Katalog

SAYFA CUMHURİYET 10 ARALIK 2007 PAZARTESİ 14 KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr Modern dans büyücüsü, 80 yaşında hayata gözlerini yumdu HAFTANIN SANAT ÇİZELGESİ ? İstanbul Devlet Tiyatrosu Oda Tiyatrosu’nda ‘Yangın Duası’; Aziz Nesin Sahnesi’nde ‘Benerci Kendini Niçin Öldürdü; Şişli Cevahir Sahnesi’nde ‘Üç Nikâh Üç Cenaze Ve Bir Soygun (Kral Dairesi)’; Büyük Sahne’de ‘Çayhane’ adlı oyunları sahneleyecek. ? Bakırköy Belediye Tiyatroları Turhan Tuzcu Salonu’nda salı günü saat 20.30’da ‘Kadife Çiçekleri’; Yunus Emre Kültür Merkezi’nde çarşamba günü saat 20.30’da ‘Semaver Kumpanya’ adlı oyunu; perşembe ve cuma günü saat 20.30’da ‘Tersine Dünya’, cumartesi günü saat 11.00’de ‘Pırtlatan Bal’ (Ç.O.) ve saat 20.30’da ‘Gözü Kara Alaturka’, pazar günü saat 11.00’de ‘Karınca Kararınca’ (Ç.O.) ve 15.30’da ‘Günün Adamı’ adlı oyunları sahneleyecek. (0 212 661 38 95) ? Tiyatro Pera cuma ve cumartesi günleri saat 20.00’te ‘Şerefe Hatıralar’, pazar günü saat 18.30’da ‘Profesör ve Hulahop’u sahneleyecek. (0 212 245 44 60) ? Ortaoyuncular 14 Aralık Cuma günü saat 20.00’de ‘Beni Ben mi Delirttim’, 15 Aralık Cumartesi günü saat 20.00’de ‘Fernâme’, 16 Aralık Pazar günü saat 15.00’de ‘Fernâme’ adlı oyunları sahneleyecek. (0 212 251 18 65) ? Oyun Atölyesi’nde pazartesi ve salı günü saat 20.30’da ‘Hırçın Kız’; çarşamba günü saat 20.30’da ‘Tartüf Bey’; perşembe, cuma, cumartesi günü saat 20.30’da ve pazar günü saat 16.00’da ‘Evlilikte Ufak Tefek Cinayetler’ adlı oyunları sahnelenecek. (0 216 345 39 39) ? DOT çarşamba, perşembe, cuma ve cumartesi günleri saat 20.30’da ‘Kürklü Merkür ’ adlı oyunu sahneleyecek. ? Ganimet Karabucak, Meliha Denktaş, Kamuran Tandoğan, İffet Savcı, Hikmet Karabucak, Ülker Sime resim Ürün Sanat Galerisi. (0 216 363 12 80) ? Brice Dellberger ‘İkiz Beden’ 15 Aralık’a dek Akbank Sanat. (0 212 252 35 00) ? Karma Sergi ‘Öngörüler’ 30 Aralık’a dek Beşiktaş Çağdaş. (0 212 351 93 90) ? 2007 Leica Oskar Barnack Ödülü Fotoğraf Sergisi 28 Aralık’a dek İstanbul Fotoğraf Merkezi. (0 212 238 11 60) ? Esin Erez 23 Aralık’a dek Galeri G Art. (0 212 296 08 76) ? Ali Hassoun, Şenay Kazalova ‘Olağandan Sonra: Şimdiki Zaman’ Siemens Sanat. ? Edibe Ecemiş AKM Sanat Galerisi. (0 212 251 56 00) ? Elif Çimen Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi. (0 212 227 69 10) ? “Yüz Yıla Yayılan Anadolu Kilimleri” Galeri Oda. ? Ayla Can, Mehmet Salpar resim 12 Aralık’a dek The Marmara Oteli Opera Sanat Koridoru. ? Ercan Dural, Serdar Mutlu seramik 14 Aralık’a dek T.C. Ziraat Bankası Tünel Sanat Galerisi. (0 212 251 42 48) ? İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nde bu hafta AKM Salonu’nda salı günü saat 20.00’de ‘La Rondine’; çarşamba günü saat 20.00’de ‘Sihirli Flüt’; perşembe günü saat 20.00’de ‘Carmen’; cumartesi günü saat 15.30’da ‘Fındıkkıran’; Kadıköy Süreyya Operası Sahnesi’nde pazartesi günü saat 20.00’de ‘Folklorama’ adlı müzikal; salı günü saat 20.00’de ‘Fantastik’ adlı müzikal; cuma günü 19.30’da ‘Carmina Burana’ adlı sahne kantatı; cumartesi günü saat 20.00’de ‘Bir Tenor Aranıyor’ adlı müzikal ve pazar günü saat 14.00’de ‘Mutlu Prens’ adlı müzikal sahnelenecek. ? İş Sanat’ta 15 Aralık Cumartesi günü saat 20.00’de Ahmed Adnan Saygun’un Doğumunun 100. Yılı Dolayısıyla ‘Yıldızlarla Oda Müziği’ konseri dinlenebilir. Piyanoda Gülsin Onay’ın olacağı konserde, Belçikalı Danel Quartet sanatçıya eşlik edecek. ? CRR’de 11 Aralık Salı saat 20.00’de Şölen Dikener Özgür Aydın; 12 Aralık Çarşamba günü saat 20.00’de Orkestra İstanbul; 14 Aralık Cuma günü saat 20.00’de Pavel Haas Quartet konserleri dinlenebilir. ? İstanbul Jazz Center’da perşembe ve cumartesi günleri saat 21.30’da Claudio Roditi konseri dinlenebilir. ? AKM’de cuma 19.30, cumartesi 11.00’de Jurjen Hempel şefliğinde İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası’nın vereceği konserin solistleri Hüseyin SermetTuğçe Tez (piyano). ? Nardis Jazz Club’ta Pera Fest kapsamında 11 Aralık Salı günü saat 21.30’da Önder Focan (gitar), Şenol Filiz (ney), Senova Ülker (trompet), Erdal Akyol (bas), Ediz Hafızoğlu (davul) ile “Swing a la Turc” konserleri dinlenebilir. ? Garajistanbul’da Pera Fest kapsamında çarşamba günü saat 21.00’de Aslı Doğan (vokal, flügelhorn, perküsyon), Richard Laniepce (saxofon, gayda), Talat Karaoğlu (akordeon), Erdal Şahin (tuba), Ediz Hafızoğlu (davul, perküsyon) ile Baltazar ve Miqueu Montanaro & Kolektif İstanbul; perşembe günü Volkan Ergen Elektronik Kumpanya konseri dinlenebilir. ? AndonTeras’ta Pera Fest kapsamında 12 Aralık Çarşamba günü saat 18.00’de “Murathan Mungan’la Sinema” ve saat 19.00’da Prof. Murat Belge ile “İstanbul Mutfağı” söyleşisi gerçekleşecek. ? Pera Müzesi’nde Pera Fest kapsamında 13 Aralık Perşembe günü saat 18.00’de “Pera’nın Dil Oğlanları” / Sakine Eruz (Kitap Çevirmenleri Meslek Birliği işbirliği ile) söyleşisi gerçekleşecek. ? Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde Pera Fest kapsamında 10 Aralık Pazartesi günü saat 18.00’de “Ölüm Yıldönümünde Adile Naşit’i Anıyoruz” başlığı altında söyleşi gerçekleşecek. ? Rejans Restoran’da Pera Fest kapsamında 15 Aralık Cumartesi günü saat 17.00’de “İstanbul Onları Unutmayacak: Reşat Nuri Güntekin,Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Oğuz Atay, Behçet Necatigil, Şükran Kurdakul” (Türkiye Yazarlar Sendikası işbirliği ile) başlıklı söyleşi gerçekleşecek. ? Garaj istanbul’da Pera Fest kapsamında 11 Aralık Salı günü saat 20.30’da “dzzt. dzzt” adlı dans gösterisi izlenebilir. ? AKM Fuaye’de Pera Fest kapsamında 16 Aralık Pazar günü saat 17.30’da “Costas Ferris’in Rembetiko’su” adlı söyleşi gerçekleşecek. ? Büyük Londra Oteli’nde Pera Fest kapsamında 14 Aralık Cuma günü saat 18.00’de “İstanbul’da Kahve Kültürü” başlıklı söyleşi gerçekleşecek. El ele tutuşmak: Maurice Béjart ‘Kırlangıcın Yuvası’ ? Kültür Servisi Osmanlı Bankası Müzesi Sineması’nda “Ülke ve Dünya Tarihinden Öyküler” temalı, Bülent Arınlı’nın yapımcılığını ve yönetmenliğini üstlendiği ‘Kırlangıcın Yuvası’ adlı belgesel gösterilecek. 