Katalog

13 ARALIK 2007 PERŞEMBE CUMHURİYET SAYFA DIŞ HABERLER Sderot Belediye Başkanı’nın ‘füze’ isyanı ? KUDÜS (AA) İsrail’in Gazze Şeridi sınırındaki Sderot kenti Belediye Başkanı Elie Moyal, sürekli roket saldırısı altındaki bir kentin yönetim sorumluluğunu daha fazla alamayacağını belirterek görevinden istifa etti. Moyal, İsrail askeri radyosuna yaptığı açıklamada, “Kente her gün roketler düşerken hükümet buna bir çare bulmak için hiçbir şey yapmıyor. Korktuğum için değil, bu kentle ilgili bu ülkede kimse sorumluluk üstlenmediği için istifa ediyorum” dedi. Moyal, istifasının Gazze Şeridi’ne yönelik geniş çaplı bir askeri operasyona vesile olmasını umduğunu da söyledi. İsrail askeri kaynakları, son 7 yıldır Gazze’deki Filistin tarafından atılan 4 bin füzenin kente düştüğünü belirtiyor. dishab?cumhuriyet.com.tr 11 Birlik, çöpe giden anayasanın yerini alacak Lizbon Anlaşması’nı imzalıyor B RITISH COUNCIL AB’de Lizbon dönemeci irliğe üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanları, AB’nin geleceği açısından önemli adım olarak görülen anlaşmaya bugün Lizbon’da görkemli Jeronimo Manastırı’nda imza koyuyor. Anlaşmanın İrlanda dışında hiçbir ülke tarafından referanduma götürülmeyecek oluşu, bazı yorumlarda “krallıklarla yönetilen Avrupa’ya dönüş” olarak nitelendirildi. Dış Haberler Servisi Avrupa Birliği (AB) devlet ve hükümet başkanları, Fransa ve Hollanda’daki referandumlarda reddedilen AB Anayasası’nın boşluğunu dolduracak Lizbon Anlaşması’nı bugün imzalıyor. Birliğin geleceği için son derece önemli bir adım olarak değerlendirilen anlaşma, AB dönem Başkanı Portekiz’in başkenti Lizbon’daki görkemli Jeronimo Manastırı’nda yapılacak imza töreniyle yaşama geçirilecek. Törene yaklaşık 500 yıl önce krallıkla yönetilirken Asya’ya ilk kez adım atan ve kıtaya buradan zenginlik getiren denizcilerin vatanı Portekiz’in ev sahipliği yapması ise ülkenin bir kez daha Avrupa için önemli bir dönemeç oluşturması açısından ilgi çekiyor. B ken, törenin yapıldığı AP salonu referandum yanlısı vekillerin gösterilerine sahne oldu. İngiltere ve Polonya, beyannameye Avrupa Adalet Divanı’nın kendi ülke haklarına etkide bulunacağı gerekçesiyle imza koymadı. “AB vatandaşlarının siyasi kararlar ve uygulama karşısında daha iyi korunmasını amaçladığı” belirtilen Temel Haklar Beyannamesi 7 yıl önce, Nice’teki AB zirvesinde de ilan edilmiş ama resmen geçerlilik kazanmamıştı. Bugün imzalanacak Lizbon Anlaşması’yla ise hukuken bağlayıcılığı olacağı kaydediliyor. AP’deki dünkü tören sırasında yoğun protestolar altında konuşma yapan Portekiz Başbakanı Jose Sokrates, “Bugün Avrupa tarihi için önemli bir gün. Bu beyanname Avrupa değerlerine bağlılığı ortaya koyuyor” dedi. AB liderleri dün Avrupa Parlamentosu’nda Temel Haklar Beyannamesi’ne imza atarken salonda bulunan bazı vekiller yeni anayasanın referanduma sunulmamasını protesto etti. (AP) Rusya’dan İngiltere’ye misilleme Dış Haberler Servisi Rusya, yurtdışında İngiliz kültürünü ve dilini tanıtmayı amaçlayan British Council’in ülkedeki faaliyetlerine gelecek aydan itibaren son verilmesini istedi. Rus hükümetinin yasal statüsü bulunmadığı gerekçesiyle British Council’in başkent Moskova dışındaki 15 ofisinin kapatılması talebi, özellikle Rus muhalif Aleksandır Litvinenko’nun İngiltere’de zehirlenerek öldürülmesiyle kötüye giden ilişkilere yönelik yeni bir darbe olarak nitelendirildi. İngiltere, Litvinenko cinayetinden eski KGB ajanı Andrey Lugovoy’u sorumlu tutmuş, Rusya ise