Katalog

1 OCAK 2008 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER KAVŞAK ÖZGEN ACAR dishab?cumhuriyet.com.tr 9 Pakistan hükümetinin açıklamasının aksine, Butto’nun kurşunlandığını gösteren bir video yayınlandı 2007’den 2008’e Yolculuk! Bu satırları 2007’de yazdım. Siz ise bu satırları 2008’de okuyorsunuz! Cezaevi bağlantılı karikatürlerde sıkça görülür. Mahkum, hücresinde duvara her geçen gün için bir çentik atar. Çentiği neye göre atar? Hücresinin, demir parmaklıklı penceresinden sabahın köründe içeriye sızan yeni güneş ışığına göre... Bu gözlem, insanoğlunda takvim kavramını oluşturmuştur. Takvimin temelinde; ya gecenin karanlığındaki “ay” ya da sabahın “güneş” ışığı yatar. Dünyanın güneşin yörüngesinde ya da ayın dünyanın çevresinde dolaşım süresi, insanoğlunda takvimi yaratmıştır. Bu yıl, insanoğlu 29 Şubat Cuma günü bir fazla güneş görecektir. Bu ek günün sorumlusu bir papa idi. nü, o yılın ekim ayından sildi. Şubat ayının, dört yılda bir cüce kalmamasını sağlayıp Şubat’ı 29 gün yaptı. Dolayısıyla o günden 2008’e değin bu takvim kullanılageldi. Ama bu uygulama hiç de o kadar kolay olmadı. Başta Fener Patrikhanesi olmak üzere, Ruslar ve Yunanlar gibi tüm Ortodokslar; Protestan Almanlar ve Kuzey Avrupa halkları; İngiltere’nin Anglikan kilisesi bu takvime karşı çıktılar. Anlaşmazlık birkaç yüzyıl sürdü. Önce Almanlar 1700’de pes ederek Gregoryan takvimine geçtiler. İngilizler 1752’de, onları bir yıl sonra İsveçliler izlediler. Ruslar, çarlığı yıktıktan sonra 1918’de, Yunanlar da “Küçük Asya felaketinden” bir yıl sonra 1923’te Katolik papanın takvimine artık “hayır” diyemediler. Suikast kanıtı görüntüler Dış Haberler Servisi İngiliz Channel 4 televizyonu, Pakistan hükümetinin, eski başbakan ve muhalefet lideri Benazir Butto’nun “başını çarparak” öldüğü açıklamasını yalanlayan görüntüler yayınladı. Butto’nun son saniyelerinin yer aldığı bir video kaydında, Butto’ya, üstü açık zırhlı araçtan taraftarlarını selamlaması sırasında, bir kişinin tabancayla yakından 3 el ateş açtığı görülüyor. Video kaydı, açılan ateş sonucu Butto’nun yığıldığını ve hemen ardından patlamanın meydana geldiğini yansıtıyor. ? İngiliz Channel 4 televizyonunun yayınladığı, Benazir Butto’nun, yakından 3 el ateş açan biri tarafından öldürüldüğünü gösteren video görüntüsü, “Başını çarparak öldü” açıklaması yapan Pakistan hükümetini yalanlıyor. Pakistan’da 8 Ocak’ta yapılması öngörülen seçimlerin birkaç hafta ertelenmesi beklenirken, muhalefet tutum değiştirerek seçimlerin derhal yapılmasını istedi. söyledi. Aziz ise otopsi yapılıp yapılmamasına, Butto’nun vârislerinin karar verebileceğini ifade etti. Butto’nun eşi Asıf Ali Zerdari, Devlet Başkanı Pervez Müşerref’in sağlıklı bir soruşturma yürütülmesini engelleyeceği gerekçesiyle otopsi yapılmasını istemediğini dile getirmişti. Pakistan hükümeti suikasttan terör örgütü El Kaide bağlantılı radikal İslamcıları sorumlu tutarken, El Kaide, suçlamaları reddederek, kadınları öldürmediklerini bildirmişti. Hükümetin işaret ettiği El Kaide liderlerinden Beytullah Mahsud da olayla ilgisi olmadığını savundu. Pakistan Seçim Komisyonu ise 8 Ocak’ta yapılması