Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr CMYB C M Y B PARA-META-PARA MUSTAFA SÖNMEZ Yeni Bir Şoka Doğru… Merkez üssü ABD finans sektörü olan ve oradan gelişmiş Avrupa’nın finansında hissedilen küresel deprem, yine çok kısa sürede “merkez”e tedarikçi sanayici olarak eklemlenmiş “çevre-bağımlı” ekonomilerde, daha çok sanayi bölgelerinde hissedildi. Türkiye gibi ülkelerin ihracatına talep düştü, fabrikalar kapasite düşürdü, işçi çıkardı, iç tüketim azaldı, sıcak para kaçtı, kurlar yükseldi. Sıcak paranın yeniden yolu gözlendi. Küresel krizin hasarı, enkazı henüz kaldırılamadan, eşikte yeni bir şok dalgasının uğultusu var… Başta ABD merkez bankası Fed olmak üzere, merkez bankalarının batmakta olan finans kuruluşlarına, büyük şirketlere açtıkları krediler, kullandırdıkları bütçe kaynakları toplamda 10 trilyon doları geçti, sistem çökmesin diye faizler “sıfır” düzeyine yakın indirildi. Peki, ne işe yaradı? Fed’in 3-4 Kasım’daki kurul toplantısının tutanaklarına göre, faizlerin sıfır düzeyine yakın tutulmasının finans piyasalarındaki spekülatif hareketler ve balonlara sebep olabileceği uyarısı yapıldı… Eşikte yeni bir şok dalgasının uğultuları var ve bunu yadsımanın bir işe yaramayacağını anlamış görünüyorlar. IMF’nin patronu, Başkan Dominique Strauss- Kahn da, bir yandan küresel ekonominin iyileşme sürecinde olduğunu iddia ediyor ama yeni çalkantılara açık olduğunu belirtmeden de geçemiyor. Birçok gelişmiş ekonomide bankacılık sistemlerinin sermaye yetersizliği içinde olduğunu belirten Kahn, hanehalkı tarafında ise zayıf finansal pozisyonlar ve yüksek işsizliğin bir süre daha tüketimi azaltacağını, büyük kamu açıklarının da kırılganlığı arttırdığını söylüyor. Sıfıra yakın faiz ve diğer bütçe desteklerinin şimdilik azaltılmaması gerektiğini belirten Kahn, “Eğer çok erken olursa, iyileşmeye zarar verirsiniz. Eğer çok geç olursa, yeni bir krizin tohumlarını ekmiş olursunuz” diye konuşuyor ve “çıkış stratejileri”nde erken davranmanın, geç kalmaktan çok daha maliyetli olacağını belirtiyor. Ama yangına karşı üretilen ve “kaldırmak için erken” diye nitelenen bu likidite bolluğu, bu kez yeni bir balonlaşmanın, spekülasyonun yelkenlerini dolduran rüzgâra dönüşmüş durumda. “Carry trade” diye adlandırılan bol ve ucuz doları alıp Türkiye gibi ülkelerin borsalarına, devlet kâğıtlarına sokma işi şu sıralar iyi para kazandırıyor. Bakıyorsunuz, üretimde, ihracatta artış yok, yatırım yok, istihdam yok ama borsa yükselişte, altın doludizgin tırmanışta, diğer emtiaların fiyatı artışta… Nasıl oluyor bu? Birileri yeni bir balonlaşmadan, spekülasyondan vurgun peşinde… Finalde ne var? Dolarda değerlenme ve Fed’in faiz artışına geçeceği beklentisi başladığında, spekülatörler, sıcak para baronları, hızla çıkışa yönelecekler; yatırım yaptıkları tüm hisse senetlerinden, ham maddelerden, yükselen piyasalardaki tüm araçlardan çıkacaklar ve fiyat çöküntüleri başlayacak; balon patlayacaktır. Bu oyuna karşı önlemini alanlar var tabii ki… Örneğin, Brezilya, G.Kore, üretim ve ihracatlarını, istihdamlarını “carry trade” yapan sıcak paraya karşı yüzde 2’lik Tobin vergisi ile korumaya aldılar. Peki, Türkiye, AKP iktidarı niye yapamıyor? Sorgusuz sualsiz, neden sıcak para