Katalog

SAYFA CUMHURİYET "TT" 7 MAYIS 2008 ÇARŞAMBA 14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr Bu yıl oda toplulukları ve genç müzikçiler ağırlıkta. Önemli operacılar geliyor İstanbul'un 36. festivaline doğru ALLEGRO EVİN İLYASOĞLU . I stanbul Fcstivali 36 yaşına bası- yor. Artık Avrupa festivalleri arasında kıdemli bir yere salıip. Bu yüki programmda gcnellikle genç sanatçılara kapılan açtığı, Türk ve yabancılan kay- naşlırdıgı, büyük orkcstralardan çok oda orkestralannı ağırladığı gözleniyor. En çar- pıcı sanatçılann başında mezzosoprano Eli- na Garanca geliyor. Geçen yıl Mersin Fes- tivali'nin açihşında yine kendi şefi Carel Mark Chichon yönetiminde dinlediğimı/ Lc- tonyali yıldız, sahneye hâkimiyeti, güzelim ses rengi ve tspanyol Zai"zucla'smdaki ustalığıy- la büyük bcğcni toplamıştı. Festivalin kapanış konsehni 1 Snnısatı tslanbul Filarmoni eşliğinde gerçckleştirecek. Festivalin yabancısı olma- yan nice sanatçı da bu yıl yine karşımıza çı- İcıyor: Gidon Kramcr, kendi toplulugu Kra- merata ile bu kcz Beethoven'in kcnıan kon- çcrtosunu çalacak. Kramer bu konçertoyu ünlü Rus besteci Şnîtke'nin kadanzlanyla ça- lar. Ve yıllardır dinlediğiniz yapıt yepyeni bir görünüm kazanır. Doğrusu en heyecanla bck- lediğim konserlerden birisi bu. Büyük klavsen ustası Trevor Pinnock, her zanıan hayranlıkla dinlediğiırüz flütçü Emmanuel Pahud vc ar- tık olgun piyanistler smıfina giren F. P. Zim- merman, eski festival dostlanndan. Camerata Bern eşliğinde Schubert'in li- edlerini dinleyeceğimiz mezzosoprano An- gelika Kirchschlager; Accademia Bi/anti- na cşliğindeki kontrtenor Andreas Scholl vc soprano Helene Guilmettc'nin sunacaklan Hacndcl gecesi; Mulıai Tang yönetiminde, ycni çello yıldızlanndan Johannes Mozer'ın solistliğindeki Zürih Oda Orkestrası; kont- ralto ses rengindcki Sara Mingardo'nun so- listliğindeki Vivaldi programıyla Concerto ltaliana vc açıhş konscrini genç çellistimiz Benyamin Söıııııc/.'in çalacağı Rokoko Çe- şitlemeleri'yle yapacak olan Wicncr Kam- merphilharmonie. festivalin minyatüı- işle- meleri. "Festival BuluşmalarT yarancı bir dü- şünce. Ünlü isimlcr ilk kez bu festival için bir araya geliyorlar. Onlar için de heyecan veri- ci olmalı. Kim bilir, bundan sonra da bakar- sınız bu birleşimler sürekliliğe yol açar: Son zamanda adını çok duyduğumuz piyanist He- lene Grimaud, kemancı Rcnc Capuçon ve çellist Clemens Hagen ile bir araya gclip lıa- rika bir program düzcnlc- mişler: Ravel, Şostakoviç vc Sehumann'ın üçlülerini çalacaklar. CAZLA KLASIĞIN BULUŞMASI Bürün dünya festivallcrindc artık caz, kla- siğin konışusu olarak sunuluyor. Ö/cllikle caz çalma becerisi olan klasik eğitimli piyanistler dikkati çekiyor. Bunlardan Rus piyanist Leo- nid Chi/hik'in solistliğindeki Gcrshwin, Bcrkstein vc Şostakoviç Caz Süitleri prog- ramı İDSO eşliğinde scslcndirilecek. Ameri- ka'nın kuzeyindcn güncyinc bir program oluşturan Poctica Musica. soprano. gilar vc flütlc Copland'dan Piazzolla'ya bir coşku su- nacak. Vcnczücllalı