planlanan genel seçimlerin ertelenmesini tavsiye etti. Seçim Komisyonu, seçim takvimiyle ilgili kararın bugün açıklanacağını duyurdu. Bir hükümet yetkilisi de “Seçimlerin birkaç hafta ertelenmesi kuvvetle muhtemel” dedi. Muhalefet tutum değiştirdi Butto’nun ölümünün ardından 19 yaşındaki oğlu Bilavel’in liderlik koltuğuna oturduğu Pakistan Halk Partisi, seçimlerin ertelenmesine karşı çıkarken diğer önde gelen muhalefet lideri Navaz Şerif de seçimlerin 8 Ocak’ta yapılmasını istedi. Daha önce seçimlerin ertelenmesini isteyen muhalefetin tavır değişikliği dikkat çekti. Şerif, Devlet Başkanı Pervez Müşerref’in istifasını da isteyerek, bir ulusal birlik hükümeti kurulmasını talep etti. Halen İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’nde öğrenimini sürdüren Bilavel’in, Pakistan Halk Partisi’nin sembolik lideri olacağı, fiilen parti işlerini Asıf Ali Zerdari’nin yürüteceği belirtiliyor. Ancak Butto’nun iki başbakanlık döneminde de adının karıştığı milyonlarca dolarlık yolsuzluk iddiaları nedeniyle “Bay yüzde 10” lakabıyla anılan ve toplam 8 yıl hapis yatan Zerdari’nin siyasi liderlik yeteneğinin sınırlı olacağı yorumları yapılıyor. Zerdari’ye yöneltilen suçlamalar arasında, şantaj ve Benazir Butto’nun kardeşi Murtaza’nın öldürülmesi de yer alıyor. Papanın Hediyesi Çağdaş takvimi Papa Gregorius’a borçluyuz. 1582’de bugün kullanılan güneş bağlantılı takvim düzenlemesi yapılmasaydı, günümüzün 7 milyar insanının iletişimi, arapsaçı gibi içinden çıkılmaz olacaktı. Tarih boyunca çeşitli uygarlıklar ya da dinler kendi gözlemlerine, inançlarına göre güneş ile ay arasındaki çeşitli bağlantılara gö 1 Ocak Roma’nın Marifeti “1 Ocak” gününün “yılbaşı” olması Hıristiyanlardan değil Romalılardan kaynaklanır. Hıristiyanlar için İsa’nın doğum günü olan 25 Aralık’tır. Yunanca “Hristos (İsa)” Latince “miss” sözcüklerinin günümüze “Christmas (Noel) İsa’nın töreni” anlamında ulaşmıştır. Ortodokslarda ise bu tarih 7 Ocak’tır. Bazı Hıristiyanlar için yılbaşı 1 ya da 25 Mart’tır. Dolayısıyla 1 Ocak gününün Hıristiyanlıkla en ufak bir ilgisi yoktur. Türkiye 1 Ocak 1926’da bir yasa ile hicri takvimi kaldırarak, tüm dünyanın kullandığı Gregoryan takvimine geçti. Günümüzde Yahudilerin de Müslümanların da kullandığı bu evrensel takvimin dışında bu dinlerden olanlar özel bayramlarının günlerini yine kendi eski takvimleri üzerinden hesaplamayı sürdürüyorlar. Türkiye, Erzincan milletvekili şair Behçet Kemal Çağlar’ın imzasını taşıyan bir yasa tasarısıyla 15 Ocak 1945’te dört ayın adını değiştirdi. Kökü eski Mezopotamya dillerine dayalı olup Süryanice “tişrin” sözcüğünden dilimize giren “teşrini evvel” ayını köylülerin ekim yaptığı aydan esinlenerek “ekim”e çevrildi. “Teşrini sani” ise “kısımlara bölen, taksim eden” anlamında “kasım” oldu. “Kanuni evvel” ayı ise iki yılın birleşmesine geçiş karşılığında “aralık” ve ocakların tütmesinden dolayı da “kanuni sani” ayına da “ocak” denildi. Ancak Roma savaş tanrısı “Mars”tan adını alan “mart”, Roma İmparatoru “Augustos”tan gelen “ağustos” adlarına dokunulmadı. İfadeleri destekliyor Bu görüntüler, birçok tanığın Butto’nun kurşunla vurularak öldüğüne dair ifadelerini destekliyor. Ancak geçen cuma günü defnedilen Butto’nun cesedine otopsi yapılmaması nedeniyle soru işaretleri ortadan kalkmış değil. 