Katalog

CMYB C M Y B O cak ayõnda imalat sanayi sek- törü endeksinde bir önceki yõ- lõn aynõ ayõna göre yaşanan yüzde 24.4’lük düşüşü değerlendiren TMMOB Makina Mühendisleri Oda- sõ, imalat sanayiinin krizden etki- lenmesinin en fazla KOBİ’ler üze- rinde görüldüğünü ve üretimdeki daralmalarõn mühendis istihdamõna da olumsuz yansõdõğõnõ ileri sürdü. MMO İstanbul Şube Yönetim Ku- rulu Sekreteri Erol Alkım Erdön- mez tarafõndan yapõlan yazõlõ açõk- lamada, “Adında ‘Kalkõnma’ kav- ramı bulunan AKP hükümeti, çö- zülmekte olan sanayi ve KOBİ’le- ri gözetmeyerek nasıl bir kalkın- ma anlayışına sahip olduğunu gös- termektedir” denildi. Açõklamaya göre, Türkiye’nin KOBİ gerçeği aşağõdaki şekilde: 2008’de Sanayi ve Ticaret Ba- kanlõğõ envanterinden yapõlan veri- lere göre 3 milyon 26 bin 464 ima- lat sanayii KOBİ işletmesi bulunu- yor. Bu işletmelerde 1 milyon 810 bin 600 kişi istihdam ediliyor ve iş- letme başõna ortalama 6 işçi düşüyor. Yani bir anlamda ülkemiz KO- Bİ’leri mikro KOBİ niteliğinde. Ni- telikli işgücünün toplam çalõşanlara oranõ ise yüzde 26.8. İşletmelerde 66 bin 300 mühendis çalõşmakta olup mühendis istihdam oranõ yüzde 0.22. Mikro KOBİ niteliğindeki 284 bin firmada yalnõzca 9 bin 300 mü- hendis çalõşõyor. Geri kalan 186 bin 464 firma ise 57 bin mühendis is- tihdam ediyor. Kayõtlõ her 3 mühendisten biri sa- nayi KOBİ’lerinde istihdam ediliyor. Krizin büyümesi ile talep ve üre- timdeki daralma yüzünden şimdiden mühendislerin yüzde 10’u işten çõ- karõlmõş durumda. MMO’nun açõklamasõnda KO- Bİ’lerin yararlandõğõ destekler ve krediler de şöyle sõralanõyor:  KOBİ’lerde 2003-2008 döne- minde KOSGEB desteklerinden ya- rarlanan firma sayõsõ 18 bin 404 olup (bu KOBİ’lerin yüzde 6’sõ) toplam 194 milyon TL destek al- mõşlardõr. 6 yõlda işletme başõna destek 10 bin 542 TL olup yõlda or- talama 3.067 firma bu kaynaklardan yararlanmõştõr.  2000-2008 yõllarõ arasõnda KO- Bİ’lere sağlanan Ar-Ge destekleri (TÜBİTAK, TTGV ve KOSGEB) toplamõ 313 milyon TL olup proje yapan KOBİ başõna 74 bin 600 TL’dir. Toplam KOBİ ele alõnõrsa 1.036 TL olmaktadõr. Özetle KOS- GEB, teşvik ve Ar-Ge yardõm, kre- di hibe destekleri ele alõndõğõnda yõlda ortalama 4 bin 546 firma ya- rarlanmõş olup, KOBİ başõna kaynak kullanõmõ 15 bin 650 TL’dir. Bu du- rum desteklenen KOBİ’ler için söz konusudur. Yaratõlan katma değerin içeriği incelendiğinde; yüzde 4’ü toplam krediler, yüzde 12’si kârlar ve yüzde 84’ü ücretlerden oluşmakta ve bu değer tamamen emek yoğun bir özellik taşõmaktadõr.  Son 4-5 aydan bu yana KO- Bİ’ler yoğunlaşan krizin etkisiyle te- darik yapamaz ve üretimi gerçek- leştiremez bir duruma gelmişlerdir. Faizsiz krediden yararlanmak üzere bankalara başvuran 16 bin KO- Bİ’den yaklaşõk 6 bini sanayi KO- Bİ’sidir. Kredi karşõlõğõ ipotek alõn- maktadõr. Krediden yararlanabile- cek KOBİ sayõsõ toplamõnõn yüzde 2’si civarõndadõr. Bankalar genel olarak KOBİ’lere kredileri durdurmuş olup talep edilen krediler yenilenmemektedir. Halen kullanõlmakta olan krediler için te- minatlar arttõrõlmõştõr. Teminat bula- mayan KOBİ’lerin kredileri geri çağ- rõlmaktadõr. Resmi faiz yüzde 12-14 görünmekte, ancak fiili banka faizi yüzde 25’i bulmaktadõr ve vadeli müşteri çekleri teminat kabul edil- memektedir. Bu durum