Katalog

SAYFA CUMHURİYET 8 MAYIS 2007 SALI 10 KAVŞAK ÖZGEN ACAR Yazarımız Özgen Acar Ankara dışında bulunduğundan bugünkü yazısını yayımlayamıyoruz. DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr ParisBerlin hattı AB kapısını Türkiye’ye kapatacak OSMAN ÇUTSAY Merkel, Sarkozy’nin başarısından çok memnun: Müthiş bir seçim zaferi FRANKFURT Fransa’da cumhurbaşkanlığı seçiminden Nicolas Sarkozy’nin zaferle çıkması Berlin’deki Angela Merkel hükümetini çok memnun etti. Sarkozy’nin, seçim kampanyası süresince, Türkiye’nin Avrupa ? AB’de ipleri elinde tutan Fransa ve Almanya, Türkiye’yi birlikğin dışında tutma konusunda hemfikirler. Sarkozy’nin seçim zaferinde, Türkiye’nin AB üyeliğine karşı tutumuyla Royal’i sıkıştırmasının etkisi olduğu yorumu yapılıyor. Birliği (AB) üyeliğine kesinlikle karşı çıkan bir politika önermesi ve Segolene Royal’i sürekli bu konuda sıkıştırması nedeniyle bu zafere ulaşıldığını savunan siyasal gözlemcilerin sayısı artıyor. Bu kesimlere göre, Berlin’den sonra Paris’in de devreye girmesiyle Türkiye için şu anda AB’ye tam üyelik kapısı tamamen kapatılmış bulunuyor. Almanya Başbakanı Angela Merkel, Sarkozy ile “çok iyi bir işbirliği içinde’’ çalışacaklarını belirtirken, Federal İçişleri Bakanı ve Alman Hıristiyan Demokratlarının güçlü ismi Wolfgang Schaeuble, “Bu zafer, Avrupa’yı ileri götürme şansını daha da güçlendirmiştir’’ diye konuştu. Halen AB Başkanlığı görevini de yürüten Angela Merkel hükümetinin, reddedilen AB Anayasa tasarısının yeniden kabulü için Sarkozy cumhurbaşkanlığındaki Fransa ile yeni temas noktaları araması dikkat çekerken, Schaeuble, yeni dönemde “bu hatadan geri dönüleceği umudunu taşıdığını’’ yineledi. ABD usulü adalet ? Dış Haberler Servisi ABD’nin ünlü mağazalar zinciri WalMart’ta hırsızlık yapanlar, Nazi uygulamalarını andıran bir yöntemle cezalandırılıyor. İngiliz Daily Mail gazetesinin haberine göre Alabama eyaletinde yargıç Kenneth Robertson Jr., WalMart’tan eşya çalarken yakalanan iki kişiye, üst üste 2 cumartesi günü 4’er saat boyunca “Ben bir hırsızım, WalMart’tan eşya çaldım” yazılı bir pankart taşıma cezası verdi. Şirketin bir yöneticisi, uygulamanın olumlu sonuç verdiğini düşünüyor. Cezaya çarptırılanlardan 46 yaşındaki Lisa King Fithian, 60 gün hapis yatmamak için pankartı taşımayı kabul etmiş. 7 dolarlık bir ürün için cezalandırılan ve masum olduğunu söyleyen Fithian, dışarıda kendisini görenlerin cezayı “vahşice” bulduklarını sözlerine ekliyor. İnsan Hakları İzleme Örgütü, 1 Mayıs’ta yayımladığı bir raporda, WalMart’a çalışanlarının haklarını ihlal ettiği suçlaması getirmişti. WalMart, Enron’un ardından insan hakları konusunda örgüt tarafından mercek altına alınan ikinci ABD şirketi. Ankara için işler güçleşecek Alman Bakan, Almanya ve Fransa gibi ülkelerin, birlikte, Avrupa’nın öncülüğü rolünü üstlenmesi gerektiğini vurgulayarak “Sarkozy, Türkiye’nin AB üyeliği tartışmalarında Hıristiyan Demokratlara benzer bir konumdadır’’ diye konuştu. İktidar partisi CDU’nun güçlü isimlerinden Peter Hintze de, Türkiye’nin AB’ye tam üyeliği yerine imtiyazlı ortaklığının gündeme gelmesinin mümkün olduğunu söyledi. Sarkozy’nin tüm seçim kampanyası boyunca ısrarla Türkiye’nin tam üyeliğine karşı çıkmasının Berlin’de olumlu yankılanmasıyla birlikte, yeni