Lugovoy’u iade etmeyi reddetmişti. Bunun üzerine İngiltere temmuz ayında 4 Rus diplomatı sınır dışı etmişti. Kararın İngiltere’ye karşı “misilleme” olduğunu kabul eden Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Mihail Kaminin, kâr amaçlı olduğunu söylediği kurumun vergi düzenlemelerini ihlal ettiğini de öne sürdü. British Council’in Moskova’daki yöneticilerinden Natalia Minçenko ise, Rusya’daki faaliyetlerinin yasal olduğunu savunarak herhangi bir şubeyi kapatmayı düşünmediklerini söyledi. İngiltere’nin Moskova Büyükelçiliği’nden adı açıklanmayan bir yetkili de AP haber ajansına yaptığı açıklamada, “British Council’a karşı herhangi bir hareket uluslararası hukukun ciddi şekilde ihlal edilmesi anlamına gelecektir” dedi. Norveç’in Rusya rahatsızlığı ? OSLO (AA) Norveç hükümeti, kara ile Norveç’e ait petrol ve gaz platformları arasındaki helikopter bağlantılarını engellediği gerekçesiyle Kuzey Denizi’nde hava ve deniz tatbikatları kapsamında manevralar yapan Rusya’ya rahatsızlığını iletti. Norveç Dışişleri Bakanı Jonas Gahr Stoere, “Bunun bizi rahatsız ettiğini bildirdik. Okyanus çok geniş. Ekonomik faaliyetlerimize zarar vermeden de tatbikat yapabilirler” dedi, ancak resmi olarak protesto ifadesini kullanmadı. Çetin pazarlıklar yapıldı Yeni AB Anayasası, 1819 Ekim’deki Lizbon Zirvesi’nde ’de 6 aylık 250 sayfalık Lizbon onaylandığı için Lizbon Anlaşdönüşümlü Anlaşması’yla getirilen ması olarak kayıtlara geçti. AB libaşkanlık sistemini kal“ikili çoğunluk sistederleri bu toplantıda birliğin anadıran yeni anayasada mi” olarak adlandırılan Komisyonu Başkan Yardımcıyasasının boşluğunu dolduracak 2.5 yıllık süre için üye ülkele lığı görevini üstlenecek olan nitelikli oylama yöntemi, kaanlaşmada uzlaşmış ve böylelikrin oybirliğiyle atayacakları Yüksek Temsilci, “AB’nin dış rar alınabilmesi için ülke sayıle 2005’te Avrupa Anayasası’nın AB Konseyi Başkanı’nın yıl eylemlerinin eşgüdümünü” sı dikkate alındığında yüzde referandumlarda reddedilmesinda 4 kez toplanacak AB zirve sağlayacak. AB Komisyo 55 ve ülke nüfusları dikkate den beri süregelen belirsizliği aşlerine de başkanlık etmesi ön nu’nun yine 5 yıllık dönemler alındığında yüzde 65 destek görülüyor. ma yönünde adım atmışlardı. le her ülkeden birer temsilciy bulunmasını gerekli kılıyor. Lizbon Anlaşması’nda, dış le çalışması belirlenen yeni Polonya’nın ısrarıyla yeni anBu anlaşma öncesinde yapılan politikada tekseslilik için ge anayasada, 2014 yılından iti laşmanın yürürlüğe gireceği çetin pazarlıklarda, Polonya, 27 üyetirilen AB Dışişleri ve Güven baren komiser sayısının, üye 2009 yerine 2014 yılına erteli birlik içindeki küçük ülkelere, kalik Politikası Yüksek Temsil ülke sayısının üçte ikisine dü lenen ikili çoğunluk sisteminin rarları geçici olarak bloke etme hakcisi ise AB dışişleri bakanla şürüleceği ve bazı ülkelerin uygulanmasından herhangi bir kı tanıyan karar alma sürecini kaİrlanda referandum yapacak rını buluşturan Dış İlişkiler AB Komisyonu’na dönüşüm oylamada herhangi bir üye ülbul ettirirken AP’de Fransa ve İngilKonseyi toplantılarına başkan lü üye göndermeye başlaya kenin isteğiyle 31 Mart 2017 tere’yle aynı sayıda üyeyle temsil AB içinde sadece İrlanda’nın relık edecek. Aynı zamanda AB cağı ifade ediliyor. tarihine dek vazgeçilebilecek. edilmek isteyen İtalya da fazladan feranduma götüreceğini açıkladığı bir üyelik verilerek ikna edildi. İnLizbon Anlaşması’nın gelecek yıl üye ülkelerin parlamentolarınca onaylan kate alınmadığı “krallıklarla yönetilen nulmaksızın yaşama geçirilecek bir ana giltere ve İtalya’nın üyelik sayısı eşitleniryasaya karşı olduklarını yüksek sesle di ken parlamento başkanının oy hakkı elinması ve 10 Haziran 2009 tarihindeki Av Avrupa”ya dönüş olarak eleştiriliyor. Birlik üyesi bazı ülkelerin vatandaşla le getiriyorlar. AB liderleri Lizbon An den alındı. İngiltere ise adalet, içişleri, dırupa Parlamentosu seçimlerinden önce yürürlüğe girmesi hedefleniyor. Kimi yorum rının yanı sıra AP içindeki aşırı sol ve sağ laşması’nın unsurlarından olan Temel şişleri ve bazı güvenlik konularındaki dülarda bu mekanizma, halkın görüşlerinin dik görüşlü milletvekilleri de referanduma su Haklar Beyannamesi’ne dün imza atar zenlemelerin dışında kalmayı kabul ettirdi. AB Tek başkanlığa doğru B ROWN: KAZANIYORUZ Taliban manevrası Dış Haberler Servisi İngiltere Başbakanı Gordon Brown, Afganistan’daki Taliban militanlarının şiddeti bırakmaları halinde ülkenin geleceğinde rol alabileceklerini söyledi. Avam Kamarası’nda dün yaptığı konuşmada Brown, Afganistan’da direnişe yönelik mücadelenin kazanılmakta olduğunu, İngiltere ve koalisyon ortaklarının Taliban liderliğiyle müzakere yürütmeden onları izole ve bertaraf ettiğini savundu. Brown, şiddetten vazgeçmeye, anayasaya sadık kalmaya ve temel insan haklarına saygılı olmaya hazır olmaları durumunda, Taliban için de Afganistan ekonomisi ve toplumunda yer olduğunu kaydetti. İngiliz gazeteleri, Brown’un, Taliban’la “masaya oturma” zamanının geldiğini söyleceğini yazmışlardı. Ancak basında çıkan iddiaların aksine İngiltere’nin eski Taliban üyeleriyle doğrudan görüşmeyeceğini açıklayan Brown, Afganistan’ın demokratik anayasası üzerinde tüm tarafların uzlaşıya varması için Karzai hükümetinin gösterdiği çabaları destekleyeceklerini belirtti. İngiltere’de yine disket kayboldu ? Dış Haberler Servisi İngiltere’de 3 hafta önce 25 milyon kişiye ait kimlik bilgilerinin ve banka hesap ayrıntılarının bulunduğu 2 disketin resmi kurye hizmeti sırasında kaybolmasından sonra, bu kez de sürücülerle mahkumlara ait bilgiler kayboldu. 6 bin Kuzey İrlandalı sürücünün isim ve adres bilgilerinin yer aldığı 2 disketin kaybolduğu ya da yanlış adreslere gönderildiği belirtilirken polis de 10 kadar mahkumun kişisel bilgilerinin yer aldığı bilgileri yanlışlıkla özel bir şirkete gönderdiğini kabul etti. K Türban takmayan kızını öldürdü ANADA’DA VAHŞET Dış Haberler Servisi Kanada’da 57 yaşındaki Müslüman baba, türban takmak istemediği bildirilen 16 yaşındaki kızını öldürdü. Toronto polisinden yapılan açıklamaya göre, önceki gün, “bir erkek”, telefonla kızını öldürdüğünü kendilerine bildirdi. Polis, daha sonra Aksa Parvez adındaki kızın ağır yaralı olarak kaldırıldığı hastanede öldüğünü, baba Muhammed Parvez’in de gözaltına alındığını duyurdu. Aksa Parvez’in arkadaşları basına yaptıkları açıklamalarda, genç kızın, türban takmak istemediği için ailesiyle arasının kötü olduğunu söylediler. Genç kızın arkadaşları, Aksa’nın, ailesiyle birlikte olduğu zamanlarda türban taktığını, ancak okula geldiğinde çıkardığını, eve giderken ise yeniden türbanını taktığını belirttiler. Aksa’nın 26 yaşındaki ağabeyinin de polisin çalışmasını engellemekle suçlandığı bildiriliyor. Bosnalı Sırp generale 33 yıl ? Saraybosna’ya düzenlenen ve binlerce sivilin öldüğü 199495 yıllarındaki saldırıları yönetmekle suçlanan Sırp general Miloseviç, BM’nin eski Yugoslavya için kurduğu Savaş Suçları Mahkemesi tarafından 33 yıl hapse mahkum edildi. Dış