Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
CMYB
C M Y B
SAYFA CUMHURİYET 9 KASIM 2008 PAZAR
4 HABERLER
DÜNYADA BUGÜN
ALİ SİRMEN
Mustafa Kemal’in
Özel Yaşamı
Sevgili,
Tahmin ediyorum, başlığı görür görmez üzerinde çok
konuşulan Mustafa filminden söz edeceğimi san-
mışsındır. Değil. Pazartesi günleri yazmadığımdan er-
ken bir 10 Kasım yazısı yazmak amacım.
Yarın yani 10 Kasım 2008’de yetmişimden gün al-
maya başlayacağım. Bir insan yaşamının önemli
dönüm noktalarından biri.
Bilmiyorum, daha başka dönüm noktaları da kal-
dı mı?
Yarın 10 Kasım günü, sahte yas nutukları atılacak
ve Mustafa Kemal’den biraz daha uzaklaşacağız, onun
simgeleştirdiği kavramlara biraz daha yabancılaşa-
cağız.
Can Dündar’ın “Mustafa” adlı belgesel filmi dola-
yısıyla, son zamanlarda enine boyuna tartışılan Mus-
tafa Kemal Atatürk bu yıl özel yaşamıyla daha da faz-
la tartışılır oldu.
Mustafa Kemal’in özel yaşamı, kendi sağlığında da
tartışma konusu olmuş, Armstrong’un kitabı ülke-
mizde yasaklanmıştı.
Daha da ilginci, Antoine de Saint Exupery’nin baş-
yapıtı “Küçük Prens”in belirli bir bölümü de dilimize
çevrilirken çıkarılıp atılmıştı. Yıllar önce nereden eli-
me geçtiğini bilemediğim, Fransızca baskılı kitapta ise
“neyse ki, halkını çok seven aydınlanmacı bir diktatör
geldi, Türkiye’de kıyafet devrimi yaptı da...” sözlerinin
üstü de okunmayacak şekilde silinmişti.
Mustafa Kemal ise Armstrong’un kitabını aldırmış,
çevirtip okutmuş, sonra da,
- Keşke çevrilip yayınlansaydı, demiştir.
Bundan 10-11 yıl önce Armstrong’un kitabı bazı bö-
lümleri çıkarılarak dilimize çevrilmişti. Daha önce oku-
madığım bu eseri, hemen alıp okudum, sansürlü bö-
lümlerinde nelerin yazılı olduğu konusunda da kimi bil-
gilerim vardı.
Laik demokratik Türkiye Cumhuriyeti’ni, sivil dar-
beyle şeriat rejimine çevirmek için kolları sıvayacak
olanlar henüz iktidara gelmemişlerdi. O günlerden bi-
rinde bir davet üzerine Harbiye Orduevi’nde bulunu-
yorduk. Masamızda yüksek rütbeli subaylar da var-
dı. Konu malum kitaba geldi.
Ne düşündüğümü sordular. Geçmiş zaman kelime
kelime ne söylediğimi anımsamam tabii ki mümkün
değil. Ama mealen şunları söylediğimi hatırlıyorum:
“Kitabı okudum, içinde yazılanların hepsinin doğru
olduğunu varsayalım, hatta üstüne başkalarını ekle-
yelim; bunlar beni yine de hiç ilgilendirmiyor ve benim
Mustafa Kemal’le ilgili düşüncelerimi hiç değiştirmi-
yor.
Mustafa Kemal benim ne sınıf, ne içki arkadaşım,
ne komşum, ne de uzun yıllardır ilişkim devam eden
bir dostum, ne kardeşim, ne akrabam.
Mustafa Kemal, çok hırslı bir adam olabilir, dostluk
ilişkileri kötü olabilir (böyle olduğunu söylemek iste-
miyorum), günde bilmem ne kadar rakı, ne kadar si-
gara içebilir, aşk yaşamında sadık olabilir veya olma-
yabilir, bütün bunlar beni zerre kadar ilgilendirmiyor.”
Gerçekten de ilgilendirmiyordu. Çünkü oradaki bi-
lanço ne çıkarsa çıksındı, asıl tarihsel eserin yapısı ve
kıymeti değişmiyordu.
Mustafa Kemal’e yaşadığım Cumhuriyeti, laik dü-
zeni ve benliğimi borçlu idim. Özel yaşamı bu kaza-
nımları ne eksiltebilir, ne de arttırabilirdi.
Yıllar boyu düşünmüşümdür, “Atatürk’ün şahsında,
bir kişinin böylesine yüceltilmesinin anlamı nedir?” di-
ye.
