Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 EYLUL 2005 PAZAR INCELEME IhalelerRize'denyükseliyorRizelibaşbakanlardönemindeyıldızıparlayan Mehmet Kutman, AKP dönemindeParkOtel, Kuşadası Limanı, Galataport, SüperFMveMetmFMihaleleriniortakolchığukomorsi)MM MtYASEfiLKNUR "Tavan yaptı" deyimiborsacıbk literatürûnde bir hissenin olabile- cek en yüksek de- ğerdensanşınıifa- de etmekte kullanılır. Borsa deyince akla hissel aracı kurumlar, endeks ve manipülasyon akla gebr. Son yıllarda aracı kurum ve ma- nipülasyon denince de ak- la hemen Global Menkul Değerler ile onun maharet- li genç sahibi Mehmet Kutman gelıyor. ANAP iktidarlan dönemin- de Mehmet Kutman'ın başa- nsı tavan yapar, adı gündem- den düşmezdi. Kutman'ın ba- şansını, Kuzeni Mesut Yıl- maz'ın desteğine bağlayanlar, Yılmaz'ın iktidardan düşme- sinden ve siyaset sahnesinden çekilmesinden sonra bu genç yatınmcının da sonunun geldi- ğini düşünenler yanıldı. Bülent Ecevit'in başbakanlı- ğında manşetlere çıkmayan ve özelleştirme ihalelerinde adı geç- meyen Kutman, kendisi gibi Ri- zeli olan Başbakan Recep Tayyip Erdoğan döneminde eskı popiila- ritesini yakaladı. Gerek Özelleştirme Idaresi gerekse TMSF tarafindan sa- nşa çıkanlanliman, MenkulKıymetYa- tınm Şirketi, radyo, ne varsa leblebi gı- bi topladı. Kutman yine "tavan yapmış- ü". Mehmet Kutman'ın ilgi alanı ser- maye pıyasasuıdan enerjiye, turizm- den ulaşım sektörüne kadar oldukça ge- niş. En büyük hayali bir banka sahibi olmaktı. Once Toprakbank'ı almak için hamle yaptı. TMSF'ye fıyat ver- di, ama olmadı. Ardından Şekerbank'la strate- jik ortaklık kurarak Pamukbank'ı almak için BDDK'ye başvurdu. Bu gırişimi de başansızlıkla so- nuçlandı. O da banka alamayın- ca batık bankalann Menkul Kıy- met Yaunm Ortakhk şirketlerini bir bir topladı. Örtisat, Baymdır ve Ege Men- kul Değerler Yaunm Ortakhğı'nı bünyesinde birleştiren Kutman, Hedef Menkul Değerler'in yüz- de 83.5'ini, Toprak Hayat Sigor- ta A.Ş'yı aldı. Yaşar Yatınm'a da teklifvermiş, ancak satış gerçek- leşmemişti. Enerjide de Iddlalı Gaz boru hattı ve dağıtımı Me- sut Yılmaz'ın başbakanlığı sıra- sında en çok ilgilendiği konula- nn başında geliyordu. Sonradan başını ağntan ve ANAP'ın yu- muşakkarnı olan gaz işinekuzen Kutman da heves etti. Büyük ku- zen Rusya'dan doğalgazı "Mavi Akun"la Türkiye'ye getirecek, kuzen Kutman da illerdeki dağı- hmı gerçekleştirecekti. Kutman'ın Gaznet Şirketi ön- ce Konya Ereğli ve Çorum Do- ğalgaz Dağıtım işini aldı. AKP dö- neminde de Kayseri'nin doğal- gaz dağıtımını işletecek çok or- taklı bir şirkete ortak oldu. Son- ra da Çorum'un gaz dağıtım işi- ni aldı. Kutman, Silopi'deki 34 mega- wathkmobilsantrah.