Katalog

SAYFA CUMHURİYET 16 MART 2009 PAZARTESİ 6 PAZARTESİ SÖYLEŞİLERİ CMYB C M Y B Abdi İbrahim Yönetim Kurulu Başkanõ ve İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikasõ Başkanõ Nezih Barut: ÖZLEM YÜZAK Türkiye’nin en eski ilaç firmalarõndan birinin 3. nesil yöneticisi Nezih Barut. Aynõ zamanda İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikasõ Yönetim Kurulu Başkanõ. Sahibi olduğu Abdi İbrahim yüzde 100 yerli sermayeli bir şirket ve dünyanõn en büyük ilaç şirketleri sõralamasõnda 96. sõrada. 2003’ten beri de ciro ve toplam kutu satõşõnda Türkiye ilaç sektörünün lideri. Nezih Barut ise Forbes’in en zengin 100 Türk listesinin içinde. Dede Abdi İbrahim, 35 yaşõnda öldüğü için fazla ilaç yapma şansõna sahip olmamõş. İşin başõna geçen babaanne, şirketi ayakta tutarak oğlu İbrahim Barut’a devretmiş. Ama o da 45 yaşõnda ölünce, kõz kardeşinin doktor olan eşi, görevi devralarak şirketi ayakta tutmuş ve 1981’de 3. kuşak eczacõ torun Nezih Barut, bayrağõ devralmõş. 28 yõldõr da şirketin başkanõ. Barut ile hem Abdi İbrahim hem de ilaç sektörünün bugünü ve geleceği konusunda sohbet ettik... - Abdi İbrahim’in bir özelliği kriz dönemlerinde de büyümesi... İçinde bulunduğumuz ekonomik kriz, şirketinizi ve ilaç sektörünü nasıl etkiledi? BARUT - İlaç sektörü kriz dönemlerinde diğer sektörlerden daha şanslõdõr. Bizim esas müşterimiz devlet. İlaç sanayisinin ürettiği ya da ithal ettiği ilaçlarõn yüzde 90’õnõ devlet alõyor. Tabii krizden kaçõnõlmaz olarak biz de etkileniyoruz. Kutu bazõnda yüzde 10, satõş bazõnda yüzde 20 azalma var. Şubat ayõnõn verileri henüz gelmedi, ama benzer düşüşü şubat ayõ için de bekliyoruz. 2009 yõlõnda bütün bu olumsuzluklara karşõn yine de yüzde 10 büyüme bekliyoruz. - Bu büyüme nereden kaynaklanacak? - Piyasaya yeni ilaçlarõn girmesinden kaynaklanacak bu büyüme. Biz krizlerde büyüyen bir firmayõz. Sizin de söylediğiniz gibi 1994 ve 2001 krizlerinden büyüyerek çõktõk. İstihdam açõsõndan baktõğõmõzda ocak ayõnda 200 kişiyi işe aldõk. Yeni ilaçlar çõkacağõ için mart sonunda 100 kişi daha alacağõz. Şu anda 2 bin 650 kişiyiz. “Pazar ne kadar büyükse biz ondan daha fazla büyüyeceğiz” misyonuyla hareket ediyoruz. Bunu da bugüne kadar gerçekleştirdik. Bizim ilaç pazarõnda payõmõz satõş bazõnda yüzde 7, kutudaysa yüzde 9.2. Her ikisinde de pazar lideriyiz. Dünyada da en büyük ilaç şirketleri sõralamasõnda ilk 100 içindeyiz. Ciromuz geçen yõl 839 milyon dolar oldu. Üretim tesisimiz Hadõmköy’de - Bir de Cezayir deneyiminiz var sanıyorum... - Cezayir’de ilk 10 ilaç firmasõnõn içindeyiz. Geçen yõllarda Cezayir hükümeti üretim yapõlmadõğõ takdirde ithalata izin vermeyeceğini açõkladõğõ için 2008 yõlõnda üretim yapmak amacõyla orada bir arsa satõn almõştõk. Sonra bu karar değişince de vazgeçmiştik, yeniden Cezayir hükümeti üretim şartõ getirdi, şimdi zorunlu olarak orada yatõrõm yapacağõz. İhracat konusunda Cezayir tek ülke değil, KKTC, Rusya, Ukrayna, Gürcistan, Azerbaycan, Endonezya, Lübnan ve Vietnam da iş yaptõğõmõz pazarlar. - 2008 yılı içinde bir de Ar-Ge merkezi kurdunuz... - Türkiye’nin ilaç ihracatõ, potansiyelinin çok altõnda. Buna paralel olarak bizim de Abdi İbrahim olarak büyük bir ihracatõmõz yok. Ancak ihracat yapabilmeniz için Ar-Ge yapmanõz da şart. Bizim ihracatõmõz 35 milyon dolar. Önümüzdeki 5 yõl içinde 75-80 milyon dolara ulaşma gibi bir hedefimiz de var. Bu yüzden toplam 37 milyon dolarlõk yatõrõmla bir Ar-Ge merkezi kurduk. 