KOBİ’leri kaynak yönünden çaresiz bõrakmõş olup, günlük üretim aksamalarla sür- mektedir. Hammadde tedarikinde KOBİ’ler için müşteri çeki ile ödeme veya alõnan hammadde kadar gayri- menkul teminatõ şartõ aranmaktadõr. KOBİ’ler için çalõşmalar yapõldõğõ ve çözümler arandõğõ belirtilmekte an- cak çok geç kalõnmaktadõr. KOBİ’lerde istihdamõn daraltõl- masõ ile işsizlik oranõnõn artmasõ ve üretimin darboğaza girmesi söz ko- nusudur. Sanayinin bel kemiği kõ- rõlma tehdidi ile karşõ karşõyadõr. Bu durumda bir kõsõm meslektaşõmõz olan KOBİ ortak ve yöneticileri ile çalõşan makine mühendisleri zor günler ile karşõ karşõyadõr. 29 MART 2009 PAZAR CUMHURİYET SAYFA HABERLER 9 KOBİ’lerin ‘beyni’ de ölüyor YAHYA ARIKAN [email protected] YAŞAMDA MALİ ÇÖZÜM Bağ-Kur kaydõ olmayana 1 Nisan son fõrsat B ağ-Kur sigortalısı olması gerektiği halde, 1 Ekim 2008’e kadar Bağ- Kur’a kayıt ve tescillerini yaptırma- yan sigortalılar için, kamuoyunda “reform” olarak bilinen 5510 sayılı sosyal güvenlik dü- zenlemesiyle yeni bir olanak tanındı. Buna göre tarımsal faaliyette bulunan sigortalılar hariç olmak üzere, 4-1/b bendine göre si- gortalılık niteliği taşıdıkları halde 1479 sayı- lı kanun gereğince 1 Ekim 2008’e kadar ka- yıt ve tescillerini yaptırmayanların sigortalı- lıkları bu tarihten iti- baren başlatılacak. Başvuru için, Ekim 2008’den itibaren ta- nınan 6 aylık süre 1 Nisan 2009’da dolu- yor. Talepte bulunul- ması ve koşullara uy- ması halinde, sigor- talıların vergi mükelle- fiyet sürelerinin tama- mı talep tarihindeki prime esas kazancının yüzde 32’si üzerinden borçlanma tutarı he- saplanacak ve sigortalıya tebliğ edilecek. Sigortalının kendisine tebliğ edilen borç- lanma tutarının tamamını tebliğ tarihinden iti- baren 6 ay içinde ödemesi halinde, bu sü- reler sigortalılık süresi olarak değerlendirile- cek. Sigortalıya tebliğ edilen borç tutarının bu süre içerisinde tam olarak ödenmemesi ha- linde bu süreler sigortalılık süresi olarak de- ğerlendirilmez ve ödenen tutar iade edilir. Örneğin, serbest meslek faaliyetinden do- layı 1 Ocak 2003 tarihinde vergi mükellefi- yeti başlayan, ancak 1 Nisan 2009 tarihine kadar Bağ-Kur sigortalılık tescil işlemini yaptırmayan Ahmet Bey’in sigortalılığı 1 Ekim 2008 tarihi itibarıyla başlatılabilecek. AŞ kurucu ortakların sigortalılığı sona eriyor 1479 sayılı kanunun 24’üncü maddesi ile 1/10/2008 tarihinden önce anonim şirketlerin kurucu ortakları ve yö- netim kurulu üyesi olan ortakları sigortalı sayıl- makta iken, 5510 sayılı kanunla 1 Ekim 2008’den itibaren sa- dece anonim şirketlerin yönetim kurulu üyesi olan ortakları yönetim kuruluna seçildikleri ta- rih itibarıyla sigortalı sa- yılmışlardır. Bu kap- samda sayılan kişiler, şirket yetkililerince yö- netim kurulu üyeliğine seçildikleri tarihten itibaren en geç on beş gün içinde kuruma bildirilecektir. Anonim şir- ketlerde şirket ortağı olmayan yönetim ku- rulu üyeleri 4-1/(b) bendi kapsamında si- gortalı sayılmayacaklardır. Sigortalılıklarını devam ettirmek isteyen- lerin 1 Ekim 2008’den itibaren 6 ay içinde başvurmaları gerekiyordu. Bu süre de 1 Ni- san’da doluyor. TMMOB Makina Mühendisleri Odasõ, krizin KOBİ’lerdeki nitelikli işgücünü ve mühendisleri de vurduğunu sayõlarla ortaya koydu İşe giriş tarihim: 1 