13 Aralık Perşembe günü saat 18.00 ve 19.00’da yapılacak gösterimlerin ardından, saat 20.00’de, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı Demokratikleşme Programı Yöneticisi Dilek Kurban, “Vatandaş Olamama Hali: Türkiye’de Gayrimüslimlerin Mülkiyet Sorunu” konulu bir söyleşi yapacak. (www.obmuze.com) odern dans, büyücüsünü yitirdi: 20. yüzyılın ikinci yarısında Batı’da modern dansa damgasını vuran Maurice Béjart 22 Kasım 2007’de, 80 yaşında hayata gözlerini yumdu. Béjart kendi alanında büyük bir yenilikçiydi; klasik balenin kalıplarını aşarken hem kent merkezli uygarlığın “işbölümü mantığı”nı, hem de Avrupamerkezci anlayışın “dünya bölümlemesi”ni kırmıştı. Gelişen ticaret ve sanayiyle giderek topraktan bağımsızlaşan kentlerin dansı olan balenin hafifliği, zarafeti ve yerçekimine direnir gibi hep yukarıya yönelen devinimleri bir anlamda kırsal yaşam ve toprak karşısında kazanılmış zaferin kutsanmasıydı; beden dengelerini yere daha yakın noktalarda kuran ve ifade gücünü yarattığı hareket zıtlıklarından alan ritüel kökenli “halk dansları”nın inkârıydı. Kent cengellerinde yaşayan bireyin özgürlüğüyle yalnızlığı arasında gerili iplerde dolanmayı seven modern dans ise, bir yandan klasik balenin kazandırdığı yukarı, havaya yükseliş içinde uyum ve hafiflik ilkelerini korurken, diğer yandan vücut dengelerini değiştirme, hareket zıtlıklarında ve yere basışta yeni ifade güçleri arama, böylelikle yeni bireşimlere ulaşma uğraşına girdi. Maurice Béjart’ın bir koreograf olarak kendini kabul ettirdiği ilk yapıtı sayılabilecek, “Yalnız Bir Adam İçin Senfoni” (1955) bu uğraşın önemli örneklerindendi. İlk kez 1959’da sahnelediği “Bahar Ayini”nde (Stravinski) ise, arkaik ritüellerin atmosferini ve hareketlerini dans sahnesine soktu; klasik “solist” anlayışını yıkan “kolektif enerji”yi ve onun yarattığı olağanüstü çekim gücünü seyirciyle paylaştı. ANATTA SINIRLARIN İHLALİ Batı’da en az iki yüz, tüm dünya ölçeğinde de herhalde en azından yüz yıldır “uygarlık” terimiyle özdeşleşmiş modern kentlerdeki hayat tarzı olağanüstü gelişmiş bir işbölümünün ve tüm ömrü “çok uzun bir mesai” olarak programlamaya yatkın bir zihniyet modelinin yansımasıdır. Hayatı bölümlere ayırmaya yönelik bu zihniyet aslında kent yaşamının üretildiği tüm alanlara sanat da dahil olmak üzere sinmiş, doğallaşmış, hegemonyasını kurmuştur. Dansla tiyatro, söz/konuşma ile hareket arasına konmuş katı ve kesin ayırımlarda, bu zihniyetin de önemli bir payı vardır. Béjart ise, antik Yunan ve Latin tiyatrolarında, ortaçağ tiyatrosunda, Elizabeth dönemi tiyatrosunda veya com M ‘dzzzt dzzzt’ ? Kültür Servisi Pera Fest kapsamında, Çıplak Ayaklar Kumpanyası’nın “dzzzt dzzzt” isimli dans gösterisi yarın saat 20.30’da garajistanbul’da yapılacak. Batı’nın pembe düşleri yıkılırken, Avrupamerkezci bakış açısı da sorgulanmaya başlandı. Bu sorgulamanın yarattığı ve özellikle İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra egemen olan düşünsel iklim sanat alanına da yansıdı. Tüm insanlık kültürünü kucaklamak isteyen yaratıcılar aracılığıyla dans ve tiyatroda da ifadesini bulan bu yöneliş, aynı zamanda Batılı insana unuttuğu bedenini en