Katalog

14 TEMMUZ 2007 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA SÖYLEŞİ Partilerin ekonomi ve kadın politikalarını eleştiren iş kadınları yeni kurulacak kabinede eşit temsil bekliyor 9 Oylar farklı tavır aynı ŞEHRİBAN KIRAÇ AYNUR BEKTAŞ: AKP’de tabana yayılmış çalışan çok kadın var. Ama kadınları yerelde bırakıyorlar. AKP’de zirveye çıkan kadın çok az. Burada AKP kadınları kullanıyor. Oyum laik ve Atatürkçü partiye. ürkiye’de iş yaşamında ve sivil toplum örgütlerinde önemli noktalara gelen iş kadınları, partilerin seçim beyannamelerinde kadınlarla ilgili vaatlerini inandırıcı bulmadı. Partilerin seçim beyannamelerini Cumhuriyet’e değerlendiren Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Onur Kurulu Başkanı Meltem Kurtsan, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Aynur Bektaş ve Alışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Yönetim Kurulu Başkanı Nuşin Oral, gerek Meclis’te gerekse sosyal yaşamda eşit temsiliyet istediklerine dikkat çekerek hiçbir partinin bunu karşılamadığına vurgu yaptılar. 22 Temmuz’daki seçimlerde Kurtsan bağımsız adaylara, Bektaş CHP’ye ve Oral da oy vereceği parti konusunda kararsız olmasına rağmen, tüm partilerin kadınları vitrin malzemesi olarak gördüklerini açıkladılar. İş kadınları, yapılan tahminlerin gerçekleşmesi ile parlamentodaki kadın oranının yüzde 4.4’ten yüzde 9’a çıkacağını ancak bu oranın da çok yetersiz olduğunu bildirdi. Kurtsan: Eşit temsiliyet istiyoruz T ? ‘AKP kayıt dışına yönlendirdi’ lışveriş Merkezleri ve Perakendeciler Derneği (AMPD) Yönetim Kurulu Başkanı Nuşin Oral, Türkiye’de kadınların siyasette azınlık psikolojisinden kurtulması gerektiğini kaydederek eğitim sisteminin ona göre düzenlendiğini ve iş yaşamında bile öne çıkıp sivrilmenin de son 10 yılda mümkün olabildiğini açıkladı. Türkiye’nin çok geniş bir şehirli nüfusunun söz konusu olduğunu ve çalışan kadın sayısı da ciddi miktarda artmaya başladığını kaydeden Oral, “Ama bunlara açılım getirecek hiçbir politika yok partilerde. Burada eğitim olmadan bir şey yapamı Partilerin seçim beyannamelerini Cumhuriyet’e değerlendiren iş kadınları, gerek Meclis’te gerekse sosyal yaşamda eşit temsiliyet istediklerine dikkat çekerek hiçbir partinin bunu karşılamadığına söylüyorlar. ramlarında kadının olmasını talep ediyor. Ayrıca partilerin adaylarını nasıl belirlediğini gördük. 3 gün kapandılar sonra birilerinin üstü çizildi. KAGİDER’deki bayan üyelerimizden biri ve kuruluşundan beri de AKP’de yer aldı. Arkadaşımızın aday olmasına kesin gözüyle bakılırken liste dışı bırakıldı. Kadınlar partide çalışsın diyoruz, kuruluşundan beri partide çalıştı ama Başbakan koymadı bir yanlışlık oldu dediler. Bugün Türkiye’de kızlar imam hatip liselerine gönderiliyor. İmam da olamıyor hatip de olamıyorlar. Eğitim sadece okulda olmuyor. Tabii bizim nereye gitmek istediğimize de bizi yönetenler karar veriyor. Biz hangi yöne gidecelu Başkanı Aynur Bektaş, adaylar arasında görülen kadınların vitrin özelliği taşıdığını belirterek siyaseti meslek edinmiş kadınların Meclis’te olmasını istediklerini söyledi. AKP’nin kadınlara yönelik politikasını değerlendiren Bektaş, “AKP’de tabana yayılmış çalışan çok kadın var. Ama kadınları yerelde bırakıyorlar. AKP’de zirveye çıkan kadın çok az. Burada AKP kadınları kullanıyor. Sadece erkekleri seçmek için çalıştırıyorlar” dedi. CHP’nin kadın politikalarına bakıldığında da çok fazla yasa vaadinin söz konusu olduğunu bildiren Bektaş, “CHP’den kadınlarla ilgili daha somut öneriler bekliyordum. Yasalar zaten yeterince var, önemli olan bi. Bugün Türkiye’deki programlar tamamen yabancı sermayeye bağlı. İthalata ve ucuz mal girdisine dayalı bir büyüme var. AKP ilk 2 yıla düzeltme politikası dedi. Ama bunu 5 yıla çıkardılar. Düşük kur, yüksek faiz, yabancı sermaye, ithalatı teşvikle bugün