Katalog

SAYFA CUMHURİYET 31 MAYIS 2008 CUMARTESİ 10 HABERLER Uzmanlar, istismar edilen, sokaklarda çalıştınlan çocuklann suça açık olduğu uyansuıda bulundu Geleceğimiz karartılıyorokak Çocuklan Rehabilitasyon Demcği taralîndan gerçekleşti- rilen ankctc katılan çocuklann yiizde 43.6'sı kendilerine uygulanan fiziksel şiddeti "en kötii çocuk hakkı ihlali" olarak görürken, yalnızca yüz- de 1.7'si cinscl istisman "hak ihlali" olarak adlandınyor. Uzmanlar, sokakta çalışan çocuklann eğirimden uzak kaldı- ğına, sosyal ve psikolojik gelişinıinin sağlık- h olamayacağına, fiziksel ve cinscl istismar. gasp gibi davranışlara maruz kalabildiğine dikkat çcktilcr. SOSYAL İLİŞKİLERİ ZAYIF' şiddeti "en kötü çocuk hakkı ihlali" olarak görürken, yalnızca yüzde 1.7'si cinsel istisman "hak ihlali" olarak adlandınyor. Türkiye'nin imzaladığı uluslararası anlaşmalara aykın olarak aileleri tarafindan zorla çaliştınlan çocuklann lıaklan ilılal edildiği gibi, eğitimine dcvam, eden çalışmayan çocuklar da yine aileleri ya da öğret- menleri tarafindan bu konuda bilgilendirilmedi- ği için yine hak ihlaline maruz kalıyor. SuÇA AÇIKLAR lstanbul Kültür Üniversitesi Fen Edebiyat Fa- kültesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Tü- lay Bozkurt, sokakta çalıştınlan çocuklann ai- leleri tarafindan "kazanç kapısı" olarak görül- düğünü vurguladı. Çocuğun sokakta çalışması- nın, psikolojik ve sosyal gelişimini olumsuz et- kileyecek yüksek risk faktörlerini de birlikte getirdiğine değinen Prof. Dr. Bozkurt, "Çocu- ğun sokakta çalışması başlı başına bir istis- mar alanı iken, uslında ekonomik açılardan pek dc ihtiyacı olmayan aileler de bu duru- mu 'fazla kazanç' cdinmenin kolay yolu ola- rak da görülebiliyor. Sokakta çalışan çocuk boş zamanlarında yaşının ve gelişim dönemi- nin gerektirdiği faaliyetlerden uzak ka- lıyor, sokakta tanımadığı pek çok in- sanla karşılaşıyor, fiziksel ve cin- sel istismar, gasp gibi asosyal davranışlara maruz kalabili- îstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakiiltcsi Geli- \ y° r y a d a 'sokağın özgürlük NİHAN İNAL / HÜLYA KESKİN Çalışan çocuk sayısı artıyor ve istismar edili- yor. Yoksulluk nedeniyle aileleri tarafindan so- kakta çalıştırılan çocuklann "suça açık" oldu- ğuna dikkat çeken uzmanlar, çocuklann sokağa itilmesinin ancak devlctin yasal düzcnlenıelerle engelleyebileeeğini söyledi. Sokak Çocukları Rehabilitasyon Demeği tarafindan "Çocuklann Sosyal Katılımlarına Odaklı Bir Yerel Yöne- tim Sistemi Yapılandırma: Yerel Faaliyet Planları Oluşturma" projesinin sonuçlan da Türkiye'deki sokak çocuklan tablosunu gözler önüne seriyor. Ankete katı- lan çocuklann yüzde 87.6'sının haklanndan habersiz olduğıınu ortaya koydu. An- kete göre ço- cuklann yüz- de 43.6'sı kendilerine uygulanan fiziksel lstanbul Kültür Üniversitesi Fcn-F.debiyat Fa- kültesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mücella Uluğ da, aileleri tarafindan sokağa itilen çocuklann, çoğu yaşıtının aksine çalışmak zorunda kalmasınm hayat ve eğitim şartlannı bozduğunu dilc getirdi. Çalışan çocuklann karşı- laşabileccği dunımlar arasında "suça açık" ol- malannın en önemli sorunlardan birisi oKluğıına dikkat çeken Prof. Dr. Uluğ, "Bu çocuklar kendilerini sokakta koruyanııyorlar, dolayı- sıyla suça bulaşma oranı çok yüksek oluyor. Sokakta çalışan çocuklar ileride kültürsüz, asosyal ve belaların içinde olan, suç teşkil eden insanlar haline geliyor" ifadelerini