Katalog

22 KASIM 2006 ÇARŞAMBA CUMHURİYET SAYFA DİZİ 1970’lerden itibaren ‘İslami devlet’ karakterini benimseyen Milli Görüş’ün yurtdışındaki teşkilatı da çok etkili 9 En güçlü ve organize irticai grup 60’lı yılların başında ilk trenler Almanya’ya Türk işçisi taşımaya başladığında kimse bu ülkedeki Türk varlığının 2000’lerde 2.5 milyonu bulacağını, gidenlerin çoğunun dönmeyeceğini kestiremiyordu. Varsa yoksa bir süre çalışmak, mark biriktirmek. Türkiye’de bir ev, birkaç dönüm tarla alacak parayı edinince geri dönmek. Öyle olmadı. İlk kuşağı ikincisi, onu üçüncü, derken dördüncü kuşakla birlikte ‘‘Almanya Türk’ü’’ kavramına kadar giden bir süreç yaşandı. Gidenlerin kısa sürede döneceği hesaplandığı için Türkiye, onların Almanya’ya uyumuyla ilgili ciddi bir çalışma yapmadı. Özellikle ilk kuşak içe kapalı yaşadı. Ekonomik olarak, ‘‘eşekten inip Mercedes’e binmişlerdi’’... Peki ya kimlik olarak? Almanya’da ‘‘yabancı’’, Türkiye’de ‘‘gurbetçi’’ olarak algılanan bu kuşağı kendi bünyesine en etkin katan kesim dini gruplar oldu. İşte Milli Görüş bu sürecin devamında büyüdü, Türkiye’deki kollarıyla birlikte siyasi sistemi sarıp sarmaladı. Dizinin ilk bölümünde Milli Görüş’ün Türkiye içindeki ve dışındaki örgütlenmesini, temel hedeflerini ele alacağız. Güvenlik birimlerinin raporlarında Milli Görüş’le ilgili ana değerlendirmeler şöyle: ? 1970’li yıllardan itibaren, ‘‘İslami devlet’’ karakterini benimsemiş bir yapılanmayla büyüdü. Siyasi yaşama Milli Nizam Partisi, Milli Selamet Partisi, Refah Partisi, Fazilet Partisi ve devamında gelişen yelpazede damgasını vurdu. ? Vakıf, dernek, sendika, öğrenci örgütlenmelerini ve çeşitli kitle örgütlerinde yer edinme çalışmalarını hep önde tuttu. ? Gerek mahallelerde gerekse parlamentoda etkin temsil gücüne sahip, en kapsamlı, en güçlü ve en organize irticai faaliyet yürüten gruplardan biridir. ? İslam ülkeleriyle ilişkileri öteki gruplardan daha güçlüdür. Aralarında İslam ülkeleri de olmak üzere 40 ülkede teşkilatlanmış durumdadır. ? Özellikle öğrenciler üzerinde etkinlik kurmayı temel hedef olarak seçmektedir. Bu kesimle ilişkileri uzun süre Milli Gençlik Vakfı’nın organizasyonuyla sürdürmüşlerdir. Bu vakıf sadece Iğdır, Şırnak ve Tunceli’de örgütlenmesini tamamlayamamıştır. Hitap ettiği öğrenci sayısı 350 bindir. Bunun 70 bini üniversite gençliğinden oluşmaktadır. Kontrol ettiği yurt sayısı 125’tir. Yurtlarda kalan öğrenci sayısı ortalama 15 bindir. ? Vakıf ve dernek örgütlenmesini tek ad altında yapmamaktadır. Bu bağlamda 32 vakıf ve 35 derneği kontrolü altında tutmaktadır. 19 Tarikatlar ve radikal İslamcı akımlar, Türkiye’nin en ciddi iç barış konularından birini oluşturuyor. Devlet dine, inanç ve ibadet özgürlüğü çerçevesinde bakıyor ve bunun gereklerini Diyanet İşleri Başkanlığı organizasyonunda yerine getirmeyi benimsiyor. Ancak bu dini gruplar dini salt inanç ve ibadet özgürlüğünden öte, yaşam biçimi ve devamında devlet biçimi olarak görmek istiyor. İşte bu noktada devlet kurumlarıyla bu görüşü savunan dini gruplar karşı karşıya geliyor. Bu yazı dizisinde ağırlıklı olarak güvenlik