Katalog

20 ŞUBAT 2007 SALI CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Ermenistan Cumhurbaşkanı Koçaryan dün Fransa Cumhurbaşkanı Chirac ile bir araya geldi. (Fotoğraf: AFP) 27 ülkede yapılan ankete katılanlara göre Batı ile İslam dünyası ortak zeminde buluşabilir: Medeniyet değil çıkar çatışması Dış Haberler Servisi Türkiye de dahil 27 ülkede yaptırılan bir kamuoyu araştırması, var olan gerginliğe rağmen pek çok insanın Batı ve İslam dünyası arasında ortak zemin bulunabileceğine inandığını ortaya koydu. İngiliz yayın kuruluşu BBC için 28 bin 369 kişiyle yapılan kamuoyu yoklamasına göre, çoğunluk Batı ile Müslüman dünyası arasındaki gerginliğin dini ve kültürel uzlaşmazlıklardan çok siyasi iktidar ve çıkar hesaplarından kaynaklandığını düşünüyor. Ankete katılanların yaklaşık yüzde 56’sı, bir uzlaşma zemini bulunabileceğine inandığını belirtirken araştırma yüzde 28’lik grubun Batı ile İslam dünyası arasında büyük bir sa ? BBC için, 28 binden fazla kişiyle yapılan ankete katılanların büyük bölümüne göre Batı ile Müslüman dünyası arasındaki gerilim, dini ve kültürel uzlaşmazlıklardan çok siyasi iktidar ve çıkar hesaplarından kaynaklanıyor. Çatışmanın kaçınılmaz olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 29. Anketi yapan şirketin başkanı Miller, araştırmanın “dünyanın kaçınılmaz bir şekilde medeniyetler çatışmasına sürüklendiği” sonucunu vermediğini belirtti. vaş çıkmasının kaçınılmaz olduğunu düşündüğünü de gösterdi. Halkların yüzde 52’si, Batı dünyasıyla İslam dünyası arasında başgösteren gerilimlerin dinsel değil siyasi kökenli olduğuna inanıyor. anlaşmazlığın temel nedeni olarak gördüğünü söyledi. Yoklamaya göre ayrıca, 27 ülkede halkın ortalama yüzde 58’i, anlaşmazlık durumlarından hoşgörüden yoksun azınlıkları sorumlu tutuyor. Bu görüş, 25 ülkede çoğunluğun da inanışı olarak ortaya çıktı. Anketi yapan Globescan’in başkanı Doug Miller, araştırmanın “dünyanın kaçınılmaz bir şekilde medeniyetler çatışmasına sürüklendiği” sonucunu vermediğini belirtti. Miller, “Pek çok insan bunun din ya da kültürle değil, siyasi iktidar ve çıkarlarla ilgili olduğunu düşünüyor” dedi. Türkiye’de yarı yarıya Ankette ayrıca, katılımcıların çoğu mevcut uyuşmazlıkların şiddet olmadan çözülebileceğine inandıklarını söyledi. Diğer yandan en fazla Müslüman nüfusa sahip ülke olan Siyasi iktidar ve çıkarlar Yalnızca Müslüman ve Hıristiyan grupların sıkça çatıştığı Nijerya’da insanların çoğu (yüzde 56) toplumlar arasındaki dini ve kültürel farkları Endonezya, şiddetin kaçınılmaz olduğunu düşünenlerin çoğunluğu oluşturduğu (yüzde 51) tek ülke oldu. Sonuçlar, araştırmaya katılanların küçük bir kısmının gelecekle ilgili karamsar olduğunu gösterdi. En olumlu cevaplar Batılı devletlerden geldi. İtalyanların yüzde 78’i, İngilizlerin yüzde 77’si ve Kanadalıların yüzde 73’ü ortak bir zeminde buluşulabileceğine inanıyor. Türkiye’de ise Batı ile İslam arasında bir uzlaşma zemini bulunabileceğini düşünenler yüzde 50’ye yaklaşıyor. Araştırma, 3 Kasım29 Ocak tarihleri arasında Globescan Enstitüsü ve Program on