çalıştıran Ka- radeniz Enerji'nin de ortağı. Şir- ketin genel müdürü ve hissedar- lanndan Doğan Karadeniz. Be- yaz Enerji Operasyonu nedeniy- le gözalüna ahnmışü. POAS Ihalesl Finans sektörü gibi enerji sek- törü de Kutman'ın hobileri ara- sına giriyor. Buhobisi POAŞ iha- lesi nedeniyle az daha başına iş açıyordu. Okihalede POAŞ'ı alan Hayyam Garipoğhı'nun Meclis Araştırma Komisyonu'na verdi- ği ifadede ihale öncesinde kendi- sine gelerek "İhakvegirme,alsan da sana verümeyecek" dediğini öne sürdü. POAŞ ihalesi sonuç- ta iptal edilerek Garipoğlu'ndan ahnıp ikinci sıradaki konsorsiyu- ma verildi. Bu iptalde Kutman' ın da payı olduğu söylendi. MehmetKutman'ın ilgj duydu- ğu bir alan da hava ulaşımı. THY'nin satışı her gündeme gel- diğinde, "THY'yi alacak firma- ya hem danışmanhkverir hem de yüzde5ortakolunız" dıyerekor- taya çıkan Kutman, THY'nin sa- tışa çıkmasından umudu kesince ABSen, Kava CİHngiroglu ve Yu- Fransa'da doğdu, Boğauçi'nde' okudu, ABD'de masteryapti 1960 yılında Paris 'te doğdu. Boğaziçi Üniversitesi tşletme Fakültesi'nden mezun oldu. Amerika 'da Teksas Üniversitesi'nde masteryaptu 1985-89 arasında North Carolina National Bank'ta başkan yardımcılığı yaptıktan ^s sonra Türkiye'ye dö'ndü. Kısa bir süre, Net Holding 'de Proje Koordinatörü olarak çalışmaya başladı. 1990 yılında Global Menkul Değerier'i kurdu. Şirketini holdingleştiren Kutman; Efes, Avrasya, Evren, Atlas ve Global Yatırım Fonları ile Alarko Gayrimenkul Yatırım Fonu 'nun dayönetim kurulu üyeliğini yapıyor. nanistan'ın ikinci büyük havayolu şirketi olan Aege- an Airlines ile Global Ha- vayollan'nı kurdu. Anadolu'nun uzak köşelerine uça- cak bir fılo kurmayı düşünen şirket fa- aliyete geçmedi. Para sihlrbazlarının partnerl Mehmet Kutman'ın fînas alanın- daki müşterilerinin büyük bir kıs- mmı yabancılar oluşturuyor. Dünya- nm para sihirbazlarının Türkiye part- neri olan Kutman, Feorge Soros, MarkMobius gibi büyük yatınmcı- lann Türkiye "deki portföy yatınm- lannı da yönlendiriyor. Dünyanın en büyük para sihirbazlanndan biri olan ve birçok kez dünyanın en iyi para yöneticisi seçilen Mark Mobius'un ortak olduğu Templeton Asset Me- nagement Ltd'nin geüşmekte olan pi- yasalar fonu Templeton Strategic Emerging Merkets Fund'u ile ortak oldu. Özellikle özelleştirme ihalelerin- den kârlı şırketlere danışmanlık yap- tığı yabancı finansörler ahnakta pek mahir. Son yıllarda özelleştirme ihalele- rinin hemen hepsin- de adı geçti. Taksim Otelciük'e ait Park Otel sa- tışa çıkmca dünyanm ikinci büyük zenginı ^arren Buffet, George So- ros ve Sami Ofer'ın aralannda bu- lunduğu yabancı konsorsıyum adı- na Mehmet Kutman alıcı olmuş ve verdiği en yüksek teklifle Park Otel'i almıştı. Global Yatınm daha önce de To- ray Inşaat'la yüzde 5O'şer ortaklık- la Ataköy Grubu Şirketleri'nin sa- Mehmet Kutman'ın danışmanbğmı yapbğı konsorsiyum Kuşadası Limanı ve Galataport ihaklerini kazanmayı başanu. Lunatılar oııdaıı soruluyor M ehmet Kutman'ın özelleştirme kapsamındakı limanlarla ılgisi 2003 yılında başladı. Hissedarlan arasında Sami Ofer'in de bulunduğu ABD'lı Royal Caribean Konsorsiyumu içinde yer alan Kutman, 538 milyon Avro fiyatla Kuşadası Limanı'nı devraldı. Bilindiği gibi kruvaziyerler Türkiye'de iki yere uğruyor. Kuşadası ve îstanbul Karaköy Limanı. Bu