Katalog

CMBY C M BY ZAFER DERSHANELER‹ 1. I. Yeni ekilen tohumlar ç›kmaya ba?lad› bi- le. II. Yüzünde yine sivilceler ç›km›?. III. Gömle¤indeki lekeler çok zor ç›kt›. IV. Kaz›tt›¤›n saçlar›n ç›km›?. Yukar›daki cümlelerin hangi ikisinde "ç›kmak" sözcü¤ü ayn› anlama gelecek biçimde kulla- n›lm›?t›r? A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV. D) II. ve III. E) III. ve IV. 2. Sanatç› çevresinde, kendi toplumunda ne gö- rüyorsa onu yazmal› onu i?lemeli ve yazd›kla- r›na, iç dünyas›n›n gölgesini dü?ürmemeye çal›?mal›d›r. Bu cümlede yer alan “iç dünyas›n›n gölgesini dü?ürmemek” sözüyle anlat›lmak istenen a?a¤›dakilerden hangisidir? A) Gerçekçi anlat›ma kar?› ç›kmak B) Öznellikten uzak kalmak C) Farkl› olaylar anlatmak D) Ayr›nt›l› de¤erlendirmeler yapmamak E) Okuyucuyu etkilemeye çal›?mak 3. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde bo? b›rak›- lan yere ayraç içinde verilen sözün getirilmesi anlamca uygun olmaz? A) Dil yabanc› etkilerden uzak oldu¤u için bu edebiyat _ _ _ _ aç›s›ndan en önde yer al›r. (millilik) B) ‹çinde nükte bulunan, _ _ _ _ unsuru ta?›- yan yaz›larda olay anlat›m› ön plandad›r. (mizah) C) Bu dönemde yaz›l› ürünlerin sahipleri ge- nellikle bellidir, _ _ _ _ eser neredeyse yok say›l›r. (anonim) D) Anlat›m›n› süsten ve sanattan uzak tutup eserlerinde _ _ _ _ unsurunu her zaman korumu?tur. (duruluk) E) Halk›n ortak mal› olan _ _ _ _ ürünleri halk kitleleri aras›nda do¤ar ve olu?ur. (folklor) 4. Emile Zola naturalist bir yazard›r. Eserlerinde sanayi devriminin yozla?m›?l›klar›n› i?lerken çemberin d›?›na ç›km›? hayatlar›n yokluk için- deki mücadelelerini gerçekçi bir dille anlat- m›?t›r. Bu parçadaki alt› çizili sözle anlat›lmak iste- nen a?a¤›dakilerden hangisidir? A) Cesur tav›rlar›yla hayat› de¤i?tirenler B) Ya?am standartlar›n›n alt›nda kalanlar C) Toplumun kabul etmedi¤i topluluklar D) Mücadele etmekten kaç›nan insanlar E) Yozla?m›? fikirleriyle toplumda yer edine- meyenler 5. Ben eserlerimde hep gerçe¤e ba¤l› kal›r›m; çünkü ancak onlar, ça¤lar boyu ya?ar. Bu cümle a?a¤›daki cümlelerden hangisiyle yak›n anlaml›d›r? A) Zamanla unutulmayan yap›tlar, hayat›n gerçeklerinden uzakla?mayanlard›r. B) Gerçekçi olan yap›tlar, ayn› zamanda çok okunan yap›tlard›r. C) Hayallerden uzak olan eserler, zamanla unutulmaya mahkûmdur. D) Salt gerçekleri konu edinen eserler ancak belli kesimi etkileyebilir. E) Güzel hayallerle örülü bir eser uzun y›llar ya?ayabilir. 6. E¤er ba?ar›y› hissedebiliyorsan›z, hiçbir ?ey için erken ya da geç de¤ildir. Bu cümleden a?a¤›dakilerin hangisi ç›kar›la- maz? A) Ba?ar›y› duyumsamak, onu elde edebil- mek için geçilen önemli bir a?amad›r. B) Ba?armak için zaman ve ko?ullar›n tama- men uygun olmas›n› beklememek gerekir. C) ‹stedi¤iniz ba?ar›ysa onu herhangi bir za- man diliminde ve herhangi bir i?te yakala- yabiliriz. D) Ba?ar› olgusu, eylem ve zaman gibi s›n›r- lay›c› faktörlerle çevrelenmemelidir. E) Hayata ba¤lanmak için ba?ar›ya odaklan- mak, çevresel de¤i?kenlerin etkisindedir. 7. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde “kar?›la?t›r- ma” söz konusudur? A) Masal, edebi türlerin içinde ?iire en yak›n olan›d›r. B) E¤itim düzeyi ne olursa olsun her insan ?i- irden tat alabilir. C) ?iirde, hikâyede, tüm türlerde ya?am›n so- lu¤u duyulmal›d›r. D) Yap›t iki uygarl›¤›n, iki dü?ünce sisteminin nas›l çarp›?t›¤›n› anlat›yor. E) Ele?tirmen, dünün ve bugünün sanat me- selelerini iyi bilmelidir. 8. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde “amaç-so- nuç” ili?kisi söz konusudur? A) Her ?eyi bire bin katarak anlatt›¤›ndan inand›r›c›l›¤›n› kaybetti. B) Bana inanmad›¤›n için bunlar ba?›na geldi. C) Selam vermemi?im diye günlerce bizimle konu?mad›. D) F›rsatlar› göremedi¤i, de¤erlendiremedi¤i için i?siz kald›. E) Son günlerini gönlünce ya?amak için bu evi alm›?t›. 