Katalog

Internette 100MB hız dönemi Türksat AŞ, uydunet markasõ ile verdiği internet hizmetinde 100MB ve üzerinde hõz dönemine geçti. Fuardaki Türksat standõnda fiber optik kablo altyapõsõ üzerinden verilen internet hizmetleriyle ilgili yenilikler tanõtõldõ. 100MB hõzõndaki internet erişiminin öncelikli olarak İstanbul, Ankara ve İzmir illerindeki Uydunet abonelerini alma imkânõna sahip olacağõ belirtilirken bu hõzdaki internet hizmetini alma imkânõna 2010 yõlõndan itibaren Kablo TV altyapõsõnõn bulunduğu diğer illerdeki abonelerin de kavuşacağõ kaydedildi. Toshiba CeBIT’in yıldızıolmayaaday TÜBİTAK tarafõndan geliştirilen dinlemeye takõlmayan cep telefonu Milcep, tüketici elektroniği alanõnda CeBIT’in en dikkat çeken ürünleri arasõnda yer aldõ. ekonomi@cumhuriyet.com.tr SAYFA CUMHURİYET 9 EKİM 2009 CUMA 12 EKONOMİ CMYB C M Y B YORUM ÖZTİN AKGÜÇ IMF’nin Kıymeti Harbiyesi IMF - Dünya Bankası’nın 2009 yıllık toplantısı- nın İstanbul’da yapılması, IMF ile sürdürülen za- man zaman siyasal ranta dönüştürülmeye çalışılan kredi görüşmeleri, bir konuşma sırasında IMF Baş- kanı Dominique Strauss-Kahn’a fırlatılan ayak- kabı, yine IMF’yi ekonomik gündemin ilk sırala- rına taşıdı. Ekonomi alanında kurumlar, modeller, ekono- mistler nasıl değerlendirilmeli, değer taşımalıdır. İzlendiği gibi çeşitli görüşler ortaya atılıyor, yak- laşımlar, modeller geliştiriliyor, politika önerileri or- taya konuluyor. Bunlar arasında hangileri seçil- meli, hangilerine itibar edilmeli, gerekirse arala- rında sıralama yapılmalıdır. Bu bağlamda kriter- ler belirlenmelidir, kriterler ortaya konulurken, ku- rum, model, yaklaşım, ekonomik olayların büyük bölümünü açıklayabiliyor mu? Doğru, gerçekçi kestirimlerde bulunuyor mu? Öngörüleri ger- çekleşiyor mu? Sorunlara çözüm getiriyor mu? Çözümlerin ya da çözüm önerilerinin maliyeti ne oluyor gibi soruların yanıtını aramak gerekir. Ekonomik olayların büyük bölümünü açıkla- mayan, doğru kestirimler gerçekçi öngörüler ya- pamayan, sorunlara çözüm getiremeyen, öneri- lerinin maliyeti yüksek olan kurumları, teorileri, mo- delleri, ekonomistleri bir yana bırakmak, bunla- rı en azından anlamlı, yararlı diye nitelendirmemek gerekir. IMF ortaya konulan kriterlerin ışığı altında ka- nımca kıymeti harbiyesi olmayan başarısız bir ku- rumdur. Olayları açıklayamamakta, tahminleri, ön- görüleri çoğu kez gerçekleşmemekte, sorunlara çözüm getirememekte, önerilerinin maliyeti yük- sek olmaktadır. IMF’nin başarısızlığının en belir- gin kanıtı Türkiye örneğidir. 1952 yılında itibaren Türkiye doğrudan ya da do- laylı biçimde IMF önerilerini ya da dayatmalarını uyguladığı halde, sorunlarına çözüm getirememiş, sorunları ağırlaşmış, yüksek maliyetler ödemek zo- runda kalmıştır. Türkiye’nin IMF değerlendirme- sinde iyi bir örnek olmadığı söylenebilir. Gerçekten Türkiye 1950 sonrası iyi yönetilmemekte; çıkar- cıların, aymazların, Cumhuriyet karşıtlarının, ya- lakaların desteklediği, övdüğü sözde liderler, Türkiye’yi bir şekilde başarısızlığa