birimlerinin iç tehdit de oluşturabilecek gruplarla ilgili raporlarını ve özel çalışmalarını konu edineceğiz. Dini siyasete, ticaret ve toplumsal önderliğe alet etmek isteyenler, bu tür çalışmalara ‘‘Müslümanların fişlenmesi’’ damgasını vuruyor. Hemen vurgulayalım, ne bizim böyle bir amacımız ne de araştırmaya konu ettiğimiz raporların böyle bir ana fikri var. Başlıca sorun dinin iktidar için kullanılması. Bu yolda benimsenen yöntemlerin de teröre kadar gidebildiğini anımsatalım. Bu dizide, Türkiye’deki etkin tarikatları, güçlerini, bu tarikatların içinde de yuvalanabilen radikal İslamcı örgütleri ve temel hedeflerini, bunun yanı sıra İran başta olmak üzere öteki İslam ülkelerindeki akımların Türkiye’ye etkilerini bulacaksınız. SUNUŞ: ORTAK STRATEJİ: Tebliğ, cemaat, cihat Dizide konu edeceğimiz hemen tüm grupların ortak hedefi, Türkiye Cumhuriyeti’nin devlet yapısını değiştirmek ve dini esaslara dayalı bir devlet kurmak. Bu örgüt ve grupların kendi aralarında gerek güncel olaylardan gerekse kökenlerinden gelen ayrılıklar var. Buna, iktidara gelme yöntemlerine ilişkin örgörülen araçlarla ilgili ayrılıklar da eklenebilir. Genel strateji ise üç aşamadan oluşuyor: Tebliğ, cemaat ve cihat. Bu aşamaların anlamı şöyle: Tebliğ: İnsanlara, İslamı ve İslamın koyduğu kuralları anlatmak. Özetle, İslam propagandası yapmak. Bunun temel amacı, potansiyel kitle yaratmak. Tebliğ için akla gelebilecek her türlü yöntemi kullanıyorlar. Bu bağlamda teknolojik gelişmeleri pek çok kesimden daha iyi izledikleri söylenebilir. Bunun için en yaygın yöntem toplantılar, camiye gelen yurttaşlarla yapılan sohbetler, seminerler. Bunun dışında gazete ve dergiler de değişik amaçlarla kullanıyor. Bir dönem, dergilerin illerdeki temsilcilikleri örgütlenme ve tebliğ ortamı olarak kullanılmıştı. Bunu kitabevleri izledi. Videonun yaygınlaştığı dönemde de ilk etkin kullanım yine bu kesimde olmuştu. Tebliğ yöntemini insanlara anlatırken, bunun Hz. Muhammet’in Hicret öncesi Mekke’de yaptığı çalışmalardan örnek alındığı vurgulanıyor. Tebliğ aşamasında etkili yöntemlerden biri de yerel olarak saygınlığı bulunan kişileri kendi saflarına katıp, onları kullanmak. En etkili yöntemin yüz yüze olduğu ilkesinden hareket ediyorlar. Örgütler, tebliğin ilk ama en önemli aşama olduğu görüşünde birleşiyorlar. Necmettin Erbakan, Koblenz’de düzenlenen AMGT toplantısında teşkilat üyelerine el öptürürken. ALMANYA’DAKİ MİLLİ GÖRÜŞ FAALİYETLERİ Teşkilatın örgütleniş Cemaat: şeması Tebliğ aşamasının yaygınlaştığına inanıldıktan sonra propagandadan etkilenen kesimleri bir araya getirip, cemaat oluşturma aşamasına geçilmesi benimseniyor. Artık hedef kitle tek tek kişiler değil, bir araya getirilmiş gruplar oluyor. Grubun tam anlamıyla cemaat haline geldiğine inanılırsa bunlar arasından illegal faaliyete katılabilecekler ayrıca seçiliyor. Cemaat sözcüğü Türkiye’de yaygın olarak camiye gelen imama uyup namaz kılan insanlar topluluğu olarak kullanıyor. Ancak İslamcı grup ve tarikatlar buna daha derin bir anlam yüklüyor. Onlara göre cemaat, normal, sıradan bir araya gelen topluluk değil; aralarında dini inanç ve inancı yaşama bakımından tam bir İslam kardeşliği bulunan topluluk. İslam kardeşliğinin, kan kardeşliğinden, yani annebaba birliğinden daha üstün olduğu görüşü yerleştiriliyor. İslam ülkeleriyle özel ilişki Resmi bütçe: 10 milyon Avro illi Görüş’ün Türkiye içindeki genel durumu böyle. Yurtdışındaki faaliyetleri ise Türkiye ile koordineli olarak başta Almanya olmak üzere pek çok ülkede devam ediyor. 