Katalog

14 MART 2006 SALI CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr Burhan Uygur’un koleksiyonlardan derlenen resimleri İstanbul Modern Sanatlar Galerisi’nde 15 Yakına çekilen, uzağa itilen düşler KAYA ÖZSEZGİN Kiminin altına ufak notlar düşerek yakın dostlarına armağan ettiği desen ve eskizleri yanında, koleksiyoncuların seçtiği birkaç yağlıboya çalışmasının da yer aldığı sergi, Burhan Uygur anısına iki yıl önce düzenlenen aynı nitelikteki serginin ardından (Galeri Antik) bu kez, saklandıkları köşelerden çıkan yeni ve pek çoğu bilinmeyen örneklerle, onun sanatını yıllanmış bir anı gibi belleklerinde hep canlı tutan dostlarının sunumuyla bir başka galerinin duvarlarında sıralanıyor. Acımasız zaman hükmünü icra ededursun, söz konusu sanat olunca, derin kazılmış izler, yokluğun defterinde silinip gitmiyor. Burhan’ı son yolculuğuna 1992’de uğurlamıştık. Neredeyse 15 yıl olacak. Hayata tutunmaya çalışan delişmen yapısı, sanat dışında hiçbir şeye değer vermeyen umursamaz çılgınlığı ve her birinde ayrı bir anı izini derinlere kazımaya çalıştığı resimleriyle, bu zaman aralığının ötesinden gene gülerek bakıyor bizlere. Sessiz başkaldırı Başta Ahmet Naim Aksaç, onun kimliğinde ‘‘hakiki’’ bir dost yüzü yakalamış olanlar, zulalarında özenle saklamış oldukları anı belgesi resimleri, bir galeri mekânında buluşturmanın coşkusunu yaşamaktalar şu sıra. Sergi hazırlanırken, bir bir saklandıkları yerlerden çıkıyorlar, Burhan onları yeniden buluşturuyor. Yaşanmış anılar, duvardaki resimlerden taşarak paylaşılan ortak değerlere dönüşüyor. Hemen belirtmek gerekir, çoğu sanatçının ölüm yıldönümü nedeniyle ya da salt anmak amacıyla düzenlenmesi gelenek haline gelen sergilerden oldukça farklı bir sergidir bu. Hele retrospektif olmak gibi bir iddia taşımaktan uzak. Serginin bu yapısallığı, urhan’ın resimlerini, kendi kuşağının başka sanatçılarından zorunlu biçimde ayıran özellikler, Burhan’ın insan yapısından gelen ve o nedenle de sanatına kaynak oluşturan değerlerdir. Kullandığı teknikten ele aldığı içeriksel ayrıntılara kadar her şey, bildiğimiz bir ressam davranışının tezahürleri olarak çıkmaz karşımıza onun resimlerinde. ‘‘mütevazı’’ işlerin çoğunlukta olduğu ve belki de bu nedenle fazla önemseme eğiliminde olmayacak bir kesimin gözünde ‘‘sketch’’ etkisi uyandırmanın ötesine geçemeyecek bu derlemeyi, alışılmış olanlardan uzağa çekiyor. Birkaç boyaresim hariç tutulursa,bunlar arasında Burhan’ın adıyla doğrudan örtüşen tipik örnekler de yer alıyorbir anlamda, onun günlüğüdür bu sergi; ya da günlüğünün birkaç sayfası.. Bu sayfaları karıştırdıkça, sanatı, kendi yaşamının aynası olarak görmüş ve öyle algılamış olan bir sanatçının sessiz çığlığına tanık olacaktır izleyici. Burhan’ın resimlerini, kendi kuşağının başka sanatçılarından zorunlu biçimde ayıran özellikler, Burhan’ın insan yapısından gelen ve o nedenle de sanatına kaynak oluşturan değerlerdir. Kullandığı teknikten ele aldığı