kullandı. Çocuklann sokaklarda çalıştınl- maması için hükümete biiyük görcv düş- tüğünii ifade eden Prof. Dr. Uluğ sözleri- ni şöyle sürdürdü: "Devlet çocuklarını sokakta çalıştıran ailelcre bir yaptırım uygulamalı. Ayrıca fakir çocuklann eği- tinılerine ücretsiz devam etmesini sağla- nıalı ve bu çocuklaru destek olmalı. Devlet bu çocuklar için ücretsiz spor alanları da yapmalı. Geleceğimizin gençlerini sokağa nıahkûnı etmek yerine, bilgiye, bilinıe, sanata ve spora yönlendirmeyiliyiz." şim Psikolojisi Anabilim Dalı Başkanı Yardımcı Doç. Dr. Gül Şendil, sokakta çalıştınlan çocuklann fi- ziksel, mhsal ve duygusal açıdan sağhkh gelişemeyeceği- ni beliıtcrck, "Bu çocuklar hayata daha erken atıldıkları için yaşlarına uygun gelişmeler sergileyemeyecek ve di- ğer çocuklara göre sosyal ilişkileri zayıf olacak" dedi. Bilgi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Arus Yumul ise Türk insanının çocuklarrna düşkünlüğü ile bilinniesinc karşııı, Türkiye'de sokakta çalışan çocuk sayısının sürckli artış göstennesinin garip olduğunu söyledi. Türkiye'de çözülmesi gereken önemli so- runlar arasında bu konunun ycr aldığmı vurgu- layan Prof. Dr. Yumul, "Sokakta yaşayan ortamında' okul ve eğitim- den uzaklaşarak başarısız olabiliyor" dedi. Çocuğun para kazanma zorunluluğu hissetmesinin suça yönel- mesine zemin hazırladığı- nı ifade eden Bozkurt, "Ailenin denetiminden uzak çocuklar, çevrele- rinde gördükleri kötü mo- delleri örnek ahyor. Sigara, alkol, uyuşturucu, alışkan- lıkları gelişiyor. Yani sokak ve çalışan çocuklann gelecekleri karartılıyor" diye konuştu. çocuğu fiziksel psikolojik ve sosyal açıdan istismar edecek her türlü tehlikeyi içinde barındırıyor" diye konuştu. Çocuklar haklanndan habersiz S okak Çocuklan Re- habilitasyon Der- neği tarafindan ya- pılan araştınna ise hem sokakta çalışan çocukla- nn hem de diğer çocuk- lann demokratik hakla- nndan habersiz olduğıınu, kendilerine uygulanan şiddeti bile hak ihlali ola- rak gönnediğini gösteri- yor. "Çocuklann Sosyal Katılımlarına Odaklı Bir Yerel Yönetinı Sis- temi Yapılandırma: Ye- rel Faaliyet Planları Oluştıırma" projesinin sonuçlarına göre Türki- ye'deki çocuklann yüzde 87.6'sının haklanndan ha- bersizkcn, yüzde 92.4'ünün demokrasiye aktif katılımlannın bu- lunmadığı, yüzde 68.7'si- nin ise Birleşmiş Millet- ler Çocuk Hakları Söz- lcşnıcsi'ni biç duynıadığı ortaya çıktı. Avrupa Bir- liği'nin desteğiylc yürü- rülen projenin sonııçlan- na göre çocuklann yüzde 43.6'sı kendilerine uygu- lanan fiziksel şiddeti "en kötü çocuk hakkı ihlali" olarak adlandınrken, ço- cuklann yalnızca yüzde 1.7'si cinsel istisman (ço- cuk yaşta evlilik dahil) ço- cuk hakları ihlali olarak görüyor. Sağlıklı sosyal politi- kaların üretilmesi ve ço- cuğa gerçekten duyarlı, çocuğu haklan olan bir bi- rey olarak kabul eden bir toplumun yaratılması amacıyla başlatılan proje, aralannda Adana, Aydın ve Van'ın da bulunduğu toplam lOilde, 7-18 yaş arası 10 bin çocukla ya- pıldı. Çocuklann "Sos- yal içerimleri ve katılım lıaklarından faydalan- ıııa durumları"nı en ge- niş kapsamlı araştınna özelliği taşıyan projede çocuklann yoksulİuğa bağlı olarak sosyal yaşa- ma katılamamaları, ka- rar süreçlcrinin dışmda kalmaları, hizmetlerden yararlanamamalan, sosyal ilişkilerin dışında kalma- lan ve cinsiyet aynmcıh- ğı konulan ele alındı. "Çocuklann Sosyal İçe- ı iııı Duı ıımlaı ıııın Tes- piti" adlı anketin sonuç- larına göre çocuklann yüzde 92.4'ü