Doğrusu Frenklerin “culte de personalite” dedikleri,
kişiyi neredeyse tapınma kertesine varacak yüceltmeyi
başlangıçta tam olarak algılayabildiğimi söyleye-
mem.
Sonra bir gün kavradım gerçeği, Mustafa Kemal Ata-
türk Zübeyde Hanım’ın doğurduğu, 1938’in 10 Ka-
sım’ında yaşama veda eden, kısa yaşamında çok bü-
yük işler yapmış, olağanüstü vasıflara sahip o faninin
ötesinde bir şeydi.
O yüzyıllar boyu boynu bükük yaşamış bir toplumun
boyun eğmezliğinin simgesi, onurunun canlı nişane-
si, bir toplumun yüzyıllık birikiminin, tarihi yönelişinin
sembolüydü.
Annesinin çağırdığı adıyla Mustafa, karısının hitap
ettiği şekliyle Kemal’den çok ayrı, onun ötesinde bir
şeydi ırkçı temele dayanmayan çağdaş ulusçuluğun
toplumunun kurucusu, simgesi, hatta ta kendisiydi
Mustafa Kemal Atatürk.
Hepimiz Mustafa Kemal Atatürk’ü anımsarken
kendi teslim olmamışlığımıza, değişim gücümüze, ça-
ğa ayak uydurma yeteneğimize, ezilmeyen onurumuza,
dik duran başımıza gönderme yapıyor, onu severken
kendi öz benliğimizi seviyorduk.
Mustafa Kemal Atatürk büyük eserini, var olan po-
tansiyeli harekete geçirerek müstesna kişiliğini ortak
aklın ve ortak iradenin en üst düzeye çıkmasına se-
ferber ederek yaratırken, Mustafa’dan da, Kemal’den
gelen ama aynı zamanda ondan bağımsız onun fev-
kinde bir şeyin, “Biz”in ifadesi olmuştur.
Şimdi söyler misin Sevgili, onun özel yaşamının ne
önemi var?
asirmen@cumhuriyet.com.tr
ABF ve onlarca dernek, çok sayõda siyasi parti, sendika Sõhhiye Meydanõ’nda bir araya geliyor
Alevilerinbüyükmitingibugün
ANKARA (Cumhuriyet Bü-
rosu) - Alevi Bektaşi Federasyo-
nu (ABF) ve bağlõ 150 şubenin ya-
nõ sõra çok sayõda siyasi parti,
sendika ve sivil toplum örgütünün
katõlõmõyla düzenlenen “Ayrım-
cılığa karşı eşit yurttaşlık hakkı”
mitingi bugün Sõhhiye Meyda-
nõ’nda gerçekleştirilecek.
İstanbul, Balõkesir, Çanakkale,
Bursa, İzmir, Muğla, Antalya,
Adana, Mersin, Tarsus, Adõya-
man, Kahramanmaraş, Diyarbakõr,
Muş, Bingöl, Tunceli, Malatya, Or-
du, Tokat, Samsun ve Çorum’dan
gelen binlerce Alevi, saat 10.30’da
Ankara Garõ’nda toplanacak. Yurt-
taşlar, buradan Sõhhiye Meyda-
nõ’na doğru yürüyüşe geçecek.
Sõhhiye Meydanõ’ndaki miting
saat 14.00’te başlayacak. Mitinge,
ABF’ye bağlõ 150 şubenin yanõ sõ-
ra 200’ü aşkõn cem ve kültür evi,
hemşehri ve köy derneği ile üni-
versite öğrencileri, tüm sol parti-
ler, sendikalar, sivil toplum ör-
gütleri ve meslek odalarõ da des-
tek verecek.
Edip Akbayram, Ferhat Tunç,
Yavuz Bingöl, Mustafa Özarslan
ve şair Ahmet Telli de mitingde
türküler seslendirecek, şiirler oku-
yacak.
Mitingde zorunlu din kültürü ve
ahlak bilgisi dersi konusunda
AİHM ve Danõştay tarafõndan ve-
rilen kararlarõn uygulanmasõ, Di-
yanet İşleri Başkanlõğõ’nõn kapa-
tõlmasõ, cem ve kültür evlerinin ya-
sal statüye kavuşturulmasõ, Madõ-
mak’õn müzeye dönüştürülmesi
konularõndaki talepler dile getiri-
lecek. Mitingde ayrõca, AKP ikti-
darõnõn Alevi politikasõ ve IMF uy-
gulamalarõ da protesto edilecek.