3 bin 500 metrekaresi laboratuvar alanõ olmak üzere, toplam 13 bin metrekare alana kurulan Ar-Ge Merkezi’nde, birçoğu doktora seviyesinde eğitime sahip olan 100 uzman görev alõyor. Merkezimizde uluslararasõ firmalarla ortak projeler geliştirirken bir yandan da üreteceğimiz ilaçlarõn ruhsatlarõnõ alarak Avrupa ülkeleriyle ABD’ye ilaç satõşõna başlamayõ hedefliyoruz 2009 yõlõ için 20 milyon dolar civarõnda Ar-Ge bütçesi ayõrdõk ve her yõl cironun yüzde 5’i kadar Ar-Ge yatõrõmõ yapacağõz. - Bu merkezde ne tür çalışmalar gerçekleştiriyorsunuz? Türkiye ilaç sektöründe Ar-Ge derken tabii yeni molekül keşfetmekten bahsetmiyorum. Ancak referans ilaçlar üzerinde yürütülecek çalõşmalar sonucunda, hasta kullanõm sürecine kalite katmak ya da ilaç etkinliğini arttõrmak mümkün. Değer katõlmõş eşdeğer ilaçlar üreterek bireylerin tedavi süreçlerinde kolay kullanõm ve daha düşük maliyet gibi pek çok fayda sağlamayõ amaçlõyoruz... Bu merkezde patent süresi dolan moleküllerin süper jenerikleri de yapõlacak. Mesela 2 farklõ molekülü aynõ tablette birleştirerek 2 tablet yerine tek tablet ya da yutma zorluğu olan yaşlõlar için dil altõnda eritme gibi... Ya da ağrõ kesici molekülü ve mide asidini düzenlecek molekülü tek bir ilaçta birleştirmek gibi... Dünyada bu yapõlõyor ve 20 yõllõk patent alõnõyor. Artõk Türkiye’de de yapõlacak. Biz de bu doğrultuda 2 patent başvurusu yaptõk... Türkiye ilaç sektöründe Ar-Ge derken tabii yeni molekül keşfetmekten bahsetmiyorum. Ancak referans ilaçlar üzerinde yürütülecek çalõşmalar sonucunda, hasta kullanõm sürecine kalite katmak ya da ilaç etkinliğini arttõrmak mümkün. - Avrupa’da ve Türkiye’de eşdeğer ilaç kullanımı ne durumda? - Avrupa’da eşdeğer ilaç kullanõmõ sayesinde kamu maliyesinde 20 milyar Avro’dan fazla tasarruf sağlandõ. Türkiye’de de eşdeğer ilaç kullanõmõyla sağlanan tasarruf son 5 yõlda 3.8 milyar TL oldu. Ancak şunu da vurgulamalõyõm ki eğer bu ilaçlarõn pazara gecikmesiz olarak girmeleri sağlansaydõ 3 milyar Avro daha fazla tasarruf sağlanabilirdi. Bugün Türkiye’de eşdeğer ilaç ve orijinal ilaç tüketimine baktõğõmõzda kutu bazõnda yüzde 80 yerli, yüzde 20 ithal olduğunu görürüz. Ancak orijinal ilaç daha pahalõ olduğu için TL bazõnda oranlar yarõ yarõya. Bu arada şunu da söylemek istiyorum ABD’de eşdeğer ilacõn pazar payõ yüzde 90’larda. Abdi İbrahim İlaç Sanayi ve Ticaret AŞ’nin yönetim kurulu başkanõ olan Nezih Barut 1952 yõlõnda İstanbul’da doğdu. Ailedeki üçüncü kuşak eczacõ olan Nezih Barut, 1976 yõlõnda İstanbul Üniversitesi Eczacõlõk Fakültesi’nden mezun oldu. Barut, temeli 1910 yõlõnda dedesi Abdi İbrahim Bey tarafõndan atõlan Abdi İbrahim İlaç Fabrikasõ’nda 1976 yõlõnda göreve başladõ. 