Katalog

kultur@cumhuriyet.com.tr SAYFA CUMHURİYET 29 EKİM 2008 ÇARŞAMBA 16 KÜLTÜR CMYB C M Y B Acõ gölgelerin rastlantõsõnda E rtuğrul Oğuz Fırat, bes- tecilik tarihimizde her yö- nüyle bir fenomendir. Kar- şõtlõklar doludur yaşamõ. Öncelik- le hiçbir konservatuvar eğitimi al- maksõzõn kendi kendini yetiştir- miş, öte yandan nice genç besteci ve yorumcuya derin kültürüyle yol göstermiş; bir müzikbilimci titizli- ğiyle ansiklopedilere çağdaş müzik maddeleri yazmõştõr. Opus sayõsõ 100’ü aşar, ancak bunlarõn arasõn- da seslendirilmiş olanlar iki elin par- mağõnõ geçmez. Cumhuriyetle ya- şõttõr, ancak son on yõldõr değerbi- lir öğrencilerinin katkõlarõyla ona karşõ ilgi artmõş, yapõtlarõ konser- lerde çalõnmaya ve kayda alõnma- ya başlanmõştõr. Asõl mesleği yar- gõçlõktõr ama besteciliği kadar ve- rimli bir ressam ve edebiyat insanõdõr. Besteleri kadar tab- lolarõ da, edebiyat yazõlarõ da karmaşõktõr. Karmaşõklõk onun karakteridir. Yalõn ve kolay olanõ hiçbir zaman seçmemiş- tir. Hep yüzeyde görünenin ar- dõndaki gizi aramõştõr. Türkçe- nin özünü savunmuş, bugün hiç kimse kullanmasa da nice söz- cüğü õsrarla kullanarak yabancõ terimlerin karşõlõğõnõ oturtmaya ça- lõşmõştõr. A.K. Müzik tarafõndan pi- yasaya yeni çõkarõlan yoğunçalarõn başlõğõ “Acı Gölgelerin Rastlan- tısında”. Dinlemeye koyulduğu- nuzda hayretlere düşmemek elde değil. Çünkü hep özel bir gayretle çözmeye çalõştõğõnõz, yüzeyin ar- dõndaki gizli gücü keşfe çõktõğõnõz Ertuğrul Oğuz Fõrat yapõtlarõ yeri- ne makamsal, folklorik, yerel ez- gilerle başlõyor. Her bir ezgi zengin bir tõnõ dokusuyla çeşitlenmiş. Kemanda Seda Baykara, piya- noda Gökçen Küçük’ün solistlik yaptõğõ albümün ilk yapõtõ piyano için “Yerel Ezgiler Üzerine İm- gesel Kırınlar” başlõğõnõ taşõyor. “Kırın” sözcüğü ilkel büyülü dans- larõn karşõlõğõ. İkinci yapõt solo ke- man için “Kemancı Ustanın Bü- yük Kırını”, daha soyut bir dile yö- neliyor, bestecinin son dönem ça- lõşmalarõndan birisi. Üçüncü yapõt Ezgiler’de (1954) dünyamõzdan Schönberg ve Stravinsky’nin geç- tiğini duyumsatõyor. Keman-piya- no için “Acı Gölgelerin Rastlan- tısında” başlõklõ son yapõt iki çal- gõyõ bir oda müziği zenginliğinde tõnlatõyor. CD sõcacõk bir ses orta- mõnda tertemiz kaydedilmiş. SİRVAT HANIM BİR TARİHTİ Besteci Sirvat Karamanuk’u geçen hafta yitirdik. Artõk nesli tü- kenmekte olan bir İstanbul hanõm- efendisiydi. Sirvat Hanõm İstan- bul’un ortasõna gizlenmiş bir tarihi anõttõ. En son geçen ilkbaharda Surp Pirgiç Hastanesi’nin 175. yõ- lõ için düzenlenen bir yardõmlaşma konserinde görüştük. Onun yapõt- larõnõn da yer aldõğõ, “Küçük As- ya”da yaşamõş Ermeni bestecilerin ürünlerinden derlenen bir CD ba- sõlmõştõ. Konser de bu