1975 yılında Batı Berlin’deki Türk Birliği ile Batı Berlin Türk Kültür Yardımlaşma Derneği birleşti ve Milli Görüş Teşkilatı adı altında yeni bir örgüt haline geldi. Tam adı Avrupa Milli Görüş Teşkilatı (AMGT) oldu. AMGT Batı Berlin’de dönemin koşulları gereği, yani Almanya bölünmüş olduğu için istediği gibi yaygınlaşamadı. Bunun üzerine 1977 yılında merkezin Köln’e taşınması kararlaştırıldı. Köln’le birlikte örgüt daha hızlı yayıldı. Almanya çapında art arda şubeler açtı. Bugün örgütün Alman M ya’daki genel durumu şu: Resmi kayıtlı üye sayısı: 25 bin (yaklaşık) Kitle potansiyeli: 300 bin Bölge başkanlığı sayısı: 32 Camicami derneği sayısı: 480 Gençlik teşkilatı sayısı: 670 Yıllık resmi bütçesi: 10 milyon Avro Kurduğu şirket sayısı: 15 Bunlar örgütün Alman makamlarındaki kayıtlarında da yer alan resmi rakamları. Bunun dışında, özellikle kontrol ettiği şirket sayısının çok daha fazla olduğu kabul ediliyor. 2000’li yıllarla birlikte hedefini daha da büyüten AMGT, Almanya dışındaki ülkelerde de örgütlenmek için adını Milli Görüş İslam Topluluğu olarak değiştirdi. Ancak önceki adı daha yaygın biçimde kullanılmaya devam ediyor. illi Görüş’ün Arap dünyasıyla Avrupa ülkeleri üzerinden özel ilişkileri var. Bunu Türkiye yerine Avrupa üzerinden sürdürmek örgüt açısından daha avantajlı görünüyor. Böylece Türkiye makamlarının kontrolü dışına çıkılmış oluyor. Bu bağlamda Milli Görüş’ün temsilcileri özellikle Suudi Arabistan’la ayrı bir koordinasyon kurmuş durumda. Bunun iki temel ayağı var: 1 Hac organizasyonu. Bu yolla hem ciddi para kaynağı elde ediliyor hem de Suudi Arabistan makamlarıyla başka zamanlarda kurulamayacak özel bağlar gerçekleştiriliyor. Suudi Arabistan hac mevsiminin özel koşulları nedeniyle her ülkeye nüfusunun binde biri oranında kontenjan tanıyor. Milli Görüş bu konuda özel ayrıcalıklar edinmek için sürekli mücadele ediyor. Çoğunlukla başarıyor. 2 Suudi Arabistan’ın tüm dünya Müslümanları içinde öncü yer edinmek için ayırdığı fonlardan ve yaptığı organizasyonlardan yararlanmak. Başta Rabıta örgütü olmak üzere Suudi Arabistan’ın her türlü maddi desteği verdiği örgütlerin Almanya bağlantıları çoğunlukla Milli Görüş tarafından kuruluyor. Milli Görüş, adında ‘‘milli’’ sözcüğü olmasına karşın Suudi Arabistan’la kurduğu ilişkilerde temel hedefini Avrupa’da İslam Birliği kurmak olarak duyuruyor. Milli Görüş, Avrupa’daki öteki İslamcı örgütlerle temaslarında genel hedeflerini şu başlıklarla açıklıyor: M İslam Birleşmiş Milletleri, İslam Ekonomi Topluluğu, İslam Savunma Teşkilatı kurmak. Milli Görüş’ün Avrupa’ya taşıdığı bir başka İslam ülkesi ise Libya. ABD ve AB ülkeleriyle ilişkilerde sorunlar yaşayan Libya, Milli