30 yõl farklõ pozisyonlarda görev yapan barut, sõrasõyla üretim müdürlüğü, genel müdür yardõmcõlõğõ, genel müdürlük yaptõ. Son yõllarda yönetimde kurumsallaşma çalõşmalarõna hõz veren Nezih Barut, şirket yönetimini profesyonel yöneticilerle paylaşarak, kendisi şirketin yönetim kurulu başkanlõğõnõ yürütüyor. İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikasõ Yönetim Kurulu Başkanõ olan Barut, ayrõca; İstanbul Eczacõ Odasõ, İstanbul Ticaret Odasõ (İTO), 1907 Fenerbahçe Derneği ve FB Spor Kulübü üyesi. T ürkiye’nin en eski ilaç firmalarõndan biri Abdi İbrahim. Yüzde 100 yerli sermayeli ve dünyanõn en büyük ilaç şirketleri sõõralamasõnda 96. sõrada. 2003’ten beri de ciro ve toplam kutu satõşõnda Türkiye ilaç sektörünün lideri. Kriz dönemlerinde bile büyüyor. Yeni faaliyete geçirdiği Ar-Ge merkezi ile süper jenerik ya da değer katõlmõş eşdeğer ilaçlar üretecek. Şimdiden 2 patent başvurusunu yapmõş bile... Köprü ve otoyollardan 69 milyon TL ANKARA (AA) - Boğaziçi köprüleri ile işletmedeki paralõ otoyollar kazandõrmaya devam ediyor. Bu yõlõn ilk iki ayõnda söz konusu köprü ve otoyollardan toplam 68.9 milyon lira gelir elde edildi. Karayollarõ Genel Müdürlüğü’nün, bu yõlõn ocak-şubat aylarõ araç geçiş verilerine göre İstanbul Boğaziçi ve Fatih Sultan Mehmet köprülerinden geçen araçlardan 23 milyon 496 bin 370 lira gelir elde edildi. Yõlõn ilk iki ayõnda köprülerden çift yönlü olarak 454 milyon 814 bin 520 aracõn geçiş yaptõğõ bildirildi. Otoyollardan 23 milyon 351 bin 231 aracõn geçiş yaptõğõ bildirildi. Faktoring şirketlerine faiz düzenlemesi Ekonomi Servisi - Bankacõlõk Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), faktoring ve finansman şirketlerinin verecekleri faiz oranlarõ ile alacaklarõ diğer masraf ve gelirlerinin azami oranlarõnõn belirlenmesinde, bankalar için tespit edilen kredilere uygulanacak faiz oranlarõ ile faiz dõşõnda sağlanacak diğer menfaat ve tahsil olunacak masraf oranlarõna ilişkin usul ve esaslarõn uygulanmasõna karar verdi. BDDK’nin kararõ Resmi Gazete’nin dünkü sayõsõnda yayõmlandõ. Buna göre, Ödünç Para Verme İşleri Hakkõnda Kanun Hükmünde Kararname’nin ilgili maddesi uyarõnca, söz konusu oranlarõn belirlenmesinde ve uygulanmasõnda Bankacõlõk Kanunu’nun 144’üncü maddesi esas alõnacak. ASELSAN Ar-Ge’yi dörtledi ANKARA (AA) - Türk Silahlõ Kuvvetleri için özgün çözümler geliştiren ASELSAN, 5746 sayõlõ Araştõrma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkõnda Kanun’a uygun olarak dört Ar-Ge merkezi oluşturdu. ASELSAN’daki dört Ar- Ge merkezi, Sanayii ve Ticaret Bakanlõğõ’ndan gelen heyet tarafõndan 5746 sayõlõ Araştõrma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkõndaki kanun ve yönetmelik esaslarõna göre denetlendi ve bakanlõk tarafõndan dört merkez için ayrõ ayrõ olmak üzere Ar-Ge merkezi belgesi verildi. Komşularla yerel para ile ticaret ANKARA (AA) - Komşularla ticarette yabancõ para ve bankalarõn aracõlõğõnõ kaldõrmak istediklerini söyleyen Devlet Bakanõ Kürşad Tüzmen, Çin, Azerbaycan ve Suriye ile yerel para birimleriyle ticaret için çalõşmalara başlayacaklarõnõ bildirdi. Ruble ile ticareti görüşmek üzere Rusya Federasyonu’ndan bir heyetin nisan ayõnda Türkiye’ye geleceğini ifade eden Tüzmen şöyle konuştu: “2000 yõlõndan beri komşu ve çevre ülkelerle ticaretin geliştirilmesi için çalõşõyoruz. Bu konuda önemli mesafe aldõk. Şimdi komşu ve çevre ülkelerle daha ileri bir entegrasyona gitme çalõşmasõ yapõyoruz.” PORTRE ‘Gecikmenin bedeli 3 milyar Avro’ - Türkiye ilaç pazarının büyüklüğü 11.1 milyar YTL; miktar olaraksa 1.3 milyar kutu. Buna karşın Türkiye akaryakıt, demir-çelik, makine ve plastik ürünlerden sonra en büyük cari açığı ilaç ve eczacılık ürünlerinde veriyor. Ayrıca cazip bir pazar olduğu için yabancı firmalar yerli firmaları satın alıyor. Sektörün bugün içinde bulunduğu durumu nasıl tanımlıyorsunuz? - Türkiye’nin son derece gelişmiş bir ilaç sektörü var. 100 yõlõ aşkõn bir geçmişe sahip, son teknolojiyle üretim yapõyor, yetişmiş ve becerikli bir insan kaynağõ var. Buna karşõn neden bu kadar fazla ithalat yapõlõyor? Sektörde bugün 330 firma faaliyet gösteriyor, bunlarõn önemli bir kõsmõ ithalatçõ. Bu kadar çok firma olmalõ mõ? Tüm bunlar tartõşõlõr. Tartõşõlmalõ da... Her yõl yurtdõşõna satõlan mamul ilaç ve hammaddenin yaklaşõk 10 katõ ithal ediliyor. 2008 yõlõnda eczacõlõk sektöründe 437 milyon dolarlõk ihracat yapõlõrken ithalat 4 milyar 360 milyon dolarõ buldu. - Neden bu kadar fazla ithalat? - Çünkü ithalat çok cazip. Üretici ile ithalatçõ aynõ kefeye konuluyor. İşletme maliyetleri hiç yok, öyle enerji, su, elektrik gibi girdi artõşlarõndan etkilenmiyor. - Peki ne yapılabilir? - Az önce bahsettiğim Cezayir modeli burada da uygulanabilir. “Burada üretim yapılmazsa ithal izni vermem” denebilir. Türkiye’de AB ile yapõlan gümrük birliği anlaşmasõ ne yazõk ki bu konuda bizi bağlõyor... Başka bir yolsa şu: Bakanlõk ithal ruhsatõyla üretim ruhsatõnõ farklõlaştõrabilir; üretim ruhsatõnõ daha çabuk verebilir. Devletin ilaç bütçesi 200 yõlõnda 14.5 milyar lira olarak gerçekleşti. Hükümet eşdeğer ilaçlarõn piyasaya daha çabuk çõkmasõnõ sağlayabilir. Bilmeyen için hatõrlatayõm; eşdeğer ilaç patent süresi sona ermiş ilaçlarõn eşdeğer üretimine denir. Aynõ kalitede ve daha ucuz olduğu için tercih edilir. Ancak bu konuda ciddi tõkanmalar yaşanõyor. Bu yalnõz Türkiye’nin sorunu değil. Avrupa Komisyonu Rekabet Genel Müdürlüğü tarafõndan hazõrlanan ilaç sektörü soruşturmasõ ön raporu da eşdeğer ilaçlarõn pazara girişinde ciddi engellerle karşõlaşõldõğõnõ somut olarak ortaya koydu. Biz eşdeğer ilaç endüstrisi olarak, inovasyonu teşvik etmek üzere kurgulanmõş fikri mülkiyet haklarõnõ kesinlikle destekliyoruz. Ancak bu haklara ilişkin 2 hususun göz önüne alõnmasõ gerektiğini õsrarla vurguluyoruz. Öncelikle koruma, sadece tedaviye gerçekten yenilik getiren buluşlara sağlanmalõ. İkinci olarak da buluş sahibine tekel hakkõ verildiğinde, bu hakka yönelik suiistimaller ve hakkõn yersiz şekilde genişletilmesi engellenmeli. Ayrõca ülkemizde eşdeğer ilaç kullanõmõnõ teşvik eden bir sistemin de oluşturulmasõ gerekiyor. Bu amaçla, eşdeğer ilaçlar için katkõ payõnõn daha düşük tutulmasõ veya eczacõlara eşdeğer ürün vermeleri ve doktorlara eşdeğer ilaç reçetemeleri durumunda doğrudan prim ödemesi yapõlmasõ gibi teşvik politikalarõnõn uygulanmasõ son derece önemli. Sektörün ilacı Ar-Ge’de Eşdeğerilacaerişimkolaylaştırılmalı Öncelikle koruma, sadece tedaviye gerçekten yenilik getiren buluşlara sağlanmalõ. İkinci olarak da buluş sahibine tekel hakkõ verildiğinde, bu hakka yönelik suiistimaller ve hakkõn yersiz şekilde genişletilmesi engellenmeli. ‘ ‘