dev turist gemilerinin yanaştığı iki liman için Özelleştirme Idaresi'nce yap-işlet-devret modeliyle ihale açıldı. Kuşadası Egeport, Karaköy Limanı için de Galataport projelerinin ihaleleri, Israilli Sami Ofer'in büyük hissedan olduğu konsorsiyum kazandı. Tabiı Mehmet Kutman'ın danışmanlığı sayesinde. Egeport ihalesinı önce yerel girişimcilerin ortak olduğu Limaş kazandı. Ancak ödemeyi zamanında yapamadıklan içın ihale ikinci sırada yer alan ve parayı peşin ödemeyi taahhüt eden Kutman-Ofer ortaklığına verildi. Peşin ödeme nedeniyle yüzde 10 da indirim yapıldı. Bu arada hükümetın, Kıyı Kanunu'nda değişiklik yaparak bir yönetmelikle, denıze kazık dolgu yapılarak denize sıfir 56 turistik işyeri yapılmasına olanak doğdu. Kanundaki 100 metrelik sahil şeridinın halka açılmasını öngören madde yok sayıldı. Dahası Mal Müdürlüğü'nden Ege Denizi'ni de kiraladı. Denizin neresinin, ne kadannın kiralandığı kira sözleşmesinde yer almıyor. Bu sözleşme ile Ofer ve Kutman bütün Ege Denizi'ne dolgu yaparak üzerine bina dikebılir Bu yönetmeliğin iptal edileceği, bir yerel TV kanalında kendisine söylendıginde, "O zaman kanun çıkanbr" diyerek hükümet adına konuşacak kadar emin olan Kutman'ın dediği çıktı ve hükümet, TBMM tatile girmeden bir gün önce aynı yönetmelıği kanunlaştırdı. Şubat başında Danıştay yürütmeyi durdurma karan verince AKP bu kez birçok yasa değışikliğini içeren ve kamuoyunda adına "Torba Yasası" denilen tasanya yukarda adı geçen gecelik yönetmelik bir madde olarak eklendı ve yasa bu haliyle Meclis'ten geçti. Calataport olayı Kutman-Ofer ıkılisinin ikinci hedefı Karaköy Limanı için hazırlanan Galataport Projesi'nin ihalesiydi. Öcili, bu ihaleyı de 3.5 nıılyar dolar fiyatla almayı başardı Ihaleden bir gün sonra başında "rekor fiyat" başhklanyla sevinç naralan atıldı. Ancak kazın ayağı sonra anlaşüdı. Şartnameye göre de\'lete ödemekle yükümlü olduklan kullanım bedelınin ödemeleri 49 yıllık sürenın son dönemlennde yoğunlaşıyor. Böylece Kutman ve Ofer, Yatırım bedelinin yüzde l'i olan temınah yakarak verdiği teklifin yüzde 80'ini ödemeden 35-40 yü süreyle gehrine sahıp olabüiyor. Aynca Torba Yasası'na eklenen 13'üncü madde ile gerek Egeport gerekse Galataport için imar yetkisi belediyeden alınıp merkezi hükümete verildi. Böylece yatınmcının istediği yükseklikte yapılaşma ile yeni rant kapılan da ardına kadar açılmış oldu. Kutman'ın liman aşkı Kuşadası ve Karaköy Limanı ile sınırlı değil. Kutman, Hong Kong kökenli Hutchison fırması ile tzmir, Derince, Mersin, Iskenderun, Haydarpaşa, Bandırma ve Samsun limanlannın işletme haklannı almak için Maliye Bakanı Kemal Unakıtan ile Ulaştırma Bakanı Binali Yıldının'a mektup yazarak "Göriişüp anlaşahm, sınırü bir ihale yapüsın. bu 7 Hmana 30 yıllığına 1 milyar 35 milyon dolar vereibn, bu pazarhk da aramızda kalsın" ricasında bulundu. üşı sırasında Özelleştirme 1da- resi'ne teklif vermişti. Ata- köy Grubu şirketleri içinde Galleria Alışveriş Merkezi, Hotelleri'nin