Katalog

CMYB C M Y B SAYFA CUMHURİYET 26 ŞUBAT 2009 PERŞEMBE 8 DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Nükleer güç öncelikli MOSKOVA (AA) - Rusya Başbakan Yardõmcõsõ Sergey İvanov, parlamentonun alt kanadõ Duma’da yaptõğõ konuşmada, Rusya’nõn kara, deniz ve hava unsurlarõnõn modernize edilmesi maliyetinin son derece yüksek olduğunu, ancak bu modernizasyonun gerektiğini söyledi. Hükümetin ayrõca askeri enformasyon ağlarõnõn geliştirilmesi ve akõllõ silahlarõn yapõmõ konularõna da yoğunlaşacağõnõ belirten İvanov, hava kuvvetleri için en önemli konunun yeni nesil savaş uçaklarõnõn üretimi olduğunu kaydetti. Sarkozy’nin temsilcisi Küba’da PARİS (AA) - Fransa Cumhurbaşkanõ Nicolas Sarkozy’nin özel temsilcisi Jack Lang’õn Küba’nõn başkenti Havana’yõ ziyaret ettiği bildirildi. Cumhurbaşkanlõğõ’ndan yapõlan açõklamada, eski Sosyalist Bakan Lang’õn Fransa ile Küba arasõnda siyasi diyalog ve işbirliğini canlandõrmak amacõyla bir dizi temasta bulunacağõ belirtildi. Açõklamada, Sarkozy’nin Küba ile ikili ilişkilerin yeniden başlamasõna ilişkin ortamõ değerlendirmekle görevlendirdiği Lang’õn ziyaret programõyla ilgili bilgi verilmedi. AB, geçen yõl Küba’ya uygulanan yaptõrõmlarõ resmen kaldõrmõştõ. Somali’de çatışmalar: 87 ölü MOGADİŞU (AA) - Somali’de aşõrõ dinci militanlarla polis arasõnda önceki gün başlayan çatõşmalarda ölü sayõsõnõn 87’ye yükseldiği bildirildi. Elman Barõş ve İnsan Haklarõ grubunun başkan yardõmcõsõ Ali Yasin Gedi, başkent Mogadişu’daki çatõşmalarda ölenlerden 48’inin sivil olduğunu ifade etti. Dış Haberler Servisi - İran, Buşehr kentinde Rusya tarafõndan inşa edilen ilk nükleer sant- ralda denemelere başla- dõ. Santralda ilk aşama- da elektronik ve bilgi- sayar donanõmlarõnõn test edileceği ve zen- ginleştirilmiş uranyum yerine şimdilik suni ya- kõt kullanõlacağõ, test- lerin başarõlõ olmasõ ha- linde uranyum kullanõ- mõna geçileceği bildiri- liyor. Yetkililer, sant- ralõn geri kalan yüzde 5’lik bölümünün de ta- mamlanmasõ ve testlerin ardõndan üretime geçi- leceğini duyurdular. Zenginleştirilmiş uranyum nükleer sant- rallarda yakõt olarak kul- lanõldõğõ gibi daha fazla zenginleştirilmesi ha- linde nükleer bomba üretimine yarayacak malzemelerin elde edil- mesini de sağlõyor. Bu yõl içinde bitirilmesi he- deflenen santralõn test üretiminin açõlõş töre- nine, İran Atom Enerji- si Kurumu Başkanõ Gu- lam Rıza Ağazade ve Rusya Federal Atom Enerjisi Kurumu Baş- kanõ Sergei Kiriyenko katõldõ. Temeli 1975’te Al- manya tarafõndan atõlan ve anlaşmanõn bu ülke- ce tek taraflõ iptaliyle yõllarca atõl kalan Bu- şehr nükleer santralõnõn yapõmõnõ Rusya üstlen- mişti. İran ve Rusya arasõn- da 1992’de imzalanan nükleer işbirliği anlaş- masõ uyarõnca santralõn yapõmõna 1994’te baş- lanmõş, 1999’da da bi- tirilmesi