Katalog

14 KASIM 2006 SALI CUMHURİYET SAYFA KÜLTÜR kultur?cumhuriyet.com.tr 15 Türk yazınının usta ismi Rıfat Ilgaz’ın yapıtı Almancaya çevrildi ‘Bacaksız’ı bir de Almanca okuyun OSMAN ÇUTSAY FRANKFURT – Türk edebiyatının mizah başta olmak üzere birçok dalında unutulmaz yapıtlar üreten Rıfat Ilgaz’ı, artık Almanca da okumak mümkün. Berlin’de faaliyetlerini sürdüren “Edition Orient” adlı yayınevi tarafından yayımlanan “Bacaksız” dizisinin ilk kitabı, hem Alman hem Türk hem de başka dillerden gelen çocuklara Türkiye’den şehir, çocuk ve insan manzaraları sunuyor. İstanbul’un kenar mahallelerinde, emekleriyle geçinen yoksul, ama yaşama sımsıkı sarılmış, namuslu, sevgi dolu insanların ve çocukların öyküsü anlatılıyor “Bacaksız Kamyon Sürücüsü”nün Almanca versiyonu “Der Dreikäsehoch und die Riesenmelone” kitabında. Almanca ve Türkçe olarak biçimlendirilmiş kitabın bu çift dilli sayfalarından insanın yüzüne eşine az rastlanır bir yaşama sevinci eşliğinde yoğun bir insan sıcağı vuruyor. O nedenle olmalı, kitabın yayıncısı da, çevirmeni de bu satırların sadece Türkiye’deki çocukları değil, tüm dünyadaki çocukları doğrudan ilgilendirdiğine dikkat çekiyor. Nitekim yayıncı Stefan Trudewind, bu sıcaklığın kendisini özellikle etkilediğini hiç saklamıyor. kökenli insanın yaşadığı bir ülkede, çocukların daha yolun başındayken her iki kültüre de dahil edilmesinin çok önemli olduğunu düşünüyor. Nitekim, “Çocuklarımız, Grimm kardeşlerin masallarıyla olduğu kadar Nasreddin Hoca ve Keloğlan ile de tanıştırılmalı, ayrıca Michael Ende ve Rıfat Ilgaz’ın kaleme aldığı güncel kitapları da bilmeliler” derken kendi temel görevinin okunacak malzeme hazırlamak olduğunun altını çiziyor. Yayın programında daha başka Türkiye kaynaklı kitaplara da yer veren Edition Orient yöneticisi şöyle uyarıyor: “Burada pedagojik bir çıkış da söz konusu, ama bunun, eğer çocuklara heyecanlı, keyifli ve iyi anlatılmış öyküler sunulmazsa, pek bir değeri yoktur. Bu öyküler, çocukların yaşam gerçeklerine ve fantezilerine yönelmiş olmalıdır. İşte Rıfat Ilgaz, tam da bunu veriyor.” Gerçeğin namuslu yüzü... Çevirmen Patrick Bartsch’a göre ‘Rıfat Ilgaz çok iyi bir çocuk kitabı yazarı’ ıfat Ilgaz’ın “BacakR sız”ını çeviren Patrick Bartsch için Almanca okunan dünya, bu kitapla artık biraz daha zenginleşmiş sayılmalıdır. Bartsch, Rıfat Ilgaz’ın yapıtı ile ilgili olarak Cumhuriyet’in sorularını yanıtladı. Rıfat Ilgaz’ı siz nasıl buluyorsunuz? Dilini, konularını, kahramanlarını nasıl değerlendiriyorsunuz? PATRICK BARTSCH Rıfat Ilgaz, çok iyi bir çocuk kitabı yazarı. Bunu zaten "Bacaksız"ın Türkiye’deki popülaritesi de gösteriyor. Orada da büyük bir zevkle okunuyor, zaten bunu sürekli yapılan baskılardan da anlamak olası. Ilgaz’ın konuları keyiflidir ve çocuklara uygun bir tarzda Türk küçüklerinin gerçek dünyasını yansıtmaktadır. Söz konusu gerçek dünya, yoksulluğun, çocuk emeğinin ve dostluğun damgasını taşır. Dili son derece canlı ve günlük yaşamda kullanılan dildir. Dizinin