dönemde Ankara için işlerin güçleşeceği kesinlik kazanmış oldu. Birçok gözlemci Avru pa Birliği’nin motoru niteliğindeki bu iki ülkenin, AB Anayasası ve Türkiye’nin imtiyazlı ortaklığı gibi konularda işbirliğini yoğunlaştıracağına kesin gözüyle bakıyor. Paris ve Berlin’den yapılan üst düzey sorumluların açıklamaları da bu değerlendirmeleri destekliyor. Bu arada Türkiye’deki son gelişmeler üzerine yaptıkları açıklamalarda, Almanya’nın bir önceki ve sosyal demokrat başbakanı Gerhard Schröder ile Yeşiller’in muhtırayı reddederek AKP’nin seçimle geldiğini hatırlatmaları, Almanya’daki Türk kamuoyunda tepkiyle karşılandı. Cumartesi günü Frankfurt’ta yapılan “Cumhuriyetine Sahip Çık’’ başlıklı bir toplantıya katılan Almanya Atatürkçü Düşünce Dernekleri Federasyonu Başkanı Dursun Atılgan ile Sosyal Demokrat Halk Dernekleri Federasyonu (HDF) Başkanı Ahmet İyidirli, konuşmalarında, bu tür kolaycı değerlendirmelerin hatalı olduğuna dikkat çektiler. Peter Arnett, Çin’de öğretmen ? Dış Haberler Servisi 1966’da ABD’nin en büyük gazetecilik ödülü olan Pulitzer’e layık görülen Amerikan CNN televizyonunun ünlü muhabiri Peter Arnett öğretmenliğe soyundu. Arnett, şu sıralar Çin’in güneyindeki Guangdong eyaletindeki Şantou Üniversitesi’nde ziyaretçi akademisyen olarak 4 ay sürecek gazetecilik dersleri veriyor. Vietnam Savaşı’nı AP ajansı adına izleyen Arnett, buradaki çalışmalarından ötürü 1966’da Pulitzer ödülüne hak kazanmıştı. Dışişleri Bakanı, Türk girişimcileri ülkesinin coğrafi konumunun avantajlarını değerlendirmeye çağırdı Belarus: Ekonomi üssünüz olalım DENİZ BERKTAY Rusya’dan AB ve NATO’ya suçlama ? MOSKOVA (AA) Estonya’nın, İkinci Dünya Savaşı’nda ölen Sovyet askerlerine ait bronz anıtı başkent Talin’in merkezindeki yerinden söküp bir mezarlığa yerleştirmesine Moskova’nın tepkisi sürüyor. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, AB ve NATO’yu, Sovyet askerlerine yönelik saygısızlığa ve tarihi yeniden yazma çabası içinde olan ülkelere göz yummakla suçladı. Rus Kommersant gazetesi de dün, Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Polonya, Macaristan ve Baltık ülkelerinde toplam 7 büro açacağını, buralarda İkinci Dünya Savaşı’nda Sovyet askerlerine ait mezarların araştırılması ve korunması görevinin yürütüleceğini yazdı. Belarus Dışişleri Bakanı Sergey Martinov, Türkiye ile Belarus arasındaki diplomatik ilişkilerin kuruluşunun 15. yıldönümü nedeniyle iki ülke ilişkilerinin geldiği noktayı ve Belarus’un Batı ve Rusya ile olan ilişkilerini Cumhuriyet’e değerlendirdi. Türk girişimcileri ülkesinin coğrafi konumunun avantajından yararlanmaya çağıran Martinov, iki ülkenin çıkarlarının da çok yönlü bir dış politika gerektirdiğini söylüyor. BelarusTürkiye ilişkileri 15 yıl içinde nasıl bir noktaya geldi? SERGEY MARTİNOV Türkiye, Belarus’un bağımsızlığını tanıyan ve Minsk’te büyükelçilik açan ilk devletlerden biri. Bu nedenle Belarus diplomasi tarihinde özel bir öneme sahip. Gerek Belarus, gerek Türkiye, en büyük jeopolitik blokların, yani bir taraftan Avrupa ile Avrasya’nın, öte yandan da Avrupa ile Asya’nın birleşme noktalarında yer alan iki ülke. Böyle bir konumda olmak, global düzeyde gözlerin bu bölgelere çevrilmesine neden oluyor. Bu durum, devasa fırsatlar sunarken, önemli sorulara da neden