azından sahne sanatlarında yeniden kazandırmayı amaçlayan bir arayışın da parçası oldu. Bu süreç içinde gözler “Doğu”ya çevrildi; siyasal ve ekonomik dünya bölümlemesinin dayattığı yapay sınırlar sanat alanında yıkılıp yeni “melezleşme”lerin kapısı açıldı. Bu sürecin dans alanındaki en önemli temsilcilerinden Maurice Béjart’ın Hint felsefesine duyduğu yakınlığın bir yansıması olan “Bhakti” (1968), İranlı meşhur şair Sadi’nin yapıtından uyarlanan ve ilk kez İran’daki Persepolis festivalinde sahnelenen “Gülistan” (1973) baleleri onun çıktığı “Doğu seyahati”nin önemli kilometre taşlarıydı. Hacıdakis’in müzikleriyle sahneye koyduğu “Dionysos”ta ise sirtakiden başlayıp Doğu’ya doğru uzanan çeşitli halk danslarının figürlerini baleyle harman etmiş, bu Doğu ilgisinin içinde Mevlana Celaleddin Rumi de yerini almış, bu yıl son uyarlaması İstanbul’da sahnelenen gösteriye konu olmuştu. ANATIN EVRENSEL YÜZÜ Tüm sanat yaşamı boyunca kalıplaşmış sınırları ihlal ede ede kendi sahne dilini yaratan Maurice Béjart, sanatın evrensel yüzünün en özgün ve en seçkin temsilcilerinden biriydi. O, bedenin içinden fışkırdığında kendi müziğini yaratan dansın/hareketin peşine düşmüş bir koreograf; ritüellerin, halk danslarının, bir toplumsal ve kozmik paylaşım coşkusu olarak yaşanan tüm gündelikdışı gösteri alanlarının sahne ile seyirciyi bütünleştiren büyüsünün peşine düşmüş bir yaratıcı; farklı kültürleri insanlığın ortak mirası olarak gören ve bu farklılıkta zenginleşen, zenginleştiren bir sanatçıydı. Maurice Béjart bir söyleşide, “dünyanın her yerindeki halk danslarında ilk yapılan jest, el ele tutuşmaktır. Dans toplumsal, siyasal, dinsel bir iletişim yoludur ve seyirci de bu büyüye, bu empatiye katılır” demişti. Hayatı boyunca “el ele tutuşmak”tan hiç vazgeçmedi. Neyse ki bu dünyadan bir Maurice Béjart geçti. [email protected] S S media dell’arte’de bulunmayan, modernitenin ürünü olan bu katı ayırımları dikkate almamış, dans ile tiyatro arasına, söz ile hareket arasına konmuş yapay sınırları, deyim yerindeyse dans cephesinden ilerleyerek ihlal etmişti. 20. yüzyıl Batı sanatı, her alanda “türler” arasına çekilmiş dogmatik sınırların çiğnenmesini ve “melezleşme”yi ilke edinmiş öncülerle ilerledi; Maurice Béjart da bu sürecin dans alanındaki en önemli isimlerindendi. “Melezleşme” kendini çok önemli bir alanda daha gösterdi: Sömürge imparatorluklarının ve siyasal/ekonomik hegemonyanın ürünü olan Avrupamerkezci bakış açısı, özellikle 19. yüzyıldan itibaren dünyayı “ilerigeri” diye ikiye ayırmıştı. Birinci Dünya Savaşı’nın kanlı boğazlaşmasında AVRUPAMERKEZCİLİĞE KARŞI Karikatür Yarışması ? İSTANBUL (AA) Beşiktaş Belediyesi ile Karikatürcüler Derneği’nin, 1995 yılında yaşama veda eden ünlü karikatürist Nehar Tüblek adına düzenlediği karikatür yarışmasının bu yıl 13’üncüsü yapılacak. Son katılım tarihi 5 Şubat 2008 olarak belirlenen yarışmanın ödülleri ise Nehar Tüblek’in ölüm yıldönümü olan 6 Mart’ta düzenlenecek anma töreninde verilecek. Bu yılki yarışmanın konusu ise “Doğumunun 800. Yılında Nasrettin Hoca 2008’’. Yarışmanın