9. (I) O¤uz Atay ya?am› ve küçük burjuva ayd›n›- n› alaya almaktan ho?lan›r. (II) Yap›tlar› birçok edebiyat ele?tirmeni taraf›ndan incelenen ya- zar, Türk edebiyat›n›n en etkili isimlerindendir. (III) Daha ilk roman› “Tutunamayanlar”la kü- çük burjuva düzenini ve Türk ayd›n›n›n ac›kl› güldürüsünü zengin bir roman tekni¤iyle an- latm›?t›r. (IV) Bu eserinde yenilikçi ve ça¤da? Bat› roman›n›n baz› tekniklerinden ustaca ya- rarlanm›?t›r. (V) Bugün edebiyat›m›zda bir “O¤uz Atay Tarz›”ndan söz edilmektedir. Bu parçada numaralanm›? cümlelerden han- gisi kan›tlanabilirlik aç›s›ndan di¤erlerinden farkl›d›r? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 10. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde hem ünlü dü?mesine hem ünsüz yumu?amas›na örnek olabilecek bir sözcük kullan›lm›?t›r? A) A¤açlar›n altlar›, derenin k›y›s› her taraf doluydu. B) Babam› yat›?t›rman›n yollar›n› arad›k. C) Umudumu ben de yitirdim en sonunda. D) Okula kayd›m› yapt›rmak için gidece¤im. E) Fikrimi sorma gere¤i bile duymad›n›z. 11. A?a¤›dakilerin hangisinde yaz›m yanl›?› yap›l- m›?t›r? A) Bu ilaçtan güna?›r› bir tane alacaks›n. B) Çar?›dan herhangi bir ?ey istemiyorum. C) Bu soru ayaküstü çözülemez; onu oturup dü?ünerek çöz. D) Kar?›mda birden bire onu görünce çok ?a?›rd›m. E) Kafamdaki bütün konular karmakar›?›k ol- mu?tu. 12. A?a¤›dakilerin hangisinde kesme i?aretinin (‘) kullan›m› yanl›?t›r? A) DS‹’ye girmek için hayli u¤ra?t›. B) Seninle saat 5’te görü?mem gerekiyor. C) Ona buralarda Girit’li Mustafa derler. D) Antalya’dan ‹zmir’e alt› saatte gelmi?. E) Onu 1998’den beri tan›yorum; o böyle bir ?ey yapmaz. 13. A?a¤›daki cümlelerin hangisindeki alt› çizili sözcü¤ün ald›¤› ek di¤erlerinden farkl› i?lev- dedir? A) Sana bu biçim saç bence çok yak›?t›. B) Son zamlar dar gelirliler için tam bir y›k›m oldu. C) Önümüzdeki y›l erken seçim yap›lacak. D) Kitapta çok fazla yaz›m hatas› var. E) Sözüm ona bize de u¤rayacakt›. 14. Edatlar, zamirlerle öbekle?ebilirler. A?a¤›dakilerin hangisinde bu aç›klamaya ör- nek bir kullan›m yoktur? A) Beni, onun kadar etkileyen biri olmad› ya- ?am›mda. B) Burada çal›?man›z›n benim için bir sak›n- cas› yok. C) Bu ev tam size göre, bence bunu kaç›rma- y›n. D) Ço¤u insan için, çok para kazanmak ya?a- m›n tek amac› oldu art›k. E) Oraya kadar benimle gelirsen çok sevini- rim. 15. A?a¤›dakilerin hangisinde tamlayan› ad tam- lamas› olan s›fat tamlamas› vard›r? A) Son y›llarda el örgüsü kazaklar yine moda oldu. B) Küçüklerin sayg›s› gün geçtikçe azal›yor, diyordu dedem. C) Bereketli topraklar üzerinde ya?›yoruz. D) Bana uzatt›¤› küçücük ellerini avucumun içine ald›m. E) Gecenin sessizli¤inde, y›ld›zlar›n türküsü- nü dinliyorum. 16. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde, s›ras›yla “neyi, ne zaman, neden, nas›l, nereye” soru- lar›n›n yan›t› vard›r? A) Seni mesaiye geç kald›n diye i?ten atan eski patronun, kalp krizi geçirmi?. B) Bu antika makineyi her zaman tamir ede- bildi¤imi bildikleri için benimle iyi geçin- meye çal›?›yorlar. C) Kalemimi dün kafas› dalg›n oldu¤undan yanl›?l›kla kendi cebine koymu?. D) Day›m, her hafta özlem giderelim diye kü- çük ye¤enimi elinden tutup bize getiriyor. E) Yapt›klar›n› asla unutmayaca¤›m, diye ba- ¤›r›yordu. 17. A?a¤›daki cümlelerin hangisinde yüklem, bir ad tamlamas›d›r? A) Uygarl›k; insanl›¤a, insan sevgisine al›?- makt›r. B) Sanat, kendi kendine yeten bir dünyad›r. C) Delikanl›n›n mavi gözleri ›?›l ›?›ld›. D) Özgürlük, demokrasi ve ça¤da?l›k, ça¤›- m›z›n gereklerindendir. E) Her bilimsel çal›?ma, insanl›k için bir umuttur. 18. (I) ‹ki tak›m da maça çok iyi haz›rlanm›?t›. (II) Tribünler t›kl›m t›kl›m doluydu, herkes heye- can içindeydi. (III) Taraftarlar sahaya ç›kan ta- k›mlar›n› büyük bir co?kuyla alk›?lad›. (IV) Ha- kemin düdü¤üyle ba?layan maç, çeki?meli geçti. (V) Doksan dakika sona erdi¤inde ta- k›mlar s›f›r s›f›r golsüz berabere kald›lar. (VI) Oyuncular›n çabalar› golsüz e?itli¤i bozmaya yetmedi. Bu parçada numaral› cümlelerin hangisinde gereksiz sözcük kullan›lm›?t›r? A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. 