International Policiy Attitudes (PIPA) tarafından yürütüldü. Koçaryan: Türkiye özür dilemeli Dış Haberler Servisi Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan, Ankara’nın önerdiği ortak tarihçiler komisyonu yerine hükümetlerarası komisyon önerisini Paris’te bir kez daha tekrarladı ve Türkiye’den “soykırım özrü” beklediklerini söyledi. Fransa’daki “Ermenistan Yılı” etkinliklerinin başlaması dolayısıyla Paris’e gelen Koçaryan, Le Figaro’ya verdiği demeçte, Türk hükümetinin tarihçilerden ve bilim adamlarından oluşan ortak bir komisyon kurulmasına ilişkin önerisine karşı çıkarak bunun yerine, iki ülke hükümetleri arasında kurulacak ortak komisyon fikrini benimsediklerini söyledi. Koçaryan, Türkiye’den “soykırım” konusunda özür beklediklerini belirtti. Koçaryan, “İkili ilişkilerin normalleşmesi tarihçilerin sorumluluğu değil, hükümetlerin sorumluluğu. Bu yüzden, Türkiye ile önkoşulsuz diplomatik ilişki kurmaya hazırız” dedi. Koçaryan, Hrant Dink cinayetinin ErivanAnkara ilişkilerini nasıl etkileyeceğine ilişkin bir soruya, “Bu konuda farklı görüşler var. Şahsen, şok atlatıldıktan sonra bu cinayetin etkisi olacağını düşünmüyorum. Sorun çok daha derinlerde, kaynağı da Türk halkının tarihinde yatıyor. Özür dilemek imparatorluklar için hep zor olmuştur, bu bir Doğu imparatorluğu için daha da gerçektir” yanıtını verdi. Füze kalkanını istiyorlar ? VARŞOVA (AA) Çek Cumhuriyeti ve Polonya’nın, ABD füze savunma kalkanı sisteminin topraklarına kurulmasından yana olduğu bildirildi. Çek Cumhuriyeti Başbakanı Mirek Topolanek, Polonya’nın başkenti Varşova’da Polonya Başbakanı Jaroslaw Kaczynski ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, “İki ülkenin de ABD’nin mektubuna muhtemelen olumlu yanıt vereceği konusunda anlaştık, ancak ondan sonra müzakerelere açığız” dedi. Toplantıda öğrendiler Bürokratlar için de teknik heyet sürpriz oldu BAHADIR SELİM DİLEK Buşehr’de ödeme krizi ? MOSKOVA (AA) Rusya’nın İran’ın Buşehr kentinde inşa ettiği nükleer santralın, İran’ın ödeme planına uymaması nedeniyle öngörülen tarihte faaliyete geçemeyebileceği bildirildi. Rus haber ajansı RİA Novosti, adını açıklamadığı bir yetkiliye dayanarak İran’ın nükleer santral çalışmaları için yaklaşık 1 aydır ödeme yapmadığını, bu yüzden santralın öngörülen tarihte faaliyete geçemeyebileceğini duyurdu. Yetkili, “Sorunlar, İran’ın dolar yerine Avro’yla ödeme yapılması kararı almasından sonra ortaya çıktı” diye konuştu. ANKARA Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Mescidi Aksa ve Kubbetüssahra’nın içinde bulunduğu Haremüşşerif’te yapılan kazı çalışmalarını yerinden incelemek için gönderileceğini açıkladığı teknik heyet konusunun, hiçbir ön hazırlık yapılmadan gündeme getirildiği ortaya çıktı. Cumhuriyet’in ulaştığı bilgilere göre, İsrail Başbakanı Ehud Olmert’in Ankara’ya yaptığı ziyaret öncesinde Erdoğan için hazırlanan görüşme dosyaları içinde Haremüşşerif konusu yer aldı. Ancak, dosyaları hazırlayan bürokratlar, kazı çalışmalarının yerinde incelenmesi ya da bu çalışmalar konusunda Türkiye’nin aktif olarak