seçici kurulunda; Beşiktaş Belediye Başkanı İsmail Ünal, Başkanvekili Kemal Çiloğlu ile karikatüristler Güngör Kabakçıoğlu, Raşit Yakalı, Ercan Akyol, Musa Kart ve Akdağ Saydut bulunuyor. KONSER İŞ SANAT’TA Yıldızlarla oda müziği Kültür Servisi Günümüzün en önemli Chopin yorumcularından kabul edilen ve Vladimir Ashkenazy’nin de kendisinden övgüyle bahsettiği ünlü virtüözümüz Gülsin Onay, Ahmet Adnan Saygun’un tüm yaylı çalgılar dörtlülerini kaydeden Belçikalı topluluk Danel Quartet’le 15 Aralık Cumartesi akşamı İş Sanat’ta, hocası Saygun için bir anma konseri verecek. Konserde, Adnan Saygun ile Saygun’un Anadolu’yu birlikte gezdiği yakın dostu Bela Bartok’un eserleri seslendirilecek. Etna: Kadının kurban değil fail olduğu oyun Kültür Servisi Repertuvar tiyatrosu anlayışıyla kurulan BiTiyatro’nun ilk oyunu: “Etna Bedendeki Kuyu”. Christine Sohn’un yazdığı ve yönettiği, Ahmet Cemal’in Türkçeye çevirdiği, oyunculuğunu Laçin Ceylan ile Nihat İleri’nin üstlendiği oyun, yabancılaşma ve zorbalaşmaya karşı tek başına seçeği kafasındaki kurgularla karıştırdığı bu zorlu savaşımda, adı bilge anlamına gelen Sophie, zorbalardan çok zorbalığa seyirci kalanları suçluyor. Yazar, Etna’yı “Bir suçun oluşmasını seyretmek, ona iştirak etmekten daha ağır bir suçtur” diye özetliyor. Oyun, 14 Aralık Cuma günü saat 20.30’da Çevre Tiyatrosu’nda sahnelenecek. Son başvuru 21 Aralık’ta ? Kültür Servisi !f İstanbul 2008 “Türkiye’den Kısalar” gösterimleri için başvurular 21 Aralık’ta sona eriyor. Başvuru formuna ve başvuru bilgisine, www.ifistanbul.com internet adresinden ulaşılabilir. sini yükseltmeye çalışan Sophie’nin öyküsü. Tahammül edemediği ger Şizofreni hastalarının yaptığı resimler sergileniyor Düş gücü dile geliyor... Kültür Servisi Şizofreni Dernekleri Federasyonu ve Sanovel işbirliğinde gerçekleştirilen “Her Yüzde Bir Mutluluk” adlı sergi 16 Aralık’ta Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi’nde açılıyor. Şizofreni hastalarının yaptığı resimlerden oluşan sergi 30 Aralık’a dek sürecek. Serginin, “şizofreni hastalarının zengin düş gücünü tüm yönleriyle yansıtacağı’’ kurumundan ve hasta derneklerinden gelen 180 resim arasından Mehmet Güleryüz küratörlüğünde seçildi. Hastaların iç dünyasını okumak için resmin iyi bir araç olduğunu ifade eden Güleryüz, “resim yapmanın kendini ifade etmede önemli bir yeri olduğunu ve bunun aynı zamanda bir tür rehabilitasyon olduğunu” söylüyor. (0 212 293 12 70) belirtiliyor. Sergilenen 84 yapıt,Türkiye’nin birçok farklı tedavi yapan Quartet Muartet, yarın saat 21.30’da Beyoğlu Hayal Kahvesi’nde Latin tınılardan şarkılara... Kültür Servisi Tarzı ve bünyesindeki kaliteli isimlerle geniş bir hayran kitlesine sahip olan caz topluluğu Quartet Muartet, bugün saat 21.30’da Beyoğlu Hayal Kahvesi’nde dinleyicilerle buluşacak. Sarp Maden, Volkan Öktem, Alp Ersönmez ve son olarak Genco Arı’nın katılmasıyla şimdiki ismini alan topluluk; drum’n’bass’tan swing’e, latin tınılardan ballad’lara, rock’tan funk’a kadar birçok farklı tarzdan esinleniyor. (www.biletix.com) CUMHURİYET 14 K