kahramanı, Bacaksız, ufak tefek bir oğlan çocuğudur; tatlılığı ve neşesiyle istediğini yaptırmayı ve bu yolla da küçük olsun büyük olsun her okuru kendi yoluna çekmeyi bilen bir çocuk. ERÇEĞE ÇOK YAKIN Bacaksız’ın Almanya’daki Türk çocukları için ilginç olduğunu düşünüyor musunuz? BARTSCH – Türk çocukları, Bacaksız üzerinden, önemli bir Türk çocuk romanı tanımış ve Almanya’da yaşamalarına rağmen Türk çocuk edebiyatı dünyasına bir göz atmış oluyorlar. Nasıl yurtdışında yaşayan Alman çocukları, Janosch ve Michael Ende gibi kendi Almanca çocuk edebiyatını tanımak durumunda iseler, böyle bir şey, kendi kültürel varlıklarının bir parçası olarak Türk çocukları için de önemlidir. Bacaksız dizisi Almaya’da iki dilli olarak yayımlandığından, bir Türk arka planına sahip Alman çocuklar da, bunun ötesinde, Türkçelerini iyileştirme olanağına sahip oluyor. – Bacaksız dizisi, Alman çocuklar için de ilginç. Peki, bu neden böyle sizce? BARTSCHÇünkü, bu dizi gerçeğe son derece yakın olduğundan, “Bacaksız” sayesinde, Alman çocuklar da Türk çocuklarının şehir yaşamına bir göz atmış oluyorlar. Türk şehir çocuklarının sevinçlerini ve zor durumlarını tanıyorlar. – Alman çocuk edebiyatı dev bir pazar. Siz, Türkçe ve Almancaya çevrilmiş çocuk kitaplarının bu dev pazarda bir şansı olduğuna inanıyor musunuz? BARTSCH – Bu soruyu, bir yayıncı olarak Stefan Trudewind daha iyi yanıtlar, ama benim görüşüm de şudur: İyi çocuk kitapları, kökenlerinden bağımsız olarak dünyanın her pazarında kendisini kabul ettirecektir. "Bacaksız" dizisi, çok iyi çocuk kitaplarından oluşuyor. Dolayısıyla, başka ülkelerdeki yaşama ilgi duyan çocuklar için son derece eğlendirici bir okuma malzemesi sunmaktadır. Slovenya ustalık kursu ? Kültür Servisi Arp sanatçısı ve eğitmeni Şirin Pancaroğlu 2631 Ekim 2006 tarihleri arasında Slovenya Arpistler Derneği'nin davetlisi olarak Slovenya'nın Velenje kentindeki Fran Korun Kozelski Müzik Okulu'nda 824 yaşlar arasında Sloven, Hırvat ve Avusturya'lı 22 arp öğrencisine bir ustalık kursu verdi. Beş gün süren kursa, Slovenya ve Hırvatistan’dan üç kuşak arp eğitimcisi de dinleyici olarak katıldı. Tüm katılımcılara, Fran Korun Kozelski Müzik Okulu Yönetmeni, Slovenya Arpistler Derneği Başkanı ve Şirin Pancaroğlu’nun imzalarını taşıyan sertifikalar sunuldu. “Bacaksız”ın ya da Almanca çevirisiyle “Dreikäsehoch”un, Alman çocukları için de çok ilginç olduğunu düşünen Trudewind, “15. BerlinBrandenburg Kitap Haftaları” çerçevesinde 5 ve 10 Kasım’da, Türk işadami Remzi Kaplan ve Avrupa Milletvekili Cem Özdemir’in katıldığı iki okuma etkinliğinde kitaptan bölümler okuEVAMI GELECEK nacağını ve küçüklerin ilk tepkiEdition Orient’in yöneticisi lerini orada, yerinde saptayacakTrudewind, birkaç gün önce İslarını belirtiyor. tanbul’daki TÜYAP Kitap Fuİstanbul’daki son kitap fuarınarı’na katıldığını, birçok görüşda edindiği olumlu izlenimleri me yaptığını ve Türk çocuk yasürekli vurgulayan Stefan Trudebiyatımızın özgün yıncılığında da inanılmaz bir dewind, bir Alman