akımına yeniden kapılarını ardına kadar açıyor? Çünkü mecbur, çünkü göbekten bağımlı bu paraya. O sıcak para sayesinde, dolar kurunu 1.40-1.50 TL bandında tutuyor, o sayede enflasyonu yüzde 5’lerde tutmanın mümkün olacağına ve o sayede IMF parasına ve şartlarına muhtaç ve mecbur olmadan hükümet edilebileceğine, bu paranın gazıyla erken seçimlere gönlünce hazırlanabileceğine inanıyor… Ama bu devranın da bir sonu var… Şişmekte olan balonun, pek yakında patlamasıyla, Ekim 2008 tarihinden önceki düzeyine erişmiş sıcak para, satıp kaçacak, kaçışla beraber yeni bir kur şoku yaşanacak, hızla rezervler erimeye başlayacak ve hükümet, bu kez IMF’nin tüm şartlarını kabullenmek durumunda kalacak. O şartlar da, AKP’nin halının altına süpürdüğü çöplük ile toplumu baş başa bırakacak. Bu çöplükte 450 milyar TL’yi geçmiş kamu borç stoku, 70 milyar TL’ye varmış bütçe açığı, devasa bir SGK kara deliği var. Ve hep yapıldığı gibi, “bozulan dengeleri yeniden kurmak” adına, bu kez bugünden daha beter bir kuraklığa, yatırımsızlık, üretimsizlik, işsizlik iklimine çekilecek Türkiye… AKP’nin muhalifi olarak ortada dolananlardan kaçı bunun farkında ve ne hazırlığı var, ben bilmiyorum. Bilen var mı? mustafasnmz@cumhuriyet.com.tr Anadolu Sigorta, domuz gribi belirtileri ile sağlõk ku- ruluşlarõna giden sigortalõlarõn, Influenza hõzlõ testi, vi- ral paneller ve H1N1 PCR testine ait giderler dõşõndaki tüm muayene, ilaç, müşahede ve yatõşlõ tedavi gider- lerini karşõlayacak. Anadolu Sigorta Genel Müdürü Mustafa Su, şirketin, özellikle yüksek maliyeti nedeniyle sigortalõlarõ zor durumda bõrakabilecek, yatarak tedavi ve yoğun bakõm giderlerini ödemesinin, sigortalõlarõn yaşadõklarõ endişeleri ortadan kaldõracağõnõ söyledi. AvivaSA Emeklilik ve Hayat, kredi kullanan tüketi- cilerin işsiz kalmalarõ durumunda finansal risklerden korunmalarõnõ sağlayan yeni bir ürün geliştirdi. Ürün, AvivaSA’nõn “Kredi Hayat Maksimum Koru- ma Sigortasõ”, kredi bağlantõlõ kredi hayat ürününe işsizlik teminatõnõn eklenmesiyle oluştu. AvivaSA Emeklilik ve Hayat Üst Yöneticisi Meral Egemen, ürü- nün kasõmda satõşa sunulduğunu açõkladõ. AVİVASA’DAN İŞSİZLİK SİGORTASI Generali Sigorta Yangõn Sigortalarõ Müdürü Sibel Tekin, yaşanan dramatik olaylarõn sigortanõn öne- mini bir kez daha gündeme getirdiğini ve toplumun bilinçlenmesi için acõ bir örnek olduğunu belirtti. Katastrofik hasarlarõn, toplumun tamamõnõ etkile- diğini söyleyen Tekin, “Şirketlerin bu aşamada ver- dikleri hizmetin kalitesi ve yaşanan müşteri mem- nuniyeti sigorta sektörü için büyük bir reklam ol- du” şeklinde konuştu. FELAKETLER DUYARLILIĞI ARTTIRIYOR SAYFA CUMHURİYET 28 KASIM 2009 CUMARTESİ 12 EKONOMİ Sel sonrasõnda 28 Eylül itibarõyla 9 bin 605 hasar meydana geldi. Hasar için ödenecek yaklaşõk bedel 700 milyon lira Türkiye Sigorta Birli- ği ve Reasürans Şirket- leri Birliği’nin (TSRŞB) Genel Sekreteri Erhan Tunçay, sel felaketi son- rasõnda sigorta sektö- ründe 28 Eylül 2009 ta- rihi itibarõyla 9 bin 605 adet hasar ihbarõ ve yak- laşõk 700 milyon lira tahmini muallak hasar bulunduğunu açõkladõ. Tunçay, yaptõğõ yazõlõ açõklamada, Türkiye’de depremden sonra en fazla can ve mal kay- bõna yol açan doğal afet olarak kabul edilen sel