devreye girmesi yönünde bir kanaat bildirmediler. Görüşmede Haremüşşerif konusunu gündeme taşıyan Erdoğan, önceden planlanmamasına karşın kazıların yerinde incelenmesi için “teknik heyet” oluşturulması önerisini getirdi. Konuyla ilgili olan bürokratların bir bölümü de bu öneriyi, Erdoğan ile Olmert’in basın toplantısı sırasında öğrendi. ‘AB üyeliği krediyle olmamalı’ Koçaryan, Dağlık Karabağ konusunda ise tavizsiz bir tutum sergileyerek “Dağlık Karabağ SSCB’nin yıkılışında bağımsızlığını kazanmış ve hiçbir zaman bağımsız Azerbaycan’a ait olmamıştır. Müzakereler sadece referandum yoluyla bağımsız bir Dağlık Karabağ’ın tanınması için süre belirlemek amacıyla yapılabilir” dedi. Türkiye’nin AB üyeliğini de değerlendiren Koçaryan, Türkiye’nin üyeliğinin Ermenistan için iyi bir şey olacağını, bunun kendileri için AB ile sınır komşuluğu anlamına geleceğini söyledi. Robert Koçaryan, “Ama AB üyeliği krediyle olmamalı. Müzakere açtığınız ülkenin bir komşusuyla sınırını kapalı tuttuğunu ve Kıbrıs sorunu bulunduğunu unutmayın” şeklinde konuştu. Dün Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ile bir araya gelen Koçaryan, Fransa’nın “Ermeni soykırımı”nın tanınmamasını cezalandıran tavrını ise Fransa’nın kendi iç politik meselesi olarak tanımladı. Ermenistan olarak memnunluk duyduklarını dile getirdi. Üçlü, basın karşısında el sıkışsa da toplantı birtakım belirsiz taahhütlerle sona erdi. (Fotoğraf: AFP) Kudüs’ten sonuç çıkmadı Hamas, boykot açıklamasının gölgesinde yapılan ve ‘yeniden bir araya gelme’ sözüyle biten RiceOlmertAbbas toplantısını ‘başarısız’ buldu Dış Haberler Servisi ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, İsrail Başbakanı Ehud Olmert ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas arasında Kudüs’te yapılan üçlü toplantı “yeniden bir araya gelineceği” yönündeki belirsiz taahhütlerle sona ererken Hamas toplantıyı “başarısız” olarak niteledi. Kudüs’te yaklaşık 2 saatten fazla süren toplantıda, uzun süredir tıkanık olan barış çabalarının yeniden canladırılması konusunda somut bir gelişme kaydedilemedi. Filistin’de birlik hükümeti kurulması için Hamas ile El Fetih arasında varılan anlaşmanın gölgelediği görüşmelerde üçlü, iki devletli çözüm taahhütlerini teyit etti ve “bir Filistin devletinin şiddet ve terörden doğamayacağını” kabul etti. Rice, toplantıdan sonra yaptığı kısa açıklamada, iki liderin var olan anlaşmaları ve yükümlülükleri kabul ettiklerini yinelediklerini belirtti. Dışişleri Bakanı, iki liderin görüşmede bu ay başında Mekke’de El Fetih ile Hamas arasında imzalanan anlaşmayı da ele aldıklarını söyledi. Ortadoğu Dörtlüsü’nün tutumu olduğunu hatırlattı. Rice açıklamasında, bölgeye yeniden gelmeyi umduğunu ve iki liderin çok yakında yeniden bir araya gelmeyi kabul ettiklerini de söyledi. Bu tablo, görüşmelerden beklenen sonuçların alınamadığı yorumlarına neden olurken Hamas da bir açıklama yaptı ve toplantıyı “başarısız” olarak niteledi. Hamas sözcüsü İsmail Rıdvan, Rice’ın, Abbas’a birlik hükümetinden çekilmesi için yaptığı baskının başarısız olduğunu