yapõtlarõ içeriyordu. Ermenistan’dan gelen müthiş koro, uzun yõllar operamõ- za emek vermiş değerli soprano Alis Manukyan’õn hâlâ põrõl põrõl kolo- raturlardaki sesi ve gencecik birçok yorumcuyu unutamadõm. Sirvat Hanõm 1912’de Üskü- dar’da doğmuştu. İstanbul Beledi- ye Konservatuvarõ’nda okumuş. Cemal Reşit Rey, Adnan Saygun, Lico Amar, Ferdi Ştatzer, daha sonra da Paris’te Lazar Levy ve Roger-Ducasse’in öğrencileri ol- muş. Cemal Reşit onun ilk kom- pozisyonlarõnõ duyduğunda, ar- moniyi nerede öğrendiniz, demiş. Oysa hiçbir teknik bilgisi yok- ken, doğal olarak kulağõna gel- diği gibi yazõyormuş. Ve son sõ- nõf armoni öğrencilerinin ara- sõna kabul edilivermiş. İlk bes- telerini kendi çalgõsõ piyano için yazmõş. Sonradan koro için ve lied tarzõnda vokal yapõtlar üretmiş. Şiire, şiirin müzikleşmesine bü- yük merak beslemiş. Çocuk opere- ti ve çocuk şarkõlarõ yazmaya da özen göstermiş. 1992’de New York’ta onun yapõtlarõndan oluşan bir konseri, 1999’da Erivan’daki Haçaturyan Müzesi’nde yapõlan bir konser izlemiş. Yapõtlarõnda gizemsel öğelerle folklorik renkler iç içedir. Orta Asya, Anadolu ve Bi- zans kültürlerinin kaynaştõğõ gibi. Asya’dan Avrupa’ya uzanan esin kaynaklarõyla bestelediği eserler, ge- niş bir yelpazenin ürünü. Onun koro yapõtlarõnõ dinlediğimde, hem coğrafî alanõn zenginliklerini, hem de tarihi derinliğin etkilerini bul- muştum. www.evinilyasoglu.com A.K. Müzik Ertuğrul Oğuz Fõrat’õn yeni bir albümünü çõkardõ. Besteci Sirvat Karamanuk’u yitirdik Kültür Servisi - Atatürk’ün ölümünün 70. yõldönümü için ha- zõrlanan “Mustafa” filminin İs- tanbul galasõ önceki akşam Dol- mabahçe Sarayõ’nda, Ankara ga- lasõ ise dün akşam Devlet Ope- ra ve Balesi’nde yapõldõ. Gaze- teci Can Dündar’õn senaryounu yazõp yönettiği, Sabancõ’nõn kat- kõlarõ ve NTV-KO’MEDYA or- taklõğõyla hazõrlanan “Mustafa” filminin İstanbul galasõ Ata- türk’ün son zamanlarõnõ geçirdiği Dolmabahçe Sarayõ’nda gerçek- leşti. Galaya politika, iş, medya, kültür ve sanat dünyasõndan seç- kin davetliler katõldõ. Filmin gös- terilmesinden önce de Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanõ Köksal Toptan “Belge ve Fo- toğraflarla Atatürk ve Milli Sa- raylar” sergisini açtõ. Ancak Toptan, filmi izlemeden Dol- mabahçe Sarayõ’ndan ayrõldõ. ‘Mustafa’ Dolmabahçe’deydi... Demokratik, Laik, Sosyal Hukuk Devleti temel ilkelerine sahip Türkiye Cumhuriyetimizin 85. kuruluş yıldönümünde, Ulu önderimiz M.Kemal ATATÜRK ve Şehitlerimizi minnet ve şükranla anar; Ulusal bütünlüğümüzün ve tam bağımsızlığımızın sonsuza kadar yaşatılacağı inancı ile tüm Ulusumuzun Cumhuriyet Bayramını kutlarız. TMMOB JEOLOJİ MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ YÖNETİM KURULU