Katalog

ekonomi@cumhuriyet.com.tr 29 AĞUSTOS 2008 CUMA CUMHURİYET SAYFA EKONOMİ 13 CMYB C M Y B Borçlarõnmilligelireoranõekonomininyeniçõpasõolacak Ekonomi Servisi - Ankara’da ekono- mi muhabirlerine yönelik bir bilgilendir- me toplantõsõ düzenleyen Devlet Bakanõ ve Başbakan Yardõmcõsõ Nazım Ekren, bütçe açõğõnõn, faiz dõşõ fazlanõn ve kamu borç stokunun GSYH’ye oranõnõn birinin ya da birlikte esas alõnmasõ ile mali kural belirleneceğini söyledi. Ekren, “Bu ko- nuda karar olmadığı için mali kural açıklanmamış değil, yalnızca teknik çalışmalar sürüyor. Borç stoku ve büt- çe açığına oranda örtülü bir mali kuralı da zaten uyguladık” dedi. Ekren, yatõrõm hariç kamu harcamalarõ gibi çõpalarõn da söz konusu olabileceğini ifade etti. Bilindiği gibi IMF ile mayõs ayõnda so- na eren stand-by’õn ardõndan yeni dö- nemde Uluslararasõ Para Fonu ile ilişki- nin ne olacağõ konusu henüz netlik ka- zanmõş değil. Buna karşõlõk Reuters’õn ha- berine göre bazõ analistler ve üst düzey ekonomi yetkilileri, gelinen aşamada ge- çiş süreci açõsõndan “ihtiyati stand-by” olasõlõğõnõn ağõrlõk kazandõğõnõ, yeni çõ- panõn da “mali kural” olabileceğini söy- lüyorlar. Reuters’a iki hafta önce açõkla- mada bulunan üst düzey bir ekonomi yet- kilisi, “Mali kural getirilmesine sıcak bakılıyor. Zaten hükümet de bu yönde bir irade koymaya hazır. Ekonomi yö- netiminin ilgili birimlerinin katılımıy- la yapılan çalışma henüz hükümete sunulmadı. Son sözü hükümet söyle- yecek” demişti. Toplantõda, Orta Vadeli Programõ an- latan Ekren, AB ülkelerinde uygulanan mali kuralda kamu borç stokunun ve bütçe açõğõnõn GSYH’ye oranõnõn alõndõ- ğõnõ, Türkiye’nin Maastricht kriterleri olan bu kõstaslarda AB ortalamasõnõn al- tõna düştüğünü ve bir çeşit “örtülü mali kural” uygulandõğõnõ ileri sürdü. Ek- ren’e göre, kamu borç stokunun GSYH’ye oranõ AB ortalamasõnda yüzde 60, Tür- kiye’de ise yüzde 38 ve bu oran yüzde 33’e düşecek. Bütçe açõğõnõn GSYH’ye oranõ da AB’de negatif yüzde 3 iken Tür- kiye’de negatif yüzde 2. Bir türlü tutturulamayan enflasyon hedefi, ‘maaş zammõ’ diye sendikalarõn önüne kondu Hükümet memurla oynuyor Devlet Bakanõ Murat Başesgioğlu başkanlõğõnda yapõlan toplu görüşmede memur maaşlarõnõn ilk altõ ay için yüzde 3,5, ikinci altõ ay için yüzde 4 oranõnda artõrõlmasõ önerildi. ANKARA (Cumhuriyet Bü- rosu) - Hükümet, Devlet Baka- nõ Murat Başesgioğlu başkan- lõğõnda Başbakanlõk Merkez Bi- na’da yapõlan memur sendika- larõyla toplu görüşmelerin 4. turunda, gelecek yõlda ilk altõ ay için yüzde 3.5, ikinci altõ ay için yüzde 4’lük maaş artõşõ önerdi. Söz konusu oranlar, maaş artõ- şõnõ yõllõk enflasyon hedefi se- viyesinde sõnõrlõyor. Hükümet teklifinde, enflasyon farkõ doğmasõ halinde bunun da karşõlanacağõ ve iyileştirme anlamõnda değerlendirilen ek ödeme uygulamasõnõn 2012’ye kadar açõklandõğõ şekilde uygu- lanacağõ ifade edildi. Kamu çalõşanlarõna ayrõlan