Kasım 1987. Fakat hiç prim ödemedim. Bu ay itibarıyla ‘isteğe bağ- lı’ olarak ve aksatmaksızın ödemeye başla- yacağım. Tam olarak ne zaman emekli ola- bilirim? Yasemin Kumaş 1.11.1987 başlangõç tarihi ile 44 yaşõnõ ve 5225 gün sayõsõnõ doldurmak suretiyle SSK’den emek- li olursunuz. Ancak isteğe bağlõ sigorta primleri artõk Bağ-Kur sigortalõlõğõna sayõldõğõndan emek- lilik planlamanõzõ iyi yapmanõzõ öneririz. Ben sinema - TV sektöründe 18 yıldır çalışıyorum ve 1987 ta- rihli sigorta başlangıcım olmasına rağmen maalesef uzun zaman SSK primlerim ödenmedi. Bundan sonrası için ne yapabilirim ko- nusunda size danışmak istiyorum. Şu an çalıştığım tiyatro SSK primlerimi ödüyor, ama ben isteğe bağlı ödemeye geçmek niye- tindeyim. Size ekte sigorta dökümüm ile ilgili bilgileri gönderiyorum. Bu yeni yasa ile ilgili de ne yapmam gerektiği konusunda yardımcı olursanız sevinirim. Faruk Karaçay Şu an sanatçõlara yönelik herhangi bir borçlanma söz konusu ol- mayõp, SSK sigortalõsõ olarak primlerinizi ödemenizi tavsiye ede- riz. Ancak SSK gün sayõnõzõn 30 gün üzerinden ödenmesini sağla- yõn. İsteğe bağlõ sigortaya ödenen primler 4/b (Bağ-Kur) sigorta- lõlõğa sayõlmaktadõr. Sanatçılara özel borçlanma yok “Kayõtlõ her 3 mühendisten 1’i sanayi KOBİ’lerinde istihdam ediliyor. Krizin büyümesi ile talep ve üretimdeki daralma yüzünden şimdiden mühendislerin yüzde 10’u işten çõkarõlmõş durumda” diyen MMO raporuna göre bu durum yüksek katma değerli üretimin önünde büyük bir tehlike. MMO, KOBİ’lerin yeniden yapõlanmasõnõ ön planda tutan, istihdam odaklõ ve yüksek katma değerli ürünler üretmesini sağlayabilecek bir planlama ile desteklenmesini acilen gündeme getiren önerilerini ise şöyle sõralõyor:  KOBİ’lerin kalifiye işgücü oranõnõ arttõrmak ve mühendis istihdamõnõ yükseltmek için çalõşanlarõna gelir vergisinde yüzde 80-90 oranõnda muafiyet sağlanmalõ.  KOBİ’lere bölgesel ve sektörel bazda teşvikler verilmeli, yüksek katma değer yaratan işletmelerin kredilerde önceliğe sahip olmasõ öngörülmeli.  KOBİ’lerde kurumsal yapõnõn oluşturulmasõ ve güçlendirilmesi için “mali yapı” yeniden ele alõnmalõ, “pazarlama ve satış” için inovatif ürün öncelikli, ihracata dönük çalõşmalara öncelik verilmelidir. • KOBİ’lere yönelik “ortak tedarik sistemi” ile “ortak Ar-Ge merkezi” kurulmalõ, geliştirilmeli ve denetlenmelidir. Bunun için AB 7. Çerçeve Programõ’nõn destekleri sağlanmalõ.  KOSGEB teşvik ve destekleri, bugünkü işleyişi ile daha çok sayõda KOBİ’nin yararlanmasõna engeldir. Daha önce önerilen “danışmanlık sistemi” devreye girmeli ve krizin etkilerini minimize eden uygulamalarõ devreye sokmalõdõr.  TÜBİTAK, TTGV, Avrupa Ar-Ge fon ve destekleri KOBİ’ler için projeye dayanan inovasyon çalõşmalarõ yürütmeli.  KOBİ’lerde sektörel bazda birleşmeleri gündeme getiren projeler yapõlmalõ ve desteklenmelidir. Küresel kriz nedeniyle zor günler ya- şayan doğaltaş sektörü, Körfez ülke- leri, Çin ve Hindistan pazarlarõna sa- rõldõ. Sektörün en önemli buluşma noktasõ olarak gösterilen MARBLE Doğaltaş ve Teknolojileri Fuarõ’nda bu ülkelerle önemli miktarda bağlantõ yapõldõğõ belirtildi. Ege Maden İhra- catçõlarõ Birliği Başkanõ Arslan Er- dinç, “Arap ülkelerine yönelik bü- yük bağlantılar var. Bu ülkelere malı daha değerli sattığımız