yayınevi olaimzası Rıfat Ilgaz’ın canlılıkla karşılaştığını belirterak ilginç bulgular elde ettiğini rek “Benim bilgime göre Ilgaz çocuklar için kaleme aldığı gizlemiyor ve “Birçok görüşilk kez Almancaya çevrilmiş “Bacaksız” dizisi, me yaptım, dinlemeye hazır oldu. Bu diziyi sürdürmek isAlmancaTürkçe olarak insanlarla bir araya geldim, atiyoruz. İki cilt daha yayımlaAlmanya’da da küçük yıp sonra da piyasadaki talebi ma şimdilik daha fazla bir şey okurların ilgisine sunuldu. değerlendireceğiz. Olumlu söylemek istemiyorum” diyor. Berlin’de, 5 Kasım’da ünlü sinyaller alırsak, devam edeOlumlu ve umutlu yaklaşımına ceğiz” diyor. Çocuk kitapları işadamı Remzi Kaplan, 10 rağmen, bazı konularda özellikalanında son derece ilginç ve Kasım’da da Avrupa le dikkatli: yepyeni bir kaynakla karşı kar“Her şeyi Türkiye’de sunulMilletvekili Cem Özdemir, şıya kaldığını itiraf eden Trudeduğu haliyle üstlenmek mümkitabın tanıtım wind, risk aldığına, ama sonuçkün değil. O nedenle Bacaktoplantılarına katılarak ta iyi bir seçim yaptığına inanısız’ın Türkçedeki illüstrasyor. bölümler okuyacak. Patrick yonlarının Alman pazarı için Daha önce Rıfat Ilgaz hakkınBartsch’ın Almancaya çok uygun olmadığını düşünda bir bilgisi olmadığını belirçevirdiği kitaptaki çizgiler, dük ve kitabın içindeki illüstten Alman yayıncı, “Kitap dügenç sanatçımız Tülay şüncesini, iki yıl kadar önce rasyonları yeniden yaptırdık. SözbirSeidel’e ait. çevirmen Patrick Bartsch bize Bu da daha çok iş ve maliyet getirdi. Ilgaz’ı okuyunca büdemekti. Ancak sonuç, bu giyülendim” diyor ve şöyle derişimi haklı çıkarıyor. Şansıvam ediyor: mız vardı, çünkü Türk yayıncımız Aydın Ilgaz gibi “Bacaksız normal bir erkek çocuk; bazen cesur, babasının mirasını itinayla koruyan, ama böylesi yebazen saçmalıklar yapıyor, arkadaş arıyor, bazen de nileme taleplerine gayet açık mükemmel bir ortak da yüksekten atıp tutan bir küçük. Kısacası, kökeninden bulduk.” bağımsız olarak, birçok çocuğun kendisini onda buRıfat Ilgaz’ın ölümsüz yapıtıyla ilgili Berlin’deki okulabileceği biri. Benim Rıfat Ilgaz’ın kitabında asıl homa günlerinin ilki Remzi Kaplan’ın da katılımıyla Bişuma giden, bu sımsıcak yürekli tını oldu. Sanırım, esenthaler Str. 23, Wedding adresindeki Bahadın KülRıfat Ilgaz büyük yürekli bir insandı. Kendisini hütür Merkezi’nde saat 15.00’te, ikincisi ise Cem Özdemanist geleneğe bağlı ve sorumlu sayan, çevresindemir’in katılımıyla Waldemarstr. 118, Kreuzberg adreki insanları da bu tavırla karşılayan, kocaman yürekli bir insan.” sindeki HeinrichZille Grundschule’de saat 15.30’da Stefan Trudewind, Almanya gibi çok sayıda Türkiye gerçekleştirilecek. OKUMA GÜNLERİ Türk edebiyatçıları ansiklopedisi ? ANKARA (AA) Şair ve araştırmacıyazar İhsan Işık'ın, ''Resimli ve Metin Örnekli Türkiye Edebiyatçılar ve Kültür Adamları Ansiklopedisi'', Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği'nde (TOBB) düzenlenen kokteylle tanıtıldı. Ansiklopedide, edebiyatçıların, kültür ve bilim adamlarının, yapıtları yayımlanmış