19. Çocu¤un gözleri yeterince görmüyor, önün- dekileri deviriyordu. Bu cümledeki anlat›m bozuklu¤u a?a¤›dakile- rin hangisiyle giderilebilir? A) “yeterince” yerine “yeteri kadar” kullan›la- rak B) “çocu¤un” sözcü¤ü cümleden at›larak C) “deviriyordu” yerine “y›k›yordu” getirilerek D) “deviriyordu” sözcü¤ündeki “-di”li geçmi? geçmi? zaman kipi at›larak E) “önündekileri” sözcü¤ünden önce “ço- cuk” getirilerek 20. Yazar, nas›l olur da yazarl›k yetene¤ini yitirir? Okumu? olduklar›n› hiç mi hiç okumam›?, da- ha önemlisi, yazm›? olduklar›n› hiç mi hiç yaz- mam›? bir duruma nas›l gelebilir? Yitiyor, yite- biliyor. Bir ozan veya yazar bir gün, daha kö- tü hâle gelebiliyor. Hatta bir bak›ma eskiden yazd›klar›n›n okuru olma düzeyini art›k tuttu- ramamaya ba?l›yor. Bu parçada a?a¤›dakilerden hangisine ba?- vurulmu?tur? A) Tan›mlama B) Betimleme C) Kar?›la?t›rma D) Örnekleme E) Benzetme 21. Türkiye, sporda sürekli ba?ar› bekliyorsa, e¤i- timin temel felsefelerini görerek, bilerek ve uygulayarak yeti?en üniversitelilere sporunu kay›ts›z ?arts›z teslim etmelidir. Türkiye bu y›- l›n takvim yapraklar›n›, bakkal defteri düzen- sizli¤iyle doldurup sonra da uluslararas› yar›?- malarda büyük ba?ar›lar hedefleyecekse, ka- ravana at›?lar›n yap›ld›¤› poligonun s›n›rlar› içine çoktan girdi demektir. Bu parçaya konulabilecek en uygun ba?l›k a?a¤›dakilerin hangisidir? A) Türk Sporcular B) Spor ve Ça¤da?l›k C) Sporun Felsefesi D) Sporda Ba?ar›n›n Ko?ulu E) Türkiye’nin Tavr› 22. Tarihin en eski devirlerinden bu yana ?iir, mil- letimizin duygular›n› dü?üncelerini dile getir- mede en etkili ifade araçlar›ndan biri olmu?- tur. Türklerin çok eski zamanlardan beri ?iir sanat›yla u¤ra?malar› köklü bir ?iir gelene¤i- nin olu?mas›nda önemli rol oynam›?t›r. Geriye do¤ru bak›ld›¤›nda ?airler ya?ad›klar› devrin özelliklerine göre farkl› aray›?lar›n pe?ine dü?- seler bile genellikle tarihsel süreçte olu?an bi- rikimi gözard› etmemi?lerdir. Bu tav›r zaman›- m›zda da sürmektedir. Bu parçan›n konusu a?a¤›dakilerden hangisi- dir? A) ?iir ve toplum ili?kisi B) ?iirde duygunun önemi C) ?iirde gelece¤i yaratmak D) Usta yazarlar ve ?iirleri E) Günümüz ?iirinde gelene¤in pay› 23. Roman›n konusu akl›ma nas›l ve ne zaman geldi, bilemiyorum. Gündelik hayat›n içinde bir i? yaparken, bir dü?ünceyi unutmamak için hemen not al›r›m ve onlar› bir öykü ya da roman›n iskeleti hâline getirmeden önce eni- ne boyuna dü?ünürüm. Beni heyecanland›r›- yorsa yazmaya giri?irim. Bu roman›n da orta- ya ç›k›?› bunlardan pek farkl› de¤ildi. Bu sözler a?a¤›daki sorulardan hangisine kar- ?›l›k söylenmi? olabilir? A) Roman yazmaya ne zaman ba?lad›n›z? B) Bu roman›n›z›n ortaya ç›k›?› nas›l oldu? C) Sizi heyecanland›ran konular› nas›l seçer- siniz? D) Roman›n kurgusal bir tür olmas›na ra¤men ya?amla besleniyor, diyebilir miyiz? E) Bu son roman›n›z›n otobiyografik oldu¤u- nu söyleyebilir miyiz? 24. Edebiyatla, sanatla u¤ra?mak yar›na inanmak demektir. Hiçbir ?air, hiçbir hikâyeci bugün için yazmaz; ölümsüzlü¤ü ister. Ele?tirmen ise böyle bir dü? kuramaz. O da bilir kendisi- nin geçici oldu¤unu, ba?kalar›n›n eserlerini tan›t›p sevdirecek yahut de¤ersizli¤ini göste- rip y›kacak, inand›¤› do¤rular› yayd›ktan son- ra kendisi unutulup gidecektir. Bu parçadan ç›kar›lacak en kapsaml› yarg› a?a¤›dakilerden hangisidir? A) Sanat yap›tlar› yar›nlara kalabildikleri için de¤erlidir. B) Ele?tiri, ele?tirmenin dü?üncelerini yans›t- t›¤› için geçici bir de¤er ta?›r. C) Yar›na inanan insanlar sanatla u¤ra?may› ye¤ler. D) Ele?tiri yap›tlar›, sanat yap›tlar› gibi kal›c›- l›k göstermez. E) Ölümsüzlük kazanan yap›tlar›n sanatç›lar› da ad›n› ça¤lara ta?›r. 25. (I) Hasan ile Emine’nin maceras› geçmi?te kald›¤› ve efsanele?ti¤i için, Hacer, zorunlu olarak “-mi?’li geçmi?”i kullan›r. (II) Yazar, mümkün oldu¤u hâlde taklidi üsluba ba?vur- maz. (III) Bu da onun ?ekle de¤il öze önem verdi¤ini gösterir. (IV) Hikâyede Hacer ile Emi- ne’nin kendi ?iveleri ile konu?malar›na içerik bak›m›ndan gerek yoktur. (V) Çünkü Sabahat- tin Ali, anlat›m›nda, ifadesini ?iveyle süsleme- ye de¤il, tabiat›n ve insanlar›n özelliklerini ya- l›n bir dille betimlemeye özen gösterir. Bu parça iki paragrafa bölünmek istenirse ikinci paragraf numaralanm›? cümlelerin han- gisiyle ba?lar? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 26. ?air, ister sevgilisinin selvi boyundan, ister bir sava?tan, ister mahallesinin fakirli¤inden bah- setsin kendi bilece¤i i?tir; yeter ki her ?eyden önce ?iir yazd›¤›n› bir saniye bile akl›ndan ç›- karmas›n. Baki, Yahya Kemal, Tevfik Fikret, Orhan Veli ayn› ?eylerden bahsetmezler; ama hepsi de ?airdirler. Çünkü hepsi de ?iirin ya- ?ananlar› anlatma de¤il, güzel ?ekiller kurma sanat› oldu¤una inanm›?lard›r. Bu parçada as›l anlat›lmak istenen a?a¤›daki- lerden hangisidir? A) ?iiri olu?turan ana unsur biçemdir. B) ?iir toplumsal konularda yaz›lmal›d›r. C) ?airlerin ortak konular› i?lemesi do¤al kar- ?›lanmal›d›r. D) ‹yi ?airler farkl› konular› ele ald›klar› için iyi- dirler. E) ?air, ?iirini olu?tururken tüm dikkatini ?iire vermelidir. 27. Yabanc› ülkelerde “Türk’üm” dedi¤inizde in- sanlar›n akl›na hemen Atatürk gelir. Ata- türk’ün Cumhuriyet Türkiyesi’nin kurucusu ol- du¤unu, yaln›z Türk toplumuna de¤il, dünya kamuoyuna mal oldu¤unu herkes bilir. Her- kes, yeni bir devleti yoktan var etti¤ini, yok- sulluk ve yoksunluktan kurtard›¤›n›, dahas› in- san hak ve özgürlükleri için emperyalizme kar?› sava? verdi¤ini bilir. Ülkesine ve dünya ülkelerine yapm›? oldu¤u hizmetten ötürü de ad›n›n belleklerden silinemeyece¤ini ve ak›l- lardan ç›kar›lamayaca¤›n› da bilir. Bu parçada a?a¤›dakilerden hangisine de¤i- nilmemi?tir? A) Atatürk’ün sömürgeci devlet anlay›?›na kar?› oldu¤una B) Türk kelimesinin dünya kamuoyunda Ata- türk’ü hat›rlatt›¤›na C) Atatürk’ün yeni bir devleti yoktan var etti¤ine D) Atatürk’ün ak›llardan hiçbir zaman siline- meyece¤ine E) Türkiye’nin dünya kamuoyu taraf›ndan be- nimsenmi? ayd›nlar› oldu¤una 28. ?iir yazmak zor bir i?. Bu zorlu¤a her ça¤da engeller, yasaklar eklendi. ?imdi bir de kitle ileti?im araçlar› derdi var. San›r›m en zoru da bu. Çünkü dil gereksiz yere dökülüp saç›ld›k- ça ortaya ?iir dahil her dilsel ürün s›radan bir anlay›?la kullan›ma sokuldukça, ?airin yeni bir dil bulmas› gerekiyor. Bir de genel geçer be- ¤eninin ko?ullanmas›ndan kurtulmu? insanlar sistemli bir biçimde yozla?t›r›ld›, yozla?t›r›l›- yor. Bir dizem vard›: “Dü?ler azald›kça, an›lar art›yor. Bu ya?l› bir yak›nma olsun dilerim. Gelecek için dü?ler yitmesin. Bu parçan›n bütününde a?a¤›dakilerin hangi- sinden söz edilmektedir? A) Günümüz okuyucusunun ön yarg›l› dav- rand›¤›ndan B) ?airlerin farkl› dönemlerde farkl› zorluklar- la mücadele etti¤inden C) Dilin günden güne yozla?›yor olmas›ndan D) ‹yiyi bulamayanlar›n hayallerinden uzakla- ?›p, geçmi?i aramalar›ndan E) ?airin farkl› ve yeni olma dü?üncesini za- manla kaybetti¤inden 29. Edebiyat budur ?eklinde kesin tan›mlamalar yapmak yanl›?t›r; çünkü edebiyat›n tan›m› ya- p›lamaz; sadece içine giren ürünler belirlene- bilir. Bu ürünlerde her ?ey insan aç›s›ndan di- le getirilir. Kullan›lan dil, s›n›rlar›n›n d›?›na ç›- kar›l›p estetik tat ve ya?ant› verecek biçimde sunulur. ‹nsan ve toplum gerçe¤inin türlü yönleri bir seçme, bir elemeden geçirilerek yans›t›l›r. Sonuç olarak bu yönler do¤rudan ö¤retici bir yolla de¤il; sezdirici, yarat›c› bir yakla?›mla gerçekle?tirilir. Bu parçadan a?a¤›daki yarg›lardan hangisi ç›kar›lamaz? A) Edebi yap›tlar›n dili estetik nitelikler ta?›r. B) Edebiyat sanatç›s› ö¤renmeyi de¤il sezdir- meyi amaçlar. C) Edebi yap›tlarda kullan›lan dil, günlük ko- nu?ma dilinden farkl›d›r. D) Herhangi bir ürünün edebiyata ait olup ol- mad›¤› belirlenebilir. E) Edebi yap›tlar, bireyi ve toplumu ana hat- lar›yla ele al›r. 30. ?air, devrin sosyal ve siyasi atmosferini ger- çekçi bir bak›? aç›s›yla ele al›p de¤erlendirdi- ¤i eserlerinde problemleri sadece ortaya koy- makla yetinmemi?, problemlere çözüm öneri- leri de sunmu?tur. Ele?tirisinin odak noktas›n- da cahil, tembel, utanmaz, duygusuz, dü?