herhangi bir sivil toplum kuruluşuna veya kulübe olmadığına dikkat çckildi. Bu oranın özelliklc Van ve Şanlıur- fa'da yüzde 95.5'i buldu- ğu gözlendi. Ankct, ço- cuklann yaygm olarak çocuk kavramı ve dola- yısıyla çocuk haklann- dan faydalanma süreleri hakkında bilgi sahibi ol- madıklannı da ortaya ko- yuyor. Çocuklann yiizde 87.6'sı çocuklıığun yaş arahğını bilmczken, ço- cuk kavıaınının bilinirli- ği konusunda Aydın ilk sırada ycr alırken, Şaıılı- urfa ise son sırada bulu- nuyor. HERYERDEŞİDDET GÖRÜYORLAR Araştırrna, çocuklann olumsuz davramşlan ne- deniyle sürekli olarak azarlandıklan ve fiziksel ceza aldıklannı bclirti- yor. Özelilkle ailelerde ceza ile disiplin yönte- minin beaimsendiği tespit edilirken, olumsuz dav- ranışlanndan dolayı okul- da dayak yediklcrini söy- leyen çocuklann oranı ise yüzde 15.7'yi oluşuıruyor. Çocuklann yüzde 9.3'ü yaşıtlan arasında şiddetc maruz kaldığını belirtir- ken, çocuklar arası şiddct yüzde 14.7'lik oranla en fazla Malatya'da yaşanı- yor. Çocuk hakları ihlal- leri arasındafizikselşid- detten sonra cn çok görü- lcn hak ihlalini yiizde 11.7'lik oranla "Eğitim hakkının engellenmesi" oluşturuyor. Tarım işçilerinin çocukları ailelerineyardım etmek için eğitimle- riniyanda bırakıp tarlalarda çalışıyor. Yaşıtlan gibi okula gitmek isteyen çocuklar, "Arkadaşlanmız okulda. Okul bitince de tatile gidecekler ama biz yaz boyunca tarlada çahşacağız" diyor. Adana 'nın Karataş ilçesine bağlı Tuzla Bei- desi'nde soğan tarlasında çalışıyor Esra Çiçek. Henüz 14yaşında. Şanlıurfa'nm Suruç ilçesinde 100. Yıl İlköğretim Okulıı 7. sımfında okuyan Çiçek, mayıs ayının başında, "iş, aş" umudu olan ailesiyle birlikte Adana'yagelmiş. Okullar tatilegirmeden tarlada çahşmaya başlayan Çiçek, "Okulbitmeden yaklaştk iki ay önce Adana 'ya geliyoruz. Ailemeyardım etmek zorundayım. Yoksa aç kalırız. Burada işler bitince pamıık toplamaya baslayacağız. Memlekete dönünce de okula tekrar başlayacağım" diye ikonuşuyor. Yaşıtlan tatilyapmaya hazırlamrken tarlada çalışan çocuklar, onların yaşamına imrendik- JUerini, onlar gibi yaşamak istediklerini buruk birşekilde söyliiyor. (Fotoğrajlar: YUSUF BAŞTUĞ) FİKİRLERİ ALINMIYOR NE YAPILMAil Çkl 36 6'yı oluştururken, sadece erkek ç nn.n böyle bir hakkı olduğunu duşunen- lenn onîm ise yüzde 25 8'i buluyor. • Ankete katılanlann yuzde 37.7 s ı ^ sosyal aktivitelere katılmak ıçın A yeterli harçlığı alamadıklannı J belirtiyor. a n d l r ı l ^ ^ o - lı. Küçük vâsta , çocuklar konıma alüna alınmalı Koruma altına alınan çocuk- lannkaldığ, çocuk yuvalanslah edilmelı. 'Bisîklet Dostu Amasya' • Haber Merkezi - Amasya Sivil Toplumu Destekleme Demeği (ASTODD) "Çevremiz ve sağlığımız için pedal çevirelim" kampan- yası başlattı. Kentte bisiklet kullanımını art- tırmayı hedefleyen dernek, bu kampanya kap- samında mayıs ayı boyunca çcşitli etkinlikler düzcnledi. ASTODD'un Amasyalılara "Gelin birlikte bisikletinizin bakımını, tamirini yapa- lım" çağrısma en çok bisikletlerinin ücretsiz tamir ve bakımını yaptırmak isteyen çocuklar ilgi göstcrdi. "Herkes bisiklet sürebilir" şia- rından yola çıkan dcnıek, bununla da yetin- medi. Amasyalılara "Kullanmadığınız bisik- letlerinizi getirin, bisiklet kiralama sistemi kuralım" çağnsında bulundu. Dernek Yöne- tim Kurulu üyesi ve "Bisiklet Dostu Amasya" projesinin koordinatörü Ayşe Merve Yalçın, Hatuniye Mahallesi Bestekâr Sokak'taki der- neklerinin bahçesindc şimdilik 4 bisikletle bu