siyasetçilerin, gazeteci ve yazarların biyografileri yer alıyor. Işık'ın, 26 yıllık bir çalışmayla hazırladığı 10 ciltlik ansiklopedide, 10 bin 366 biyografi bulunuyor. Tanıtıma katılan İran Büyükelçiliği Kültür Müsteşarı Ferhad Palizdar, İhsan Işık'ın hazırladığı eserin Farsçaya çevrileceğini söyledi. Tanıtıma katılan Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener de Işık'ın yaptığı çalışmanın Türk edebiyatı için önemli bir çalışma olduğunu vurguladı. D E 125. doğum yılında Atatürk ? İSTANBUL (AA) İstanbul Valiliği, ''125. Doğum Yılında Mustafa Kemal Atatürk'' CD'si hazırladı. CD'de Atatürk'ün biyografisi, soy kütüğü, doğumu ve ailesi, okul yılları, yakınları ve çalışma arkadaşları, özel eşyaları ve özel belgeleri, vasiyeti ve ölümü bulunuyor. CD'de ayrıca Anıtkabir, İstanbul'da Atatürk Anıtları ve Atatürk Müzeleri, ölümünün dünyadaki yankıları, Atatürk resimleri ve videoları, İstiklal Marşı ve Onuncu Yıl Marşı, Gençliğe Hitabe, Atatürk'ün sevdiği şarkılar, sözleri ve konuşmaları, ilkeleri ve Türkiye'ye kazandırdığı kurumlar, İstanbul gezileri ve İstanbul Valiliği’nin 125. doğum yılı kutlama programları da yer alıyor. Atatürk'ün hayatını bütün yönleriyle tanıtmayı ve bir arada sunmayı amaçlayan CD’de İstanbul Valisi Muammer Güler'in Atatürk hakkındaki düşüncelerini anlıttığı yazıya da yer veriliyor. ‘Adem'in Trenleri’ ? MANİSA (AA) Yönetmen Barış Pirhasan tarafından Manisa'nın Karaağaç beldesinde çekilen ve 2007 Mart ayında gösterime girmesi planlanan ''Adem'in Trenleri'' filminin, şubat ayında düzenlenecek Berlin Film Festivali'ne katılacağı bildirildi. Kültür Bakanlığı ve TCDD'nin destek verdiği filmin bütçesi 1.5 milyon dolar. Filmin yönetici yapımcılığını Ezel Akay üstlenirken, filmde Cem Özer, Nurgül Yeşilçay, Ümit Çırak, Derya Alabora, Asuman Dabak, Hakan Bilgin, Turan Özdemir, Ezel Akay, Güner Özkul, Veysel Diker rol alıyor. baskıları hâlâ sürüyor ve çağdaş demokratik ortamdan henüz yoksun sayılıyoruz. Buna karşın fikir, sanat, bilim, kültürde çabalar sürüyor. Tarihsel gelişim sürecinde elbette ‘aydınlanma’nın önüne hiçbir güç geçemez. Cumhuriyet, çağdaş uygarlığa giden yolun fikir, sanat, kültür, bilim yolu olduğunu kuruluşundan beri savunan bir gazete. Bu yoldaki çabaları desteklemek ve özendirmekte Yunus Nadi Ödülleri’nin işlevi sürecek. 1999 yılında başlanılan iki ana başlık altında dört ödül verilmesi yöntemi geçen yıl değiştirildi. 2007 Yunus Nadi Ödülleri Edebiyat Ana Dalı’nda öykü, roman, şiir; Görsel Sanatlar Ana Dalı’nda karikatür; Bilimsel Araştırma Ana Dalı’nda Sosyal Bilimler Araştırması olarak belirlendi. Adaylara başarılar diliyoruz. G Yunus Nadi Armağanı Yarışması, 1946’da kuruldu; hem geçmişe hem geleceğe dönük olan anlamı, gazetemizin kurucusu Yunus Nadi’ye saygı ve sevgiden kaynaklanıyor. Yalnız Cumhuriyet gazetesinin değil, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda büyük emeği bulunan Yunus Nadi’nin anısını her yıl tazelemek bizim için bir görev. Devrimci ve demokrat