ün- cesiz, sorumsuz insan tipi vard›r. ?aire göre, geri kalm›?l›¤a, tembelli¤e çözüm çal›?makt›r. Onun hayata ve olaylara bak›?›nda bilinçsizlik ve ümitsizlik yoktur; aksine _ _ _ _. Bu parça dü?üncenin ak›?›na göre a?a¤›daki- lerden hangisiyle tamamlanamaz? A) de¤erlere sahip ç›kan, ideal insan tipi var- d›r B) çok çal›?arak geli?mek dü?üncesi azmi ve h›rs› vard›r C) geriye dönmeyen, gelece¤i dü?ünüp plan- layan bir tav›r vard›r D) yar›n›ndan çekinen, bugününe yön vere- meyen bir korku vard›r E) olaylara çözüm arayan, hiç bitmeyen güç- lü bir inan›? vard›r 1. Günümüz tarihçili¤inin en önemli özelli¤i, bi- limsel tarafs›zl›¤› amaç edinmesidir. Bunun için tarihçi, belgelere dayan›r. Ancak yine de tarihçiler için tam bir tarafs›zl›ktan söz etmek güçtür. A?a¤›dakilerden hangisi tarihçilerin tarafs›z olmalar›n› güçle?tiren neden olarak gösterile- bilir? A) Tarihi olaylar›n süreklilik göstermesi B) Tarihçinin, olay›n ya?and›¤› dönemin ko- ?ullar›n› dikkate almas› C) Tarihçinin üyesi oldu¤u toplumun de¤erle- rini payla?mas› D) Teknolojinin geli?imiyle tarihe ait bilgi ve- ren malzemelerin çe?itlenmesi E) Tarihsel olaylar›n neden– sonuç ili?kisi içe- risinde incelenmesi 2. Ortaça¤ Avrupas›'nda Katolik Klisesi'nin deste¤iyle iktidar olan krallar, tap›naklara ba- ¤›?larda bulunuyor ve ruhban s›n›f›na mali yü- kümlülüklerden muafiyet tan›yorlard›. Bu bilgiye dayanarak Ortaça¤ Avrupas› ile il- gili; I. E?itsizli¤e dayal› bir toplumsal yap› görül- mektedir. II. Dini ve siyasi otoritelerin ç›karlar› örtü?- mektedir. III. Özel mülkiyet anlay›?›n›n geli?mesi enge- llenmi?tir. yarg›lar›ndan hangilerine ula?›labilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) Yaln›z III D) I ve II E) II ve III 3. Belirli bir co¤rafi ya?am alan›na ba¤l› kalma- yan Türkler hakk›nda, farkl› uygarl›klara ait kaynaklarda de¤i?ik bilgilerin bulunmas›n›n; I. Türk ad›n›n anlam› ve kökeni konusunda fark› görü?lerin ortaya ç›kmas› II. Türk tarihinin belli bir co¤rafi bütünlük içinde incelenmesinin zorla?mas› III. Türk tarihinin dönemlere ayr›larak incele- nememesi durumlar›ndan hangilerine yol açt›¤› savunu- labilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) Yaln›z III D) I ve II E) II ve III 4. Türk–‹slam devletlerinde ikta sahibinin, devlet görevinden ayr›lmas›, üretimde süreklili¤i sa¤layamamas› ya da tespit edilmi? miktar- dan fazla vergi toplamas› durumlar›nda iktas› elinden al›n›rd›. Bu uygulaman›n a?a¤›dakilerden hangisinin kan›t› oldu¤u savunulabilir? A) Sosyal hukuk devleti anlay›?›n›n benim- sendi¤inin B) Toprak mülkiyetinin devlete ait oldu¤unun C) S›n›rlar›n geni?lemesine önem verildi¤inin D) Monar?ik yönetim uyguland›¤›n›n E) Herkesten e?it oranlarda vergi al›nd›¤›n›n 5. Osmanl› Devleti, Kurulu? Dönemi’nde Rume- li'de fetihlerini sürdürürken Anadolu'daki top- raklar›n› Türk beyliklerinden sat›n alma ya da siyasal evlilikler yoluyla da geni?letmi?tir. Bu bilgiye dayanarak Osmanl› Devleti’nin büyüme politikas›yla ilgili; I. Sava? d›?› yöntemler de benimsenmi?tir. II. Do¤u ve bat› yönünde uygulanm›?t›r. III. Anadolu Türk birli¤i sa¤lanmaya çal›?›l- m›?t›r. yarg›lar›ndan hangilerine ula?›labilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) Yaln›z III D) I ve II E) I, II ve III 6. Osmanl› Devleti'nde herhangi bir bölgede, üretimde de¤i?iklikler gerektiren durumlar or- taya ç›kt›¤›nda, bu konuda karar vermek, ön- ce loncalara, sonra da onlar›n görü?leri do¤- rultusunda mahalli yöneticilere aitti. Böyle or- tak bir karar al›nmad›kça üretim ve tüketim alan›nda kendili¤inden uygulamalara yer ve- rilmezdi. Bu bilgiye dayanarak; I. Üretim a?amalar›nda esnaf örgütü söz sahibidir. II. Üretim, devlet denetimindedir. III. Üretimde arz–talep dengesi dikkate al›n- mam›?t›r. yarg›lar›ndan hangilerine ula?›labilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) Yaln›z III D) I ve II E) II ve III 7. Osmanl› tarihinde II. Osman ve III. Selim'in yenilikçi padi?ahlar olduklar› için yeniçeriler taraf›ndan tahttan indirilerek öldürülmeleri a?a¤›dakilerden hangisinin kan›t›d›r? A) Bat›l›la?man›n Osmanl›'da siyasi istikrar› güçlendirdi¤inin B) Halk›n yeniliklere tepki gösterdi¤inin C) Yeniçerilerin siyasi bir güç haline geldikle- rinin D) Yeniçerilerin Türk devlet geleneklerine ba¤l› olduklar›n›n E) Osmanl› Devleti'nde çok s›k taht kavgala- r›n›n ya?and›¤›n›n 8. 1839 y›l›nda ilan edilen Tanzimat Ferma- n›'nda; – Vergiler herkesin gelirine göre al›nacak, – Hangi dinden olursa olsun Osmanl›da ya- ?ayan bütün erkekler askerlik yapacak – Mahkemeler aç›k olarak yap›lacak ve kimse haks›z yere idam edilmeyecektir. maddelerine yer verilmi?tir. Bu maddelere bak›larak Tanzimat Fer- man›’nda a?a¤›daki özelliklerden hangisinin bulundu¤u söylenemez? A) Laik yönetim B) Hukuksal e?itlik C) Vergi adaleti D) ‹nsan haklar› E) Hukuk devleti 9. Jön Türklerin etkisiyle tahta ç›kan II.Abdülha- mid söz verdi¤i gibi Me?rutiyet'i ilan etmi?, Kanun-i Esasiyi haz›rlatm›? ve Meclisleri top- lam›?t›r. Meclisteki gayr›müslim mebuslar›n ele?tirilerine hedef olan II. Abdülhamid, Rus- ya ile Osmanl› aras›nda ba?layan 1877–78 Osmanl› –Rus Sava?›’n› bahane ederek Mec- lisi kapatm›? ve Me?rutiyet’i kald›rarak bir bask› dönemi ba?latm›?t›r. A?a¤›dakilerden hangisi bu geli?melerden ç›- kar›labilecek yarg›lar aras›nda gösterilemez? A) Rejim de¤i?ikli¤inin d›? bask›larla yap›ld›¤› B) Jön Türklerin yenilik yanl›s› bir grup oldu- ¤u C) II. Abdülhamid’in özgürlük kar?›t› bir yap›- ya sahip oldu¤u D) D›? politikan›n iç politikay› yönlendirme amac›yla kullan›ld›¤› E) Rejim de¤i?ikli¤inin ya?and›¤› 10. ‹tilaf Devletleri, Son Osmanl› Mebusan Mecli- si'nde Misak-› Milli'nin kabul edilmesine ka- dar Anadolu'daki milli direni? kar?›s›nda tep- kisiz kalm›?lard›r. ‹tilaf Devletlerinin tepkisizli¤i a?a¤›dakilerden hangisi ile aç›klanabilir? A) Sevr Antla?mas›'n› kabul ettirmekten vaz- geçmeleriyle B) Ulusal giri?imleri, ‹stanbul Hükümeti yo- luyla etkisiz k›lmaya çal›?malar›yla C) Anadolu'yu askeri kontrol alt›nda tutmala- r›yla D) Ulusal hareketin gücünden çekinmeleriyle E) Osmanl› Devleti'nin savunma gücünü ar- t›rmalar›yla 11. Sakarya Sava?›'n›n ard›ndan TBMM, Fransa ile Ankara Antla?mas›'n› imzalam›?t›r. Bu ant- la?maya göre; Türkçe'nin resmi dil olaca¤› ve Türk paras›n›n kullan›laca¤› Hatay, özel bir statüyle Frans›z mandas› olmu?tur. Bu bilgiye dayanarak; I. Hatay ile kültürel ba¤lar korunmu?tur. II. Ulusal s›n›rlardan ödün verilmi?tir. III. TBMM'nin uluslar aras› alanda gücü art- m›?t›r. yarg›lar›ndan hangilerine ula?›labilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) Yaln›z III D) II ve III E) I, II ve III 12. Atatürk "Medeniyet öyle bir kuvvetli ate?tir ki, ona kay›ts›z kalanlar› yakar ve mahveder" de- mi?tir. Atatürk'ün bu sözü a?a¤›daki ilkelerden han- gisi ile do¤rudan ilgilidir? A) Devletçilik B) Devrimcilik C) Cumhuriyetçilik D) Halkç›l›k E) Milliyetçilik 13. Türkiye Cumhuriyeti’nde yap›lan; I. Çocuk Esirgeme Kurumu’nun kurulmas› II. Sa¤l›k ve e¤itim hizmetlerinin devletin gö- revleri içine al›nmas› III. Halifeli¤in kald›r›lmas› uygulamalar›ndan hangilerinin "sosyal devlet" ilkesinin gere¤i oldu¤u söylenebilir? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 14. Yanda co¤rafi koordinat- lar› verilen taral› alan 36°–42° kuzey paralelleri ile 26°–45° Do¤u merid- yenleri aras›nda yer alan Türkiye'ye göre hangi ko- numda bulunur? A) Kuzey B) Güney C) Kuzeydo¤u D) Güneybat› E) Kuzeybat› 15. Yukar›daki tabloda 21 Haziran tarihindeki ge- ce–gündüz süreleri verilen merkezlerle ilgili a?a¤›daki yarg›lardan hangisine ula?›lamaz? A) I. merkez Güney Yar›mküre'de yer al›r. B) II. merkez Kuzey Yar›mküre'de yer al›r. C) III. merkez 21 Haziran tarihinde k›? mevsi- mine ba?lar. D) IV. merkez Kuzey Yar›mküre'de Kutup ku- ?a¤›nda yer al›r. E) V. merkezde ö¤le vakitlerinde y›l boyunca gölge yönü güneyi gösterir. 