bütçenin pazartesi günü 5 mil- yar 759 milyon YTL olarak açõklandõğõnõ, şimdi ise sadece 51 milyon YTL’lik artõşla 5 milyar 810 milyon YTL’ye çõ- karõldõğõnõ belirten Memur-Sen Genel Başkanõ Ahmet Gün- doğdu da, “Taleplerimizi kar- şılaması mümkün değil ama çalışanları mutlu edecek bir çözüm ümidimiz sürüyor” de- di. Gündoğdu, bir gazetecinin, “masada artış olmazsa ne ya- pacaklarını” sormasõ üzerine de, “Yarın (bugün) akşam sa- at 24.00’e kadar bu masada çözüm ümidi devam ediyor. Saat 24.00’ten sonra B planı- nı devreye sokacağız. B planını bir başkanlar kurulu yapıp, oluşturduk ama saat 24.00’ten sonra konuşalım” dedi. Açlõk sõnõrõ 729 YTL Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanõ Akyõldõz, toplu görüşmelerin 4. tu- runun ardõndan Başbakanlõk Merkez Bina’da yaptõğõ açõklamada, hükümetin yüzde 7.6’lõk zam teklifine genişlik kazandõrõlmasõnõ ve konuyu Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmek istediklerini dile getirdi. Akyõl- dõz, bugün saat 15.00’te toplanmak üzere görüşmeyi bitirdiklerini söyledi. TT KIRGIZ TELEKOM İÇİN TEKLİF VERDİ Türk Telekomünikasyon AŞ (TT), Kõrgõz Telekom’un çoğunluk hisselerinin özelleştirme yoluyla blok sa- tõşõ için düzenlenen ihaleye teklif verdi. Türk Tele- kom’dan İMKB’ye yapõlan açõklamada, Kõrgõz Te- lekom’un, Kõrgõzistan Cumhuriyeti’nin önde gelen sa- bit hat hizmeti sağlayõcõsõ olduğu, aynõ zamanda ta- mamõna sahip olduğu iştiraki KT Mobile LLC şirketi aracõlõğõ ile GSM mobil lisansõnõ da elinde bulun- durduğu hatõrlatõldõ. ABD’de yayõmlanan Forbes dergisi, 2008 için dünyanõn en güçlü 100 kadõnõ sõraladõ. Forbes, Almanya Başbakanõ Angela Merkel’i bu yõl da dünyanõn en güçlü kadõnõ seçti. Dünyanõn En Güçlü Kadõnlarõ - 2008 listesinde, Sabancõ Holding Yönetim Kurulu Başkanõ Gü- ler Sabancõ, 75. sõrasõnda yer alarak, listedeki tek Türk ka- dõn oldu. Dergide, Güler Sabancõ’nõn Türkiye’nin AB üye- lik sürecine büyük destek verdiği belirtilerek, Sabancõ Holding’in İspanyol ve Japon ortaklarla nükleer santral kurma düşüncesine yer verildi. İlçe Otomotiv ile birlikte Türkiye pazarõna giren Hint- li traktör üreticisi Mahindra, ilk iki yõlda en az bin trak- tör satmayõ hedefliyor. Mahindra & Mahindra Trak- tör Grubu Başkanõ Anjanikumar Choudhari, Mahin- dra Grubu’nun 7 milyar dolarlõk bir şirket olduğunu ve birçok farklõ sektörde faaliyet gösterdiğini belirte- rek şu anda yüzde 42 pazar paylarõ bulunduğunu, ge- çen yõl Hindistan’da “pazar lideri”, tüm dünyada da üçüncü en büyük traktör markasõ olduklarõnõ bildirdi. Ümit Kiler 150 kamyonla işe başladı. Lojistikle yüzde 20 tasarruf hedefliyor Ekonomi Servisi - Kiler Holding, ku- ruluşunun 15. yõlõnda Haramidere’de in- şa ettirdiği toplam 100 bin metrekare kul- lanõm alanõna sahip lojistik merkezini hiz- mete açtõ. 75 milyon dolara mal olan lo- jistik ağõnõn toplam maliyetlerde ortala- ma yüzde 20 tasarruf sağlamasõ amaçla- nõyor. Lojistik