öngörülmüştü. Yaklaşõk 10 yõl gecik- meyle test üretimine başlayan santral 1000 megavat elektrik üretme kapasitesine sahip. Erdoğan, Tahran’õn ilişkileri onarmak için Türkiye’nin arabuluculuğunu istediğini söyledi ‘İran ABD için yardõm istedi’ Dış Haberler Servisi - Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, İran’õn ABD ile ilişki- lerini onarmak için Türkiye’den yardõm is- tediğini söyledi. Erdoğan, İngiliz Guardi- an gazetesine yaptõğõ açõklamada, İran’õn talebini eski ABD Başkanõ George W. Bush’a ilettiğini belirterek “Eğer ABD de isterse, biz buna hazırız. İranlılar Tür- kiye’nin rol oynamasını istediklerini bize söylediler. Bunlar açıkça söylenen sözlerdir. Ben bunu bizzat Başkan Bush’a söyledim” dedi. Erdoğan, konu- yu yeni ABD Başkanõ Barack Oba- ma’yla da görüşmeyi düşündüğünü belirtti. Guardian, Erdoğan’õn yerel seçim kam- panyasõ sõrasõnda uçakla Mardin’e giderken gazetenin Türkiye muhabiri Robert Tait’e yaptõğõ açõklamalara yer verdiği haberde. “Erdoğan, İran’ın ABD ile bağları onar- mak için Türkiye’den yardım istediğini söyledi” başlõğõnõ kullandõ. Gazete, Erdo- ğan’õn İran’la ilgili açõklamalarõnõn ABD’nin İran Özel Temsilcisi olarak Dennis Ross’u görevlendirmesiyle aynõ döneme denk gel- diğine işaret ettikten sonra şöyle devam et- ti: “İran ve Türkiye, büyüyen ticaret bağlarının katkısıyla son yıllarda yakın- laştı. İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ah- medinejad geçen ağustosta İstanbul’da Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’le bir araya geldi ve son aylarda birkaç Türk yetkilisi, ekonomik bağları daha da arttırmak için Tahran’ı ziyaret etti. Tür- kiye, doğalgazının üçte birini İran’dan it- hal ediyor ve İran gaz sanayiinde büyük yatırımlar yapmak üzerine ön anlaşma- lar imzaladı.” ABD’li yetkililer kuşkulu ABD’li yetkililerin daha önce Türkiye’nin İran ile arabuluculuk yapma önerilerine kuşkulu yaklaştõğõnõ yazan gazete, ülkenin dõş politikasõnõ kapsamlõ olarak gözden geçiren Obama yönetiminin bu fikri yeni- den değerlendirebileceği yorumunu yaptõ. NATO üyesi ve ABD’nin yakõn müttefiki Türkiye’nin Washington’õn İran’õn nükleer programõna ilişkin kaygõlarõnõ paylaştõğõnõ kaydeden gazete, şu değerlendirmede bu- lundu: “İran için arabuluculuk görevi yapmak, Erdoğan’ın İslami kökenli AKP hükümeti döneminde kendisi için biçtiği bölgesel arabuluculuk rolüne uygun olur. Ankara, geçen yıl her iki tarafın güveni- ni kazanmak için Batı ittifakına dahil ol- masını ve Müslüman ülke statüsünü kul- lanarak İsrail ile Suriye arasındaki barış görüşmelerine aracılık yaptı.” Türkiye-İsrail ilişkilerinin Erdoğan’õn Da- vos’taki çõkõşõ nedeniyle son dönemde ge- rildiğini anõmsatan gazate, Erdoğan’õn İsrail’e yönelik eleştirilerine de yer verdi. Hamas’õn İsrail’i tanõmasõ gerektiğini söyleyen Erdo- ğan