oluyor. Dünyanın en büyük üreticilerinden en büyük tüketici toplumlara enerji taşımacılığı, bu iki ülkenin toprakları üzerinden yapılıyor. S ergey Martinov, iki ülkenin çıkarlarının çok yönlü bir dış politika gerektirdiğini söylüyor. Martinov’a göre Belarus ve Türkiye’nin coğrafi konumları büyük fırsatlarla birlikte büyük sorunları da beraberinde getiriyor. “Yurtta barış dünyada barış’’ ilkesine dayanan dengeli bir dış politikası var. On beş yıl kısa bir süre olabilir, ama bu süre içinde iki ülke ilişkileri önemli bir aşama kaydetti. Organize suçlar bu iki ükenin konumundan yararlandıkları için, bu alanda da işbirliği yapmamız gerekiyor. Son iki yıl içinde, ülkelerimiz arasındaki ticaret hacmi üç katına çıktı. Bunun bir nedeni, Türkiye’nin de Belarus gibi yüksek ilerleme kaydeden, gelişmiş bir ekonomiye sahip olması ise diğer neden de Türkiye ile Belarus ekonomilerinin rekabetçi değil, birbirini tamamlayan nitelikte olmasıdır. Türkiye’yi ziyaret eden Belaruslu turistlerin sayısı her geçen yıl artmakta. Belarus Ulusal Bilimler Akademisi ile TÜBİTAK arasındaki işbirliği, iki ülke ilişkilerinin önemli yönlerinden birini oluşturuyor. Ayrıca Belarus, fizik ve kimya alanındaki uzmanlaşma konusunda dünya çapında üne sahip. Be larus, Türk öğrencilere üniversite ve yüksek lisans öğrenimi açısından da büyük olanaklar sunuyor. İki ülke arasındaki ekonomik ilişki düzeyini nasıl değerlendiriyorsunuz? Belarus, sosyoekonomik alandaki gelişmişlik düzeyi ile gerek BDT ülkelerinden, gerekse dönüşüm ekonomisine sahip diğer ülkelerden belirgin bir farklılığa sahiptir. Ülkemizdeki işsizlik oranı, BDT ve Doğu Avrupa ülkeleri içindeki en düşük orandır. Belarus’un Türkiye’ye ihraç ettiği ürünler, petrokimya endüstrisi, hafif endüstri ve makine endüstrisi ürünlerinden oluşuyor. Türkiye’den de tarım ve tekstil ürünleri ithal ediyoruz. 2006 yılında, iki ülke arasındaki ticaret hacmi, 153 milyon dolara ulaştı. Orta vadede hedef 1 milyar dolar. Ülkemizdeki turizm altyapısı, tecrübeli Türk girişimcileri bekliyor. Belarus, Avrupa’nın ortasında, Türkiye’ye dostça yaklaşan bir ülke. Bu nedenle Türk girişimcilerine ülkemizin coğrafi konumunun avantajından yararlanmalarını ve burayı Türk ekonomi üssü olarak görmelerini tavsiye ediyoruz. Belarus makinelerinin Türkiye’de montaj üretimi yapılabilir. Biz, Türk girişimcilerine ülkemizin olanaklarını tanıtmak için, ağustos ayında İstanbul’da büyük bir ulusal sergi düzenlemeyi planlıyoruz. Baskıyla bir yere varılamaz Çin’de ‘nüfus artıyor’ uyarısı ? PEKİN (AA) Çin’de zenginlerin nüfus planlama önlemlerine uymaması ve kırsal kesimde erken evlilikler nedeniyle nüfus artışı tehlikesiyle yüz yüze kalındığı bildirildi. Nüfus ve Aile Planlama Komisyonu’nun araştırmasında “Zengin insanların birden fazla çocuk sahibi olması hızla artıyor, bu insanların yüzde 10’unun ise şu anda 3 çocuğu var” denildi. Çin’in nüfusu 1.3 milyar civarında ve bu dünya nüfusunun yüzde 20’sini oluşturuyor. Yunanistan’da gazeteciler grevde ? ATİNA (AA) Yunanistan’da tüm basınyayın çalışanlarının yarın 24 saatlik greve gidecekleri bildirildi. Atina Gazeteciler Sendikası’nın (ESHEA) çağrısı üzerine karar verilen grevin bugün saat 06.00’da başlayacağı açıklandı. Sendika, grevin, çalışanlara ait sosyal sigorta fonlarının kötü yönetilmesi