merkezinin açõlõşõnda konuşan Kiler Holding Perakende Grubu Yönetim Kurulu Başkanõ Ümit Kiler, perakende sektöründe rekabetin olmazsa olmaz şart- larõndan birinin lojistik ağõnõn güçlülüğü olduğunu belirterek 150 kamyonla işe baş- ladõklarõnõ söyledi. Tesislerde aynõ anda 170 kamyonun yükleme ve boşaltma kapasitesine sahip olduğunu anlatan Kiler, lojistikten yapõ- lan tasarruflarõ hemen fiyatlara yansõta- caklarõnõ ancak sebze ve et ürünlerinde en ucuz satõş yapan perakendeci olduklarõnõn da altõnõ çizdi. Geçen yõlõ 700 milyon do- lar ciro ile kapattõklarõnõ kaydeden Kiler, bu yõl ise bu rakamõ 800 milyon dolara çõ- karmayõ hedeflediklerini ifade etti. Fitch: Gelişmekte olan Avrupa ülkelerinde ekonomik ve finansman görünümü kötüleşiyor Türkiye en riskliler arasında Ekonomi Servisi - Uluslarara- sõ kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, gelişmekte olan Avrupa ekonomilerinin ve finansman ko- şullarõnõn görünümlerinin, küresel ekonomideki yavaşlama, güçlü enflasyonist baskõlar ve kõrõlgan fi- nansman koşullarõ nedeniyle kö- tüleştiğini açõkladõ. Fitch yayõmladõğõ raporda, Av- rupa’nõn gelişmekte olan ekono- milerinde ana endişenin yüksek ca- ri işlemler açõklarõ olduğu, bu ne- denle de ocak ayõnda Bulgaristan, Estonya, Letonya ve Roman- ya’nõn “BBB” kredi notu görünü- münün durağandan negatife dü- şürüldüğü kaydedildi. Fitch, aralõk ayõnda da Litvan- ya’nõn “A” kredi notu görünümü- nü negatife çekmişti. Raporda, Fitch’in cari işlemler açõğõ, doğ- rudan yabancõ yatõrõmlar, dõş borç geri ödemeleri projeksiyonlarõna göre bir kõrõlganlõk endeksi oluş- turduğu belirtildi. Hazõrlanan bu endekse göre, Letonya, Hõrvatistan, Litvanya, Türkiye, Estonya, Bulgaristan ve Romanya en kõrõlgan ülkeler ol- dular. Fitch’in değerlendirmesi- ne göre Türkiye’nin notu, yatõrõm yapõlabilir seviyenin altõnda olan “BB-” düzeyinde bulunuyor. Gelişmekte olan Avrupa ülke- lerindeki bankalarõn hõzlõ büyüme eğiliminin yavaşladõğõna dikkat çekilen raporda, “Bölgedeki ya- bancı bankalar yerel ortakları- nı fonlamaya devam ediyor an- cak uluslararası kredi piyasa- sındaki sıkıntılar bu finansman akışında risk unsuru yaratmaya devam ediyor” denildi. Raporda ayrõca Kafkasya’daki gerginliklere bağlõ olarak Rus- ya’nõn uluslararasõ çevrelerle olan ilişkilerinin, bölge ülkeleri açõ- sõndan önemli bir risk unsuru ol- duğunun altõ çizildi. 19 KİT’in kârõ bir Telekom etmedi Ekonomi Servisi - Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) 2007’de yüzde 43 oranõnda net kâr artõşõ kaydetti. Türkiye’deki 19 KİT’in kârõ bir Te- lekom etmiyor. 2007’de KİT’ler 1 milyar 237 mil- yon YTL kâr ederken, geçen yõllarda özelleştiri- len Türkiye’nin en önemli kurumlarõndan Türk Telekom’un 2008 6 ay- lõk kârõ ise yaklaşõk 1 milyar YTL civarõnda gerçekleşti. Hazine Müsteşarlõğõ 2007 Ka- mu İşletmeleri Raporu’nu ya- yõnladõ. Buna göre 2007’de, Hazine Müsteşarlõğõ portfö- yünde bulunan 19 KİT ve 3 bağlõ ortaklõğõn brüt satõşlarõ yüzde 7 artõşla 45 milyar 211 milyon YTL’ye, faaliyet kâ- rõ yüzde 89 artõşla 2 milyar 665 milyon YTL’ye ve dönem kârõ yüzde 43 artõşla 1 milyar 237 milyon YTL’ye yük- seldi. 