Haberler Servisi Bosna savaşı sırasında BosnaHersek’in başkenti Saraybosna’ya düzenlenen ve binlerce sivilin öldüğü 199495 yıllarındaki saldırıları yönetmekle suçlanan Sırp general Dragomir Miloseviç, Birleşmiş Milletler’in Hollanda’nın Lahey kentinde eski Yugoslavya için kurduğu Savaş Suçları Mahkemesi tarafından 33 yıl hapse mahkum edildi. Miloseviç, Yugoslavya’nın parçalanmasına yol açan Balkan savaşlarının en karanlık dönemlerinden biri olan ve 44 ay süren Saraybosna kuşatması sırasında Sırp askerlere öncülük ediyordu. Mahkeme başkanı yargıç Patrick Robinson, kanıtların Miloseviç liderliğindeki Bosnalı Sırp askerlerin kenti korkunç bir şekilde kuşattığını açıkça gösterdiğini belirtti. Terör, cinayet ve insanlık dışı eylem suçlarından yargılanan 65 yaşındaki Miloseviç, bütün suçlamaları reddetmiş ve kuşatma sırasında zaten savaş alanı olan Saraybosna’ya yönelik askeri operasyonun meşru olduğunu savunmuştu. Miloseviç’in 2006’da ölen eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan Miloşeviç’le akrabalığı bulunmuyor. AFP Milosoviç, terör, cinayet ve insanlık dışı eylem suçlarından yargılandı. Türkiye İçin Kötü mü? B ugünlerde çeşitli Türk yayın organlarından arayıp soruyorlar: Medvedev’in seçilmesi Türkiye açısından ne anlama gelir? Pek çokları için aylardır süren Kremlin iktidar oyunlarının bütün anlamı bu: Türkiye için iyi mi olur, kötü mü? Medvedev, dünyanın en büyük şirketlerinden Gazprom’un Direktörler Konseyi Başkanı, yani Kremlin’in bu enerji devinin yönetimindeki temsilcisi. Bu açıdan Gazprom’un en büyük müşterilerinden biri olan Türkiye ile ilişkileri yakından takip ediyor. Son yıllarda Moskova’nın Ankara’ya önerdiği ve kabul görmeyen doğalgaz hatları, depolanması ve dağıtımı tekliflerinde Medvedev’in de katkıları vardı. Dolayısıyla Türkiye’nin bu tutumunun ve doğalgaz alanında ihtiyacının üçte ikisini Rusya’dan sağlarken durmadan onu dışlayan Batılı projelerin merkezinde yer almaya çalışmasının Medvedev’de yarattığı etkiyi öngörmek kolay değil. Ancak “Putin’in çizgisini sürdürmek” için iktidara getirilecek olan Medvedev’in dış politikada ciddi değişikliklere gitmeyeceği öngörülebilir (en azından başlangıçta). PERŞEMBENİN GELİŞİ HAKAN AKSAY utin, üçüncü dönem iktidarda kalmayacağını, ama uyguladığı P politikaların (biz buna “Putinizm” diyelim) yürürlükte kalacağını defalarca söylemişti. Şimdi kimin en iyi “Putinist” sayıldığını da öğrendik. Mart ayındaki Rusya devlet başkanlığı seçimlerinde Putin tarafından desteklenecek aday, 42 yaşındaki Başbakan Yardımcısı Dmitriy Medvedev. Hükümet içinde, liberal görüşlere nispeten yakın olduğu söylenen, şahinlere mesafeli durmaya çalışan bir lider. Batı’nın ve bu arada hem yerli, hem de yabancı iş çevrelerinin “[email protected] Bunun, zaten son dönemde ciddi ticariekonomik aşamalar yaşanan ve üst düzey siyasi diyaloğun da kurulduğu Türkiye ile ilişkilerde de geçerli olacağı düşünülebilir. Burada şunu belirtmeden geçemeyeceğim: Türkiye için asıl şans, Putin gibi bir liderin başta olmasıydı. İzlediği pragmatik politika ve enerji ihracatı ağırlıklı dış ilişkilerde Ankara’ya önemli yer veren Putin’in, Moskova’da Türkiye’ye karşı Yeltsin zamanında egemen olan soğuk yaklaşımı değiştirdiği bir gerçektir. Ancak her ne kadar benzer bir pragmatizmle Moskova’ya karşı yaklaştığı izlenimi vermeye çalışsa da, aslında Batılı ittifaklarının tepkisinden çekinerek Kremlin’e karşı mesafeli durmaya, zaman zaman da (özellikle pek de başarılı olmayan enerji hatları