Katalog

SAYFA CUMHURİYET 11 HAZİRAN 2008 ÇARŞAMBA 1 0 DİZİ DTP Diyarbakır îl Başkanı Necdet Atalay, partisinin AKP, Hizbullah ve tarikatlann kıskacına almmaya çahşıldığını söyledi: 'Fethullahçıları AKP teşvik ediyor' DTP ı'nin Diyarbakır'da si- yasi partilerin genel merkezlerini kıskandı- racak bir il binası bulunuyor. Parti binasına girenlerin dikkatini Roj TV izleyenlerle masalarda Welat adlı Kürtçe gazeteler çe- kiyor. İl binasının girişindeki odalarda oluş- turulan sosyal, kültürel ve siyasal birimler DTP'nin kentte nasıl organize olduğunu göstermeye yetiyor. Diyarbakır DTP'nin kalesi konumunda. DTP'li Üsınuıı Baydemir tarafından yöne- tilen Diyarbakır Büyükşehir Belediye Baş- kanlığı kolruğıı AKP'nin hedefınde. Baş- bakan'ın bu belediyeyi almak için parti yö- netimine ve örgütlerine talimat verdiği bili- niyor. DTP il başkanlığını oldukça genç yaşta bir partili yürütüyor. Necdet Atalay'la hem DTP'nin henı PKK ve Hizbullah'ın durunıu hem de Fethullahçılarla benzcri tarikat ve ce- maatlerin bölgedeki faaliyetlerini konuş- tuk: - AKP, 22 Temmuz seçimlerinde bu böl- geden beklenmedik bir oy aldı. Bu dıırııııı DTP'de erozyon olarak nitelendirildi... N.A. - 22 Temmuz öncesi AKP Kürt so- runıınu çözeceğine ilişkin argümanları kul- landı. Bu bölgemizde ciddi bir kabul gördü ve AKP yüzde 35 oy aldı. AKP daha sonra Kürt siyasetini aşağılayıcı bir dil kullanma- ya başladı. Operasyonlar ve DTP'ye yöne- HEDEFTEKİ DİYARBAKIR Mehmet FARAÇ Necdet Atalay (solda), Mehmet Faraç'a Diyarbakır siyasetini anlattı. •J~*V TP il başkanlığını m 1 oldukça genç yaşta M S birpartili yürütüyor. Necdet Atalav 'la hem DTP'nin hem PKK ve Hizbullah 'ın durumu hem de Fethullahçılar benzeri tarikat ve cemaatlerin bölgedeki faaliyetlerini konuştuk... lik kapatma davalan da gösterdi ki AKP Kürt meselesine inkârcı yaklaşıyor. Bölgede eko- nomik açıdan ciddi bir yatınm da yok. AKP hiçbir konuda samimi değil, Anado- lu'da daha milliyetçi bir tavn var. Yani uğ- raşlan, iktidarlannı yürütmeye dönüktür. - Başbakan neden Diyarbakır'ı istiyor? N.A. - AKP diğer partileri eritti. Ama DTP'nin gücünden çok rahatsız. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi'ni alınca Kürt siya- setini bitireceğini düşünüyor. AKP'ye oy ve- renler Kürtlük konusundaki beklentilerinden vazgeçmedi ki. AKP bu konuda yanılgı ya- şıyor. Kürtler kimlikleriyle banşık. - AKP Diyarbakır'da seçimleri almak için ne yapıyor? N.A. - AKP yalnızca DTP ya da PKK kar- şıtı değil, Kürt karşıtı argümanlan da kul- lanıyor. Oysa Kürt siyaseti muhalefet gü- cüdür. Burada AKP'nin olağanüstü bir ça- bası var. Ayni ve nakdi yardımlar yapıyor- lar. Burada devlet yok, AKP var, valiler il başkanlan gibi çalışıyor. Ev ev dolaşıp Er- doğan propagandası yapılıyor. DÎYARBAKIRLI SEÇMEN ÜMMETÇİLÎĞÎ DAYATANLARLA SlYASALLAŞMIŞ KÜRTÇÜLÜK ARASINDA S1KIŞIYOR 'Laik DTP mi, dinci AKP mi?' "Hedefteki Diyarbakır" dizisine yansı- yanlar, Diyarbakır başta olmak üzere siyase- tin Güneydoğu'da hangi çizgi üzerinde