felaketinin, eylül ayõn- da tüm Marmara Böl- gesi’nde etkili olduğu- nu hatõrlattõ. Sel felaketi sonrasõnda sigorta sek- töründe 28 Eylül 2009 tarihi itibarõyla 9 bin 605 adet hasar ihbarõ ve yaklaşõk 700 milyon li- ra tahmini muallak ha- sar tutarõ bulunduğunu kaydeden Tunçay, şu bilgileri verdi:  Ek teminat olarak verilen sel hasarlarõna ilişkin olarak yapõlan bu ihbarlarõn 3 bin 532 ade- di kasko sigortasõna, 6 bin 73 adedi de yangõn ağõrlõklõ olmak üzere di- ğer sigortalara ilişkin- dir. Tahmini muallak hasar tutarõnõn 40 milyon lirasõ kasko, 660 mil- yon lirasõ da diğer si- gortalara ait.  Felaketin sigortalõ olmayan konut, işyeri ve araçlarda yarattõğõ ha- sar konusunda, birlik nezdinde herhangi bir veri bulunmuyor.  Yaşanan felaketin büyüklüğü nedeniyle si- gorta şirketlerine çok sa- yõda hasar ihbarõ yapõldõ.  İhbarlar sonrasõnda şirketlerin, gerekli ha- sar tespit işlemleri için eksperleri görevlendiril- di, ekspertiz işlemleri devam ederken sigorta şirketlerinin avans öde- meleri yapõldõ. TRSŞB Genel Sekreteri Erhan Tunçay, yaşanan felaketin büyüklüğü ve şirketlerin göstermiş olduğu çabalarõn göz ardõ edilerek, sektörün yükümlülüklerini yerine getirmediğine dair çõkan haberlerin sigortacõlarõ üzdüğünü söyledi. Selin İstanbul’a sigorta hasarõ 700 milyon lira Milli Reasürans Genel Müdürü Hulki Yalçın, sel felaketinde oluşan sigortalõ hasar miktarõnõn 700 milyon lira olduğunu, reasürans şirketlerine devredilen hasar miktarõnõn da 500–550 milyon lira civarõnda olacağõnõ ve toplam hasarõn yüzde 20- 25’inin Milli Reasürans tarafõndan karşõlanacağõnõ açõkladõ. Yalçõn, toplam 500 ila 550 milyon lira arasõnda tahmin edilen hasar rakamõnõn yaklaşõk yüzde 90’õnõn yangõn ve mühendislik branşõndan, yüzde 6 ila 7’sinin oto branşõndan, kalan kõsmõn ise nakliyat branşõndan kaynaklanmasõnõn beklendiğini belirtti. Yalçõn, “500 ile 550 milyon lira hasarõn yüzde 20 ila 25 oranõndaki kõsmõnõn şirketimiz tarafõndan, üzerimizde kalan söz konusu tutarõn yaklaşõk yüzde 75 ila 80’inin de almõş olduğumuz reasürans korumasõ kapsamõnda yurtdõşõ reasürörlerimiz tarafõndan karşõlanmasõ beklenmektedir” diye konuştu. Erhan Tunçay, Türkiye’de sigorta bilincinin is- tenen seviyede bulunmadõğõnõ vurgulayarak, ge- nellikle yaşanan felaketler nedeniyle sigortaya olan talebin arttõğõnõ ancak bir süre sonra yaptõrõ- lan poliçelerin yenilenmediğini kaydetti. Yaşanan tecrübelerden ders çõkartõlmasõ ve ön- ceden önlem alõnmasõnõn önem taşõdõğõna dikkati çeken Tunçay, “Sigorta bilincinin yaygınlaştı- rılmasında ne yazık ki yaşanan felaketler önem- li bir rol oynamaktadır” dedi. Sigorta şirketlerinin var oluşlarõnõn doğal sonu- cu olarak yaşanan felaketler sonrasõnda yaralarõn sa- rõlmasõ için çalõştõğõnõ dile getiren Tunçay, “Ancak bu dönemlerde yaşanan felaketin büyüklüğü ve şirketlerin göstermiş olduğu çabalar göz ardı edi- lerek henüz temizlik çalışmalarının başlamadı- ğı dönemlerde sigorta sektörünün oluşan ha- sarları ödemediği yönünde haberler yayımlan- dı. Bu nedenle sektörümüzün sel felaketinde en fazla haksızlığa uğrayan sektör olduğunu söy- lemek yanlış olmayacaktır” diye konuştu. ŞİRKETLERDEN Aksigorta’dakârlılıkartacak Bu yõlõn hareketli olmadõğõnõ belirten Nüzhet Atabek, gelecek