projelerinde) Rusya’yı dışlayan girişimlerde kilit rol oynamaya çalışan Türkiye’nin bu avantajı yeterince değerlendiremediği ortada. Türkiye için iyi mi olur, kötü mü? Bunu sormak kolayımıza geliyor, ama kötü ise uygulanacak politikayı belirlemekte, iyi ise bundan azami yararlanmakta zorlanıyoruz. Bir zamanlar Ermenistan’da TerPetrosyan’ın iktidarda olmasına aldırış etmediğimiz gibi, bugün de Putin’in Kremlin’de bulunmasını pek umursamıyoruz. O, En İyi ‘Putinist’... anında İnsanlar tecrübeleri or aldıkları en değil, tecrübelerind durlar. un olg dersler oranında Bernard Shaw Rusa Tecavüz ve Vicdani Kanaat D ünkü Hürriyet’te içimi burkan bir haber vardı: “Fuhuş baronu Ejder Toprak ile Murat Doğan İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde ... 28 mağdura fuhuş yaptırmak, yağma ve hürriyetten yoksun kılmak suçlarından toplam 24 yıl ve 18 yıl 7 ay hapis cezalarına mahkum edildi. Mahkeme, Toprak ve Doğan’ın Rusya uyruklu İrina Ryabchenko’ya tecavüz suçlamalarından ise beraatlerine karar verdi. Kararda şöyle denildi: “... yabancı uyruklu kadınların Türkiye’ye ne amaçla geldikleri bilinen bir gerçek olduğu, ... mahkemenin vicdani kanaati oluşmadığından sanığın beraatine karar verildi.” Haber burada bitiyor. “Özkökvari demokratik gazetecilik” örneği sergilenerek haberin altına şu not düşülmüş: “Yabancı uyruklu kadınların...” diye süren cümle yazıişlerinde dün çok tartışıldı. Mahkemenin “yabancı kadınlar” sözcükleriyle bir genelleme yapıp yapmadığı konusunda net bir kanaat oluşmadı. Demek bazı gazeteciler, hâkimlerin belki de Türkçeyi iyi kullanamadığından hareketle, karara yazılan ve rahatlıkla “zaten Türkiye’ye gelen yabancı kadınlar fahişedir” olarak algılanabilecek cümleyi beraat ettirmişler. Bravo onlara! Keşke uzun tartışmalarında, Türkiye’de yaşayan, çalışan, evlenmiş, çocuklu on binlerce yabancı kadından birinin fikrini sormayı akıl edebilselerdi... Medvedev, kendisini devlet başkanlığına uygun gören lider Putin’e bir gün sonra başbakanlık teklif ederek sadakatini sergiledi. cih edilir” gördüğü bir isim. Onun başa gelmesinin, iç ve dış siyasette uzlaşma seçeneği olarak algılanacağı düşünülüyor. Medvedev, yakın zamana kadar devlet başkanı adaylığı için adı geçen diğer Başbakan Yardımcısı Sergey İvanov kadar bağımsız ve güçlü bir kişilik değil (en azından bugünkü görüntü bu). Başbakan Viktor Zubkov kadar zayıf ve bağımlı bir lider de değil. Medvedev’in en temel özelliklerinden birisi “Putin’in sadık dostu” olması. Yani bugün ve gelecekte, onun sözünden çıkmama ve gerektiğinde “Sen çekil, ben döneceğim” direktifine uygun davranabilme potansiyeli. Tabii olası iktidar kavgalarında asla Putin’i tehlikeye atmayacak, hakkında soruşturma ve tutuklama kararı çıkartmayacak biri olarak görünmesi de önemli. Putin de kendini başa getiren Yeltsin’e karşı aynı tavrı izlemişti. Medvedev, başkan adayı olmasından bir gün sonra Putin’e “Lütfen siz de başbakanlığı buyurun” diyerek sadakatini göstermiş oldu. Bununla birlikte hayat sürprizlerle dolu. Hele Rusya’da. Eski Sovyet liderlerden Hruşçev’in devrilmesinde başı çeken güçlü Politbüro üyeleri birbirlerine karşı üstünlük sağlayamayınca, “kısa süre için zayıf bir genel sekreter” olarak başa getirilen Brejnev, 18 yıl Kremlin’de kalmıştı... Görev Değişimi 2023 yılı. Putin ve Medvedev baş ağrısıyla uyanırlar. Putin sorar: En son hangimiz başkan, hangimiz başbakandık? Ne fark eder? Diyelim ki ben başbakanım. O halde bira almaya sen gidiyorsun! CUMHURİYET 11 K