mahkûm et- mektedirler. Ayrıca IMF lehine Türkiye’nin 2001 krizinden çıkışında IMF’nin katkısının yadsın- maması gerektiği de ileri sürülebilir. Türkiye 2001 krizine IMF kılavuzluğunda gir- miştir. Enflasyonla savaşımda döviz kurunu ça- pa olarak kullanan, TCMB’ye yükümlülükler ge- tiren bir tür sabit kur sistemi öngören, TCMB iç varlıklarını sınırlayan, parasal genişlemeyi dış varlıkların artışına bağlayan bir model Türki- ye’nin finansal krize girmesine yol açmıştır. Kri- ze girişle birlikte kur sistemi değiştirilmiş, TCMB’nin iç varlıkları üzerindeki sınırlar esnek- leştirilmiş, parasal genişlemenin TCMB’nin dış var- lıkları artışına bağlanmasından vazgeçilmiştir, ama Türkiye ekonomisi de bunalıma girmiştir. IMF’nin ucuz kaynak sağladığı savı da irde- lenmelidir. Bir kredinin maliyeti sadece çıplak fai- zi değildir. Maliyet hesabında kredinin koşulları- nın, getirdiği yan yüklerin de dikkate alınması ge- rekir. Nitekim 2001 krizinin hem ekonomik, hem siyasal maliyeti çok yüksek olmuştur. IMF - Dünya Bankası üst düzey yöneticileri- nin Türkiye ekonomisine ilişkin değerlendirme- leri de düşündürücüdür. İroni mi yapıyorlar, ki- barca alay mı ediyorlar, aptal karga kurnaz til- ki oyunu mu oynuyorlar, yoksa fazla önemse- mediklerinden gelişigüzel yorumlarda mı bulu- nuyorlar, bizim pohpohtan hoşlandığımızı bile- rek övgü mü yağdırıyorlar? Gerçekten IMF üst düzey yöneticilerinin Türkiye’ye ilişkin değer- lendirmeleri yoruma açıktır. Bir ekonomi düşünün, dünya ekonomisinden çok daha hızlı küçülmüş, dış ticaret hacmi üçte bir oranında azalmış, işsizlik oranı yüzde 50’ye ya- kın artmış; bütçe açığı bir önceki yıla göre en az üçe katlanmış; siz nasıl olur da böyle bir ekono- miyi krizle mücadelede başarılı örnek ülke olarak gösterebilirsiniz? IMF yöneticileri, sıradan politi- kacılar gibi davranmamalı, ciddi olmalıdır. İyi yönetilen ekonomiler için IMF’nin kıymeti har- biyesi yoktur. Ama bizim gibi ülkelerin ne yazık ki IMF ilişkileri ekonomik gündemin ilk sıraların- da yer alır. Dell 905 kişinin işine son verecek ABD’libilgisayarşirketi Dell,KuzeyCa- rolinaeyaletininWinston-Salemböl- gesindekifabrikasõnõ,ocakayõsonu- nakadarkapatacağõnõaçõkladõ.Fab- rikanõnkapanmasõyla 600’ügelecek ay olmak üzere 905 kişinin işine son verilecek. Dell, haziran ayõnda Ten- nessee eyaletinde Lebanon’da bulu- nan fabrikasõnõ Genco’ya satmõş, ocak ayõnda da İrlanda’daki imalat operasyonlarõnõ Polonya’ya taşõya- cağõnõ açõklamõştõ. Tatra, 530 çalışanı işten çıkaracak TIRvekamyonüretenÇekTatra,krizne- deniyle satõşlarõnõn ve siparişlerinin önemliölçüdedüşmesiüzerine530ça- lõşanõnõiştençõkaracağõnõaçõkladõ.Tat- ra sadece işten çõkarmalarla kalma- yacak önümüzdeki aydan itibaren üretimihaftadadörtgüneindirecek.Bu yõlsonuitibarõyladaçalõşanõ2200ki- şiyeçekilecek.Kendiarzularõylaişten ayrõlmakisteyençalõşanlara5aylõktaz- minatödenecek.2008’de572milyon kron(yaklaşõk35milyondolar)zarar edenTatra’nõn,2009zararõnõnçokda- ha fazla olacağõ açõklandõ. ABD’nin