piyanist Gabricla Moıı- tero. Bcethoven'in 5. konçcrtosu bir yana, Bach uyarlamalan ve kendi doğaçiamalarıy- la daha gcniş kitlcye sesleniyor. Avnıpa'da adı- nı duyuran nicc Türk piyanistini de bu fcsti- valde değişik ortamlar içindc izlcycccğiz. Muhiddin Dürrüoğlu vc Ozgür Aydın. Ha- kan Şensoy yönetimindcki Milli Rcasürans Orkestrası'yla çalacaklar. Hüscyin Sermet Bo- rusan Yaylı Çalgılar dörtlüsü eşliğinde Schumann'm piyanolu kentetini ve genç pi- yanist Tıığçe Tez ile birliktc Schubcrt'in 4 El İçin Fantczisini seslendirccck. Enırc Elivar ise her zaman rastlanmayacak, son derccc cnte- lektücl bir resital programı hazırlamış. Tck- fen Filarınoni'yi yine kurucıı şefi Saim Ak- çıl yöncriyor. Şirin Pancaroğlu'nun da solist olacağı bu dinlctide festivaldeki tek Türk ya- pıtı. Hasan Uçarsu'nun "Arp, Çeng ve Or- kestra için Konçerto"su çalınacak. Doğuş Çocuk Orkcstrasf nııı Rengim Gökmcn yönetimindeki konseri yannm yıl- dızlannı tanıtacak ve festivalc neşe katacak. Heyecanla bcklediğinı Müsenna başlıkJı mü- zikbilimscl dilctinin tasamncısı Çinıen Sey- mcn, Barok Dönenı ve Ali Ufki el yazmala- nyla çok boyutlu bir ortam yaratacak. Program içcriklcrinin Bach, Vivaldi, Ha- cndel gibi belli başlı bcstccilerin teması altında toplanması; duyuru kitapçığmda her bir din- lcti için nıüzik tarihinin ışığında bilgiler ve- rilnıcsi vc kimi konscrin önccsinde sanatçılarla söyleşilerdüzenlcnmcsi bu yılın dikkat çcken özclliklcri. Bir tek yadırgadığım "Klasik müziğin hcrkese faydası \ ar" şeklindeki bu yılın sloganı! Çocuk, inck, tavuk. yeşeren bit- ki ve insan bir araya getirilmiş. Ayııı resnıe da- ha şiirsel bir deyiş bulunamaz ınıydı? eviniurboun.ıdıı.lı ve sanatçmm son saatlerini irdeliyor. •Cuma Boynukaıa 'nın son oyunu 'Yoksun', bu iç parçalayıcı kareden yola çıkarak Kevin Carter'm o fotoğrafkaresiyle değişen yaşamını, kendisiyle hesaplaşmalanm. yakm çevresiyle olan ilişkilerini ve onlann bilinçli ya da bilinçsiz suçlamalannı yani kısacası onu intihara sûrükleyen nedenleri p~ ..". : . '" W-l Bîr fotoğraftan sahneye Kiiltiir Servisi - Açhktan ölmekflzereolan Afnkalı bir çocuk ve tepesindc onun ölme- sini bekleyen akbaba... Yıllarca Afrika'daki yoksulluğun, çare- sizliğin, doğanın kanunlannın acımasızhğı- nııı simgesi olan bu iç parçalayıcı kare, Ke- vin Carter'a Pulitzer Ödülü kazandırmıştı. Fakat çocuğu orada öylece bırakjp giden. bu nedenle de çok eleştirilen Carter, profesyo- nel fotoğrafçı olduğunu, yardını görevlisi ol- madığını söyleyerck kcndıni savunsa da, olay- dan sonra ağır bir bunahma girıniş. kendini suçlamıştı. 