla- nabilir.” Bilmem soruyu yinelemeye gerek var mı? Gele gele “özel hayatın gizliliği” kenar başlıklı 20’nci maddeye varabildik. Cumartesi günü de oradan başlarız. [email protected] Fransa’da 8 sendika hükümete ateş püskürdü Fransa’nõn sekiz büyük sendikasõ hükümetin eko- nomi politikalarõnõ protesto etmek ve artan işsiz- liğe dikkat çekmek için biraraya geldi. Hükümetin eko- nomik krizle mücadele edemediği için protesto edil- diği Fransa’nõn Toulouse şehrindeki gösterilerde 10 bi- ne yakõn kişi katõldõ. Eylemleri sürdüreceklerini söy- leyen sendika yetkilileri bundan sonraki protesto gösterilerinin 13 Haziran’da yapõlacağõnõ açõkladõ ve halkõ eyleme çağõrdõ. İkincisi 13 Haziran’da yapõlacak gösterilerin üç kere daha tekrar edilmesi hedefleniyor. İşçilerden ‘haydut patron’ tişörtlü protesto Sendika baskõsõ Meclis’te Amerikalõ lastik şirketi Goodyear-Dunlop, Fran- sa’nõn Amiens kasabasõndaki fabrikasõndan 817 kişinin işine son verince çalõşanlar ayaklandõ. Pro- testocular “Haydut patronlar ” yazan tişörtlerle ka- rarõ protesto etti. Amiens’teki fabrikasõnda 1400 ça- lõşanõ olan Goodyear Dunlop yetkilileri ise, otomotiv sektörünün yaşadõğõ dar boğaz nedeniyle fabrikada iş kayõplarõnõn artmaya devam edeceğini açõkladõ. BES ÜYELERİ SIKINTILI Büro Emekçileri Sendikasõ (BES) Genel Başkanõ Osman Biçer, “Sendikanõn birçok üyesinin, sadece ve sadece BES üyesi veya yöneticisi sõfatõyla ka- tõldõklarõ eylem ve etkinlikler nedeniyle cezalan- dõrõldõğõnõ” dile getirdi. Biçer, yaptõğõ yazõlõ açõk- lamada, KESK’e bağlõ sendikalarõn üye ve yöne- ticilerinin, kamu emekçilerinin eşitlik, özgürlük, adalet, barõş ve kardeşlik mücadelesi nedeniyle be- deller ödediğini savundu. Biçer, son birkaç ay için- de İzmir, Hakkâri, Mersin, Diyarbakõr ve Antal- ya’daki üye ve yöneticilerinin sendikal faaliyetleri nedeniyle disiplin cezasõ aldõklarõnõ belirterek, “Bursa, Hakkâri ve Diyarbakõr’daki üyelerinin Yozgat’a sürgün edildiğini” ileri sürdü. 2007’de kara listeye alõndõ, geçen yõl heyet geldi, istediklerini tek tek anlattõ, AKP söz verdi ama icraat sõfõr TÜRKİYE NELERİ YAPMADI Uluslararasõ sözleşmelerin uygulanmasõ ile ilgili anayasanõn 90. maddesini göz ardõ ederek toplumunun sendikalaşmaya gereksi- nim duyan kesimlerin örgütlenmesine olanak tanõmõyor.  Gerçekleştirilen anayasa değişikliği ile kaldõrõlmasõna rağmen belge bilgi eksikliği ne- deniyle sendika kapatmayõ öngörüyor.  İşçinin üyelik iradesini ortaya koymasõ ile ilgili her durumu kuşkuyla denetlemeye ça- lõşõyor.  Siyasal karõşma yolunu her zaman açõk tutuyor.  ILO ölçütlerine aykõrõ barajõ örtülü ha- le getiriyor. Çifte barajõ ve yüksek işletme ba- rajõnõ koruyor.  Grev yasaklarõnõ kaldõrmõyor.  Yasal düzenlemelerdeki işkolu ve sanayi sektörü sayõsõ azaltõlmalõ ve Avrupa Birliği sis- temine uyumlu hale getirilmeli  Sendika kapatmaya neden olan kriterler sõnõrlandõrõlmalõ.  Sendika yöneticilerine daha fazla gü- vence sağlanmalõ ve sendika temsilcisi se- çilmenin önündeki engeller kaldõrõlmalõ.  İşkolunda yüzde 10 barajõ kaldõrõlmalõ.  Zorunlu tahkimin kaldõrõlmasõ yoluyla TİS süreci kõsaltõlmalõ.  2822 sayõlõ yasanõn 27. bölümünde, grev ilan süreci kõsaltõlmalõ.  2822 sayõlõ yasanõn 29 bölümünde, grev yasaklarõ azaltõlmalõ. Yasal olmadõğõ ve yalnõz atv çalõşanlarõnõn katõlabileceği iddiasõyla açõlan dava sonuçlandõ Sabah grevine yargı tescili Kadõnõn iş hayatõna katõlma oranõnda Türkiye 130 ülke arasõnda sondan 5. sõrada İstanbul Haber Servisi - Tür- kiye, 130 ülke içinde kadõnõn iş ha- yatõna katõlma oranõnda sondan 5. sõradan yer alõyor. Bunun en büyük nedeninin ise toplumda kadõnõn ev içindeki sorumluluğunun tek so- rumluluk olarak gösterilmesi, ev içi işlerde paylaşõmõn olmamasõ, iş hayatõndaki yasal haklarõn kõsõtlõ- lõğõ gibi nedenler gösteriliyor. Ka- dõn