Cumhuriyet’in Ulusal Bağımsızlık Savaşımızla ve Türkiye Cumhuriyeti’yle zamandaş ve eşanlamlı bir kuruluş tarihçesi var. Yunus Nadi, gazetemizin temel taşlarını bu doğrultuda koydu. Yunus Nadi’nin ölüm yıldönümünü geçmişe dönük bir acı olarak değil, geleceğe yönelik bir kültür olayına dönüştürmek amacıyla bu yarışma düzenlendi. Yarışmanın ilk düzenlendiği yıllarda Türkiye’de sanat alanında hiçbir özel ödül yoktu; tek parti dönemiydi ve yalnız CHP’nin koyduğu bir şiir ödülü vardı. Aynı dönemde bütün dünyada sanat, bilim ve edebiyat ödülleri ün yapmışlardı. İsveç’te Nobel, ABD’de Pulitzer, Sovyetler’de Lenin, Fransa’da Goncourt ödüllerinin sonuçları Türkiye’de de izleniyordu; ama ülkemiz bu alanda da geç kalmıştı. Cumhuriyet gazetesi bu öncülüğü üstlendi, altmış yıl önce düzenlenen Yunus Nadi Armağanı’yla sanat ve kültür yaşamımızda bir yarışma coşkusu oluşturdu. Daha sonraki yıllarda Türkiye’de de yarışmaların ve ödüllerin sayısı çoğaldı, yirmiyi aştı. Bugün belki ödül enflasyonundan söz açılabilir; eleştirel bir yaklaşımla sakıncaları gündeme getirilebilir, ama yine de kültür, bilim ve sanat konularında yapılan yatırımların çok yararlı olduğu rahatlıkla söylenebilir. Zamanla 61. YIL YUNUS NADİ ÖDÜLLERİ 2007 ödüller arasında ayrımlar ortaya çıkar; bir yarışma kurumsallaştıkça, amacı, nitelikleri, karakteri belirginleşir. Bu arada kimi holdinglerin kendi amaçlarına yönelik yarışmalar düzenlemeleri ve ödüller dağıtmaları da bu alanda kaçınılmaz çoğulculuğu yansıtıyor. Kimi bankaların, şirketlerin, ticari tekellerin reklam amacıyla düzenledikleri yarışmaların ödülleri, parasal açıdan ne kadar büyük olursa olsun; özü, maddi çerçevenin dışındaki anlamda odaklaşıyor. Ödüller, Yunus Nadi Armağanı Yarışması adıyla aralıksız olarak kırk yılı aşkın bir sürede düzenli olarak gerçekleştirildi, kültür ve sanat hayatımıza amaçlanan katkıları yaptı ve etkilerini duyurdu. Daha önce bir dalda yapılan ödüllendirmenin kapsamı 1990 yılından itibaren genişletildi ve Yunus Nadi Ödülleri adıyla sürmeye başladı. Ülkemizin kültür ve sanat yaşamı bütün baltalanmalara ve olumsuz yatırımlara karşın sürekli gelişiyor ve yaygınlaşıyor. Fikir ve sanat özgürlükleri Türkiye’de tam değil; siyasal iktidarların ÖYKÜ Ödüle 1 Nisan 2006 ile 1 Şubat 2007 tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ya da yayına hazır bir ‘kitap dosyası’yla aday olunabilir. Yayımlanmamış yapıtların, beyaz dosya kâğıdına makine yazısı ile çift aralıklı yazılmış olması gereklidir. Adaylar yapıtlarını altı adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta verilir. Seçici Kurul, ödülü, kitap ve kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Hikmet Altınkaynak, Mehmet Başaran, Tarık Dursun K., Sami Karaören, Emin Özdemir. Ş İ İ R Ödüle 1 Nisan 2006 ile 1 Şubat 2007 tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ya da yayına hazır bir ‘kitap dosyası’ ile aday olunabilir. Yayımlanmamış yapıtların beyaz dosya kâğıdına makine yazısı ile çift aralıklı yazılmış olması