1994 yılmda Johannesburg'un bir banliyösünde park ettiği kamyonctinin için- de egzoz gazıyla kendini öldürdüğünde bı- raküğı notta, ölmek üzere olan çocuklann pc- şini bırakmadığı yazılıydı. Kendini Güney Af- rika'daki ııkçı Aparthcid yönetiminin valı- şctini dünyaya duyurmaya adayan Carter, vahşetin "paparazzisi" olmakla suçlanan Bang-Bang Kıılübü'nün öncülcrindcn bi- riydi. *YoKSUN' Cuma Boynukara'nın Mitos-Boyut'tan çı- kan son oyunu 'Yoksun', bu iç parçalayıcı kareden yola çıkarak Kevin Carter'ın o fo- toğrafkaresiyle dcğişcıı yaşamını, kendisiyle hesaplaşmalannı, yakın çevresiyle olan iliş- kilerini ve onlann bilinçli ya da bilinçsiz suç- lamalannı yani kısacası onu intihara sürük- leyen nedenleri ve sanatçmın son saatlerini irdeliyor. Boynukaıa, oyuna Carter'm bu tıa- jedisinin başlangıç noktası olan o iç parça- layıcıyı karcyi de katmış. Özellikle yakm çev- resiyle olan çekişmelerini bu karenin önün- de yapıyor. Yazar. Carter'ı av konumunda, yakın çcv- resini de akbaba konumunda gösterdiği kur- gusuyla Carter'm içindcki suçluluk duygu- sunu, toplumun ve yakm çcvresinin suçlayıcı baskısmı çok yoğun biçimde yansıtmış. Bu düşündürücü ve dııygu yüklü oyunu en ya- kın zamanda sahnelerimizde görmeyi umu- yoraz. lnanır vc Akan, ÇASOD ödül töreninde yaphklan açıklamalarla gcccyc damgalannı vurdular. (A A) Şeriuta korşı örgütlenme çağnsı İstanbul Haber Servisi - Çağdaş Sinema Oyun- culan Derneği (ÇASOD) geleneksel ödül töre- ninde konuşan iki sinema emekçisi Tarık Akan vc Kadir lnanır, sanatçı arkadaşlanna ör- gütlü mücadele çağnsı yaptı. Sunuculuğunu Cem Davran'ın yaptığı gecede ödül alan isimlcr açıklandı. "En lyi Kadın Oynncu" ödülü "Adem'in Trenleri" fılmiylc Nurgül Yeşilçay'ın, "En İyi Erkek Oyuncu" ödülü ise "Mavi Gözlü Dev" fîlmindeki rolüyle Yetkin Dikinciler'in oldu. "En lyi Umut Ve- rcn Kadın OyuncıT ödülünün "Saklı Yüzlcr" tllmiylc Şenay Aydın'a, "En lyi Umut Veren Erkek Oyuncu" ödülünün dc "Mavi Gözlü Dev" filmiyle Ferit Kaya'ya verildiği gcccyc, "Sinema Emek Ödülü"nc layık görülen Kadir lnanır vc Tank Akan damgalannı vurdular. Dizi setlerindcki ağır çalışma koşullarına dcğincn lnanır, "Çalışma şartlarınızm, yaşa- dığınız sistemin getirdiği güçlüklcrlc, insan onurunu kıran çok kötü fotoğraflara dönüş- tüğünü göriiyoruz. Tek başına tavır koymak, tcpki koymak doğru değil. Demokrasi, ör- gütlü toplumlardan geçer. Biraz daha duyarlı olalım" diyc konuştu. 'Televizyonîarı boykot edelim' Tarık Akan ise, şeriatçı cğilimlere karşı çık- nıa çağrısında bulunarak şöyle konuştu: "De- mokratik, çağdaş, laik bir ülkeyi, hiç sars- madan, Atatürk'ün bize teslim ettiği gibi bu- günlcrc kadar çok daha doğru gctirmiş ol- saydık bu savaşı çok daha güzel, çok daha dünya çapında büyük bir haie getirebilirdik. Gctircmedik, getiremiyoruz. Bugünc kadar Kadir arkadaşımla bcn, dincilerin, faşistle- rin ülkeyi bugünkü duruma getiren iktida- rın ve siyasetin satılmaması için, adaın gibi idarc edilmesi için mücadclemizi vcrdik. Geliıı hep beraber bu bilinci, Atatürk'ün bi- ze emanet ettiği ülkemizi, laik demokratik Cumhuriyctimizi daha çağdaş, daha ileri ha- le getirmek için şu anda dinci, şeriatçı meyil veren basına vc tclevizyonlara hayır diyelim ve çalışnıayahm arkadaşlar." Uzun metrajlı fllm yarısması Altın Koza Jürisi belli oldu ADANA (Cumhuriyet Bürosu) - 2-8 Haziran ta- rihleri arasında yapılacak Altın Koza Film Fes- tivali Ulusal Uzun Meöajlı