Katalog

15 TEMMUZ 2006 CUMARTESİ CUMHURİYET SAYFA ARAŞTIRMA 9 Düşündüren araştırma: Cinsel eğitim konusunda bilinçsiz çıkan ailelerin yüzde 66’sı üniversite mezunu Annebabalar ‘sıfır’ çekti FİGEN ATALAY A nnebabalar, cinsel eğitim konusunda bilinçsiz. Çocuklara cinsel eğitim verilmesi gerektiğine inanıyorlar ama büyük çoğunluğu, cinsel eğitimin gerçek anlamını bilmiyor. Cinsel eğitimi yalnızca ‘‘cinsel ilişkiyi anlatmak’’ olarak tanımlayan annebabalar, bu nedenle de bu konuyu yok saymayı tercih ediyor. Annebabaların büyük çoğunluğu, çocuklarını cinsel tacizden koruma konusunda da bilinçsiz. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi öğretim üyeleri Doç. Dr. Necla Tuzcuoğlu, Yrd. Doç. Dr. Semai Tuzcuoğlu, Araş. Gör. Gülçin Güven, Öğr. Gör. Kadriye Efe, 36 yaş grubu çocukları olan annebabaların cinsellik konusundaki bilinçlilik düzeyleri, karşılaştıkları zorluklar ve yaklaşım biçimlerini incelediler. Araştırma; 36 yaş çocukları bulunan annebabaların cinsel eğitime bakış açıları ve bilinçlilik düzeylerinin belirlenmesi, cinsel eğitimde karşılaştıkları zorluklar ve yaklaşım biçimlerinin incelenmesi amacıyla yapıldı. Araştırmada şu sorulara yanıt arandı: ? Annebabalar, cinsel eğitim konusunda bilinçli midirler? ? Cinsel eğitimin önemine inanmakta mıdır? ? 213 annebabayla görüşülerek yapılan araştırma, annebabaların, cinsel eğitim konusunda gerek bilgi ve bilinçlilik açısından gerekse çocuğa yaklaşım biçimi açısından yetersiz kaldıklarını ortaya koydu: Önce annebabalara cinsellik eğitimi verilmeli. ? 36 yaş grubu çocukların sıklıkla sordukları sorular nelerdir? ? 36 yaş grubu çocukların cinsel gelişimleri ile ilgili sordukları sorulara yeterince yanıt verilmekte midir? ? Annebabaların cinsel eğitimde zorlandıkları konular nelerdir? İstanbul’un çeşitli semtlerindeki anaokullarında öğrenim gören 36 yaş grubunda çocuğu bulunan toplam 213 annebabayla görüşüldü. Araştırmaya katılan anne ve babalar arasında erken yaşta çocuk sahibi olan bulunmuyor. Annelerin yüzde 66.2’si, babaların ise yüzde 64’ü üniversite mezunu. Araştırmaya katılan annelerin en az eğitimli olanları lise mezunu. Görüşmelere katılan anneler arasında lisansüstü eğitim almış olanlar da bulunuyor. Sayı Yüzde Araştırmayı yapan öğretim elemanları, cinsel eğitimin önemi, kimin tarafından, nasıl ve ne zaman verilmesi gerektiğini şöyle açıkladılar: ‘‘Çocuğun doğduğu andan itibaren başlayan cinsellik kavramı ergenlik dönemine kadar gelişimini sürdürmeye devam eder ve bu dönemde son şeklini alır. Bu nedenle de ailelere ve öğretmenlere cinsel eğitim konusunda büyük görevler düşmektedir. Cinsel eğitim, çocukların bedensel, duygusal, sosyal, zihinsel ve cinsel gelişimlerini takip etme, kız ve erkek rollerini kabul etmesine ve kendi cinsiyetine uygun davranışları kazanması ve karşı cinsin özellikleri ile bir bütün içinde yaşamasına yardımcı olmak amacıyla verilen bilgilendirme ve bilinçlendirme çalışmalarıdır. Doğum ile hatta doğum öncesi dönemde başlayan cinsel gelişim çocuğun yaşı ile birlikte daha da önemli hale gelir. Özellikle 3 yaşından itibaren çocuğun artan konuşması sayesinde daha bir dile gelmeye çalışır.” EN SIK SORULANLAR Ben nasıl dünyaya geldim? O niye kız ya da o niye erkek (karşı cinsi sorma) Ben annemin karnına nasıl girdim? Bebek anne karnında canlı mıdır? Benim de çocuğum olur mu? Anne babanın ne zaman çocukları olur? Neden benim de erkekler gibi penisim yok Kızların neden penisi yok? Neden beni babam değil de annem doğurdu? Neden kadınların göğüsleri var erkeklerin yok? Anne baba neden aynı yatakta yatarlar? (Birden fazla seçenek kullanılmıştır.) 