gereklidir. Adaylar yapıtlarını altı adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta verilir. Seçici Kurul, ödülü, kitap ve kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Ataol Behramoğlu, Prof. Dr. Cevat Çapan, Muzaffer İlhan Erdost, Doğan Hızlan, Kemal Özer. rul: Erdal Atabek, Prof. Dr. Rona Aybay, Dr. Alev Coşkun, Prof. Dr. Emre Kongar, Prof. Dr. İoanna Kuçuradi, Prof. Dr. Türkel Minibaş, Prof. Dr. Ahmet Mumcu. K A R İ K A T Ü R Karikatürlerin boyutu 30x40 cm.’yi geçmemelidir. Her türlü teknik serbesttir. Yarışmaya en fazla 5 karikatürle katılabilinir. Seçici Kurul: Kâmil Masaracı, Tan Oral, Ferit Öngören, Turhan Selçuk, Tonguç Yaşar. HER DAL İÇİN GEÇERLİ Gazetesi Yunus Nadi Ödülleri Prof. Dr. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2 34381 Şişli / İstanbul adresine iadeli taahhütlü olarak postayla ulaştırmaları ya da elden teslim etmeleri gerekmektedir. Yayımlanmış yapıtların daha önce herhangi bir ödül almamış olması şartı geçerlidir. Zarfın ya da paketin üzerine hangi dal ile ilgili olduğunun (şiir, roman, öykü vb.) yazılması zorunludur. Ödül dallarında konu sınırlaması yoktur. Yapıtlar hiçbir şekilde iade edilmez. Ödül alan ya da herhangi bir şekilde ön elemeden geçirilen yapıtlar, genel yayın ilkelerimiz doğrultusunda gazetemizde yayımlanabilir. Ödül sonuçları 28 Haziran 2007 Perşembe günü açıklanacaktır. R O M A N Ödüle 1 Nisan 2006 ile 1 Şubat 2007 tarihleri arasında yayımlanmış bir kitap ya da yayına hazır bir ‘kitap dosyası’yla aday olunabilir. Yayımlanmamış yapıtların, beyaz dosya kâğıdına makine yazısıyla çift aralıklı yazılmış olması gereklidir. Adaylar yapıtlarını altı adet olarak göndereceklerdir. Seçici Kurul, ödülü, kitap ve kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Kurul: Adnan Binyazar, Ahmet Cemal, Konur Ertop, Prof. Dr. Şara Sayın, Prof. Dr. Tahsin Yücel. S O S Y A L B İ L İ M L E R A R A Ş T I R M A S I Ödüle 1 Nisan 2006 ile 1 Şubat 2007 tarihleri arasında yayımlanmış bilimsel araştırmalarla, yayıma hazırlanmış en az 25 sayfa olarak beyaz dosya kâğıdına makine yazısıyla çift aralıklı yazılmış bilimsel araştırmalar katılabilir. Adaylar yapıtlarını sekiz adet olarak göndereceklerdir. Ödül bir yapıta verilir. Seçici Kurul ödülü kitap ve kitap dosyası arasında paylaştırabilir. Seçici Ku GENEL KOŞULLAR Ödüller, her dalda amatörprofesyonel herkese açıktır. (Cumhuriyet mensupları hiçbir dalda ödüle aday olamazlar.) Adaylar gerçek ad ve adreslerini ve telefon numaralarını belirtmek zorundadırlar. Ancak adaylar ad ve adreslerinin saklı tutulmasını isteyebilirler. Ödül koşullarına uymayan yapıtları yarışma dışında tutmak zorundayız. Adayların yapıtlarıyla birlikte adlarını ve soyadlarını arkasına yazacakları iki fotoğraflarını, açık adreslerinin de yer aldığı katılma belgesini ve yaşamöykülerini 15 Şubat 2007 Perşembe günü saat 17.00’ye kadar ‘Cumhuriyet Ö D Ü L Her dal için: 2.000.000.000 TL. KATILMA BELGESİ ADIM, SOYADIM: ADRESİM: TELEFONUM: KATILDIĞIM DAL: CUMHURİYET 15 K