yü- rümeye başladığını net biçimde gösteriyor. Di- yarbakır bu dizi için salt bölgenin en büyük kentlerinden biri olnıasından değil, Kürt ek- senli siyasetin nıerkezi olması ve bu merkez üzerinde son yıllarda yoğunlaşan tartışmalar nedcniyle scçildi. Dizide anlatılanlar ve böl- geden yansıyan fotoğraflar gösteriyor ki, te- rörün ctkisinin yavaş yavaş azaldığı bu kent- te, siyasallaşmış dincilikle siyasallaşmış mil- liyetçilik büyük bir gerginlik yaşıyor. Yani Kürtçülüğü kullanan iki merkez, deyim ye- rindeyse Kürtlerin dincileriyle solculan yal- nızca devlete karşı değil kendi aralarında da şimdilik alttan ve sessiz bir savaş yürütüyor. Dizi yazısmın yanıt aradığı soru da aslmda buydu? Önümüzdeki yılın mart ayında yapi- lacak yerel seçimlere kim nasıl bir ortamda ha- zırlanıyor, kim kimi destekliyor ve yanşın ga- libi kim olacak? Sorunun DTP açısından ilginç yanıtlan bulunuyor: DTP'liler artık PKK ile aralanndaki siya- si bağı reddetmiyor.Yani Güneydoğu'da her- hangi bir platformda konuşan bir DTP'li as- lmda PKK tabanına da hitap ettiğind biliyor ve sözcüklerini bu duyarhlıkla seçiyor. Bu durum PKK'nin bölgede siyasallaştınlmış bir kitle ya- rarmada başanlı olduğunu da gösteriyor! DTP bu devinimi tabanını genişletmeye yo- ğunlaştınrken lıcr türlü siyasi enstrümanı kullanmaktan geri durmuyor. DTP'liler çe- kinceli dursalar da, bölgedeki muhafazakâr ya- pının kendileri için bir engel olduğunu bili- yorlar. Bu yüzden AKP'nin bölgedeki yük- selişi, Hizbullah vb. örgütlerin çahşmalan ve ekonomik odaklı cemaatlerin bölgedeki faa- liyetleri DTP'yi ister istemez din olgusuna yö- nelmeye zorluyor. Oy oranı kapanıyor! DTP'nin bölgede yeniden yükselişe geçti- ğine ilişkin emareler göze çarpıyor. Güney- doğu iıısanınm oldum olası Nakşi merkezli muhazafakâr yapısı günümüzde PKK'nin başansızlığının nedenlerinden biri olsa da, bu durum DTP için artık çok da büyük handikapı oluşturmayacağa benziyor. DTP mitingle- rinde taşınan Saidi Nursi fotoğraflan, clindc Kuranİa kitleleri yönlendiren 'melle'ler, öl- dürülen PKK'lilerin dini törenlerine daha fazla özen gösterilmesi, örgüte yakın imanı- lann sayısınm hızla artması Kürt siyasetinin toplumu kuşatmada dini enstrümanlara sıkı sı- kıya bağlandığını gösteriyor. Yani Marksist- Leninist Küıtçülük anlayışı ycrini muhafazakâr bir çizgiye de bırakıyor! Bu durum geçmişte yaşananlar göz önüne ahndığında bir çelişki midir?.. DTP, dine sa- rılmış siyasetin kendileri üzerinde yarattığı travmayı unuttu mu? Ya da DTP dine san- lırken muhafazakâr Kürtlerin radikalleşmesini önlediğini mi düşünüyor? Hem DTP'lilerin ya- şadığı kaygiyı hem de sorunun yanıtını 2004 ve 2007 seçim sonuçlan veriyor. DTP 1999'dan bu yana yüzde 16'ya ulaşamayan AKP ideolojisindeki oylarm, 2004'te yüzde 30, 2007'de ise yüzde 40 ın üzerine çıkmasının endişesini yaşıyor. Son genel seçimlcrde AKP ile arasındaki oy oranının yüzde 7'ye ka- . : ..:.;.',i. : ..s..