içinde 5 yıl- dızlı Crown Piaza Ho- tel. 4 yüdızlı Holiday Inn ve 700 yat kapa- siteli marinabulunu- yordu. TÜPRAŞ skandalı AKP hükümetinin Kutman ve Ofer'e iyi- lıkleri sadece Kuşada- sı ve Galataport ihalesi ile sınırlı değil. Bu iki pro- je için özel kanun çıkaran hükümet, geçen yıl TÜP- RAŞ'ın yüzde 14.76'hkhis- sesini Kutman'm Global Men- kul Değerler şirketi aracıhğıyla gızlıce Ofere sattı Özelleştır- me Yüksek Kurulu'nun 7 Ocak'ta ızın verdiği hısse satışını bir tek Kutman haber aldı ve TÜPRAŞ' ın yüzde 14.76'sının 446 milyon do- lara Ofer'e satılmasına aracılık ettı. TÜPRAŞ 8.1 milyar dolarla Koç- Shell konsorsiyumuna satılınca Ofer'in kân 5'e katlandı. Skandal patlayıp SPK soruşturma açmca iş- bitirici Kutman, satış ışlemi için, "Benim değil, Özelleştirme İdare- si'nin sorunu" dedi. Başbakan ve Maliye Bakanı'mn Ofer'le Davos ve Ankara'da görüşe- rek gerek TÜPRAŞ gerekse Kuşa- dası ve Galataport ihalesi için önce- den söz kestikleri öne sürüldü. Baş- bakan ve Maliye Bakanı önce bunu reddetti. Ardından Unakıtan'ın Ofer'le Uzakdoğu seyahatüıde bir- likte olduklan ortayı çıktı. Başlan- gıçta görüşmedik diyen Başbakan ve Bakan, sonra görüştükleri- ' niitirafettiler. TMSF'nin ihaleye çıkardığı Star Grubu medya ihalelerine Mehmet Kutman'm ortağı ol- duğu Turkcom ile Kanadalı CanWest şırketı ortak girdi. îlk ihale Süper FM'le başladı. Tür- kiye'nin ilk özel radyosu Sü- per FM'e Kutman ve ortağı 33.1 milyon dolarla sahıp oldu. ikinci ihale Metro FM için ya- pıldı. Kutman-CanWest ortak girişimı Metro FM'i de 22.9 milyon dolara satın aldı. Kanada'nın en büyük med- ya şirketi ve en büyük günlük gazete yayıncısı olan Kanada- lı şırketin Süper FM ve Metro FM'deki hıssesı Türkiye'deki yasalar gereği şımdılik yüzde 25. Kutman hakkındaki Iddialar 5 Temmuz 1999 günü Tür- kiye 'ye devalüasyon öneren IMF belgesinin Mesut Yılmaz taranndan kuzen Mehmet Kut- man'a sızdınldığı, bunun üze- rine dalgalanmaya geçen bor- sadan Kutman"ın 2.5 milyar dolar haksız kazanç elde etti- ğı, borsada "Kara Cuma" ola- rak geçen bu gelişmelerin Ba- kan Hiknıet LTuğbay'ı intiha- ra götürdüğü söylenmişti. Yılmaz hükümetinin devril- mesine neden olan Türkbank skandalmda da adı geçen Kut- man'la ilgili ABBalkaner. "Be- nim bankanıa el konubnasınm sebebi, Yılmaz'ın yeğeni Kut- man'a verdiğimiz kredryi geri abnamızdır" demişti. 2002 'de Newyork Times ga- zetesine demeç veren Kut- man' m "TürkiyeMoratoryum ilan edebffir" sözleri üzerine Uluslararası Derecelendirme Kuruluşu FITCH Türkiye" nin kredi notunu -B'ye düşürdü. Bu haberlerle piyasalar sarsıl- dı. Bu olay üzerinde açıklama sonrasuıda Global Menkul De- ğerler'inborsadan 16.8trilyon liralık satış, 35.7 trilyon liralık ahş işlemleri mercekalüna ahn- dı ve savcılık soruşturma için SPK'ye başvurdu. GSM 1800 lisansları için Ulaştırma Bakanlığı' nca yapı- lan ihalelerden ilkini 2.5 mil- yar dolar veren İş Bankası al- mıştı. Iddıalara göre Kutman bunu önceden haber almıştı, borsada işlem gören