16. Fiziki haritalarda renkler yükselti basamaklar›- n› gösterir. Buna göre, yukar›daki izohips haritas›nda i?a- retli merkezlerden hangisinin gösterildi¤i renk yanl›? verilmi?tir? A) I. Ye?il B) II. Aç›k kahverengi C) III. Sar› D) IV. Ye?il E) V. Koyu kahverengi 17. Bir yerdeki buharla?ma ?iddeti maksimum nemle do¤ru, ba¤›l nemle ters orant›l›d›r. Buna göre, yukar›daki tabloda maksimum ve mutlak nem miktarlar› verilen merkezlerden hangisinde buharla?ma ?iddeti daha azd›r? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 18. Yukar›da ayl›k s›cakl›k ve ya¤›? de¤erleri veri- len merkezlerin, I. Yar›mküreleri II. Ya¤›?›n en çok oldu¤u mevsim III. Y›ll›k s›cakl›k ortalamalar› özelliklerinden hangileri kesinlikle farkl›d›r? A) Yaln›z I B) Yaln›z II C) Yaln›z III D) I ve III E) II ve III 19. Yukar›daki kesitte, çok geni? çukurluklarda (jeosenklinal) biriken tortul tabakalar›n, u¤ra- d›¤› yan bas›nçlar›n etkisiyle olu?turdu¤u k›v- r›m da¤lar gösterilmektedir. Buna göre, belirtilen da¤lar›n olu?umu a?a¤›daki olaylardan hangisiyle aç›klanabilir? A) Orojenez B) Regresyon C) Epirojenez D) Volkanizma E) Seizma 20. I. Azot II. Su buhar› III. Karbondioksit IV. Oksijen V. Ozon Yukar›da atmosferde bulunan baz› gazlar ve- rilmi?tir. Buna göre, atmosferde oran› yere ve zamana göre de¤i?meyen gazlar a?a¤›dakilerden han- gisinde birlikte verilmi?tir? A) I ve II B) II ve III C) I ve IV D) III ve V E) IV ve V 21. Bir yerde çok uzun bir dönemde çok seyrek veya bir defa görülebilen uç durumlara “ekst- rem olaylar” denir. Buna göre, a?a¤›da verilen bölgelerden han- gisinde ekstrem olarak h›zl› rüzgarlara daha çok rastlan›r? A) Orta ku?ak karalar›n›n iç k›s›mlar› B) Akdeniz Havzas› C) Kutup ku?a¤› D) Dönenceler çevresindeki çöller E) Tropikal ku?aktaki büyük körfezler 22. Yukar›daki tabloda k›talar›n baz› y›llardaki nü- fuslar› ve gelecekte olabilecek baz› tahmini nüfuslar› verilmi?tir. Grafikteki bilgiler göz önüne al›nd›¤›nda a?a- ¤›daki yorumlardan hangisi yap›lamaz? A) Asya K›tas›’n›n nüfusu 2025 y›l›nda dünya nüfusunun yar›s›ndan fazlas›n› olu?tura- cakt›r. B) Avrupa'da nüfus azalacakt›r. C) Dünya nüfusu genel olarak artacakt›r. D) Dünya nüfusu 2006 ile 2025 aras›nda iki kat artacakt›r. E) 2025 y›l›nda Afrika nüfusu Asya nüfusunun yakla?›k 1/4’ü kadar olacakt›r. 23. Ya¤›?›n mevsimlere e?it da¤›ld›¤› yörelerde ya¤›? rejimi düzenli olur. Ya¤›? rejimi düzenli olan bir bölge hakk›nda a?a¤›daki yarg›lardan hangisine kesin olarak ula?›labilir? A) Hindistan ve Çin gibi Muson Asyas›’nda yer al›r. B) Y›l boyunca AB etkisi alt›ndad›r. C) Dönenceler üzerindedir. D) Y›l boyunca YB etkisi alt›ndad›r. E) Nüfus ve yerle?me azd›r. 24. ‹nsanlar›n, do¤alar› gere¤i her ko?ulda kendi ç›karlar›n› dü?ünen bencil varl›klar oldu¤unu öne süren T. Hobbes’a göre, bu durumun toplumsal ya?amda çat›?maya neden olmas› kaç›n›lmazd›r. ‹?te devlet, bu çat›?may› önle- mek, huzur ve güven içinde bir arada ya?aya- bilmek için insanlar›n kendi aralar›nda yapt›¤› sözle?me sonucu ortaya ç›km›?t›r. T. Hobbes bu yakla?›m›yla devlete ili?kin a?a¤›daki görü?lerden hangisini savunmak- tad›r? A) Devlet ideas›n›n yans›mas›d›r. B) E?itlik mücadelesinin sonucudur. C) ‹nsanlar›n olu?turdu¤u yapay bir kurum- dur. D) Evrensel akl›n yans›mas› olan bir kurum- dur. E) Tanr›’n›n yeryüzündeki yans›mas›d›r. 25. Akl›m›z, bize ilerde daha büyük ac›dan korun- mak için ?imdiki küçük ac›ya katlanmam›z gerekti¤ini söylüyor. Akl› dikkate almadan, bedenin anl›k hazlar›ndan hareket edenler kendi sonlar›n› haz›rlarlar. Ac›dan kaç›nmak, hazza ula?mak; bedensel hazlar›n pe?inde gitmekle de¤il; akl›n pe?inde gitmekle ger- çekle?ir. Sokrates bu parçadaki dü?üncesiyle a?a¤›- dakilerden hangisini vurgulamak istemi?tir? A) ‹nsan, her ko?ulda ac›lardan kaç›nmal› ve hazz› hedeflemelidir. B) Gerçek hazza dü?ünceyle ula?›l›r. C) ‹nsan toplumu de¤il, içinden gelenleri din- lerse hazza ula?