bütçe açığı üçe katlandı ABD’nin bütçe açõğõ bir önceki yõla gö- re üçe katlandõ. ABD Kongresi Büt- çe Ofisi’nin tahminlerine göre bu yõl bütçeaçõğõnõn1,4trilyonubulmasõön- görülüyor. Rekor bütçe açõğõna;ver- gi gelirlerindeki büyük düşüş, Wall Street’ikurtarmakiçinharcanan245 milyar dolar, mortgage devleri Fan- nie Mae ve Freddie Mac’in satõn alõnmasõveABDBaşkanõObama’nõn 200 milyar dolarlõk ekonomiyi teşvik programõ neden oldu. İşsizliğin art- masõyla işsizlik maaşõ ödemelerinin 120milyardolaraçõkmasõbekleniyor. Uluslararasõ Telekomünikasyon Birliği’nin Cenevre’de düzenlediği ‘ITU World 2009’a üç teknoloji şirketi ve yeni ürünleri ile katõlan Türk Telekom, hizmet ve teknoloji ürünleri için yeni pazarlar hedefliyor. ŞEHRİBAN KIRAÇ CENEVRE - Türk Telekom Genel Müdürü Paul Doany, Türk Telekom’un büyüme stratejisini değiştirdiklerini ve ge- lecek dönemde teknoloji şirketlerinin ürünlerini geliştirerek dünyaya ihraç ede- rek büyümeyi hedeflediklerini açõkladõ. BM’ye bağlõ çalõşan Uluslararasõ Tele- komünikasyon Birliği’nin (ITU) Cenev- re’de düzenlediği “ITU World 2009 Konferansı”nda yeni teknolojilerini ta- nõtan Türk Telekom Genel Müdürü Doany, düzenlediği basõn toplantõsõnda, şirketin ge- lecek hedefleri hakkõnda bilgi verdi. Do- any, ITU toplantõlarõ çerçevesinde dü- zenlenen fuara Türk Telekom’un tekno- loji şirketleri olan Argela, Innova ve Se- bit ile katõldõklarõnõ, çünkü bu şirketler için potansiyel müşteriler bulmak ve yeni pa- zarlar yaratmak istediklerini söyleyerek şöyle devam etti: “Burası bunun için uygun bir yer. Şirketlerimiz burada ürünlerini tanıt- mak için uygun bir yer buldular. Po- tansiyel müşteriler için fırsatlar ya- rattık. Suudi Arabistan, Mısır, Hin- distan, ABD gibi ülkelerle çalışmaya başladık. Önümüzdeki dönemde de Tunus, Fas, Brezilya, Nijerya, Kolom- biya ve Malezya gibi ülkelerle de ça- lışmayı planlıyoruz.” Sebit’in ilköğretim öğrencileri için üret- tiği “Vitamin” adlõ interaktif eğitim ya- zõlõmõnõn İngilizce versiyonunun ABD’de pazarlandõğõnõ, İspanyolca ve Arapça ver- siyonunun da kõsa bir sürede piyasaya çõ- kacağõnõ ifade eden Doany, Portekizce ver- siyonunu da hazõrlayarak Brezilya’ya açõlmayõ hedeflediklerini dile getirdi. Bu ürünle dünyada 20 milyon kullanõcõya ulaş- mayõ amaçladõklarõnõ da anlatan Doany, özellikle İspanyolca konuşulan pazarlarõ da tercih ettiklerini kaydetti. Doany, önümüzdeki hafta Irak İletişim Bakanõ ile Türkiye’de bir araya gelecek- lerini de belirterek, “Irak’ta hayat zor, orada eğitim sürdürmek önemli. Bizim ürünümüz de oradaki eğitimin geliş- mesine katkı sağlayacak” dedi. Malezya pazarõ ile de ilgilendiklerini ifa- de eden Doany, diğer ürünleri hakkõnda da bilgi verdi. Doany, bu ürün sayesinde şir- ketin Hindistan pazarõna açõlma fõrsatõ ya- kaladõğõnõ ve o ülkede 2 büyük Telekom operatörüyle anlaşma yaptõklarõnõ ve üçün- cü firma ile de görüştüklerini açõkladõ. Sabit seste gelir azalıyor Dünyadaki Telekom operatörlerinin geleneksel iş modelleri yaptõğõnõ ve