Görüş’e maddi destekte bulunarak, Avrupa’da ülkesi lehine toplantılar yapılmasını sağlıyor. Milli Görüş, bu ülkeyle bağlarını Kaddafi yönetiminin kontrolündeki Libya İslami Çağrı Cemiyeti aracılığıyla kuruyor. Libya, Avrupa’da hangi ad ya da koşullarda olursa olsun kendi lehine toplantı yapılmasını önemsiyor. Milli Görüş de bunu kullanıyor. (Erbakan, başbakanlığı döneminde Libya’ya yaptığı resmi gezide Kaddafi, özel ilişkilere ayrıca dikkat çekmişti.) Kuveyt ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin de Suudi Arabistan’ınkine benzer fonları bulunuyor. Bu fonlardan yararlanan kuruluşlar arasında Milli Görüş de yer alıyor. Milli Görüş’ün ülkesel bağlantılarının yanı sıra örgütsel bağlantıları da bulunuyor. Bu alanda ilk sırayı Müslüman Kardeşler örgütü alıyor. TEMEL HEDEF: SEÇİMLE İKTİDAR Tarikatların, radikal İslamcı grupların başlıca hedefi, ülke yönetimini ele geçirip dini esaslara dayalı bir devlet yapısı oluşturmak. Bu hedef ortak ama, yöntem farklılıkları var. Kimi örgütler silahlı eylemle des teklenmiş cihatla bunun olacağını düşünüyor. Kimileri devlet kurumlarını tek tek ele geçirerek yapılabileceği görüşünde. Bazıları da seçimle iktidara gelmeyi ve tüm yapıyı değiştirmeyi hedefliyor. Milli Görüş, Avrupa’daki faaliyetlerinin de desteğiyle Türkiye’de seçim yoluyla iktidara gelmeyi strateji olarak benimsiyor. Başta Milli Gazete olmak üzere Türkiye’deki medya örgütlenmesini de bunun zemini olarak kullanıyor. Milli Görüş’ün büyümesiyle birlikte çeşitli iç sorunlar da ortaya çıktı. Bugün karşı karşıya kaldıkları sorunlar satırbaşlarıyla şunlar: Örgütün Avrupa ayağının 1999 yılında Sabri Erbakan yanlıları ve karşıtları olmak üzere çatallaşması. Sonuçta Erbakan yanlıları kazandı ama yıpranma oldu. Benzer durum Türkiye’deki Gençlik Vakfı’nda da yaşandı. Vakıf Başkanı Adnan Demirtürk’ün bir kaza sonucu ölümüyle üstünlük yine Erbakan yanlılarına geçti. Örgütün üyeleri genel olarak toplanan paraların sağlıklı kullanılmadığı görüşünde. Bu ciddi bir güvensizlik yaratıyor. 18 Nisan 1999 seçimlerindeki başarısızlık, 3 Kasım 2002 seçimlerinde Milli Görüş yanlılarının Saadet Partisi ile Adalet ve Kalkınma Partisi arasında bölünmesi, dalgalanmaya neden oldu. Cihat: Tebliğ ve cemaat aşamasının tamamlanmasının ardından hedef şu: Her yöntemi kullanarak İslam için savaşmak. Bu uğurda, parasını, tüm varlığını ve devamında canını vermek. Cihat, cemaate Allah adına yapılan her şey olarak açıklanıyor ve en üst düşünce olarak yerleştiriliyor. Tam bir cemaat aşamasını tamamlamış olan grupların gözünü kırpmadan ölmesi ve öldürmesi için her türlü psikolojik ortam hazırlanmış oluyor. Allah için her şeyini ortaya koymak olarak algılanıyor. İslamcı örgütlerin için bu aşamaya gelinip gelinmediği, ne zaman gelineceği tartışması en temel konulardan birini oluşturuyor. Bu örgütler, zamanından önce cihat aşamasına geçilirse bunun çok yanlış olacağı görüşünü benimsiyor. Türkiye’deki İslamcı grupların çok büyük bir bölümü, tebliğ aşamasının güçlendiğini ve geçildiğini, cemaat aşamasının tamamlanmakta olduğunu düşünüyor! SÜRECEK CUMHURİYET 09 K