‘AİHM kararı uygulanmalıdır’
SHP Genel Sekreter Yardõmcõ-
sõ Ertuğrul Şenoğlu, yaptõğõ ya-
zõlõ açõklamada, Alevi Bektaşi Fe-
derasyonu’nun öncülüğünde “Eşit
Yurttaşlık Hakkı” talebiyle baş-
latõlan, “Büyük Alevi Yürüyüşü
ve Mitingi”nin, bir toplumsal ger-
çekliği, dahasõ toplumsal barõş
adõna bir utancõ gözler önüne ser-
diğini öne sürdü.
Bu hak arama yürüyüşünde,
Alevi yurttaşlara parti olarak tüm
örgütleriyle “yol arkadaşı” ola-
caklarõnõ ifade eden Şenoğlu, AKP
hükümetinin, zorunlu din dersle-
rinin kaldõrõlmasõyla ilgili Avrupa
İnsan Haklarõ Mahkemesi’nin
(AİHM) aldõğõ kararõ derhal uy-
gulamasõ gerektiğini belirtti. Şe-
noğlu, “Alevi toplumunun, baş-
ta zorunlu din derslerinin kal-
dırılması, Alevilerin ibadet yer-
leri olan cemevlerinin yasal sta-
tüye kavuşturulması, Diyanet
İşleri Başkanlığı’nın kaldırıl-
ması, Sıvas’taki Madımak Ote-
li’nin müze olması taleplerinin,
salt Alevilerin değil, ülkede ço-
ğulcu demokrasiye, laikliğe ve
toplumsal barışa ihtiyaç duyan
tüm kesimlerin ortak talebi ol-
ması gerektiğini” kaydetti.
‘Ayrımcılığa karşı eşit yurttaşlık hakkı’ mi-
tingi bugün saat 14.00’te başlayacak.
NEVŞEHİR’İN HACIBEKTAŞ İLÇESİNDE BİR ARAYA GELEN ALEVİLER
‘AKP’yi istemiyoruz’
SELAHATTİN ŞAHİN
NEVŞEHİR - Ankara’da
bugün düzenlenecek “Ayrım-
cılığa Karşı Eşitlik Yürüyüş-
çüleri”, dün Alevilerin en
önemli inanç merkezlerinden
biri olan Nevşehir’in Hacõbek-
taş ilçesinde bir araya geldi.
Malatya, Kahramanmaraş ve
Diyarbakõr’dan yola çõkan grup,
Hacõbektaş ilçesindeki çeşitli si-
vil toplum örgütlerinin tem-
silcileri tarafõndan karşõlandõ.
Polisin geniş güvenlik önlem-
leri altõnda Eski Pazar Yeri’nden başlayõp
Yeni Pazar Yeri’ne kadar yürüyen grup,
“Madımak müze olsun”, “Köylere cami
istemiyoruz”, “AKP’yi istemiyoruz” di-
ye sloganlar attõ. Yürüyüşün ardõndan ba-
sõn açõklamasõ yapan Eğitim-Sen Hacõ-
bektaş Temsilcisi Ali Kaim, şunlarõ söyledi:
“Bin yıllardır bu topraklarla yaşıyo-
ruz. İnsanı insan olduğu için seviyoruz.
Yüzyıllar boyunca hep incindik, ama hiç
incitmedik. Hep ezilmişiz, horlanmışız,
yoksul bırakılmışız, dağlara sürülmüşüz.
Her şeye rağmen kimliğimizi,
benliğimizi ve özümüzü kay-
betmedik. Bizi bize unuttur-
maya çalıştılar. Asimile etme-
ye kalkıştılar. Köylerimize zor-
la cami yaptılar, çocuklarımıza
zorla İslamın bir mezhebini öğ-
retmeye devam ediyorlar. Ata-
türk devrimlerini ilk bizler be-
nimsedik ama katliamlara uğ-
radık. Maraş’ta, Çorum’da, Sı-
vas’ta, Gazi’de katledildik. Kim-
senin kılı kıpırdamadı. Katle-
dildiğimiz yerde et yemeye de-
vam ediyorlar. İnkâr, yok say-
ma, görmezden gelme politikaları artık
sona ermelidir. Eşit yurttaşlık hakkı is-
tiyoruz. Yoksulların, evsizlerin, ezilen-
lerin sesi olmak istiyoruz. Eylemimiz sa-
dece bir Alevi eylemi değildir, talepleri-
niz herkesin talepleridir.”
GENELKURMAY BAŞKANI BAŞBUĞ:
10 Kasım
nedeniyle bir
mesaj
yayımlayan
Genelkurmay
Başkanı
Başbuğ,
“Atatürk’ün
ilke ve
devrimlerinin
aydınlığında
kararlı
ilerleyişimiz
sürecek”
dedi.