- 2007 Genel Secim Sonucları BÂGIMSIZ %47.01 2004 Yerel Seçim Sonuçlan 2002 Genel Seçim Sonuçlan 1999 Yerel Seçim Sonuçlan 1999 Genel Seçim Sonuçlan HADEP %45.90 Siyasetin çift şeritli bir güzergâha sıkıştığı Diyarbakır'da son 10 yılda yapılan seçimlerde seçmenin yüzde 30'u sandığa gitmedi. Laikliğe ve ülke bütünlüğüne duyarlı kitleler DTP'ye de AKP'ye de tepkili. Bölgede CHP'ye büyük görev düşüyor. (Fotoğraflar: MAHMUT ORAL) dar düşmesi DTP'yi ürkütüyor. AKP ve örgüt- cemaat içerikli destekçilerinin giderek sıkış- tırdığı cendere, DTP'yi bölgedeki siyasal gerçekler üzerinde at koşturmaya zorluyor. Geçmişte Hizbullah'ın şiddetinde üyelerini yi- tiren şimdilerde de dinci örgütlerin PKK ve DTP karşıtı faaliyetlerinden yakınan bir par- tinin, milliyetçiliğine bir de muhafazakârlığı ekleyen politikasını iyice sorgulaması gere- kiyor! Olayın bir de yerel ve ulusal bazdaki siya- si sonuçlanna bakmak gerekiyor. Devletten destek alamayan DTP'li bir belediye yeterince başanlı olamıyor. DTP ise ulusal bazdaki si- yasetinde gerginliği tercih ediyor ve PKK ile arasındaki duvan giderek inceltiyor. AKP cephesi Diyarbakır'daki gözlemlerimiz AKP'nin önümüzdeki yerel seçimleri kazanmak için devletin bütün olanaklannı seferber ettiğini or- taya koyuyor. Başbakan'm "Belediye baş- kanlığını kazanın" şeklindeki talimatının ardından bölgede AKP il örgütünün çahşmalan devletin faaliyetlerinin çok gerisinde kalıyor! Bürokrasi, Kürt siyasetini PKK'nin şiddetiy- le, DTP'yi ise belediyeciliktcki beceriksizli- ğiyle vuruyor. Bunu yaparken tıpkı 2007'de dağıtılan 150 trilyonda olduğu gibi kamu kay- naklannı yoksulluğu giderme bahanesiyle adeta seçim sandıklanna akıtıyor! Hizbullah'ın kazandığı her seçmen ise as- lmda DTP'den alınıp AKP'ye yöneliyor! Sa- yılan hızla artan dinci demek ve vakıflar, Di- yarbakırlı seçmene karnının etnik kimliğinden daha önemli olduğunu anımsatmak için gıda paketlerini kullanırken aynı zamanda gerici- liği enjekte ediyor! Fethullahçılar ise başta Di- yarbakır olmak üzere tüm bölgede Türk-tslam sentezci politikalannı kullanmaktan özenle ka- çınıyor. Onlar ekonomi silahıyla varlıklannı güçlendirmeyi, bu şekilde AKP'ye hizmet et- meyi hedefliyor. Diyarbakır'da, her Doğuluyu PKK'li sayan zihniyetin ne kadar çarpık olduğunu gösteren üçüncü bir kuşak bulunuyor. Onlar Hizbullah düşmanhğı üzerinden AKP'ye, terör kaosu yü- zünden PKK ve DTP'ye sert eleştiriler yö- neltiyor. Bu kesim aşın uçlann dayatmasm- dan uzak ülke bütünlüğü ve laik duruştan ya- na bir çıkış yolunu anyor. CHP'ye bu yüzden bölgede çok görcv düşüyor. Özellikle CHP'nin 1999'dan bu yana yapılan 5 secimde en az yüz- de 30 oranındaki seçmenin sandığa neden git- mediğini sorgulaması ve arada kalmış, seçe- neksiz bırakılmış kitlelere de odaklanması ge- rekiyor. Yani Diyarbakır'da üçüncü bir yol her zaman güzergâhını ve muhatabmı anyor!.. Paradoks ve sonuç! Üç cepheden bakıldığında terör kumpasında, yoksulluk ve geri kalmışlık, işsizlik ve göç trav- masıyla ezilmiş bir kentte yaşayan yüz binlerce in- san etnik kimliğiyle ümmetçi dayatmanın