7 doktorun imzaladığı raporda Butto’nun ölüm sebebi olarak “kafatasının parçalanmasına sebep olan yaralanma” gösterilirken yaranın ayrıntılı olarak incelenmediği kaydedildi. Raporda ayrıca, hastaneye getirildiğinde nabzı atmayan Butto’ya 41 dakika boyunca yapılan müdahalenin sonuçsuz kaldığı belirtildi. Raporu basına dağıtan avukat ve Ravalpindi Genel Hastanesi Yönetim Kurulu üyesi Athar Minallah, ölüm sebebinin kurşunla yaralanma olup olmadığının belirlenmesi için otopsi yapılması gerektiğini, fakat bu talebin polis şefi Saud Aziz tarafından reddedildiğini ANKARA YAKINDAN İZLİYOR Radikalleşme korkusu ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Pakistan Halk Partisi lideri Benazir Butto’nun öldürülmesinden sonra, İslamabad Büyükelçiliği’nin suikastın hemen sonrasında Ankara’ya geçtiği bilgi notları çerçevesinde yapılan ilk değerlendirmelerde, “acilen gerekli önlemlerin alınmaması durumunda” ülkenin kaosa sürükleneceği görüşü öne çıktı. Pakistan’ın giderek daha da radikalleşmesinden korkan Ankara, olayların kontrol altında tutulması için soğukkanlı olunmasını istedi. Ankara’da öne çıkan görüşler şöyle: “Pakistan, kurulduğu günden bu yana ilk kez bu kadar açık bir şekilde radikalizm tehdidi altında kaldı. Suikast, El Kaide gibi radikal İslamcı unsurların ülke içinde ciddi anlamda eylem gerçekleştirebilecek şekilde kabiliyetlerinin arttığını gösterdi.” re takvim kullandılar. Bazı takvim adlarını sayalım: Kalde, İbrani, Mısır, Yunan, Roma, Kıpti, Çin, İslam, Hindu, Malgaş, Kamboçya, Laos, Vietnam, Maya, Meksika... Yahudilerin Şanlıurfalı hemşerimiz İbrahim Peygamberin İÖ 2016 yılına uzanan takviminden de geriye gidenler var. Uzakdoğu’da (her halde Adem ile Havva olmalı) İÖ 5500 yıl önce yaratıldığına inanıldığı için takvim o denli geriye götürülmüştür. Yazıyı bulan Sümerlerde takvim yoktu. Bilinen ilk yazılı takvim İÖ 1. yy’da taşa kazınmış, sonraları takvimler için tahtalar, çiviler, resimler, mozaikler kullanılmıştı. İnsanlar kültür düzeylerine ya da Yahudilerde olduğu gibi dinsel inançlarına göre çeşitli önemli olayları “0” kabul edip o günü başlangıç sayarak takvimi başlatmışlardı. Bu uygulama, bu öyküde olduğu gibi bugün dahi Anadolu’da kullanılıyor. Köyün gezici imamı, camide namaz kıldırırken yellendikten sonra utancından köyden ayrılmış. Aradan 1520 yıl geçmiş, aynı köyün yakınından geçerken yol kenarında genç bir çoban görmüş. İmam çobana ne zaman doğduğunu sorduğunda, “İmamın camide yellendiği yıl” yanıtını almış. O köyün takvimi de herhalde o gün başlamıştı! Filistin Başbakanı’na kendi örgütünden ölüm tehdidi Dış Haberler Servisi Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a bağlı El Fetih örgütünün silahlı kanadı El Aksa Şehitleri Tugayları, Abbas tarafından göreve getirilen Filistin Başbakanı Selam Fayad’ın öldürülmesi çağrısı yaptı. Örgüt, önceki gün Gazze’de dağıttıkları bildirilerde, Batı Şeria’daki örgüt üyelerine çağrı yaparak El Aksa Şehitleri’nin silahsızlandırılması konusunda İsrail ve ABD’yle