hisse se- netlennin halka açık kısmınm yüzde 48'inı topladı ve ihale- nin açıklandığı gün de saüşa ge- çerek trilyonlar kazandı. PAZAR ORHAN BURSALI Bir Pazar Zırvalığı! Bu Pazar, GALATAPORT olayından yola çıkarak bir düşünce jimnastiği denemesi yapacağız. Anahtar sözcükleri: Galataport; 40 yıl sonra öde- me vaadi; AKP; Erdoğan; Maliye Bakanı; Istan- bul Belediye Başkanlığı; hayali kişiler; yolsuzluk da- vaları; Şeriat inancı; Kutman.. Düşünce jimnastiğinin güncel çıkış noktası: 3.4 milyarlık hayali getırili Galataport projesi. Istan- bul'un en değerli bölgesinin getinsı müthiş yüksek, çok özel imtiyazlarla 40 yıl neredeyse "bedavaya " işlettikten sonra, eğerOfer-Kutman hâlâyerindey- se, o zamana kadar kazanacakları beş-on milyar dolan alıp allahaısmarladık dememişlerse veya para ödememek için sözleşmenin kendilerine ta- nıdığı itirazlan hayatageçirmemişlerse.. hazineye "kiralarını" ödeyecekler.. Ineğin suyu ıçmesı ve dağa kaçması hikâyesi.. AKP, iktidar saltanatı için tek kuruşunu harca- yamayacağı bu projeyi, bu haliyle niye versin? Ulaştırma Bakanı'na göre "gelecek iktidarlara kaynak bırakıyorlar"mış! Güzel Tanrım! Sev be- ni, okşa saçlanmdan! Bırkaç milyar dolar gelir el- de edebilmek için çırpınan bir iktıdarın, 40 yıl son- raki iktidarları düşünmesi karşısında sandalyeden düştüm! Bu görülmemiş erdem ve büyüklük kar- şısında yüreğım göğsümden fırladı, sözcükleryı- tıp gıtti, yıllarca hasret kaldığım bir duygulanım bozukluğu yaşadım ve göz pınarianm kurudu! Ama durun, nerede yaşıyoruz! Cennette değil Dünya'da ve bu yuvarlağın üzerindeki Türkiye'de- yiz! llhan Selçuk'un (Bize, artık llhan ağabeyiniz değılim dedi!) sık vurguladığı gibi, kendi yolsuzluk davalan üzerine şal örten ve seçim öncesı en bü- yük şeref sözü dokunulmazlıkları kaldırmayan bir AKP iktidannda! • • • Şimdi bir mantık kuralım: Devlet ancak 40 yıl sonra ineğin içtığı suyun peşinde dağlara düşüp kiralannı alabileceğine göre, projeden bu haliyle ka- zanan tek taraf var: OFER-KUTMAN ikilisi.. AKP tüccar mı tüccar! Böyle tek taraflı kazanca imza atar mı! Eh devlet geliri ineğe havale edildiğine göre, bugünün gelirinı veya bu büyük projenin yüz- deliğini birilerinin tahsi! etmesi ve alışverişi denge- lemesi gerekir.. Burada şüphesiz kurumsal bir ka- sa var! önümüzdeki seçimlerın finansmanı var. Büyük paralar olmazsa ıktıdar da olunmazJ Aca- ba bu projenin yüzde piyasası nedir. Yüzde 5'i bi- le müthiş para! Tabii, bu sadece bir mantık oyu- nu, düşünce jımnastiğidir. Kutman, bir anahtar. Kapılan nasıl açacağını bilen bıri. Yasa ve gece operasyonlan uzmanı. Mil- liyet'in yaptığı çok önemli araştırma gösterdi: En değerli müşterisini (Ofer) gece yansı iki'de Mali- ye Bakanı'mn önüne çıkartabıldığıne göre! Ve Una- kıtan ertesi gün TÜPRAŞ hısselerinın yüzde 10 is- kontoyla verilmesinı emredıyor! Tanrım! Şu Mali- ye Bakanı'nı ne büyük hasletlerle donatıp ıçimize saldın! Nasıl da kendine özgüvenlı! Gözümüzün ıçi- ne baka baka! Yüzü hiç kızarmayan