ancak İsrail’de hükümeti kurmakla gö- revlendirilen Benyamin Netanyahu’nun da Filistin’i tanõmasõ gerektiğini belirterek “İsrail Filistin’i hâlâ tanımıyor. Netan- yahu’ya Filistin devletini tanıyıp tanı- madığını gidin sorun” dedi. Gazete, Erdoğan’õn İsrail-Filistin çözü- münün Hamas’õ da kapsamasõ gerektiği yö- nündeki sözlerine işaret ederken Erdoğan’õn Hamas’õ “değişim ve reform” partisi ola- rak adlandõrdõğõna dikkat çekti. Erdoğan, “Hamas’ın uçakları yok. Hamas’ın tank ve topları yok ve orantısız güç kullanı- mıyla Gazze ateş altına sokuldu. 1130 ki- şi öldü. 5 bin 500’den fazla yaralımız var. Bunun bedelini kimin ödeyeceğini kim so- racak?” diye konuştu. Davos panelini ne- den terk ettiğini anlatan Erdoğan, “vicda- nından ve sesi olmayanların sesi olma ve kendisini koruyamayan halkın koruyu- cusu olma isteğinden ilham aldığını” söy- ledi. Erdoğan ayrõca, ABD Kongresi’nin “soykırım” tasarõsõnõ benimseyeceğine inanmadõğõnõ belirterek “Ermeni soykırımı iddiası, Türkiye-ABD ilişkilerini çok faz- la etkileyebilecek bir konu değil. ABD Kongresi’nin duygulara dayalı bir karar vereceğine inanmıyorum. Konu, tarihçi- lere bırakılmalıdır” dedi. İran, Rusya’nın inşa ettiği ilk nükleer santralda denemelere başlarken törene Rus yetkililer de katıldı. (Fotoğraf:AFP) Buşehrsantralı faaliyetegeçiyor İŞBİRLİĞİ KONSEYİ TOPLANDI Körfez ülkeleri Tahran’ı kınadı Dış Haberler Servisi - Körfez İşbirliği Konseyi, İran’õn başta Bahreyn ve Birleşik Arap Emirlikle- ri olmak üzere Arap kom- şularõna karşõ tutumunu kõnadõ. Konsey Genel Se- kreteri Abdülrahman el Attiye, Bahreyn’in baş- kenti Manama’da yapõlan bölgesel güvenlik foru- munda, İran’õn konsey üyelerinin içişlerine ka- rõşmamasõ gerektiğini söyleyerek, konsey üye- lerinin İran’a olumlu yak- laşõmõna rağmen birçok kez düşmanca ve adil ol- mayan bir tutumla karşõ- laştõklarõnõ bildirdi. İran’la Birleşik Arap Emirlikleri arasõnda Bas- ra Körfezi’ndeki Ebu Musa, Büyük Tunb ve Küçük Tunb adalarõ ko- nusunda anlaşmazlõk bu- lunuyor. Tahran 1971’de İngiliz kuvvetlerinin böl- geden çekilmesinden sonra adalarõn deneti- mini eline geçirmişti. İran bu adalarla ilgili görüşmelere oturmayõ reddediyor. İran’õn eski meclis baş- kanlarõndan ve Düzenin Yararõnõ Teşhis Konseyi üyesi Ali Ekber Natık Nuri ise bir açõklama- sõnda Bahreyn’in İran’õn 14’üncü eyaleti olduğunu ve İran meclisinde bir temsilcisinin olduğunu söylemişti. Bahreyn bu açõklama üzerine Tah- ran’õ protesto etmiş, Kör- fez ülkeleri ve diğer Arap ülkeleri de büyük tepki göstermişti. Geçen pa- zartesi günü Bahreyn’i ziyaret eden İran İçişle- ri Bakanõ Sadık Mah- suli ise Bahreyn’le ara- larõndaki sorunun çö- züldüğünü ve “abartıl- dığı” kadar önemli bir kriz yaşanmadõğõnõ öne sürdü. Bahreyn Kralõ Hamad’õ İran’a davet eden Mahsuli, “Tahran ve