Katalog

SAYFA CUMHURİYET 14 NİSAN 2007 CUMARTESİ 2 GENELKURMAY BAŞKANI’NIN Cumhurbaşkanlığı’na ilişkin sözleri, dün bu sütunda da vurgulandığı gibi, bütün toplumca “güvenilen” askerin görüşü olarak “yeterince açık”tır: Devletin başına cumhuriyetin temel ilkeleri konusunda özüyle sözü birbirini tutan bir kişinin geçmesi umuluyor. Bu görüş, ister istemez “takıyye” kavramını akla getirmekte. Aslında, İslam dinine özgü bir kavram bu: Ölüm ya da ağır saldırı tehdidi altında bulunan insan inancını gizleyebilir. Tuhaftır, kavramın çağdaş Türkiye’de gündeme gelmesi “Müslümanım” diyenlerin “ölüm ya da ağır saldırı” tehdidi altında bulunuşlarından olmadı. Tehdit, olsa olsa, “Cumhuriyetin temel ilkelerine inanmıyor” olmakla suçlanma tehdidiydi. Bunun da sonucu, bu ilkelere inanmayanların Cumhuriyeti yönetmekten yine aynı Cumhuriyetin yargı organlarınca yasaklanması olabilirdi. Ne ölüm ne de ağır saldırı. Nihayet, iktidardan mahrum ediliş. OLAYLAR VE GÖRÜŞLER AÇI MÜMTAZ SOYSAL Öz ve Söz N Takıyyeye değer miydi? e var ki, dinsel inancı iktidara geliş ve iktidarda kalışın temel unsurlarından biri durumuna getirenlerin iktidara geçtiği bir Türkiye’de takıyye kavramı, dindeki anlamının dışında, her türlü aldatmacayı, ikiyüzlülüğü ve içtensizliği, öz ve söz tutarsızlığını anlatmak için kullanılır oldu. Dine ilişkin bir kavramın iç ve dış politika konularına bulaştırılmış olması bundandır. Örneğin, yeşil sermaye kuruluşlarının belediye yatırımları, ihale görüntüleri ve bölgesel kalkınma görüntüleri gerisinde himaye edilmesi. Yönetim yapısını ufalama ve federatif bir bölgeleşmeye doğru gidişi hazırlama doğrultusunda dış çevrelerden gelen baskıya boyun eğişin “kalkınma ajansı” gibi acayip ve anlaşılmaz bir terimle perdelenmesi. İç ve dış politika alanlarının kesiştiği bir noktada, Cumhuriyetin temel ilkelerini zayıflatma, devlet gücünü azaltma, askerin karar organlarındaki ağırlığını sınırlandırma gibi konularda AB’ye tam üyelik sürecinin kullanılması. uhaf ve dikkat çekici olan, “siyasal takıyye” denebilecek bir ikiyüzlülüğün Müslümanlıkla hiç ilgisi bulunmayan Batılılarca da benimsenmiş olmasıdır. Ankara’daki iktidar gerçekten Avrupalı olmak istiyor muydu? Brüksel’deki AB’liler bu iktidarın gerçekten Avrupalı olmak isteyişine kanıp onun yönettiği Türkiye’nin tam üye olabileceğine gerçekten inanıyorlar mıydı? Dolayısıyla, Genelkurmay Başkanı’nın “öz ve söz” vurgusu bu ülkenin iç ve dış politikasında uygulanması gereken bir genel düsturun ifadesi olmuyor mu? Devleti içte ve dışta temsil edecek bir cumhurbaşkanı açısından ifade ettiği anlam bu açıdan da önem taşımıyor mu? Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Hakkı Hamdi Yaver AKTAN Yargıtay 8. Ceza Dairesi Üyesi emel insan haklarına ilişkin gerek ulusal ve gerekse uluslararası düzenlemeler/belgeler, toplantı ve gösteri yürüyüş hakkının temel hak olduğunu kabul eder. Anayasamızın ikinci kısmının başlığı Temel Haklar ve Ödevler başlığını taşımakta olup bu kısımda yer alan 34. madde, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkını güvenceye almaktadır: Herkes, önceden