Film Yarısması Jü- risi bclirlendi. Altın Koza Dü/cnlcmc Komitc- si'nin verdiği bilgiyc görc, seçici kıııaıl şu isimlerden oluştu: Ezel Akay, Sadık Dcveci, Sırrı Sürcyya Önder, Derya Alabora, Başak Köklükaya, Lale Mansur, Cahit Bcrkay, Hayk Kirakosyan, Murat Özer. Açıklamada, festivaldc yanşacak filmlcrin dc bclirlendiği be- lirtildi. "Festival Kurulu" tarafindan belirlçncn filmler vc yönetmenleri ise şöyle: "Ara - Ümit Ünal, Gitmek - Hüscyin Karabek, Gölge - Mehmet Güreli, Hazan Mevsimi: Bir Paııa- yır Hikâyesi - Mehmet Yılmaz, Mülteci - Re- is Çelik, Nokta - Dcrviş Zaim, Saklı Yüzlcr - Handan Ipekçi, Sonbahar - Özcan Alper- lcr, Tatil Kitabı - Seyfi Tcoman, Ulak - Ça- ğan Irnıak. Beyaz Melck - Mahsun Kırıııı- zıgül, Madc In Europe - tnan Tcmelku- ran." Festival Kurulu'nun aynca, Tayfun Pir- sclinıoğlu'nıın 'Rıza', Scmiİı Kaplanoğlu'nun 'Yumurta' ve Fatih Akın'ın 'Yaşamın Kıyı- sında' adlıfilnılerininyanşma dışı göstcrim için öncrilmcsini de kararlaştırdığı duyuruldu. 'enfestivaloyunu Kültür Servisi - Tiyatro Z, 16. Uluslarara- sı İstanbul Tiyatro Festivali'ne "Philoc- tetes - Bir Mcdcniyet Kntrikası" adlı oyunla katılıyor. 16-17 Mayıs tarihlerin- de Tiyatro Z sahnesinde sahnelenccck olan oyunu, Bcngi Heval Öz uyarlayıp yönetti. (0 212 249 16 65) oca Çınar'ı anıyoruz Kültür Servisi - Şair, ro- man ve öykü yazan, "Ha- babam Sınılı" romanın ya- ratıcısı koca çmar Rıfat Ilgaz öli'unünün 15. yılında Kadıköy Belediycsi Banş Manço Kül- tür Mcrkezi'ndc anılıyor. Bu- gün saat 20.00'dc belgesel gös- tcrimiylc başlayacak program- da Aydın Ilgaz da bir konuşma yapacak. Piyanist Ebru Sever ve öğrencilerinin "llababam Sınılı" fîlm şarkılan seçkilcriylc bir piyano resitali sunacaklan gcccdc Sunay Akııı ve Zafer Diper dc ycr alacaklar. Ali Er- doğan ve KASDAV Gcnçlik Tiyalrosu ise "Hababam Sınılı Sınıfta Kaldı" oyununu saluıe- lcyecek. (0216 41S 1646) DEFNE GOLGESt TURGAY FtŞEKÇI 'Karşıdevrimciler' Kaan Arslanoğlu 1980 sonrası toplumsal haya- tımızı edebiyata taşıyan -Oya Baydar'la birlikte- önde gelen iki isimden biri. "Karşıdevrimciler" (It- haki Yayınlan), 1988'de yayımlanan ilk romanı "Devrimciler"den bugüne onuncu romanı. Yirmi yılda on roman. Her iki yılda bir yeni ro- man yazmış Arslanoğlu. Arada yine ülkemizin ge- çirdiği büyük sarsıntılann toplumsal ve insani dün- yaları nasıl etkileyip değiştirdiği üzerine yazdığı dü- şünce kitapları da var. Kaan Arslanoğlu, geleneksel bir çizgide, bir hi- kâye anlatmak için roman yazmıyor; eski deyim- le "tezli roman" denilen, birdüşünceyi savunmak, açıklamak, okurlara iletmek için yazıyor. Nedir Kaan Arslanoğlu'nun romanlarındaki tez? Kaba bir tanımlamaya gidebilmek güç. Ama şu nu söyleyebiliriz: 1980'den bugüne ülkemiz ve dünya yeni bir döneme girdi. Bu dönem insanoğlu için de, onun üzerinde yaşama alanı bulduğu yer- küremiz için de pek olumlu bir süreç değil. fna- nılmaz boyuttaki bilimsel ve teknolojik gelişimle re karşın, insanlığın düşüncede ve pratikteki olumlu birikimlerinin yok