enflasyon düşürülüyor. Türkiye’nin doğal kaynakları ve özdeğerlerinin kullanılmadığına inanıyorum. Bugün bu politikalarla hiçbir şekilde ekonomide iyileşme sağlanmayacak. Türkiye’de 700 bin kişi evine çekilmiş iş aramaktan vazgeçmişken bazı partilerimiz, Çin’den işçi getirmeyi bile planlıyor. Türkiye’nin bir sanayi stratejisi olmadığı ve bölgesel ve sektörel destekler olmadığı için hangi bölgeye ne verilmesi gerektiğini de bilmiyor. Bölgelerin sanayi envanterleri çıkarılmadığı sürece, ne kadının ne Türkiye’nin sorunları çözülür. İstihdam üzerindeki kamu maliyetinin, işveren üzerindeki yüklerin kaldırılması gerekiyor. Yabancı sermaye Türkiye’ye çok lazım ama artık dozunda yapılma A Oral, her hükümete her rüzgâra göre değişmeyen bir politikanın gerektiğine dikkat çekti. Partilerin kadınlarla ilgili söylemlerinin hepsinin içinin boş olduğunu anlatan Oral, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kadınlar daha özlük hakları için çalışıyor. O kadar ki daha olmazsa olmazları yaptırmaya çalışıyoruz. Daha farklı şeyler peşinde koşmaya çok uzağız. Partiler burada kadınlarla ilgili politikaların çoğunu programlarına göstermelik olarak koyuyor.” ‘Ortada net bir tablo yok’ NUŞİN ORAL: Çalışan kadın sayısı ciddi miktarda artıyor. Ama bunlara açılım getirecek hiçbir politika yok partilerde. Kitlesel bir eğitim yapmadan sorunları çözmek mümkün değil. MELTEM KURTSAN: AKP kadınları seçimlerde erkekler oy alsın diye çalıştırıyor. Halbuki kadınların mümkün olduğu kadar karar mekanizmalarında yer alması gerekiyor. Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER) Onur Kurulu Başkanı Meltem Kurtsan, kadınların mümkün olduğu kadar karar mekanizmalarında yer alması gerektiğine işaret ederek, partilerin seçim programlarına bakıldığında kadınların gerek Meclis’te gerekse sosyal hayatta eşit temsiliyetini sağlayacak durumun söz konusu olmadığını dile getirdi. Kurtsan yaptığı değerlendirmede şu görüşlere yer verdi: “Kadınların bir şekilde koltuklarda yer alması gerekiyor. Bu bir lütufmuş gibi algılanmamalı. Kadınlar karar mekanizmalarında yer almadığı sürece, geri dönüşüm de mümkün olmayacak. Eğer tahminler gerçekleşirse parlamentodaki kadın oranı yüzde 4.4’ten yüzde 9’a çıkacak. Ama bu bizim istediğimiz bir sonuç mu ya da Türkiye’nin dünya sıralamasındaki yerini değiştirecek mi? Hayır. Bu sonuçlarla birçok OECD ülkesinin ve hiç beğenmediğimiz AsyaAfrika ülkelerinin bile gerisinde bir yerde pinekliyor olacağız. Bundan sonra oluşacak hükümette kadınların daha aktif yer almaları gerekiyor. Sadece aileden sorumlu devlet bakanlığı değil, yetkin oldukları diğer bakanlıklarda da kadınların yer alması gerekiyor. Hatta yüzde 5050 eşit dağıtım gözetilmeli. Bugünkü Meclis’te sanki çok mükemmel yetkinlikteki insanlar mı bakanlık yapmakta. Kadın adayları içinde çok eğitimli kadınlarımız var. Benim bildiğim birçok milletvekili adayı bugün listelere giremedi. Lider sultası denilen şeye herkes boyun eğmek zorunda kalıyor. Parti liderlerinin çoğu da erkek olduğu için kadınların üst sıralara oturması pek mümkün olmuyor.” Oyum bağımsızlara İş dünyasının önde gelen kadın temsilcileri, Türkiye seçimlere giderken partilerin vaatlerini Cumhuriyet’te düzenlenen toplantı ile değerlendirdi. ğimizi vereceğimiz oylarla belirleyeceğiz.” Yeni dönemde Meclis’e girecek milletvekillerine de önerilerde bulunan Kurtsan, bir koltuğa sahip kişilerin bu koltuğu kendi menfaatlarına ya da çevresindekiler için kullanmaması gerektiğine ve politik hayatın vatan görevinin bir parçası olduğuna işaret etti. Meclis’te kadın temsiliyetinin yetersizliği kadar yüzde 10 barajının da önemli olduğunu vurgulayan Kurtsan, “Yüzde 10 barajı ülkede bir adaletsizlik getiriyor. Parlamentoda eşit temsilde bir sorun var. Temsil problemi olduğu için bugün terör oluyor” diye konuştu. 