ge- leneksel metotlar dõşõnda çalõşanlarõn da teknolojiyle büyüdüğünü anlatan Doany, “Herkes bilsin ki; dünyada sabit ses ge- lirleri durağanlaşıyor. Data ve ADSL gelirleri ise hızla artıyor. Biz Türk Te- lekom’un büyüme stratejisini de de- ğiştirdik. Gelecekte teknoloji ürünleri- ni geliştirerek, dünyaya ihraç ederek bü- yümeyi hedefliyoruz. Teknoloji şirket- lerimiz için Türk Telekom bir labora- tuvar görevi yapıyor” dedi. Reklam izle, bedava konuşma kazanReklam izle, bedava konuşma kazanReklam izle, bedava konuşma kazanReklam izle, bedava konuşma kazanWirofon’a dış pazar aranıyor Doany, Argela’nõn geliştirdi- ği ve ev telefonu hattõ üzerin- den cep telefonu ve bilgisayar ile konuşma imkânõ veren Wi- rofon ürününün de başarõlõ ol- duğunu belirterek “Tüm bu ürünleri Türkiye’den uluslar arası pazara ihraç etmek için çok önemli fırsatlar var. Biz kendimizi elçi olarak görüyo- ruz. Bu ürünler için bir müş- teri tabanı yaratmaya çalışı- yoruz” dedi. Bu şirketlerin Türk Tele- kom’a büyük bir değer kattõğõnõ da anlatan Doany, “Bu ürünler yüzde 100 Türk mühendisler tarafından üretiliyor. Tekno- loji şirketlerimizin bünyesin- de 600 mühendis çalışıyor” diye konuştu. Ekonomi Servisi - TÜBİTAK Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştõrma Enstitüsü (UEKAE) mü- hendislerinin geliştirdiği dinlemeye takõlmayan cep telefonu Milcep, ilk kez CeBIT’te tüketici karşõsõna çõk- tõ. GSM ağlarõ kullanõlarak yapõlan görüşmelerin üçüncü şahõs veya kurumlarca dinlen- mesinin önüne geçmek amacõyla geliştirilen mo- del, ses ve verileri mobil te- lefon ve baz istasyonu arasõnda değil, sürecin en başõnda, yani te- lefonun kendisinde şifreleyerek karşõya gönderiyor. Kriptolu cep telefonu Milcep, GSM 900/1800 ve 1900 standartlarõnõ destekliyor ve NATO SCP (Secure Communications Interoperability Protocol) tabanlõ cihazlarla uyumlu. Bu yõl iş dünyasõ ve kurumsal çö- zümlere odaklanan CeBIT Bilişim Eurasia 2009, notebook’lardan na- vigasyon cihazlarõna kadar pet çok tü- ketici elektroniğine odaklõ ürünlerle öne çõkõyor TÜBİTAK bünyesinde geliştirilen dinlemeye takõlmayan cep telefonu Milcep en çok ilgi çeken ürünler arasõnda yer alõyor. Toshiba, LED TV’den yüksek performanslõ netbook’lara, harici disklerden dijital çerçeveye kadar 19 yeni ürünü CeBIT’te tanõtõyor. Toshiba’nõn Türkiye Distribütörlüğü’nü yapan TNB AŞ, ayrõca dünyada tüketicinin karşõsõna henüz “cismen” çõkarõlmamõş JournE Touch multimedya paneli ile StorE TV modellerini CeBIT Eurasia’daki standõnda sergiliyor. En güçlü taşõnabilir bilgisayar olma iddiasõndaki Qosmio X500, 18.4 inç HD ekran, 1 TB sabit disk, 4GB bellek ve Core i7 işlemcisiyle öne çõkarken, dünyanõn en hafif (sadece 779 gr) notebook’u unvanõna sahip Portege R600 oldukça dikkat çekmekte. Bimeks’ten fuara özel kampanya Fuar süresince LCD TV’den harici belleğe kadar pek çok üründe yüzde 30’lara varan çok özel indirimler uygulayan Bimeks’in alanõnda oyun severler için ayrõca iki oyun istasyonu da kurulu. Doany, araştõrma ve