sayıldığı; daha vahşi, yok edici bir dünya düzenine ulaşıldı. Bu acımasızlı- ğın geldiği noktada ise insan soyunun da, yer- kürenin de varlığı tehlikede. "Kuşbakışı", "Yoldaki Işaretler" ve geçen yıl ya- yımlanan "Sessizlik Kuleleri -2084-" bu sorunla- ra küresel ölçekte yaklaşan romanlardı. ••• "Karşıdevrimciler", ülkemizin bugününde hemen her gün türlü gazetede yazılarını okuduğumuz, ak- şamlan televizyon kanallannda karşımıza çıkan gü- nümüz "aydın "larının yaşamlarından kesitler ge- tiriyor. Kimileri üniversitede öğretim üyesi olmuştur, kimi parti başkanı, kimi türlü vakıflann yöneticisi. 1980 darbesinin cezaevlerine, işkence odala- rına, yurtdışı sürgünlere gönderdiği, arkalarında öldürülmüş, sakat bırakılmış yakınlar, arkadaşlar bırakan aydınlar, bu derin yenilginin intikamını alır gibi, yıllar içinde sol görüşlü ama iktidar çevrele- riyle içli dışlı "liberal"\ere dönüşmüşlerdir. "Değiştiremiyorsak düzeni, bu kadar mı kulu kö- lesj kesilmek lazım?" Üstelik artık "oyun" küresel ölçektedir. Küresel güçler, her şey gibi insanları, düşünceleri, siyasal oluşumları da kendilerinin bile sezemeyeceği in- celiklerle alıp satmakta, süreci istedikleri gibi yön- lendirmekte hiç zorlanmamaktadırlar. "Karşıdevrimciler"üe karşımıza çıkan "devrim- ciler" işte böylesi bireylerdir. • •• Kaan Arslanoğlu, yalnızca roman yazmış olmak için roman yazmıyor. Onun derdi başka. Toplu- mumuzun, insanlığın içinde bulunduğu çıkmaz yo- la, insani bir çıkış yolu gösterebilmek. Bunun için temel araçlardan biri de yalansız olabilmek. Içi- ne gömüldüğümüz, kuşatıldığımız, inandınldığımız yalanlardan kurtulmak. Bunun için sorgulayıcı, ufuk açıcı düşünceler ko- yuyorokurun önüne. Gerçek diye bildiğimiz şey- lerin başka yüzleri olabileceğini gösteriyor. Tezli romanlar yazması, ömekleri edebiyatımızda çok görülen, düşünceye boğulmuş, zor okunan metinler ortaya çıkarmıyor. "Karşıdevrimciler", il- ginç olay örgüsü, birbiri içine geçen ajanlık, ci- nayetler, kayıplar vb. ögelerle kolay okunan, sü- rükleyici bir roman. Ama Kaan Arslanoğlu'nun asıl önemli yanı, gü- nümüzde söylenmeyeni söylemesi, dillendiril- meyeni dillendirmesi. Önümüze, yaşadığımız günleri sorgulamamızı sağlayacak pencereler açması. Bu özelliği, onu günümüz edebiyatında benzersiz bir konuma yükseltiyor. turgay@fisekci.com Zeynep Oral'a Onur • Kültür Servisi - Eski OBKT genel sanat yönetmeni, oyun yazan, oyuncu, yönetmen Aydın Üstüntaş adma vcrilcn "Anadolu'ya Yüzünü Dönen Tiyatro Elcştirmcni Ödülü" sonuçlandı. Ödülün Seçici Kıımlu'nu oluşturan Ülker Köksal, Nurhaıı Karadağ, üülşcn Karakadıoğlu, Scdat Demirsoy, Ebru Üstüntaş, Şahin Ergüncy, Erhan Özçelik, Ali Kemal Tandoğdu, Ilakan Altan tarafindan yapılan değcrlendimıe sonucunda Üstün Akmen ödülc dcğcr göıüldü. Üstüntaş ailesincc verilen Onur Ödülü ise bu yıl Zeynep OraPa sunulacak. Ödüllcr 10 Mayıs'ta Ordu'da, Ordu Belediyesi vc ORSEV tarafindan düzenlenccek bir törenlc sahiplerine verilecek. K Â M İ L M A S A R A C I K Ü L T Ü R İ Ç İ Z İ K