yõldan da umutsuz 2010 yılı da zor geçecek Yapı Kredi Sigorta’dan ücretsiz sağlık hizmeti Ray Sigorta Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu üyesi Nüzhet Atabek, bu yõlõ zor geçiren sigortacõlõk sektöründe 2010 yõlõnda da önemli bir hareketli- lik beklemediklerini ifa- de etti. Ray Sigorta’nõn krize karşõ büyümeye odaklanmak yerine mevcut müşterileri ve verimli dağõtõm kanal- larõnõ korumaya odak- landõğõnõ belirtti. Ray Si- gorta’nõn sektörde yeniden konumlanõşõna, bu yõlõnõ ve ge- leceğe dönük planlarõna ilişkin so- rularõ yanõtlayan genel müdür Ata- bek’in verdiği yanõtlarõ şöyle özet- lemek mümkün: 2009 yüksek büyüme hedefi olan bir sektör için zor bir yõl oldu. Kü- çülen bir ekonomi içerisinde büyü- meye odaklanmak yerine mevcut müşterilerimizi ve verimli dağõtõm kanallarõmõzõ korumaya odaklandõk. 2010’da ekonomide ve buna para- lel olarak sigorta sektöründe büyük bir hareketlilik beklenmiyor. 2009’da Prenses KaskoPlus ve Uzun Yol Kasko ürünleri lanse edildi. Müşterinin sadece hasar ödemesini değil, prim ödemesinden onarõma giden hizmet yelpazesinde duyduklarõ ihtiyaçlarõ karşõlamaya yönelik ürünlerin 2010’da da artan bir şekilde hizmete sunulacak. Yurtdışına açılacak Vienna Insurance Group, halen 23 ülkede 50 farklõ şirket ile Orta ve Doğu Avrupa’nõn en büyük si- gorta oyuncusu. Avusturya mer- kezli Vienna Insurance Group’un yaklaşõk yüzde 85 hissesine sahip olduğu Ray Sigorta da, Türkiye yi çevreleyen ülkelerden mesela Ro- manya, Bulgaristan, Gürcistan, Uk- rayna ve Rusya’da sigortacõlõk faa- liyetleri yürütüyor. Şirket dõşarõya yatõrõm yapmayõ da planlõyor. Yeni ürünlerde iddialı Uzunyol Kasko, ekmeğini, ara- cõyla yol kat ederek kazanan müş- terilerin yakõt alõmõnda kolaylõk sağlayan ve kasko maliyetlerini azaltõcõ bir ürün. Müş- terinin, belirli bir akar- yakõt firmasõ ile ko- laylõkla anlaşma yap- malarõnõ sağlõyor ve hem yakõt bedelini vadeli ödeme imkânõna hem de o firmadan araçla- rõ için akaryakõt al- dõklarõnda temin et- tikleri avantajla kasko primlerini ödeme imkânõna ka- vuşturuyor. Yani araç kullanõl- dõkça daha ucuza gelen bir kasko türü. Kadõnlara yönelik kasko da kadõn sürücülerin Ray Sigorta’nõn 4444729 numaralõ telefonunu ara- yarak sadece kaza yaptõklarõnõ bil- dirmekle yetindikleri bir ürün; ge- risini Ray Sigorta ve çözüm ortak- larõ hallediyor. Hasarlõ araçlarõ di- ledikleri yerden alõnõyor, kendileri- ne onarõm süresince kullanõlmak üzere araç veriliyor, onarõm bitince de diledikleri adrese araçlar teslim ediliyor. Yani bir telefonla hasarõ unutup gündelik hayatlarõna de- vam ediyorlar. ANADOLU, DOMUZ GRİBİ GİDERİNİ ÖDEYECEK Sigortacõ haksõzlõğa uğradõ BİLİNÇ YAYGINLAŞIYOR Ergoisviçre’ye taze kan ERGOİSVİÇRE Bilişim Teknolojisi Genel Müdürlüğü’ne, sigorta sektörünün bilişim teknolojisi alanõndaki uzman ismi Ender Bõyõklõoğlu getirildi. Çay keyfini en iyi yansıtan kareler ödüllendirildi 16. Allianz Fotoğraf Yarõşmasõ’nda dereceye giren fo- toğraflarõn sahiplerine ödülleri Allianz Oditoryumu’nda düzenlenen bir törenle verildi. Bu yõl “Çay Keyfi” temasõyla düzenlenen 16. Allianz Fo- toğraf Yarõşmasõ’nõn ödül töreni Allianz Genel Müdür- lüğü’ndeki oditoryumda yapõldõ. “Çay keyfinin 1001 türlü hali