22 Temmuz seçimlerinde bağımsız adayların oluşunu önemsediğini belirten Kurtsan, “Oyum bağımsızlara” dedi. Bektaş: AKP kadınları kullanıyor bunları uygulamak” dedi. Bektaş, partilerin programlarında somut, kadını koruyucu, devlet güvencesi altına alınacak uygulamalar bulunmadığını vurguladı. Oyum Atatürkçü laik partiye AKP’nin kadınları seçimlerde erkekler oy alsın diye çalıştırdığına dikkat çeken Kurtsan şöyle konuştu: “TC nüfusunun yüzde 52’si kadın ve bu kadınların kaç tanesi parti prog Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Kadın Girişimciler Kuru Hangi partiye oy vereceği ile ilgili olarak da Bektaş şunları belirtti: “Bende, babadan dededen geçen bir alışkanlık var. Oyumu laik, Atatürk ilkelerine bağlı, demokratik, her türlü eşitliğin olduğu bana böyle bir ortam sağlayacak ileride çocuklarıma öyle bir gelecek hazırlayacak partiye vereceğim. Türkiye’de kadınların da hareket etme önceliği bu olmalı.” Ekonomi politikalarına bakıldığında partilerin birbirine benzer vaatlerde bulunduğunu kaydeden Bektaş şu tespitlerde bulundu: “Al birini vur ötekine. Bugün Türkiye’de makro anlamda ekonomi iyiye gidiyor gi sı lazım. Finans sektörünün bu kadar ağır ve yoğun şekilde özendirilerek yabancı sermayeye verilmesi bizi çok ürkütüyor. Yeni gelecek hükümet bu konuda önlem almalı.” Son dönemlerde düzenlenen Cumhuriyet mitinglerinin tamamen bir kadın hareketi olduğuna işaret eden Bektaş, bu noktada kadınların gücünü gösterdiğini ancak parti listelerindeki adaylara bakıldığında bunun göz ardı edildiğini dile getirdi. Kadınların hangi partiden olursa olsun Meclis’e girdiklerinde en azından kadınlarla ilgili projelerde birlikte hareket etmesi gerektiğini savunan Bektaş, “Ancak kadınlar azınlıkta ve partilerinin politikalarına çok sıkı sıkıya bağlı oldukları için içeride partiler üstü bir güç gösteremiyorlar. Bugün özel sektörde kadınlara fırsat veriliyor ama kamuda kadın istihdamı çok yetersiz. Bu da hâlâ Türkiye’de siyasiler ve bürokrasinin kadını hazmedemediğini gösteriyor” diye konuştu. yorsunuz. Holdingler, şirketler eğitim projeleri yapıyor ama burada ciddi bir toplumsal hareket gerekiyor. Eğitim hareketini gerçekleştirmeden, kadınları bilinçlendirmeden bir yere ulaşamayız. Hâlâ kadın gidip oyunu kocasının dediğine göre kullanıyorsa bizim bunu düzeltmek için kitlesel bir karşı duruş sergilememiz gerekiyor” diye konuştu. Sanayide, ekonomide, kadının siyaset ve iş yaşamına katılmasında toplumsal yaşamın gelişiminde, eğitimde partiler üstü bir yol haritasına ihtiyaç olduğunu açıklayan Kayıt dışı konusunda da, kadınların kayıt dışına itilen ilk bölüm olduğunu vurgulayan Oral, şu değerlendirmeyi yaptı: “AKP döneminde kayıt dışının çözülmesi için çok da önemli bir şey yapılmadı. Alışverişlerde fiş olayının kalkması bile bizim sektörü çok ciddi şekilde kayıt dışına itti. Bugün partilerimizden biri esnaf bakanlığı kuracağım diyor. İnsanları girişimci yapmak başka şey. Ama kayıt dışı bir esnaf yapısını desteklemek çok farklı bir şey. Bugün bakkallar öldük bittik diyor. Ama yeni açılan ve kayıt içi çalışan dünya kadar süper market oldu. Burada kayıt içine itekleme konusunda çok ciddi politikalar izlenmeli. Bugün 700 bin işsiz var deniyor, sadece perakende sektörü 5 yılda 300 bin kişi alacak. Bunlar da kadın ağırlıklıdır. Tekstil de ağırlıklı olarak kadın çalıştırıyor. Bu tür sektörlerin desteklenmesi gerekir ki kitlesel hareket yapabilelim.” Seçime yaklaşırken ilk kez bu kadar kararsızlar grubunun olduğunu dile getiren Oral, “Bütün partilere bakıyoruz, inceliyoruz ama maalesef net bir tablo ortaya çıkmıyor. Demokrasiyi destekleyen özellikle liberal ekonomiyi savunan, bu doğrultuda hareket edeceklerini söyleyen ve AB yolunda ilerleyecek partiler desteklenmeli. Buna hangisi tam uyuyor bunu söylemek benim için bile net değil” dedi. CUMHURİYET 09 CMYK