›r. D) Haz duygusu ki?isel oldu¤u için evrensel do¤ru ve iyi yoktur. E) Do¤aya uygun ya?ayanlar mutlu olur. 26. Platon’a göre idealar, duyular dünyas›ndaki ?eylerin gerçekleri, mükemmelleridir. ‹çinde oldu¤umuz bu duyusal dünyadaki her ?ey idealar›n yans›mas›d›r, kopyas›d›r. Bu kopya- lar›n gerçek olma ölçütü idealardan ald›klar› paya ba¤l›d›r. Örne¤in bir at heykeli idealar dünyas›ndaki ata benzedi¤i ölçüde güzeldir. Bu parçadan a?a¤›daki yarg›lardan hangisine ula?›lamaz? A) Duyular dünyas›ndaki her ?ey idealar dün- yas›n›n kopyas›d›r. B) Duyular dünyas› varl›¤›n› idealara borçlu- dur. C) Duyular dünyas›ndaki her varl›k idealardan farkl› oranda pay al›r. D) ‹dealar dünyas›n›n varl›klar›, mükemmel örneklerdir. E) ‹dealar tek tek varl›klar›n genellemesidir. 27. Varl›¤› inceleyen do¤a filozoflar›, evrenin ve varl›¤›n temelinde bulunan gerçekli¤e arkhe (ana madde) demi?lerdir. Fakat her filozof kendisince bir ana madde kabul etmi? ve do¤ada hüküm süren de¤i?imleri bu gerçek- li¤e dayand›rarak aç›klamaya çal›?m›?t›r. Bu parçaya göre, a?a¤›dakilerden hangisi do¤a filozoflar›n›n benimsedi¤i ortak bir yarg› olabilir? A) Gerçekler ve olu?umlar birden fazlad›r. B) Gerçeklik mutlakt›r ve insanlar taraf›ndan kavranabilir. C) Görünüm de¤i?ince öz de de¤i?ir. D) Evrende birlik yoktur, çokluk vard›r. E) Varl›kta bir de¤i?imden ve olu? sürecinden söz edilemez. 28. Sanat eserinin insan› ilerletici ve geli?tirici özelli¤i vard›r. Her sanat eseri, kar?›s›ndaki insan› kendi dünyas›na çeker ve burada insan›n benli¤ini güne?in aya verdi¤i ›?›k gibi ayd›nlat›r. Bu parçada, sanat eserinin hangi özelli¤i vur- gulanmaktad›r? A) Tek ve özel olma B) Sanatç›n›n ki?isel yarat›c›l›¤›na dayanma C) Ça¤›n›n özelliklerini yans›tma D) ‹nsan›n bak›? aç›s›n› zenginle?tirme E) Evrensel ölçütlere uygun olma 29. ‹nanç bilgi için gerekli bir ko?uldur; fakat yeterli de¤ildir. Örne¤in, birçok insan kahin- lere inan›p onlar›n baz› ?eyleri bildiklerini söy- ler. Ama ku?kucu bir insan, kahinin ne söy- ledi¤inin yan› s›ra, bu bilginin nereden gel- di¤ini ve kahinin bu bilgiyi nas›l elde etti¤ini de ara?t›racakt›r. Bu nedenle denilebilir ki, bilgi için sadece bir inanca sahip olmak yeter- li de¤ildir; ayn› zamanda bilginin hangi yön- temle elde edildi¤inin, kayna¤›n›n bilinmesi gerekir. Bu parçada bilgiyi elde etmede a?a¤›dakiler- den hangisinin önemi vurgulanmaktad›r? A) Ku?kucu ve ara?t›r›c› olman›n B) Otoritelere dayanman›n C) Kesin sonuçlar› kabul etmenin D) ‹nançl› olman›n E) Kendi içinde tutarl› olman›n 30. Bir sanatç› ne kadar deneyimli olursa olsun, yapt›¤› i?in öneminin bilincinde de¤ilse, ya?ad›¤› toplumdaki ve dünyadaki olaylara kay›ts›z kal›p ça¤›n› kovalam›yorsa, kendini geli?tirmeyip her çal›?mas›nda yeni bak›? aç›lar› kazanam›yorsa, o sanatç› "sanat kati- li"dir. Çünkü kal›pla?m›? bak›? aç›s›yla sanat› tek düze bir i? olarak gören kimse, ancak sanat›n katili olabilir. Bu parçadan a?a¤›daki dü?üncelerden han- gisine ula?›lamaz? A) Sanatç›, eserinden sorumludur. B) Sanatç› ya?ad›¤› dönemin olaylar›na kar?› duyarl› davranmal›d›r. C) Sanatç›, her eserinde kendisini a?mal›d›r. D) ‹yi bir sanatç› olabilmek için salt deneyim yetmez. E) Sanatç›, do¤adaki nesneleri oldu¤u gibi al›p esere dönü?türmelidir. Dünya Nüfusu (Milyon ki?i) 2000 3.678 801 730 486 348 31 6.073 2006 3.958 916 728 518 377 33 6.528 2025 4.812 1.338 707 620 447 40 7.964 Asya Afrika Avrupa K. Amerika G. Amerika Avustralya TOPLAM I Ya¤›? (mm)S›cakl›k (°C) 10 20 30 O ? M N M H T A E E K A 50 100 150 II Ya¤›? (mm)S›cakl›k (°C) O ? M N M H T A E E K A 100 10 20 30 50 150 Merkez Maksimum nem (gr/m3) Mutlak nem (gr/m3) I II III IV V 24 16 18 4 10 4 10 6 3 7 II I IV 400 Deniz V III Merkez Gündüz süresi (saat) Gece süresi (saat) I II III IV V 11:30 14:10 04:45 20:30 07:15 12:30 09:50 19:15 03:30 16:45 20° 10° 20° 10° SOSYAL B‹L‹MLER – 1 TEST‹ TÜRKÇE TEST‹ ZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİ ZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİ ZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİ ZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİ ZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİZAFERKAZANDIRIRZAFERDERSHANELERİ