işbirliği yapmakla suçladıkları Fayad’ın öldürülmesini istedi. Bildiride, örgüt üyelerinin Fayad hükümetinden gelecek emirlere uymamaları istendi. Fayad, bazı El Fetih liderleri ve üyeleri tarafından Gazze’deki El Fetih yetkililerinin maaşlarını ödememekle ve partiye zarar vermekle eleştiriliyor. Batı Şeria’daki El Fetih yetkilileri ise çağrının arkasında Gazze’de kontrolü elinde bulunduran Hamas’ın olabileceğini savundu. Filistin Yönetimi, hafta sonunda yaptığı açıklamada İsrail’le yaptığı anlaşma uyarınca tüm direniş örgütlerinin silahsızlandırılacağını duyurmuş, İçişleri Bakanı Abdürrezak Yahya da “Artık El Aksa Şehitleri Tugayları diye bir örgüt yoktur” demişti. Abbas yönetiminin silahsızlandırma kararı, geçen cuma günü iki İsrailli dağcının El Halil kentinde vurularak öldürülmesinin ardından gelmişti. Taliban 25 Afgan polisini öldürdü ? Dış Haberler Servisi Afganistan’ın Kandahar eyaletindeki Mayvand’da, Taliban güçlerinin bir kontrol noktasına düzenlediği saldırıda 16 Afgan polisi öldü. İçişleri Bakanlığı sözcüsü, polislerin cesetlerine henüz ulaşamadıklarını belirterek Kandahar polisinin arama operasyonu başlattığını belirtti. Musa Kale’de de dün yol kenarına yerleştirilen bombanın patlaması sonucu 2 polis ölürken, ülkenin diğer bölgelerindeki bombalı saldırılarda da 7 Afgan askerinin öldüğü bildirildi. Öte yandan, İspanya Kralı Juan Carlos, İspanya Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı ile birlikte, dün Afganistan’ın batısındaki İspanyol askerlerine sürpriz bir ziyarette bulundu. Damızlık Temmuz! Temmuz ayının ise ilginç bir kökeni var! Sümerlerde ana tanrıça İştar’ın sevgilisi Tammuz, her yıl ölerek yeraltına girerdi. Yeraltı tanrıçası Alatu ise İştar’ın üzerine can suyu serpilmesine izin verince sevgili Tammuz da bitkiler ile birlikte yeniden doğardı. Adını verdiği temmuz ayı gelince Tammuz yeniden ölürdü. Günümüzde Anadolu’da Yörük Tahtacılar ilkbaharda köyün en yakışıklı delikanlısını güzelce giydirip ev ev dolaştırarak Tammuz’un İştar ile buluşmasını taklit ederler. Yörüklerin “damız” dedikleri bu delikanlının adının “Tammuz” sözcüğünden geldiğini de unutmayalım. Gençlere, hangi ayların 30, hangilerinin 31 çektiğini anımsayabilmeleri için bir de ipucu verelim. Yumruk yaptıktan sonra elin üzerinde dört kemik çıkıntısından (metacarphalangeal eklemleri) ilkini ocak kabul ettikten sonra ayları sıra ile saymaya başlayalım. Kemik çıktılarına denk düşen aylar 31, çukurlara gelenler ise 30 çeker. Son çıkıntı temmuza rastlar. Bu çıkıntıdan geri saymaya ağustos ile başlamayı da unutmayalım. Bazı cahil müftüler, yılbaşının bir Hıristiyan bayramı olduğunu söyleyerek gençlerin eğlenmesini önlemeye çalışan saçma sapan laflar ediyorlar. Bazı gericiler, 31 Aralık gecesi eğlencesinin Müslümanlığa aykırı olduğunu öne süren bildirileri evlere dağıtıyorlar. 