bir kul yarat- tın! Kutman, operasyonların adamı! Ne demişti Kuşadası Limanı projesınde: Bu işi yasa ile halle- deriz! Ve AKP, bir gece yansı operasyonuyla ve tor- ba yasa ile Kutman'ın teklrfini yasalaştırmıştı.. lliş- kilen özel ve sıcak. Kutman, siyasilerin gölgesi dı- şına düşmeyen bir kişı.. Her şeyi vatan millet için yapıyor! Bütün diğerierı gibi! llişkileri dikey, Mali- ye Bakanı ve Başbakan.. Bu ilışkilerfazla kişiyi kal- dırmaz.. Ve oradan yatay emirlerie, bürokrat ve mil- letvekılleriyle, vatan millet aşkına uygulama geli- yor.. Arada bir de "emin kişi" vardır. kim acaba? • • • Şimdı mantık yürütmek için bir başka jimnastik: Diyelim ki îstanbul Belediye Başkanı seçildim.. Bu düzen de "küfürdüzeni". Kubbeleri miğfer, mina- releri de süngü olarak görüyorum.. Şeriat düzeni- ne inanmışım.. Davam büyük. Büyük davalar çok büyük paralar gerektirir.. îstanbul bir memba! Her yerinden para fışkırıyor ve üstelik ben de bu mem- banın tam üzennde oturuyorum! öyle kı fışkıran su- yu beni havalardatutuyor.. Akbıl makbil.. İhale mi- hale.. Kendi zenginin menginin.. Beni iktıdarata- şıyabilecek miktarlan kotarmam mı.. Bu küfürdü- zeninin parasıyla, bu küfür düzenini vurmam caiz olmaz mı.. Bana, evet yaparsın ve vurursun diyor- sunuzdur.. yanılmıyorsunuz.. Şöyle ortalama he- saplai milyar dolan davanın emrine verdiğimi tah- minediyorsunuz.. Konjonktüruygun.. HooopAn- kara'ya kadar yolum olur.. Bugün "küfür düzenı" görüşlerim değişmiştir.. Çünkü keşfettım kı bu düzen tam da benim düze- nim.. Bu düzen beni eller üzerinde tutuyor, sırtın- da taşıyor, çevremdekileri her bakımdan ihya edi- yor.. Zaten istediğım bufdeğil miydi! Neydi anahtar sözcükler, siz onlaria kendi öy- künüzü kurabilirsiniz.. obursaliCâ cumhuriyet.com.tr 7. YIL DA v« NİCE YILLARDA HEPARAMIZDA IIEPBASIMIZDAS1N... EŞlNreÇOCUKLARIN Ahmet B l B E R W5 - !998> PERTEK KADASTRO MAHKEMESİ'NDEN BİLDÎRİLMİŞTİR DosyaNo 199413 Esas Davacılar Gule Gulatar \e müştereklen tarafından davah Fecıre Demırol alevhıne mahkememızde açılan komısvon karanna ıtıraz davasmın \apılan açık yargılaması sırasında verılen ara karan gereğınce. Dahılı davacı Alı Ihsan Gulatar'ın tüm araştırmalara rağ- men adreslen belırlenıp 17 01 1978 tarıhlı dava dılekçesı ile ışbu mahkememız dos>asının duruşma gun \e saatının tebhğı mumkün olmamıştır Yukarıda dosya numarası yazılı bulunan mahkememız dosyasının duruşma günu 06 10 2005 gunu saat 09.35'e bı- rakılmıştır 11 10.19" 1 " tanhlı da\a dılekçesı dahılı da\acı Alı thsan Gülatar yukanda behrtılen duruşma gün \e sa- atınde mahkememızde hazır olması \e>a kendısinı bir \e- kılle temsıl ettırmesı \e\a da^a sebep \e delıllennı bıldır- mesı, 11 10 197 7 tarıhlı da\a dılekçesıne karşj dıyeceklen- nı bıldırmesı. ak=>ı halde yokluğunda \argilama\a de\am edileceği \e toplanan delıllere gore karar venlecegı hususu, duruşma gun ve saatı ile da\ a dılekçesının kendisine tebhğı yenne kaım olmak üzere ılanen teblıâ olunur 02 09 2005 Basın 44282