sonucu, bu kurumların zarar görmesini protesto etmek amacıyla yapılacağını duyurdu. Yunan basını, sosyal sigorta fonlarına aracı kurumlar aracılığıyla yüksek fiyattan devlet tahvilleri satıldığını, yetkili makamların ise müdahale etmediğini öne süren haberler yayımlamıştı. ABD ve Avrupa Birliği, Devlet Başkanı Aleksandır Lukaşenko’nun ve diğer üst düzey büÇıkarlarımız çok yönlü bir dış politikayı gerekrokratların ülkelerine girmesini yasaklamış dutirmekte. Belarus, karşılıklı saygı ve ortaklık terumda. Bu açıdan, Batı ile olan krizi nasıl demelinde ilişki geliştirmek isteyen ülkelerle yakın ğerlendiriyorsunuz? ilişkiler kurma politikası gütmektedir; bu ülkeler Belarus’u “izole etme’’ gibi girişimlerden hiçden biri de Türkiye. Türkiye’nin, Atatürk’ün bir sonuç elde etmeleri mümkün olmadığı gibi, bunun hiçbir mantıklı tarafı da yok. 1975 tarihli Helsinki Nihai Senedi, seyahat etme ve haberleşme özgürlüğünü de içeriyor. AB’ye giden petrolün yüzde 50’den fazlası ve do20 ölü, 40 yaralı ğalgazın yüzde 20’den fazlası, Belarus topraklarından geçiyor. İhracatımızın yüzde 46’sını AB’ye yapıyoruz. ABD ile ilişkiler konusunda da aynı şeyi söyleyebilirim. Burada tekrar ediyorum: Baskı yöntemleri, tehditler ve yaptırımlar, kimseye bir kazanç sağlamayacağı gibi, bu yöntemleri uygulayan ülkelerin kendi çıkarlarına ve ulusal imajlarına zarar verir. Rusya ile Belarus arasındaki son doğalgaz anlaşmazlığını göz önünde bulunDış Haberler Servisi Irak’ın Radurursak, iki ülke iliskilerinin mevcut dumadi kenti yakınında düzenlenen iki ayrumunu ve “Birleşik Devlet” projesinin gerı intihar saldırısında 20 kişi öldü, 40 kileceğini nasıl degerlendiriyorsunuz? şi yaralandı. Polis, ilk saldırıda bomba Gerek Belarus dış politikası, gerekse Beyüklü bir aracın kalabalık pazar yerinlarusRusya ilişkileri, uzunca bir süredir Birde patladığını, olayda 10 kişinin öldüleşik Devlet çerçevesinde bütünleşme süreğünü, 30 kişinin yaralandığını kaydetcine dayalıydı. Ne var ki 2006 yılında, özelti. Iraklı bir yetkili saldırının arkasında likle ekonomi alanında iki ülke arası ilişkiEl Kaide’nin olduğunu savundu. lerde çok ciddi değişiklikler yaşandı. Bunun Bu patlamadan 15 dakika sonra bir poen önemli nedenlerinden biri, Belarus’un itlis kontrol noktasını hedef alan saldırıhal ettiği enerji kaynaklarının fiyatlarında, da ise 5 polis ve yoldan geçen 5 kişi ölBirleşik Devlet prensiplerine tamamen zıt bir dü, 10 kişi yaralandı. Peş peşe düzenlebiçimde artış yapılmasıydı. Biz hâlâ Ortak nen saldırılar, Irak’taki işgal güçlerinin Devletin Kuruluşuna Dair Anlaşma’nın iki ABD’li komutanlarından David Petra ERBİL’DE DEFİLE Kuzey Irak’taki Kürt kenti Erbil’de düzenlenen defile, işgal altındaki Irak’ta her gün çok sayıda insanın yaşamına mal olan şiddet olaylarıyla tezat oluşturdu. El Mada ülkenin ortaklığının temelini oluşturması eus’un “Irak hükümeti ve müttefikKültür Haftası kapsamında yapılan “Irak Moda Evi’’ adlı defile, savaşın yıkıntıları arasından gerektiğini düşünüyoruz. Ama ülkenin enerlerinin El Anbar’daki başarılarını” zenginleşen “mutlu’’ azınlığı hedef alıyor. (Fotoğraf: AFP) ji alanındaki güvenliğini sağlamak için yovurgulayışının ardından gerçekleşti. ğun çaba da harcıyoruz. ‘Yurtta barış dünyada barış’... Ramadi kan gölüne döndü CUMHURİYET 10 K