1 Ocak’ı yılbaşı yapanlar Hıristiyanlar değil Romalılardır. Hicri Takvim Yahudiler, Mısır’dan çıkışlarını, Babil’in tutsaklığını ya da ilk tapınağın İÖ 520’de yapılışını değiştirerek kullanmışlardı. Eski Yunanda ise ilk olimpiyat oyunlarının yapıldığı İÖ 766 yılı başlangıç olmuş, sonrasında her dört yılı bir yıl olarak uygulayagelmişlerdi. Müslümanlar ise ay bağlantılı olarak Hazreti Muhammed’in 16 Temmuz 622 Cuma günü “hicret (göç)” etmesini sıfırlayıp buna da “hicri takvim” demişlerdi. Orta Asya’da, İran’da, Afganistan’da gün (güneş) ile gecenin (ay) eşit olduğu 21 Mart “0” noktası olup “nevruz (yenigün)” baharın, dolayısıyla yeni yılın başlangıcıydı. Türklerin takvimleri ise güneş bağlantılıydı, 1260 yıllık sürelerde 12 değişik hayvanın adı yıllara verilirdi. Takvimde ilk birliği İÖ 46’da Roma İmparatoru Julius Sezar sağlamıştı. Bundan dolayı bu takvime “Julien takvimi” denilmekle kalmamış, bir aya da bugün batı dillerine giren “july (temmuz)” adı verilmişti. İmparator olunca sonraki aya da “Augustos (Ağustos)” denilmişti. Ne var ki dünyanın güneşin çevresindeki dönüş süresi olan 365.245 günlük sürede 0.245’lik (6 saat) artıp birikmeye başlayınca sorunlar yaşanır olmuştu. Sonraki yüzyıllarda Hıristiyanlar da “nevruz” karşılığı olan “paskalya”yı hesaplamak için bir takvimle günlerini belirleme yoluna gitmişlerdi. Ancak Papa Gregorius, güneş bağlantılı bugünkü takvimin kurallarını kabul ettirme başarısını gösterdi. Papa, İznik’te 325’te toplanan 1. Konsilin, İsa’nın doğum yılını başlangıç kabul eden güneş takvimini geliştirdi. Latince “Anno domini (efendimizin yılı)” ya da kısaca “AD (MS)” denilen “milattan sonra” takvime başlangıç oldu. Irak’ta intihar saldırısı ? Dış Haberler Servisi Irak’ın kuzeyinde ABD askerlerinin ve yerel aşiretlere bağlı güvenlik güçlerinin bulunduğu bir kontrol noktasına dün düzenlenen intihar saldırısında 12 kişi öldü. Saldırıda ölenlerin 4’ünün çocuk olduğu bildirildi. İran sınırı yakınlarında yol kenarına yerleştirilen patlayıcıyla düzenlenen bir diğer saldırıda da 2 asker öldü, 4’ü yaralandı. Polis, saldırıların ABD ve Irak askerlerine yardım eden Sünni yerel silahlı güçleri hedef aldığını kaydetti. Silahlı kişilerin ülkenin kuzeyindeki iki köye düzenledikleri saldırılarda da 6 kişi hayatını kaybetti. Kenya karıştı: 104 ölü Filistinli hacılar dönemiyor İsrail askerlerinin, önceki gece Hacdan dönen Filistinlilere Erez sınırında ateş açması sonucu 1 Filistinli kadın öldü, 4 kişi de yaralandı. Filistinli hacılar, Refah sınırı yerine İsrail kontrolündeki Kerem Şalom sınırından geçmelerini isteyen Mısır hükümetini protesto için kaldıkları çadırları yaktılar. Filistinli bir kadın kalp krizinden öldü. Cep Telefonu Bağımlılığı Bu ölümlü, savaşlı, terörlü, enflasyonlu, işsizlikle dolu günlerde hiç olmazsa yılda bir kez de olsa doya doya eğlenmek insanları en azından Freud’un öğrencilerinin kanepelerinden uzak tutar. Önceki gün International Herald Tribune gazetesinde yayımlanan bir karikatürü yılbaşı gecesi eğleneceklerini sanan “cep telefonu” kölesi gençlere adıyorum. Bakıyorum da gençler yolda yürürken, kafasız sürücüler araba kullanırken cep telefonları ile haşır neşirler. Bazı insanlarda ise çifter çifter cep telefonları... Ben cep telefonu kullanmadığım için insanların bu kadar bağımlı olmalarını algılayamıyorum. Gençlere soruyorum, ya 1914’te yaşasaydınız böyle bir cep telefonu kullansaydınız ne yapardınız? Bu resim de benden gençlere bir yılbaşı hediyesi olsun! Dış Haberler Servisi Kenya’da önceki gün devlet başkanlığı seçim sonuçlarının açıklanmasından sonra patlak veren şiddet olayları ülkeyi kan gölüne çevirdi. 