söyledi. Sözcü, ABD yönetiminden, Filistin halkının isteklerine saygı göstermesini, hükümeti tanımasını ve hükümetle diyalog başlatmasını beklediklerini kaydetti. İsrail, Filistin ve ABD arasında benzer bir görüşme, son kez 2003 Haziran’ında olmuştu. Heyette anlaşmazlık Edinilen bilgilere göre, heyetin oluşturulmasına ilişkin çalışmalar bir iki hafta içinde tamamlanacak ve heyetin başında, Türkiye’nin Tel Aviv Büyükelçisi Namık Tan olacak. Teknik heyetin kombinasyonu ve heyetin içinde yer alacak olan isimler bu hafta içinde yapılacak çalışmalarla netleştirilecek. İsrail, heyetin sadece Tel Aviv’deki Türk büyükelçiliği çalışanlarından oluşturulmasını isterken Türkiye, konuya ilişkin uzmanların heyette yer alması gerektiğini savunuyor. Türk Dışişleri Bakanlığı, heyetin mutlaka “teknik” yapıda olacağını vurgularken bir yetkili, “Bunun iki ülke iç politikasında malzeme yapılmaması gerekir. Sıkıntı büyürse, sorunun çözümünden uzaklaşılır” görüşünü dile getirdi. Teknik heyete ilişkin kararın alınmasından sonra İsrail parlamentosu Knesset’te sert tartışmalar yaşanmıştı. Paris’te şüpheli posta alarmı ? Dış Haberler Servisi Kanada’nın Paris Büyükelçiliği’nde binaya gelen şüpheli bir posta nedeniyle panik yaşandı. Şüpheli postaya dokunan bir görevlinin bayılması nedeniyle “nükleer, bakteriyolojik, radyolojik ve kimyasal alarm” verildi. Paris itfaiyesi sözcü yardımcısı Florent Hivert, bir süre sonra şüpheli posta nedeniyle ilan edilen alarmın kaldırıldığını söyledi. Yetkililer postanın tehlikeli olmadığını açıkladı. Olmert: Boykot ederiz İsrail Başbakanı Olmert, önceki gün, kendisinin ve ABD Başkanı George Bush’un, şiddeti kınamayacak, İsrail’i tanımayacak ve var olan anlaşmaları kabul etmeyecek bir Filistin hükümetini boykot edeceklerini söylemişti. Açıklamasında bu konuya değinmeyen Rice, ancak şiddetin kınanması, İsrail’in tanınması ve var olan anlaşmaların kabul edilmesi şartlarının yerine getirilmesinin Sırp milletvekili ‘Kosova’yı kaybettik’ Dış Haberler Servisi Sırbistan parlamentosu milletvekili Vesna Pesiç, “Kosova’yı fiilen 1999’da kaybettik’’ dedi. İktidardaki liberal demokratların milletvekili Pesiç, Vecernje Novosti gazetesine verdiği demeçte, “BM özel temsilcisi Martti Ahtisaari’nin planında uzlaşmadan bahsediliyor ama biz zaten Kosova’yı fiilen 1999’da kaybettik. Kosova’yı çoktan yitirdik ve artık yeniden toprağımız yapmamız imkânsız’’ diye konuştu. Pesiç, BM’nin Ahtisaari aracılığıyla hazırladığı nihai planın, “boş vaatlerle dolu hükümsüz belge olduğunu’’ belirtti. Sırp parlamentosu, Kosova için uluslarası gözetim altında özerklik öngören BM planını, “Kosova’nın tam bağımsız ülke olmasının koşullarını yarattığı’’ gerekçesiyle geçen hafta 15’e karşı 225 hayır oyuyla reddetmişti. K. KOREJAPONYA GERGİNLİĞİ 18 KİŞİ SUÇSUZ BULUNMUŞTU Meksika’da kadın parti lideri ? MEKSİKO (AA) Meksika’da 2000 yılına kadar 71 yıl boyunca iktidarı elinde tutan Kurumsal Devrimci Partisi’nin başkanlığına Beatriz Paredes seçildi. 