ikile- minde siyasi arenada bir o yana bir bu yana sav- ruluyor. Polisten tokat yediğinde DTP'nin, karnı acıktığında Hizbullah'ın, iş aradığmda cemaatle- rin kapısmı çalıyor. Bu gelgitler içinde bocalayan bireyler kapanın eünde kalıyor! Yani Diyarbakır'da siyaset, cebinde devletin kimliği, kamında cemaatin ekmeği, boynunda Hizbullah'ın muskası, elinde PKK flaması olanlann çevresinde şekillendirili- yor! Sonuçta devlet eliyle geliştirilen Kürt Ha- mas'ının ümmetçiliği ile siyasallaşmış Kürtçülü- ğün dayattığı etnik duruş yüz binlerce insanı "Laik DTP mi, dinci AKP mi" gibi çok tehlikeli bir ikilemin yol aynmına sürüklüyor! Diyarbakır işte bu paradoksla yerel seçimlere hazırlanıyor! Diyarbakır'da seçimi AKP kazanırsa Kürt ek- senli siyasetin nıerkezi çökecek! DTP kazanırsa siyasallaşma yolundaki PKK bunu ulusal politi- kada ve yurtdışında ısrarla kullanacak! DTP'nin muhafazakârlan kucaklama politikası siyasallaş- tınlmış kitleleri terikleyebilirse şu an itibanyla ye- rel seçimleri DTP'nin az farkla da olsa alacağı gö- rülüyor! Peki yann ne mi olur? Bu sorunun çok sayıda yanıtı bulunuyor! ( Fethullah sürpriz değil!' - Bu çabalar DTP'yi nc kadar etkiler? N.A. - Bizi etkilemez. AKP, 22 Temmuz se- çimlerinde siyasi vaatler verdiği için oy aldı. Za- ten biz de halkımıza verilen yardımlan alın diyo- ruz. - Diyarbakır'da DTP'ye yönelik bir kuşatma görülüyor. Bunun ardında salt AKP ve devlet eliyle dağıtılan yardımlar ııu var? N.A. - Aslındâ DTP'ye karşı üç koldan bir yö- nelim var. Şunu söyleyeyim; AKP'nin kömür, pi- rinç dağıtarakyarattığı yönelim bizi etkilemez. Fet- hullalıçılan AKP'nin teşvikiyle buraya yoğunlaş- tırdılar. Işadamlannı buralara gönderiyorlar, bay- ramlarda kurban eri ve lıediyeler dağıttınyorlar. AKP'yi sempatik gösteren faaliyetler yapıyorlar. Fethullah çizgisi bizim tabanımız açısından sem- pati görmez. Çünkü karşımızda Kürtleri sevmeyen bir cemaat var; Türk-lslam sentezciler. Bu yüzden Fethullahçılar bölge halkı için sürpriz değil. - Bir de Hizbullah var... N.A. - Evet, Hizbullah ayn bir tehlike. Hizbul- lah'ın bölgede kanlı ve kirli bir tecrübesi söz ko- nusu. Aslında bize oy verenler de inançlı insanlar. Bize oy venneyen yüzde 20'lik kesım içinde Hiz- bullahçılar da var. Hizbullah bu bölgede kısmi ta- ban bulabilir, ama kötü deneyimleri ve geçmişleri yüzünden artık antipati çekiyorlar. Bu imajlannı düzeltmek için yoksul semtlerde gıda ve giyecek dağıhyorlar, okurna evi adı altında taban bulmaya çalışıyorlar. Kürdi mücadeleyi karşılarına aldıkla- n sürece kaybederler. - Kürt siyaseti etnik ve dini iınaj ikileminde mi? N.A. - Bölge insanı artık Kürtlüğünden utanmı- yor. Kimliğiyle banşmıştır. Kürt kimliğini karşısı- na alacak hiçbir hareket taban bulamaz. Hizbullah kısmidir. DTP'de bir erozyon yaratmaz. Çatışma riski - Hizbullah-PKK çatışması yeniden başlar nıı diye bir tehlikeden söz ediliyor... N.A. - Hizbullahçılar eski tecrübelerini gündeme getirirlerse halk teneke bağlar. Refleks gösterir. Olası bir