‘Atatürk’e
bilgi ve bilinçle
bağlıyız’
ANKARA/İSTAN-
BUL (Cumhuriyet) -
Kurtuluş Savaşõ önderi,
Türkiye Cumhuriyeti’nin
kurucusu, çağdaşlaşma-
nõn yolunu açan devrim-
lerin mimarõ Mustafa
Kemal Atatürk “ölüm-
süzlüğe uğurlanışının”
70. yõldönümünde tüm
yurtta törenlerle anõlacak.
Ulu önder Atatürk’ün
Dolmabahçe Sarayõ’nda
gözlerini hayata yumdu-
ğu odada yarõn saat
09.05’te anma töreni
düzenlenecek. Dolma-
bahçe Sarayõ’nda bu
akşam TBMM Baş-
kanõ Köksal Top-
tan’õn da katõlõmõyla
anma konseri gerçek-
leştirilecek. Genel-
kurmay Başkanõ Or-
general İlker Baş-
buğ, Türk Silahlõ
Kuvvetleri (TSK)
personeline yayõmla-
dõğõ mesajda, “Onun
maddi varlığının
aramızdan ayrıldığı
10 Kasım tarihini
bir matem günü
olarak kabul etmek
yerine dikkatleri-
mizi bir kez daha
onun düşüncelerine
yöneltmek için bir
fırsat olarak görü-
yoruz” dedi. İstan-
bul Barosu Başkan-
lõğõ tarafõndan ya-
yõmlanan açõklama-
da ise Atatürk’ü ba-
ğõmsõz yargõnõn ancak ba-
ğõmsõz bir ülkede ger-
çekleşebileceğinin bilin-
ciyle andõklarõ belirtildi.
Genelkurmay Başkanõ
Orgeneral İlker Başbuğ,
mesajõnda TSK’nin duy-
gusallõğõn ötesinde Ata-
türk’e bilgi ve bilinçle
özümsenmiş köklü bir
sevgiyle bağlõ olduğunu
belirterek “İlke ve dev-
rimlerinle aydınlattığın
uygarlık yolunda ka-
rarlı ilerleyişimizi sür-
düreceğimize manevi
huzurunda bir kez daha
söz veriyoruz” dedi.
Başbuğ mesajõnda,
TSK personeline sesle-
nerek şu görüşleri dile
getirdi: “Duygusallığın
ötesinde bilgi ve bilinçle
özümsenmiş köklü bir
sevgiyle bağlı olduğu-
muz Ebedi Başkomu-
tanımız Atatürk’ün çağ-
lar ötesine uzanan engin
düşünceleriyle ölüm-
süzleştiğine inanıyoruz.
‘Büyük ölülere matem
gerekmez; fikirlerine sa-
dakat gerekir’ düşünce-
sinden hareketle onun
maddi varlığının ara-
mızdan ayrıldığı 10 Ka-
sım tarihini bir matem
günü olarak kabul et-
mek yerine dikkatleri-
mizi bir kez daha onun
düşüncelerine yönelt-
mek için bir fırsat ola-
rak görüyoruz.”
Anma
törenleri
Ulu önder Atatürk’ün
ölümünün 70. yõldönümü
nedeniyle bu akşam Mil-
li Saraylar Daire Baş-
kanlõğõ “Ayrı Kalışımı-
zın 70. Yılında Musta-
fa Kemal’e Özel” baş-
lõklõ anma konseri dü-
zenleyecek.
İstanbul Devlet Kla-
sik Türk Müziği Koro-
su’nun vereceği anma
konseri TBMM Başkanõ
Köksal Toptan’õn katõ-
lõmõyla gerçekleştirile-
cek. “Belge ve Fotoğ-
raflarla Atatürk ve Mil-
li Saraylar Sergisi” de
ziyaretçilerin ilgisine su-
nulacak.
İZMİR (Cumhuriyet Ege Bürosu) - Eğitim ala-
nõndaki sorunlarõn çözüm beklediği bir ortamda Mil-
li Eğitim Bakanlõğõ’nõn, başta Eğitim-Sen üyeleri ol-
mak üzere eğitimcilere karşõ baskõlarõnõn arttõğõ bil-
dirildi. Konak Meydanõ‘nda bir araya gelen Eğitim-
Sen İzmir şubeleri üyeleri Milli Eğitim Bakanlõğõ’nõn
uygulamalarõnõ protesto etti. Milli Eğitim Bakanõ’nõ is-
tifaya çağõran eğitimciler, “Ücretli köle olmayacağız”,
“250 bin öğretmen işsiz”, “Çelik istifa” yazõlõ pan-
kartlar açarak tepkilerini dile getirdiler.
Eğitim-Sen’den eylem
(Fotoğraf:OZANYAYMAN)