53 yaşındaki Beatriz Paredes’le birlikte parti lideri ilk kez bir kadın oldu. Paredes, iktidarı kaybettiğinden bu yana krizde olan partide kadınlara daha fazla yer vermek ve Kurumsal Devrimci Partisi’ni merkez sol bir parti yapmak istediğini açıkladı. Kim’den Japon otomobillerine yasak Dış Haberler Servisi Kuzey Kore lideri Kim Jongİl’in Japon yapımı bir arabanın yolu tıkadığını görmesinin ardından, tüm Japon yapımı arabalara el konulması talimatını verdiği bildirildi. Bu emirde, Kuzey Kore liderinin, Japonya’nın Kuzey Kore’ye olan sert tutumu karşında oluşan hoşnutsuzluğunun da etkisi olduğu sanılıyor. Güney Kore haber ajansı Yonhap’a göre Kim emri, 1 Ocak’ta, bozuk bir otomobilin yolu tıkadığını görmesi üzerine verdi. Kuzey Kore yetkililerinin emri tamamıyla uygulayıp uygulayamayacağı ise belirsiz. Çünkü ülkedeki arabaların çoğu Japon yapımı. Kuzey Kore temmuzda füze, ekimde de nükleer silah denemesi yapmış, Japonya da bu denemelerin ardından bu ülkeye baskısını artırmıştı. Japonya altılı görüşmeler sonucunda varılan anlaşmanın ardından da kaçırılan Japon siviller konusunda bir ilerleme sağlanmaksızın ülkesinin Kuzey Kore’ye enerji vermeyeceğini bildirmişti. Japonya ve Kuzey Kore, 1970 ve ‘80’lerde Kuzey Kore tarafından kaçırılan Japon siviller yüzünden gergin ilişkilere sahip. Guantanamo’daki Uygurlar yurtsuz kaldı ROMA (AA) ABD’nin 11 Eylül 2001’den sonra yürürlüğe soktuğu terörle mücadele yöntemleri sonucu, Uygur Türklerinden 18 kişinin yaşadığı dram İtalya’daki Corriere della Sera gazetesine haber oldu. Gazetede, “Kandahar’dan Tiran’a: Guantanamo’daki Uygurlar yurtsuz kaldı” başlığıyla yayımlanan habere göre, Guantanamo’daki tutukluluk, Uygur Türklerinin suçsuz olmalarına karşın bugün hiçbir ülkeden sığınma hakkı alamaz duruma gelmelerini de beraberinde getirdi. 2006 ortalarından beri Tiran’da BM’ye ait bir mülteci kampında tutulan 5 Uygur Türk’ünün, aralarında Türkiye’nin de yer aldığı ülkelere sığınma başvuruları olumsuz sonuçlandı. ABD yetkililerinin suçsuz buldukları 18 Uygur Türk’ünden 5’i geçen yılın ortalarından itibaren Arnavutluk’taki BM mülteci kampında. Diğerleriyse halen Guantanamo’da bekliyor. Muhtelif ülkelere yaptıkları sığınma başvuruları da Çin Halk Cumhuriyeti’nden tepki gelebilir endişesiyle sürekli geri çevriliyor. Gazetenin haberinde, Uygur Türklerinin Eylül 2002’de Guantanamo kampında Çinli ajanlar tarafından da sorgulandığı kaydedildi. AB üyeliği rüşveti İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, Sırbistan’ın BM’nin Kosova planını kabul etmesi halinde Avrupa Birliği’nin bu ülkeye üyelik fırsatı tanımasını önerdi. Avusturya’daki Die Presse gazetesiyle yaptığı söyleşide “Eğer Sırbistan’a Avrupa’ya giden net bir yol gösterirsek Sırbistan planla birlikte yaşamaya hazır hale gelir; hatta zamanla planı kabul de edebilir’’ diyen Bildt, “Ama eğer Sırbistan’a bir Avrupa seçeneği sunmazsak ülkenin yeniden milliyetçiliğe batmasını seyretme tehlikesiyle karşı karşıya kalırız. Bu koşulda Sırbistan Kosova sorununun çözümünü engelleyebilir’’ diye uyardı. Kim Jong İl bozuk arabanın trafiği tıkadığını görünce bu kararı almış. (Fotoğraf: AFP) CUMHURİYET 11 K