projelerini başlattıklarını söyledi. Dernek 21 Haziran günü de Amasya Valiliği'yle birlikte şehirde "Bisiklctli Yaşam Turu" düzenleye- cek. (Fotoğraf: SEVİM ERTEMUR) 200 bin YTL'lik tazminat istemi • ANKARA (Cumhuri- yet Bürosu) - Gcnelkur- may Başkanı Orgcneral Ya- şar Büyükanıt, Başbakan Rccep Tayyip Erdoğan ile geçen yıl Dolmabahçe Sa- rayı'ndaki görüşmesinde kendisine eşi Filiz Büyüka- nıt ile ilgili dosya sunuldu- ğu iddialan üzerine tazmi- nat davası açtı. Orgeneral Büyükanıt ile eşi Fi- liz Büyükanıt, "kişilik haklanna saldırıda bulu- nulduğu" gerekçesiyle, Birgün gazetesi ile kö- şe yazan, eski siyasetçi Fikri Sağlar ve Vatan gazetesi ile gazeteci Şebnem Hoşgör aleyhine iki manevi tazminat davası açtı. Orgeneral Bü- yükanıt ile eşinin avukatı Levent Koçer tara- findan açılan davalarda toplam 200 bin YTL manevi tazminat talep edildi. Sezer'den Karayalçın'a ziyaret • ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) - DSP Genel Başkanı Zeki Sezer, SHP'nin 3. ola- ğan kurultayında yeniden genel başkanlığa seçilen Murat Karayalçın'a kutlama ziyare- tinde bulundu. Sezer, görüşmenin ardından yaptığı açıklamada, kurultayda yeniden se- çildiği için Karayalçın'a kutlama ziyaretinde bulunduğunu söyledi. Sezer, ülke gündemin- deki tüm sorunları konuşma olanağı da bul- duklarını ifade etti. Karayalçm da yerel se- çimlere ilişkin bir değcrlendirmede bulunup bulunmadıklarınm sorulması üzerine, "Yerel seçimler de dahil ülke gündemindeki tüm konulan değerlendirdik" karşılığını verdi. Bodrum için tarîhi karar • İZMİR(Cumhuriyet Ege Bürosu) - Orta- kent Yahşi Belediyesi, Bodrum'un planlama yetkisini Kültür ve Turiznı Bakanhğı'na devrc- den 24 Kasım 2006 tarihli Bakanlar Kurulu karanna karşı açtığı davayı kazandı. Danıştay 6. Dairesi karann yürütmesini durdurdu. Söz konusu Bakanlar Kurulu kararıyla Bodrum, Kültür ve Turizm Gelişim Bölgesi ilan edilmiş vc ilçe belediyclerinin planlama yctkisi bakan- lığa geçmişti. Karara itiraz eden Ortakent Yah- şi Belediyesi açtığı davayı da kazandı. Danış- tay 6. Dairesi, verdiği kararda, gerckli incelc- me ve değerlendirme yapılmadan, yetersiz bir koruma anlayışıyla, büyük bir coğrafik alanı kapsayan bölgenin Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi olarak ilanında, hukuka uyarlık görülmediğini vurguladı. Yarışma sevdası yakalattı • tstanbul Haber Servisi - Istanbul'da, "ko- kain sattıklan ya da içtikleri" iddiasıyla 17 ki- şinin gözaltına alındığı operasyonda çökertilen "çetenin", dikkat çekmemek için satılan kokai- ni içicilere taksi ile gönderdiği bildirildi. Çete- nin liderliğini yapan Ubeydullah Ç'nin televiz- yon yarışması "Var mısın Yok musun"a katıl- mak için yolladığı başvuru fonnu sayesinde yakalandığı ileri sürüldü. Güvenlik giiçlerinin Ubeydullah Ç'nin, başvuru formu göndermek için yaptığı telefon görüşmelerini dinleyerek ycrini belirlcdiği ve operasyon yapıldığı bildi- rildi. Zanlılardan 5'i tutuklandı. Sokak çocukları kitap okuyor • Haber Merkezi - "Türkiye Okuyor" kam- panyasına Yeldeğirmeni Sokak Çocuklan Re- habilitasyon Merkezi'nde kalan çocuklar da katıldı. Bostancı Halk Eğitim Merkezi öğret- menleri gözetiminde her gün kitap okuma saat- leri düzenlenen öğrenciler, kitap okumaktan büyük zevk aldıklannı söylediler. Bostancı Halk Eğitim Merkezi Müdürü Lokman Yılmaz da çocuklar için okuma-yazma ve meslek edin- dirme kursları açtıklarmı ve çocukların bu lcurslara büyük ilgi gösterdiklerini belirtti.