izin almadan, silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkına sahiptir. (Ay.m.34/1) İnsan Haklarının ve Temel Özgürlüklerinin Korunması’na ilişkin Avrupa Sözleşmesi’nin 11. maddesi de herkesin asayişi bozmayan toplantılar yapmak hakkına sahip olduğunu öngörmektedir. Medeni ve Siyasi PENCERE Atanmış Cumhurbaşkanı Nasıl Olur?.. Cumhurbaşkanı hem Türkiye Cumhuriyeti’nin başıdır.. Hem Ordunun Başkomutanı.. Ne var ki Cumhurbaşkanı seçimi artık bir seçim olmaktan çıkmıştır.. Çankaya’ya çıkacak kişiyi bir tek kişi atayacaktır.. O bir tek kişi de RTE’dir!.. ? Diyorlar ki: Cumhurbaşkanını Meclis seçecektir; demokrasidir bu... Haydi canım sen de!.. ? Önce bellek tazelemesi için Meclis’i oluşturan, Meclis sıralarındaki çoğunluğu konuşlandıran seçime bir göz atmakta yarar var... Geçen seçimde yuvarlak sayıyla 41 milyon seçmenin 9 küsur milyonu seçime katılmadı... Demek ki sonuçta her 4 seçmenden 1’i sandık dışında kaldı... Seçime katılanların yüzde 33’ü, daha başka deyişle 3’te 1’i AKP’ye oy verdi... Genelde her 4 seçmenden 1’i AKP’yi yeğledi... Başka deyişle her 4 seçmenden 3’ü AKP’ye karşı sayılabilir.. Son bir not: Sandığa giden 30 küsur milyon seçmenden 12 milyonunun oyu barajı geçemeyen partilerde telef olduğundan Meclis’te temsil edilemedi... ? Ve bir azınlığın partisi, Meclis’te yüzde 64 çoğunluğu ele geçirdi... ? Şimdi bu azınlığın partisinin başındaki lider RTE Cumhurbaşkanını atayacak... Bir başka deyişle azınlığın seçilmişleri, çoğunluğun Cumhurbaşkanını atayacaklar... Yeni Cumhurbaşkanı seçilmiş olmayacak; atanmış olacak... İster yeni Cumhurbaşkanı RTE olsun.. İster onun atadığı bir başka kişi olsun.. Değişen bir şey yok!.. Seçmen azınlığının Başbakanı Meclis çoğunluğunun tek lideri olarak tek başına Cumhurbaşkanını atamış olacak... ? Peki, bu RTE, yani Recep Tayyip Erdoğan kim?.. Sabıkalı.. Ve zanlı.. Yolsuzluk dosyaları sırtındayken Çankaya’ya çıkan ilk Cumhurbaşkanı olacak RTE... Ne demişti: “Minareler süngümüz.. Kubbeler miğferimiz.. Müminler askerimiz.. Camiler kışlamız..” Bu amacından vazgeçtiğini dile getiren ne bir özeleştiri yaptı, ne tövbe istiğfar emaresi gösterdi, takıyye yöntemine sarıldı; demokrasinin bir “amaç” değil, bir “araç” olduğuna inanıyor... ? Soru: RTE kendi kendisini ya da saptadığı bir başka kişiyi Cumhurbaşkanlığına tek başına atasa bile o kişi Çankaya’da ne kadar oturabilir?.. Bu soru Türkiye’nin varoluş sorunudur. T T Haklar’a ilişkin Uluslararası Sözleşme’nin 21. maddesi de barışçı toplantı hakkını güvenceye bağlamaktadır. Çocuk Hakları’na ilişkin Avrupa Sözleşmesi’nin 15. maddesinin 1. fıkrası ise çocuğun barış içinde toplanma özgürlüğünü ve haklarını düzenlemektedir. Evrensel hukuk kurallarıyla birlikte değerlendirme yapıldığında (Ay.m.90/son) toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkının demokratik haklardan olduğuna kuşku bulunmamaktadır; düşünce özgürlüğüyle birlikte ve bağlantılı olarak ele alındığında insanın özgürleşmesi ve kişiliğinin serbestçe gelişmesine katkı yapacağı da unutulmamalıdır. ? Arkası 8. Sayfada mumtazsoysal@gmail.com CUMHURİYET 02 CMYK