2006’dan fark- lõ olarak 2007’de KİT’lerin hasõlatõn- daki artõş maliyetin- deki artõştan daha yük- sek gerçekleşti. Faaliyet kârõnõn artmasõndaki en önem- li etken 2006’yõ faaliyet zararõ ile kapatan BOTAŞ’õn 2007’de kâra geçmesi oldu. Hasõlat kalemleri içinde yer alan görev zararõ tahakkukla- rõnda 2005 ve 2006’daki artõş 2007’de gerçekleşmedi. Ekonomi Servisi - “Borasco Elek- trik” adõ altõnda birleşen Avusturyalõ enerji şirketi OMV, uluslararasõ yatõrõm bankasõ Lehman Brothers ve Türk MET şirketleri 500 milyon Avro’nun üzerinde bir yatõrõmla Samsun’a do- ğalgaz santralõ yapmaya hazõrlanõyor. Samsun’da, Karadeniz kõyõsõnda ve Mavi Akõm doğalgaz boru hattõ çõkõş noktasõnõn yakõnõnda kurulacak olan 890 MW kurulu güce sahip Doğalgaz Kombine Çevrim Santralõ’nõn inşaatõ- na bu yõl başlanacak. 2010 yõlõnda faaliyete geçecek olan santralda General Electric ekipmanlarõ kullanõlacak. Hisselerinin yüzde 60’õ OMV Power International GmbH’ye, yüzde 25’i Turcap Investments BV’ye, yüzde 15’i Metcap Enerji Yatõrõmlarõ San. ve Tic. AŞ’ye ait olan Borasco Elektrik (Bo- rasco Elektrik Üretim Sanayi ve Tica- ret AŞ) 2007 yõlõnda Sabancõ Hol- ding’in eski CEO’su Celal Metin yö- netimindeki Met Group tarafõndan Tür- kiye’de enerji sektöründe yatõrõmlar yapmak amacõyla kurulmuştu. Borasco Elektrik’in dev enerji yatırımı 2010 yılında faaliyete geçecek. Samsun’a 500 milyon Avro’luk santral Devlet Bakanı Nazım Ekren başkanlığında yapılan 4. Türkiye Ekonomi Şûrası’nda 57 sektörün sıkıntıları tartışıldı. Tekstilcilerin bekleyişi sürüyor Televizyonda zarar büyüyor Ekonomi Servisi - Sõkõntõlarõ ciddi boyutlara ulaşan bir diğer sektör de televizyon. 4. Türkiye Ekonomi Şûrasõ’nda sunulan Türkiye Dayanõklõ Tüketim Mallarõ Meclisi’nin Raporu’nda ortaya çarpõcõ sonuçlar çõktõ. Raporda, televizyon üretiminin azaldõğõna dikkat çekilerek, Uzakdoğu firmalarõnõn Türkiye pazarõnda etkin olmasõ sonucunda firmalarõn 1 milyar dolar zarar ettiği ve istihdamda 2 bin 500 kişilik bir azalma olduğu vurgulandõ. Sektörün yeniden canlanmasõ için Sanayi ve Ticaret Bakanlõğõ’na aktarõlan desteklerin sektöre sağlanmasõ, ithalatõn, vergi ve gümrük denetimlerinin yanõ sõra antidamping yönünde de değerlendirilmesi gerektiği belirtildi. Ekonomi Servisi- Özel sektörün sorunlarõnõ hükümet ile paylaştõğõ Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 4. Türkiye Ekonomi Şûrasõ’nda 57 sektörün sõkõntõlarõ tartõşõldõ. Sektör temsilcileri toplu olarak “dolaylı vergilerin düşürülmesi, dış ve iç piyasaya ilişkin haksız rekabetin önlenmesine yönelik tedbirlerin alınması, yeni teşvik sisteminin kurgulanması, girdi maliyetlerinin