Manama kimsenin aralarında ayrılık ya- ratmasına ve ilişkilerin geliştirilmesini önle- mesine izin vermeye- cektir” dedi. Guardian’a açõklama yapan Başbakan Erdoğan, İran’õn ABD’yle 30 yõldõr yaşadõğõ sorunun çözümünde Türkiye’den yardõm istediğini, bu talebi Bush’a ilettiğini ve konuyu Obama’yla da görüşmeyi düşündüğünü söyledi. Erdoğan, ABD’nin kabulü halinde arabuluculuğa hazõr olduklarõnõ dile getirirken Guardian, bu görevin Erdoğan’õn kendisi için biçtiği bölgesel arabuluculuk rolüne uygun olduğunu yazdõ. Muhafõzlar ayaklandõ Bangladeş’te maaşlarının arttırılmasını ve iş koşullarının iyileştirilmesini isteyen sınır muhafızları kışlalarından çıkarak isyan başlattı. Başkent Dakka’daki “Bangladeş Tüfekli Birlikleri” denilen sınır muhafızlarının, dün sabah karargâhlarında ateş açtığı, bölgede havantopu seslerinin duyulduğu bildirildi. Muhafızların konferans salonu ile yakınlardaki bir alışveriş merkezini ele geçirdiği belirtilirken, AFP ajansı olaylarda 1 kişinin öldüğünü, 8 kişinin yaralandığını duyurdu. İsyanın çıktığı tesis içindeki okulda, çoğu sınır muhafızlarının çocukları olan onlarca çocuğun bulunduğu kaydedildi. (Fotoğraf: REUTERS) Medine’de Şiiler sokaklara döküldü Dış Haberler Servisi - Suudi Arabistan’õn Medine kentinde Şii hacõlarla Sünni “din polisi” arasõnda geçen pazartesi günü çatõşma yaşandõğõ, olayda 9 kişinin gözaltõna alõndõğõ bildirildi. Şiileri sokaklara döken olaylarõn ardõnda geçen hafta Medine’de Şii hacõ grubunda yer alan kadõnlarõn Sünni “din polisi” tarafõndan izinsiz videoya çekilmesinin yattõğõ belirtiliyor. Suudi Arabistan İçişleri Bakanõ General Mansur el Türki pazartesi günü yaşanan şiddet olaylarõnõ doğrularken, yabancõ basõnda yer alan en az 1 kişinin öldüğüne ilişin iddialarõnõysa reddetti. Suudi Önce İnsan Haklarõ Derneği üyesi İbrahim Mugaitib, geçen hafta Medine’de Şii hacõ grubunun içindeki kadõnlarõn görüntülerinin Sünni polisince çekilmesinin Şiiler arasõnda büyük öfke yarattõğõna dikkat çekerek geçen pazartesi günü de Şiilerin bu tepkisinin sokaklara taştõğõnõ söyledi. Mugaitib, önceki gün de Katif kenti yakõnlarõnda yüzlerce Şiinin katõldõğõ iki protesto gösterisinin yapõldõğõnõ, güvenlik güçlerinin eylemcilere müdahale ettiğini belirtti. Olaylarda ölen ya da yaralanan olmadõğõ kaydediliyor. Önce İnsan Haklarõ Derneği de Şii hacõlara yönelik saldõrgan davranõşlarõ kõnayarak, olayõn sorumlularõnõn derhal bulunarak yargõ önüne çõkarõlmasõ çağrõsõ yaptõ. Sünni İslamõn en köktendinci ve bağnaz yorumu olarak değerlendirilen Vahabiliğin resmi mezhep olduğu Suudi Arabistan’da nüfusun yaklaşõk yüzde 10’unu Şiiler oluşturuyor. Şii hacõ grubunda yer alan kadõnlarõn Sünni “din polisi” tarafõndan izinsiz videoya çekilmesi üzerine, Şii hacõlarla Sünni din polisi arasõnda çatõşma yaşandõğõ ortaya çõktõ