çatışmaya üçüncü bir el kanşmaz. Onlar halkla çatışırlar. Çatışma potansiyeli olmaz diyor- sak da ne yazık ki buriskvardır! - Mitinglerinizde Saidi Nursi resimleri ve Ku- ran taşımaya başlayan kişilere rastlandı. DTP de Hizbullah'ın enstrümanlarını nıı kuüanmaya başladı? N.A. - Kuran ve Saidi Nursi resimleriyle ilgili çı- kışlar spontane gelişti, organize eylemler değildi. DTP'nin tabanı büyümek üzere farklılaşıyor. DTP görece daha dinci ve tarikatçı kesimden de artık ka- bul görüyor. PKK ve DTP'nin dine yönelik farklı- laşmış bir politikası yoktu. Din, bizim politikamız- da referans değildir, bugün de yann da bu böyle ola- caktır. Yani taban büyüyor; bu taban Kuran okuyor, namaz kılıyor ve bizi artık kabul ediyor. - Tabanın bu dönüşümünü neye bağuyorsu- nuz? Yöre insanının hem dini hem etnik bek- lentileri neden DTP üzerinde yoğunlaşsın? N.A. - Karşıtlanmız bize karşı "Bunlar din düş- manı, Ermeni, namaz kılmıyorlar" diye propa- ganda yaptılar. Ancak toplum bizim öyle olmadı- ğımızı anladı. Toplum, dinle bir sorunumuz olma- dığını fark etti. Hizbullah ve AKP dini neden teke- linde görüyor? Bize yönelimde salt Hizbullah'ın kirli politikasının anlaşılması değil, hem AKP'nin dinde samimi olmadığı görüldü hem de bizim dine yaklaşunımızdaki netlik DTP'ye yönelimi arttırdı. - Yani etnik kaygılar ümmetçi anlayışın önü- ne mi geçtî? Atalay - Evet, etnik beklentiler ümmetçi tavnn önüne geçti. Kimlik önceldir, çünkü baskılanan kimliktir. İnsanlar baskılanana sanldı. PKK'nin imajı - Hizbullah'ın bozulan imajından söz ettiniz. 3 Ocak'ta Diyarbakır'da bir araçta patlama ol- du ve 7 kişi öldü. Bu eylemi PKK'nin yaptığı saptandı. Tavrınız ne oldu? Atalay - DTP bu eylemi kınadı. PKK ise planlı olmadığını açıkladı. Bu tür eylcmleri ben de parti- miz de benimsemiyor. Bunu nefretle kınamakla bir- likte münferit bir olay olarak niteliyonız. PKK'yc yönelik halktan bir refleks olmadı, amaârtak hare- ket, bu eylemin doğru bir hareket olmadığı şeklin- deydi. Bu kapsamda 2 yıl önce Diyarbakır kcnt merkezindekiKoşuyoluParkı'nda lOkişinin öldü- ğü eylem de karanlık bir eylemdi. Ancak kimse bu eyleme tepki göstermedi. Çünkü bu bir derin dev- let eylemiydi. TÜSİAD mesela, neden o eylemi kı- namadı? - Yaklaşık bir yıl sonra yerel seçimler var ve Başbakan Diyarbakır'ın alınması için talimat verdi. Sonucu şimdiden kestirebilir miyiz? Atalay - Başbakan bu seçimi mutlaklaştırdı. Ma- dem öyle, biz de kapurmayacağız. Derdimiz, bu toplumun eşit ve özgür biçimde yaşaması. Beledi- yeyi almaksa alacağız, bedel ödeyeceksek ödeye- ceğiz. Elimizdekileri kaybetmeyeceğiz. Hedefimiz, belediye sayısını yüze çıkarmaktır. Van, Bitlis, Si- irt, Ağn ve çok sayıda ilçedeki seçimleri almayı he- defliyoruz. Ben Kürt sorununda çözüriı yolunun açılacağına inanıyorum. Yerel seçimler bu konuda dönüm noktası olacaktır. ABD ve uluslararası ka- muoyu da Kürt sorunu açısından bu seçimin sonu- cuna göre pozisyon alacaktır. Seçimler, Kürt soru- nuna yönelik belirleyici olacaktır. BİTTİ