azaltılması” yönünde talepte bulunurken, Devlet Bakanõ Nazım Ekren bunlara katõldõklarõnõ, yeni bir yatõrõm teşvik paketinin yõl sonuna kadar sonuçlandõrõlacağõnõ açõkladõ. Şûra ardõndan tekstilin gözü, Ekonomi Koordinasyon Kurulu (EKK) toplantõsõndaydõ. Rekabet gücünü yitiren tekstil sektörüne EKK’den henüz iyi bir haber gelmedi. Tekstil ve hazõr giyimin “hassas sektör” ilan edilmesini isteyen tekstilciler, hükümete sunduklarõ Strateji Eylem Planõ’nõn hayata geçirilmesini beklerken, somut bir adõm atõlmasõ yönünde umutlar azalõyor. 1 MİLYAR DOLARI GEÇTİ ‘Eksikleri gidermek için TİM’e adayım’ Ekonomi Servisi - Türkiye İhracatçõlar Meclisi’nin (TİM) 9 Eylül’de yapõlacak başkanlõğõna aday olan Orta Anadolu Makine ve Aksamlarõ İhracatçõlarõ Birliği Yönetim Kurulu Başkanõ Adnan Dalgakıran, hayali ve popülist senaryolar üzerinde kesinlikle durmayacaklarõnõ, doğrudan üyelere faydalõ eğilimler üzerinde çalõşacaklarõnõ kaydetti. Dalgakõran, düzenlediği basõn toplantõsõnda, TİM’in kurumsal işleyişinde bazõ eksiklikler gördüğü ve stratejik hedeflerini belirlemiş bir kurum olmasõnõ istediği için aday olduğunu söyledi. Kurumsal işleyişinde ciddi kaygõlar duyduğu TİM’in, değişen dünyada Türk ihracatçõsõnõn rehberi olmasõ gerektiğinin altõnõ çizen Dalgakõran, başkan seçilmesi halinde uygulayacağõ bazõ projeleri şu şekilde sõraladõ:  23 kişiden oluşan icra kurulu en büyük karar organõ haline getirilecek.  İhracat envanteri çõkarõlacak.  Yurtdõşõnda ticaret ofisleri kurulacak.  TİM bürçesi şeffaflaştõrmak. İhracatõn ithalatõ karşõlama oranõnõ 5 yõlda yüzde 63’ten yüzde 75’e getirmek.  Hayvancõlõk sektörünün yapõlandõrõlmasõ için projeler hazõrlamak.  Sektörlerin gelecek senaryolarõnõn hazõrlanmasõ. ADNAN DALGAKIRAN Enflasyon baskõlarõnõn arttõğõ ve yüksek cari açõklarõn endişe yaratmaya devam ettiğini vurgulayan kredi derecelendirme kuruluşu Fitch, hazõrladõğõ endekste en kõrõlgan yedi ülke arasõnda Türkiye’yi de gösterdi. SABANCI DÜNYANIN EN GÜÇLÜ KADINLARINDAN HİNTLİ MAHİNDRA TÜRKİYE PAZARINDA TÜRK-İŞ RAPORU Türk-İş’in açlõk ve yoksulluk sõnõrõ araştõrmasõna göre, ağus- tosta 4 kişilik bir ailenin açlõk sõnõrõ 729, yoksulluk sõnõrõ 2 bin 377 YTL’ye yükseldi. Geçen yõ- lõn ağustosta bu rakamlar sõ- rasõyla 627 ve 2 bin 44 YTL idi. Araştõrmada, dar ve sabit ge- lirli kesimlerin yokluk ve yok- sulluklarõnõn, özellikle Rama- zan ayõnda daha da hissedilir olduğu belirtilerek, “Çaresiz- lik, dar gelirli ve ihtiyaç sahi- bi milyonlarca kişinin yaşam koşullarõnõ daha da ağõrlaştõ- rõyor” dendi. Açõklamaya gö- re 4 kişilik bir ailenin 12 ay ön- cesine göre 332.83 YTL’lik ek harcama yapmak zorunda kal- dõğõ kaydedildi. Türkiye’deki KİT’ler düşük kar oranlarõ ile özellerin gerisinde kaldõ. Stand-by’õn ardõndan “ihtiyati stand-by” olasõlõğõ ağõrlõk kazanõyor. Yeni çõpanõn da “mali kural” olabileceği belirtiliyor. Teklif memuru rahatsız etti EKK’DEN SES YOK