var” sloganõyla hayata ge- çirilen yarõşmanõn siyah-beyaz fotoğraf dalõnda birin- ciliğine Selim Uçar Çam (İzmir) layõk görülürken Gök- han Bedir (Balõkesir) ve Uğurhan Betin (İstanbul) mansiyon ödüllerinin sahibi oldu. Renkli fotoğraf dalõnda ise birinci İsmet Danyeli (Mersin) seçildi. Tacettin Yük- sel (İstanbul) ve Ahmet Fatih Sönmez (Van) renkli fo- toğraf dalõnõn mansiyon ödülü kazanan isimleri oldu. Türkiye’nin dört bir yanõndan çay keyfini yaşatan fo- toğraflarõn gönderildiği yarõşmada, her iki kategoride belirlenen birinciler 6 bin TL ödüle layõk görüldü, man- siyon kazanan yarõşmacõlar da 3 bin TL ödül aldõ. Fo- toğraflar 21 Kasõm – 17 Aralõk 2009 tarihlerinde Alli- anz Fotoğrafevi Galerisi’nde sergilenecek. Selim Uçar Çam’ın birinci olan çalışması. Yaşanan sel felaketiyle birlikte imar durumlarõnõn sorgulanmaya başladõğõnõ dile getiren Ray Sigorta Genel Müdürü Nüzhet Atabek, şirket olarak çevre ülkelere yatõrõm planladõklarõnõ anlattõ. Yapõ Kredi Sigorta, ücretsiz “aile hekim- liği ve genel sağlõk kontrolü” hizmeti başlattõ. Can sağlõğõ poliçesi ürününü ek hiz- metlerle zenginleştiren Yapõ Kredi, poliçe sa- hiplerine mevcut teminatlarõna ek olarak üc- retsiz “aile hekimliği ve genel sağlõk kontrolü” imkânõ da sunmaya başladõ. Kasõm 2009’da başlanan hizmetten tüm Can Sağlõğõ poliçesi sahipleri yararlanabiliyor. Koruyucu sağlõk hizmetlerinin yaygõnlaşmasõ amacõyla Yapõ Kredi Sigorta tarafõndan başlatõlan bu hizmet kapsamõnda sigortalõlar bir yõlda 3 defa aile hekimine muayene yaptõrõlabiliyor. Bu muaye- nelerin ilkinde yaş ve cinsiyete göre değişen bir tetkik programõ yapma hakkõ da bulunuyor. Aile hekimliği ve genel sağlõk kontrolü teminatõ kullanõmõ Yapõ Kredi Sigorta’nõn anlaşmalõ kurumlarõnda bulunan aile he- kimleri tarafõndan gerçekleştiriliyor. Aile hekimliği ve genel sağlõk kontrolü teminatõ- nõ kullanmak isteyenlerin, Yapõ Kredi Si- gorta’nõn Aile Hekimleri Listesi’nden evine veya işyerine en yakõn olan kurumu seçip randevu almalarõ yeterli oluyor. Aksigorta, 2009’un üçüncü çeyreğinde sigortacõlõk faaliyetlerinden elde ettiği kârõnõ, geçen yõlõn aynõ dönemine göre yüzde 292 artõşla 41.8 milyon TL’ye ulaştõrdõ. Prim üretimi 645.4 milyon TL’ye çõkan şirketini, üçüncü çeyrek net dönem kârõ 41.8 milyon TL oldu. Sabancı’da yeni yapılanma Sabancõ Holding bünyesinde finansal hizmetler altõnda yönetilen sigortacõlõk işlerinin ayrõ bir stratejik grup olarak yeniden yapõlandõrõlmasõnõn ardõndan, kurula danõşman olarak Aksigorta Genel Müdür Yardõmcõsõ Fahri Altõngöz atandõ. Yeni oluşturulan bu kurulun temel amacõ, kamusal ve sektörel ilişkilerin yanõ sõra uluslararasõ ilişkiler ve reasürans yönetimi konularõnda hizmet vermek. Nippon: Konut ve işyeri arttı Nippon Sigorta Genel Müdür Yardõmcõsõ Dr. Baturalp Pamukçu, sel felaketinden sonra özellikle konut ve işyeri sigortalarõnda belirli bir artõş yaşandõğõnõ söyledi. AIG Sigorta, şirketin dünya çapõndaki elementer şirketlerini tek isim altõnda birleştirme politikasõ kapsamõnda ismini Chartis Sigorta olarak değiştirdi. Zurih işadamının yanında Zurich Sigorta, Suriye, Libya, Lübnan ve Kuzey Irak’taki Türk menfaatlarõnõ güvence altõna alacağõnõ açõkladõ. AIG, Chartis Sigorta oldu Erhan Tunçay