içeriksel ayrıntılara kadar her şey, bildiğimiz bir ressam davranışının tezahürleri olarak çıkmaz karşımıza onun resimlerinde. Üretilmesi kaçınılmaz olan kalem ve fırça izlerinden tutun, entelektüel bir sanatçının endişeleriyle fazlaca benzerlik göstermeyen, içeriksel değerleri biçimin gerisinde tutmadığı için duyumsallığı her defasında öne çıkaran tavrına varıncaya kadar, her şey, onda kurguyu aşar, kendisiyle özdeş olmanın içtenliğini yüceltir. Bir karşıduruştur bu, ‘‘moda’’nın düzenbazlığına bir tür başkaldırıdır. Ama siz, onun B sessiz başkaldırısını pek de fark etmezsiniz, ne var ki duyumsallığı sizi sarmalamakta gecikmez. İçli bir duyumsallık da diyebilirsiniz buna. İçli oluşu, içselliği nedeniyledir. Yaşamın o sahte tebessümüne aldanmak istemek; tebessümün kendisinden gelmesini ister. Çelişkiler karşısında yeterince hazırlıklı olduğundan, çıkar yolu şiire sığınmakta bulur. Resminin şiirselliği bundan ötürüdür. Şairlerle sıkıfıkıdır, onlarla düşüp kalkmaktan hoşlanır. Kendisini en iyi anlayanların da şairlerin kendisinin değil, onların kitapları olduğu inancını hep saklı tutar içinde. Tıpkı çantasında defterlerin yanı sıra, şiir kitaplarını her zaman bulundurması gibi.. Baskı resimler Hale Madenci resim sergisi ? Kültür Servisi Ressam Hale Madenci’nin ‘UzakYakın Duruşlar’ adlı ilk kişisel resim sergisi İlayda Sanat Galerisi’nde 2 Nisan’a dek görülebilir. İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümü (MSGSÜ) Prof. Adnan Çoker Atölyesi’nden 1982 yılında mezun olan Madenci, resimlerinde bedenin varoluş koşullarını, kişiler arasındaki yakınlaşma ve uzaklaşmayı, gerek bulundukları mekânda gerek bedenin kendi durumu içinde sorguluyor. (0 212 227 92 92) Hip Hop Festivali başlıyor ? Kültür Servisi UNILIFE’ın düzenlediği ‘Hip Hop Fest’ 1 Nisan’da Yeni Melek Gösteri Merkezi’nde yapılacak.Rap topluluğu İstanbul Attack’ın önderliğinde bir araya gelecek olan rap’çiler 16.0004.00 saatleri arasında şarkılarını seslendirecekler. Ege Çubukçu, Özgür B, DJ XXXL, Esra Kahraman ve Cartel’in kurucusu Erci E... gibi birçok DJ, dansçı, rap’çinin de yer alacağı festival, şu ana kadar yapılmış en uzun sürecek organizasyon olma özelliğini taşıyor. Bilet fiyatları 20 YTL (Biletix), 25 YTL (kapıda) olarak değişiyor. (www.unilifeturkey.com) Serginin belki de en tipik parçası, Burhan’ın Akademi mezuniyetini izleyen aylarda yaptığı Paris konkuru resmidir. Her nasılsa bu sergiye de girmiş olan resim, konkurda başarılı bulunmuştu, ama Burhan’ın sözlü sınavda ‘‘pragmatizm’’ kavramını açıklamakta zorlanması nedeniyle, beklenen olumlu sonucu vermemişti. Ne bilsindi pragmatizmi Burhan? Ola ki resmindeki ‘‘pragma’’nın farkında olan jüri, onu tuzağa düşürmenin incelikli bir yolunu bulmuş olmalıydı. İMOGA koleksiyonundan gelen baskıresimler, serginin güzel bir bölümünü oluşturuyor. Burhan’ın desinatör yeteneği, hayatı vefa etseydi, bu tür resimlerden daha pek çoğuna imzasını atmasına olanak verecekti. Şimdi bu sözümüzü duymuş olsa, gülüp geçer, bir eskizinin altına iliştirdiği ermişlere özgü şu yorumla karşılık verirdi belki: ‘‘Hayat, sele kapılmış bir ince dal gibidir.’’ (Sergi, 20 Mart’a kadar görülebilir. Barbaros Bulvarı, No. 113/B Balmuncu. Tel. 0212 288 48 48) ABD’de sinema seyircisi azaldı ? Kültür Servisi ABD’de sinema sektörü alarm veriyor. Ülkede gişe gelirleri 2005 yılında yüzde 6 oranında azalarak 9 milyar dolara düştü. Hollywood’daki ortalama film maliyetleri ise 1.44 milyon dolar azalırken bütçedeki pazarlama payı yüzde 5 oranında artış gösterdi. ‘Brokeback Dağı’, ‘Capote’, ‘Crash’ gibi küçük bütçeli filmlerin tanıtım maliyeti üçte bir oranda yükseldi. Sinemacılar DVD satışlarındaki artışın kendi pazarlarını etkilediğini düşünüyor. Ancak MPAA’nın 3 bin seyirciyle yaptığı araştırma, seyircilerin DVD oynatıcı, büyük ekran televizyon ve dijital kablolu yayına sahip olmasına rağmen halen birçok filmi sinemada izlediğini ortaya koyuyor. Ama üçte birlik kısmı sinema tecrübesini evde de yaşayabildiklerini kabul ediyor. Juliette Binoche’un yeni filmi ? Kültür Servisi Şu anda gösterimde olan, Michael Haneke’nin ‘Cache’ (Saklı) filminde izlediğimiz Juliette Binoche, ‘Variety’ dergisinin haberine göre ‘40 Yıllık Bekâr’ın (40 Years Old Virgin) yıldızı Steve Carell’la romantik komedi ‘Dan in Real Life’ta kamera karşısına geçecek. Çekimlerine ekim ayında başlanacak filmde, Carell bir köşede ailelere yönelik tavsiyeler yazan, üç kız çocuğa sahip bir dulu canlandıracak. Bir ailenin içine girdiği zaman, o bilindik formülleri uygulamanın nasıl olduğunu görür. Ve erkek kardeşinin kız arkadaşına (Binoche) âşık olur. Ünlü ressam üzerine uzman konukların konferansları sürüyor Etkinlik kapsamında sahnelenecek olan ‘Ekmek İşçileri’ adlı oyundan bir sahne. Sakıp Sabancı Müzesi’nde ‘‘Picasso ve Yazarcasına Çizmek’’ Kültür Servisi Sabancı Üniversitesi Sakıp Sabancı Müzesi’ndeki Picasso İstanbul’da sergisi kapsamında düzenlenen konferanslar devam ediyor. Pablo Picasso ve sanatı hakkında uzman konuklardan MarieLaure Bernadac’ın ‘‘Model Olarak Resim: 19531973’’ konulu konuşması 15 Mart’ta, Prof. Pepe Karmel’in ‘‘Picasso ve Yazı Sanatı: Çizer Gibi Yazmak’’ başlıklı sunumu ise 17 Mart’ta müze biletiyle ücretsiz olarak izlenebilecek. Louvre Müzesi’nden Bernadac, Picasso’nun son 20 yılında resmi nasıl model olarak kullandığını, bir bakıma resmin resmini yaparak geç dönem üslubunu nasıl yarattığını anlatacak. Karmaşık kaynakları ve çeşitli teknikleriyle Picasso’nun en üretken seneleri olan geç dönemi örneklerle irdeleyecek. New York Üniversitesi’nden Prof. Karmel ise bir tür yazı olarak çizim kavramını çözümleyip bunun Picasso ve diğer 20. yüzyıl ressamları üzerindeki etkisini değerlendirecek. Konferanslar dizisi son olarak, Michael Fitzgerald’ın ‘‘Dünyada Picasso: Sanatın Merkezinde Bir Yabancı’’ ve G´erard R´agnier’nin ‘‘1907’de Picasso ve Klimt: İkili Bir Avangardın Doğuşu’’ başlıklı sunumlarıyla sona erecek. Tiyatro artık her yerde Kültür Servisi Bu yıl ilki yapılacak ‘Ankara Tiyatroları Buluşması’, ‘Tiyatro Her Yerde!’ söylemiyle başkentli tiyatroseverlerle buluşuyor. TÜTİYAP (Türkiye Tiyatro Yapımcıları Meslek Birliği) Oluşumu tarafından düzenlenen etkinlikler 20 Mart Dünya Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Günü ile 27 Mart Dünya Tiyatro Günü’nü birbirine bağlayan haftada yapılacak. Türkiye’deki tiyatro sorunlarına karşı ortak bir ses olarak bir araya gelen TÜTİYAP’ın, bu etkinliklerle seslerinin duyulmasını sağlamak ve ‘Tiyatro Her Yerde!’ kuruluş sloganını desteklemek için Türkiye’nin pek çok şehrinde etkinlikler düzenlenecek. Ankara merkezli 15 tiyatro topluluğu tarafından sunulacak 16 eserle, çocuk, gençlik, yetişkin ve dans tiyatrolarının örnekleri sunulacak. ‘Tiyatro ve Örgütlenme’ ve ‘Çocuk ve Tiyatro’ konulu 2 ayrı panelin de düzenleneceği festivalde, konunun uzmanı sanatçılar ve tiyatro kuramcıları yer alacak. (0312 418 1462) BUGÜN ? CEMAL REŞİT REY KONSER SALONU’nda 20.00’de Çaykovski Devlet Yaylı Çalgılar Dörtlüsü konseri. (0 212 232 98 30) ? BABYLON’da 21.30’da Ricky Ford konseri. (0 212 292 73 68) ? YAPI KREDİ SERMET ÇİFTER SALONU’nda 18.30’da Kaya Özsezgin’den ‘Türk Heykelinin Yenileşme Sürecinde Zühtü Müridoğlu’ başlıklı söyleşi. (0 212 252 47 00) ? İŞ SANAT KONSER SALONU’nda 20.00’de ‘Parlayan Yıldızlar’ başlıklı dinletide genç sanatçılar Tunca Doğu (korno) ile Berke Okman’ın (trombon) Andre Sommer (piyano) ve Cihan Yücel (piyano) eşliğinde izlenebilir. (0 212 316 10 83) Picasso’nun yapıtlarından ‘Anne ile Çocuk’. (Ayrıntı) Borç ekonomisine mizah gözüyle bakanlar Kültür Servisi Osmanlı Bankası Müzesi’nin düzenlediği ‘‘Fantazya Çok Para YokKarikatürlerle Bir Borç Ekonomisinin Tarihi (1874 1954)’’ başlıklı sergisi, 15 Mart14 Nisan tarihleri arasında İstanbul ve Antalya’dan sonra bu kez de Eskişehir’de açılıyor. Anadolu Üniversitesi Kütüphanesi’nde açılacak serginin arşiv taramasını karikatür tarihçisi Turgut Çeviker, küratörlüğünü Behiç Ak ve Tan Oral yaptı. Günümüzün sorunlarına gülerek bakılmasını amaçlayan sergi, Osmanlı İmparatorluğu’nun son ve Cumhuriyetin ilk yıllarının konu edildiği sosyal ve ekonomik içerikli 200’e yakın karikatürle, dönemin önemli ekonomik olaylarına mizahi bir üslupla yaklaşıyor. Küratör Behiç Ak, ‘‘Sergi, karikatürlerde kullanılan semboller ve imgeler ışığında ‘borç ekonomisinin tarihi’ ne odaklanıyor. Karikatürlerdeki ekonomik ve sosyolojik benzerliklerin günümüzde de var olması, sergiyi çok daha ilginç kılıyor.’’ diyor. İzleyicilerin ‘‘alışılmış’’ bir karikatür sergisiyle karşılaşmayacaklarını söyleyen Ak, karikatürleri ‘‘yapıt’’ değil ‘‘belge’’ olarak sunduklarını belirtiyor. (0222 335 05 80) Düzeltme ve Özür: Dün bu sayfada yer alan ‘Oktay Akbal’a Saygı’ etkinliği haberinde tarih yanlış verilmiştir. Etkinlik 20 Mart Pazartesi aynı saatte ve yerde yapılacaktır. CUMHURİYET 15 K