95 74 61 31 27 22 1 1 1 1 1 44.6 34.7 28.6 14.5 12.6 10.3 0.4 0.4 0.4 0.4 0.4 Meraklı sorular üç yaşında başlıyor Ç ocuğun merak çağı olarak nitelendirilen 3 yaş civarı her konuda olduğu gibi cinsel gelişimi ile ilgili sorduğu sorularla da tanımlanır. Sık sık anne babaya kendi bedeni, dünyaya nasıl ve nereden geldiği, kız ve erkek çocuklar arasındaki farklılıklar vb. konularda sorular sorar ve tatmin edici yanıtlar ister. Cinsel eğitimin çocuğa anne mi yoksa baba mı tarafından verileceği sık sorulan sorular arasında. Bu konuda iki ağırlıklı görüş bulunmaktadır. Bazı uzmanlar aile fertlerinin vermesi gerektiğini, bazıları da okulda eğitimcilerin vermesi gerektiğini savunmaktadır. Ağırlık kazanan görüş, evde aile tarafından verilmesidir. Çünkü cinsel eğitim yapısı gereği çocuğun yaşına uygun ve ihtiyaç duyduğu anda verilmelidir. Okulda sorduğu sorulara öğretmen yanıt verirken diğer çocukların da yaşlarından ya da ihtiyaç duyduğu andan daha erken bilgilenmesi riski bulunmaktadır. İdeal olan ailede başlatılmalı, okulda öğretmenler tarafından pekiştirilmelidir. Ailenin cinsel eğitim konusunda gösterdiği duyarlılık çocukların cinsel gelişiminde olumlu etkiler yapmaktadır. Kız çocuğa anne, erkek çocuğa da babanın cinsel eğitim vermesi konusunda uzmanların zaman zaman çelişkiye düştükleri görülmektedir. Belki ağırlık olarak her çocuğun kendi cinsine yakın ebeveyninden görüş alması doğru gibi görünebilir. Ancak mutlaka aynı ebeveyn verecek diye bir kuralın olmaması yararlı olur. Anne baba tarafından verilen cinsel eğitim çocukları başka kaynaklardan yararlanma yolunda engelleyecektir. İlk sorular içinde yer alanlar şunlar: ‘‘Ben nasıl dünyaya geldim?’’, ‘‘Neden benim penisim ya da vajinam yok?’’, CİNSEL EĞİTİMİ KİM VERMELİ? Anne vermeli Baba vermeli Öğretmen vermeli Çocuğun cinsiyetine uygun ebeveyn Çocuğun ihtiyaç duyduğu anda bilgi almayı tercih ettiği ebeveyn/öğretmen (Birden fazla seçenek kullanılmıştır.) GÖZLENEN DAVRANIŞLAR Sayı Yüzde 105 50.7 Cinsiyet ve üreme organı ile oynama 29 13.6 Anne ya da babayı gizlice gözetleme 56 26.3 Çıplak dolaşma 167 78.4 Cinsiyet ve üreme organlarını inceleme 27 12.7 Arkadaşlarıyla cinsiyet ve üreme organlarını inceleme 8.5 Evcilik, doktorculuk oyununda cinsiyet ve üreme organlarını inceleme 18 86 40.1 Küfür ve argo konuşma 41 19.2 Hamile taklidi yapma 72 33.8 Öpüşme taklidi yapma 159 74.5 Bir arkadaşına âşık olma (Birden fazla seçenek kullanılmıştır.) Sayı Yüzde 116 54.5 106 49.5 103 48.4 97 45.5 CİNSELLİK SORULARINA AİLELERİN TEPKİSİ Sayı Yüzde Duymazlıktan geldim Bir daha böyle sorular sormamasını söyledim Yüzeysel bir şekilde cevaplandırdım, geçiştirdim Dilimin döndüğünce cevaplamaya çalıştım Gerekli kitapları okuduğum için ve hazırlıklı olduğum için anlattım Bir uzmandan yardım alarak açıkladım Bunları öğretmenine sormasını istedim Toplam 17 5 17 136 34 3 1 213 8.0 2.3 8.0 63.8 16.0 1.4 0.5 100.0 ‘‘O niye kız/erkek?’’, ‘‘Benim de çocuğum olur mu?’’ Çocuk genelde 3 yaşlarında erkek ya da kız olduğu duygusunu kazanmaya başlar. Buna cinsel kimlik denir ve aynı zamanda çocuk, ‘‘Kızlar nasıl davranır’’, ‘‘Erkekler nasıl davranır’’ sorularını sorarak kendine en yakın cinsiyetten model almaya, taklit yoluyla kendi cinsinin özelliklerini almaya başlar. Okullarda eğitim şart Çocuklarda cinsel gelişimin önemi ve yaşına uygun sağlıklı cinsel eğitim verilebilmesi konusunda anne babalara ve öğretmenlere bilgilendirme ve bilinçlendirilme çalışmaları yapılmalıdır. Geleceğin anne babaları olacağı düşünülerek üniversitelerdeki cinsel sağlık bilgisi dersinin içeriğinin uygun hale getirilerek daha yaygın olarak okutulması sağlanmalıdır. Okullarda cinsel eğitim verilebilmesi konusunda ülkemize uygun standartlarda yaşlara göre cinsel eğitim programı hazırlanmalı ve vakit geçirmeden hayata geçirilmelidir. Ülke genelinde tüm çocuklara yönelik cinsel eğitim verilebilmesi için Milli Eğitim Bakanlığı tarafından eğitim politikası haline getirilmelidir ve ders programlarına alınmalıdır. Türkiye’nin konumu gereği bölgesel farklılıkları da dikkate alacak şekilde farklı özelliklere (eğitim durumu, yaş, sosyoekonomik ve sosyokültürel düzey, yaşanılan şehir ve bölge vb.) sahip aileleri içine alan geniş kapsamlı araştırmalar yapılmalı ve hem mevcut durum hem de ihtiyaçlar tespit edilmelidir. Yapılan araştırmalar hem çocuk ve gençlerin hem de ailelerin tamamen bilgisiz olmadığı ancak çok eksikleri olduğu yönün ! ‘CİNSEL TACİZ’ ANLATILMIYOR Sayı Yüzde Cevap veremeyen Erken ve yaşı küçük olduğu için anlamaz Gerek görmedim Bu konu ile ilgilenmedim Çok rahatsız edici bir konu olduğu için anlatmadım Cinsel tacizin olabileceği bir çevrede yaşamıyorum Toplam 2 15 5 4 20 40 86 2.3 17.4 5.8 4.6 23.2 46.5 100.0 dedir. Bu nedenle yanlış öğrenmenin daha sonradan doğrusu ile değiştirilmesinin zorluğundan hareketle cinsel eğitim çalışmalarına erken yaşlarda başlanmasına dikkat edilmelidir. Çocukların erken yaşlarda yanlış bilgiler edinmesinde medyanın olumsuz katkısına dikkat çekilmeli ve bu gücün reyting kaygısına tercih edilmeyecek kadar önemli olduğu belirtilmelidir. TV’DE CİNSELLİK SAHNELERİ Sayı Yüzde Hemen TV’yi kapatıyorum Çocuğun ilgisini başka yöne çekiyorum Gözlerini kapatarak engelliyorum İzlemesine izin veriyorum izlemesine izin veriyorum devamında yanlış olduğunu söylüyorum senin yaşındaki bir çocuğun izlememesi gerekir Bu sahnelerin senin yaşındaki bir çocuğun izlememesi gerekir diyerek bakmamasını söylüyorum Toplam 18.32 SONUÇ 15 162 1 11 1 23 213 7.0 76.1 0.5 5.2 0.5 10.8 100.0 CİNSELLİĞİ KİMLERLE KONUŞSUN Öğretim elemanları, yaptıkları araştırmanın sonuçlarını ise şöyle değerlendirdiler: ‘‘Araştırma sonucunda; annebabaların, cinsel eğitimin önemine inandıkları ve çocuklara mutlaka verilmesi gerektiğini ve kendilerini bilinçli olarak nitelendirmelerine karşın, cinsel eğitimin ne olduğu konusunda bile yetersiz kaldıkları tespit edilmiştir. Ayrıca çocuğa cinsel eğitimin kimin tarafından ve ne şekilde verileceği ve nasıl verileceği konusunda da çok fazla eksiklikleri oldukları ortaya çıkarılmıştır. Sonuç olarak ebeveynlerin cinsel eğitim konusunda gerek bilgi ve bilinçlilik açısından gerekse çocuğa yaklaşım biçimi açısından yetersiz kaldıkları belirlenmiştir. ’’ ? Sayı Yüzde Konuşmasa daha iyi olur Hiç kimseyle konuşulmaz Zamanı gelince arkadaşları ile konuşur Okulda öğretmenleri ile konuşabilir Sadece anne ile konuşabilir Sadece baba ile konuşabilir Kardeşleri ile konuşabilir Toplam 4 1 42 52 110 3 1 213 1.9 0.5 19.7 24.4 51.6 1.4 0.5 100.0 CUMHURİYET 09 K