53’ü Kisumu kentinde olmak üzere 140 kişi olaylarda hayatını kaybetti. Devlet başkanlığı seçimini Mwai Kibaki’nin kazandığının açıklanmasının ardından, Raila Odinga önderliğindeki muhalefet, oyların sayımında hile yapıldığı gerekçesiyle sokağa döküldü. Başkent Nairobi’nin Kibera bölgesinde binlerce muhalefet yanlısı protestocu, evleri, büfeleri ve araçları ateşe verdi. Başkentte 40 kişinin öldürüldüğü bildiriliyor. En kanlı olayların meydana geldiği Kisumu kentinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi ve polise göstericilere ateş açma yetkisi verildi. Görgü tanıkları, Kisumu’da polislerin, taş atan göstericilere gerçek mermilerle ateş açtığını duyurdular. (Fotoğraf: AP) Lagendijk, Fransa Cumhurbaşkanı’nın Türkiye karşıtı tutumunu eleştirdi K. Kore nükleer programını açıklamadı ? Dış Haberler Servisi Kuzey Kore, nükleer faaliyetlerinin tam listesini sunma yükümlülüğünü yerine getirmedi. ABD, Çin, Rusya, Japonya ve Güney Kore ile anlaşma yapan Kuzey Kore, 31 Aralık gece yarısına kadar ana nükleer reaktörünü kapatarak, tüm nükleer faaliyetlerini bildirme sözü vermişti. Japonya ve Güney Kore, bu sözün tutulmaması nedeniyle üzüntülerini bildirirken, ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Tom Casey, “Ne yazık ki Kuzey Kore, nükleer programlarının tam ve doğru bir listesini açıklamayarak ve nükleer programını bitirme sürecini yavaşlatarak, sözlerini yerine getirmedi” dedi. ‘Sarkozy aptalca davranıyor’ mesajının çıktığını, BRÜKSEL (ANKA) Türkiye? TürkiyeAB Karma Parlamento Avrupa Birliği (AB) Karma bunun ardından iki başlığın Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı açıldığını anımsatarak “Esas olan Komisyonu Eşbaşkanı Lagendijk, Joost Lagendijk, Fransa da budur” dedi. Sarkozy’nin Türkiye’nin AB Cumhurbaşkanı Nicolas müzakere sürecini kesme girişimi için Türkiye’nin yeni yılda mutlaka AB reformlarına Sarkozy’nin Türkiye’nin AB “Aptalca buluyorum” dedi. müzakere sürecini kesme girişimi yoğunlaşması gerektiğini için “Çok yanlış, bir anlamda vurgulayan Lagendijk şöyle gelip önceden belirlenmiş oyunun aptalca buluyorum” dedi. konuştu: “Bilhassa 301. madde ve kurallarını değiştirmeye kalkmanın diğer konularda reformlara devam Lagendijk, “Aslında Sarkozy de uluslararası alanda AB’nin edilmesi önemli. Türkiye son iki müzakereleri kesemeyeceğini biliyor. Sembolik kazanımlar elde saygınlığına ve inandırıcılığına darbe yıldır reformları çok ağırdan etme peşinde” diye konuştu. alıyor. 2008 yılında AB reformları vuracağını söyledi. Lagendijk, AB Haber ile yaptığı alanında kaldığı yerden devam Lagendijk, 14 Aralık’ta yapılan AB söyleşide, daha önceden alınan etmesi lazım. Fazla liderler zirvesinden Türkiye ile ilgili karamsarlığa gerek yok.” kararları görmezden olarak müzakerelere devam Altı Saatlik Hata Papa, “On binde 3” oranındaki yılda altı saatlik bu hata için “artık yıl” kavramını yarattı. O ana değin biriken 11 gü Elmek: oacar?superonline.com Faks: 0312. 442 79 90 CUMHURİYET 09 K