geliştirmeye verdikleri öneme de dikkati çekerek, “Ar-Ge bizim için ticari faaliyet değil ve bütçesinde de kısıtlamaya gitmiyoruz. Yıllık Ar- Ge bütçemiz de 10-15 milyon TL. Ama iyi fırsatlar varsa bu bütçe her zaman art- tırılabilir. Sadece IP TV için 7 milyon dolarlık Ar-Ge harcaması yaptık. Ar-Ge alanında pek çok uluslararası projede de aktif yer alıyoruz” diye konuştu. Bu telefon dinlemeye takılmıyor Türk Telekom Genel Müdürü Doany, yurtdõşõ büyüme stratejilerini teknoloji ihracatõ üzerine kurdu TT teknolojiye odaklandõ CeBIT Bilişim Eurasia 2009’da, notebook’lardan navigasyon cihazlarõna kadar pek çok tüketici elektroniğine odaklõ ürünlerle öne çõkõyor KRİZ TEKSTİL KENTİ DENİZLİ’NİN CİĞERİNİ DELDİ SEDAT KURT DENİZLİ - Denizli, Funika Hol- ding Yönetim Kurulu Başkanõ Os- man Nuri Sözkesen’in intihar şo- kunu yaşõyor. Kentte, etkileri de- rinleşerek süren krizin tek kurba- nõ renkli kişiliğiyle tanõnan işada- mõ Sözkesen değil. 10’a yakan firmanõn kapandõğõ kentte, 15 binin üzerinde tekstil çalõşanõ işsiz kal- dõ. Son olarak kent sanayisinin duayeni gösterilen Esat Sivri’nin DEBA’sõ da üretimi durdurmuştu. Gipsan, Dempa, Denteks, Atak, Atakan gibi birçok tanõnmõş firma kapõsõna kilit vurdu. 15 binin üze- rinde tekstil çalõşanõ işsiz kaldõ. Üretimi durduran DEBA Hol- ding’in sahibi Esat Sivri, bugün- lerde 37 yõllõk bu dev tesisin ka- panmasõnõn acõsõnõ yaşõyor. Yaşa- nan zor süreç nedeniyle Bypass ge- çiren Sivri hala hergün sabah sa- atlerinde gelip, geç saatlere kadar çalõşma odasõnda duruyor. DE- BA’nõn 2007 ihracatõ 57 milyon do- lardõ. TOBB Konfeksiyon ve Hazõr Gi- yim Meclis Başkanõ Umut Oran da “Fabrikalar, birer birer kapanı- yor. Hükümetin acil olarak, re- kabet şartlarını, yatırım ortamını güncel gelişen şartlara göre yeni- den dikkate alması ve önlem plan- laması gerekmektedir” dedi. GÜNÜN İÇİNDEN Reklam izle, bedava konuşma kazan Bu arada, fuara Argela, Innova ve Sebit fir- malarõyla ilk kez katõlan Türk Telekom, yeni ürünlerini de tanõttõ. Bu ürünler arasõnda yer alan “Multimedya ankesörlü telefon”, so- kaktaki kullanõcõsõna görüntülü konuşma, in- ternete bağlanma, e-postalarõnõ kontrol ede- bilme, fotoğraf çekme, SMS gönderme, trafik bilgisi alma, USB girişi sayesinde internetten bilgi indirmeyi de sağlõyor. Türk mühendisle- rinin geliştirdiği ve İstanbul’da pilot olarak uygulamaya geçen cihazlar Türkiye’nin bin noktasõnda sokağa kuralacak. Cihazlarõn do- nanõm maliyeti ise 4-5 bin Avro. Görücüye çõkarõlan bir başka ürün olan “Tuitalk” da abonelerine reklam izleme kar- şõlõğõ günlük 6-9 dakika konuşma imkânõ ve- riyor. Türkiye’den uygulanmayan hizmetle, yurtdõşõndan Türkiye’ye bağlanõlabiliyor. “Vitamin”in de tanõtõmõ yapõlõrken, ilköğ- retim 4-8. sõnõf öğrencilerine yönelik olan eğitim paketinin ortaöğretim versiyonu da bu ay piyasaya çõkacak. Paketin içinde İngilizce ve ÖSS’ye hazõrlõk programõ da yer alõyor. 15 milyon dolarlõk Ar-Ge Esat Sivri, şirketi DEBA’nın krize yenilmesi nede- niyle zor günler yaşıyor.