kuruluşlarõ, siyasal iktidarõn, si- vil toplum örgütleri ile bir araya ge- lerek “Ulusal Kadın İstihdam Politikası” oluşturmasõ ve sorunu çözmesi gerektiğini vurguluyorlar. Kadõnõn İnsan Haklarõ-Yeni Çö- zümler Derneği (KİH-YÇ) ile Ka- dõn Emeği ve İstihdamõ Girişimi Platformu işbirliğinde, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü ve İs- tanbul Teknik Üniversitesi ev sa- hipliğinde dün “İstihdamda Top- lumsal Cinsiyet Eşitsizliğine Doğ- ru: İş ve Aile Yaşamını Uzlaş- tırma Politikaları” konulu kon- ferans düzenlendi. Konferansta konuşan KİH-YÇ Yönetim Kuru- lu Başkanõ Doç. Dr. İpek İlkka- racan, Türkiye’de kadõnõn iş gü- cüne katõlõmõn oranõnõn dünyada- ki diğer ülkelerle karşõlaştõrõldõ- ğõnda “rekor” düzeyde düşük ol- duğu söyledi. İlkkaracan, “2008 Dünya Ekonomik Forumu’nun ‘Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi’ verilerine göre kadının iş gücüne katılım oranına bakı- lan 130 ülkede arasında Türki- ye 125. sırada yer almaktadır” dedi. TBMM Kadõn-Erkek Eşitliği Komisyonu Başkanõ Güldal Akşit, kadõnõn iş hayatõna atõlamamasõnõn nedeninin “eğitimsizlik” olarak gösterildiğini belirterek “Eğitim ta- bi ki bir sorundur ama asıl bü- yük sorun kadına yüklenen top- lumsal rollerdir. Aile içinde ço- cuk, hasta ve engelli bakımında ailenin diğer fertleri ne yazık ki sorumluluğu paylaşmıyorlar” diye konuştu. Türk Sanayicileri ve İşadamlarõ Derneği (TÜSİAD) Başkan Yar- dõmcõsõ Ümit Boyner ise kadõn istihdamõnõn en yüksek olduğu ül- kenin yüzde 73 ile İsveç ve bu- nu yüzde 50 ile de İspanya’nõn iz- lediğini belirterek, şöyle devam etti: “Türkiye’de ev ve hane hal- kı bakımına bir kadın ortalama günde 5 saat 17 dakika ayırır- ken, erkekler yalnızca 51 da- kika ayırıyor.” CHP Kõrklareli Milletvekili Tansel Barış, AKP’li belediyelerde çalõşan Türk-İş ve DİSK’e üye işçilerin Hak-iş’e geçmeye zorlanma- larõnõ TBMM gündemine taşõdõ. İçişleri Bakanõ Be- şir Atalay’õn yanõtlamasõ istemiyle bir soru öner- gesi veren Barõş, “2002’den bugüne kadar Türk- İş ve DİSK’e bağlı sendikalardan istifa ederek Hak-İş’e üye olan işçi sayısı ne kadardır? Ör- neğin Çarşamba’da 100’ü aşkın, Isparta’da 120’yi aşkın işçinin bu nedenle iş akitlerinin fes- hedildiğini biliyor musunuz” diye sordu. Turkuvaz Medya grubunda 13 Şubat’ta başlayan grevin yasal olmadõğõ ve yalnõz atv çalõşanlarõnõn katõlabileceği savõyla işveren tarafõndan açõlan dava reddedildi. Türkiye’de kadın ev hapsinde Daha önce de defalarca kara listeye alõnan ve uyarõlan Türkiye, bu kez yine uyarõlacaklar listesinde. Türk-İş ve DİSK’in de katõlacağõ konferansta hükümet de yeni çalõşma bakanõyla kendisini savunacak. Neler oluyor? Türkiye, 87 ve 98 sayõlõ sözleşmelerin uygulanmasõ konusundaki ihlaller gerekçe- siyle, ILO Aplikasyon Komi- tesi’nde gündeme gelmesi muhtemel 43 ülke arasõna alõndõ. Türkiye’nin gündeme alõnacak 20 ülke arasõnda yer alõp almayacağõ konferansõn başlamasõyla netleşecek. 87 ve 98 sayõlõ sözleşmelerin uy- gulanmasõndaki eksiklikler nedeniyle Aplikasyon Komi- tesi’nde gündemine gelebile- cek diğer ülkeler Belarus, Kolombiya, Kostarika, Cibu- ti, Etiyopya, Guatamala, Myanmar, Pakistan, Panama, Paraguay, Filipinler, Slovakya, Swaziland, Uruguay ve Venezü- ella’dan oluşuyor. Komite, söz konusu ülkeleri, yaptõklarõ ih- lallerle uluslararasõ kamuoyu- na duyuruyor. “Özel paragraf” ya da “kara liste” olarak ad- landõrõlan bu mekanizma, adõ geçen ülkeler için “uluslarara- sõ prestij kaybõ” olarak nitelen- diriliyor. ILO uyarõyor hükümet yapmõyor ILO NE İSTİYOR? Grevdeki gazetecilerden dokuzu dün işe iade davasını kazandı. Sendikalı oldukları için 12 brüt + 4 net maaş kazanan gazeteciler, ayrıca kıdem ve ihbar tazminatı almaya da hak kazandı. Grevin 100 gününde bir dizi eylem yapan grevciler ve destekçileri, 100 dakikalık oturma eylemi de yapmıştı.