için kriz ortamında firmalara büyük faydaları oldu. Travertende ihra- catın tamamına yakınının ABD’ye yapılması ve bu pazarın durma noktasına gelmesi nedeniyle sadece traverten üreten firmaların bu sü- reçte daha da zorlanacağını düşü- nüyoruz” dedi. Demirören, Toprak, Nurol ve Güriş gruplarõnõn ortak işti- raki olan ve Diyarbakõr’da faaliyet gös- teren Toprak Mermer’in Genel Mü- dürü Akın Güvendik, Çin’e yapõlan blok mermer ihracatõyla sektörün ken- disine rakip yaratmõş olduğunu belirtti. Güvendik, “Çinli firmaların Tür- kiye’den aldıkları taşı işleyip tekrar Türkiye’ye satmaları bile müm- kün. Türkiye’ye giremese de şu an- da bizim tutunmaya çalıştığımız pazarlara satışları var. Buna rağ- men Türk firmaları blok mermer ih- racatı yapmak zorunda. İhracatta gücümüzün artabilmesi için enerji giderlerimizin azalması şart” dedi. NE YAPILABİLİR? Mermer üreticisi Arap ülkelerine yöneldi Sorularınız için malicozum ism mmo.org.tr ad- resine mail ata- bilirsiniz. Tüm sorular e-posta ile tek tek ce- vaplanacaktır. İsteğe bağlı olarak nasıl emekli olabilirim? 1977 yılından beri eşimden dolayı dul maa- şı almaktayım. Dokuz ay kadar önce eşimin baş- ka eşinden olan kızı, kendi eşinden Bağ-Kur maaşı aldığı halde Emekli Sandığı’na müracaat ederek babasından da maaş almaya başladı. Be- nim maaşımdan kesilerek ona ödeme yapıldı. Yeni yasaya göre iki yerden aynı anda maaş ala- mayacağını öğrendim. Yeniden ona kesilen pa- ranın bana dönmesi gerekmez mi? Ezgi Özat 01.10.2008 tarihinden önce yürürlükte olan mevzuata göre yetim aylõğõ alanlar için kaza- nõlmõş hak söz konusudur. Bu nedenle reform ön- cesi yetim aylõğõ alanlar yetim aylõğõ almaya de- vam edecek, eşinizin başka eşinden olan kõzõ için kazanõlmõş hak olduğundan yetim aylõğõ devam edecektir. Yetim aylığı koşulları değişti mi? 1 Eylül 1998 - 28 Şubat 2000 tarihleri arasın- da askerlik hizmetimi levazım er olarak yaptım. As- kere giderken bir limited şirketin nakliye depart- manında asgari ücretten sigortalı sürücü olarak çalışmaktaydım. Muhasebecimize askere gidiş bilgim geç verildiğinden dolayı askerde bulun- duğum süreler içinde kalan 1 Eylül 1998 - 1 Şu- bat 1999 tarihleri arasında (toplam 151 gün) si- gortadan düşürülmemiş olarak bordrolar gön- derilip primleri ödenmiş. Sorularım; 1) Bu du- rumda askerde sigortalı gözüktüğüm ve primleri ödenen 151 gün ilerde bir sorun teşkil eder mi? 2) Emekliliğime yakın zamanlarda askerlik borçlanmasını düşünürsem askerde geçirdiğim di- ğer kısım 2 ŞUBAT 1999 - 28 ŞUBAT 2000 ta- rihleri için borçlanma yapabilir miyim? Nazım Koyuncu Askerde iken SSK primleri ödenemez. Durumu- nuz anlaşõldõğõnda bu 151 gün iptal edilir. Asker- lik süresini borçlanabilirsiniz. Askerde olan SSK primi ödemez SORU-CEVAP Ortak Ar-Ge merkezi kurulmalõ ACI KAYBIMIZ Merhum Çerkez Rüştü Bey ve merhume Mari Gülmezyan’õn kõzõ, merhume Dr. Med. Şake Güldesen-Saage’nin ablasõ, Nurhan ve Murat’õn sevgili anneleri, Claudia ve Dilek’in kayõnvalidesi, Bert ve Desire’nin babaannesi ve Mustafa Kemal Azizoğlu’nun 57 yıllık hayat arkadaşı SÜZAN AZİZOĞLU’nu 26 Mart 2009 tarihinde kaybetmiş olmanõn derin üzüntüsü içindeyiz. Cenaze merasimi, 31 MART 2009 SALI, SAAT 14:00’de BEYOĞLU ÜÇ HORAN ERMENİ KİLİSESİ’nde icra olunacaktõr. AİLESİ