Katalog

SAYFA CUMHURİYET 25 EYLÜL2005PAZAR 14 KULTUR kultur@cumhuriyet.com.tr Otto Berchem, Amerika kentlerindeki göçmenlerin işaret dilinden esinlendiği çalışmasıyla bienalde Istanbıüsokaklannda'Hobo'larSELCENAKSJEL tstanbul Biecali' ne katılan sa- natçüardan bi«a Otto Berchem. Sergilediği, bür anlamda 'kente uyarladığı' çaJışmasına 'geçici geçen kişi' aduıı venyor. Şişha- ne'deki Garat»>ti Bankası Bina- sı'nda fotoğrailannı sergiliyor, işinin asü vurucu parçalannı oluş- turan kenti de özenle belirlediği sokak köşeleri. elektrik kutulan gibi herhangi bır noktasından 'işaretliyor'. Berchem, aslında Hobo'lann, ABD'deki yurtsuz göçmenlerin \9. yy sonuyla 20. yy ortasına dek.kullandüdan, ara- lanndabilgi aktanmını sağlayan resimsel'işare* diliyle konuşuyoı bienal izleyicisi ve Istanbullu'yla 'lyi Kalpli Kadın' ya da 'Tehlı- ke'nin nerede olduğu bir sosyo- logdan çok insan ıçinönemli... Po- litik bir gönd-erme ya da kentin eleştirisi değLl söz konusu olan. Berchem'le, bienalde sergiledi- ği işi üzerine konuştuk. -Tasarmmgen^Ueştirmekiçin Türkiye'> ye ej>e) önce gelmişsi- i £ V n n ' T M I p l — ~ ı ' '"• ıı'i ' İT OTTO BEHCHEM - 6 hafta- dır buradayım, daha önce nisan- da da gelmiştim, genel bir ziya- ret için. Asıl araştırmayı haziran- da yaptım. t l k ziyaretimde ama- cım tasanmın uygulanma olasılığı- nı araştırmalctı. Tasanmı gerçek- leştirirken, Umut Çocuklan Derne- ği'nden ve TJmut Çamaşırhane- si'ndenkişilerle görüştüm; kentin nerelerine hangı işaretleri koyaca- ğımı belirlericen, önerüerini aldım. İlgi çeklcl bir deneylm - Tasannızffi çüoş noktası ve ts- tanbul Bienali'ne sunuşunuzun öy- kiisünedir ? BERCHEM - Charles Esche ve Vasıf KortuJi tarafından çağnldı- ğunda, ana konu üzerine bilgi ver- diler. Bu işaret sistemi üzerine ku- rulu tasanmın çıkış noktası, teme- li ABD'dedir. Kentsel bir olguydu, yani Hobo işaret dili. Ancak, ben de 1992'den buyanasürekli ABD'de yaşamıyorum, bu nedenle ABD 'de- ki kentlere dair ne büiyorsam, Is- tanbul için de o kadar biliyormu- şum gibi duyumsadım. Burada olup biteni gözlemlemek vebelki de kendi kültürümden, geç- miş deneyimlerimden bir şeyleri bu çauşmâya taşımak benim için 1 > MJ u işaret sistemi üzerine kurulu tasanmın çıkış noktası, temeli ABD'de, ABD kentlerindedir. Hobo işaret dili, ABD'deki yurtsuz göçmenlerin 19. yy sonuyla 20. yy ortasına dek kullandıklan, aralannda bilgi aktanmını sağlayan resimsel/işaret dilidir. Ancak ben de 1992'den bu yana sürekli ABD'de yaşamıyorum, bu nedenle ABD'deki kentlere dair ne büiyorsam, Istanbul için de o kadar biliyormuşum gibi duyumsadım. Zaten bienaldeki birçok sanatçı gibi burada 'geçici" biriyim. Bu yüzden, daha önce yolumu kaybettiğim yerlere koyduğum kimi işaretler de özel bir anlamkazamyor... " çokilgi çekicibir deneyim oldu. Söz konusu olan. sokakta yaşayan göç- menlerin işaret dili; tabii ki hiçbir zaman bir Hobo olmadığımdan, bi- re bir yaşadığım deneyimlerin so- nucu değil seçtiğim işaretler. - Ön araşürmalannız sırasında benzerbir işaret ditinin tderinerav ladınıznu? BERCHEM - Ilk gelışimde ben- zer bir sistem olup olmadığını araş- tırdım, yararlı olabilecek birkaç işarete dıkkatimi çektı bazılan, bil- diklerimin biraz farklıydı. Tüm Av- rupa'da rastlayabileceğiniz, daha çok Çingenelerin kullandıklaruun değişmiş biçimi gibi, ama çok az- dılar. Bütün olarak algılanabilecek bir söz dağarcığının parçalan gibiy- diler diyebilirim. Tasarun, daha çok ABD Hobo işaretlerinin diyalekti- ğine dayanıyor; bu tip bir işaret di- li Avrupa'da, Almanya, îsvıçre ve îngiltere'de de var. Ozellikle göç- men Çıngenelerin yaşadığı alan- larda... - İstanbuTla bağtanü kurarken özen gösterdiğiniz konular ne oldu bu çerçevede ? BERCHEM- Benım için kentin bir tür haritasım çıkarmak önem- liydi, işaretlennbazılannı dernek- ten CihanÇahkve Ahmet Hoca'yla. çocuklarla ve gençlerle, oradan Fa- tih ve Cengiz'le düşünce alışverişi yaparak saptayıp yerleştirdim.' Yı- yecek bulmak için iyi bir yer' an- İamına gelen işareti, örneğin. Tak- sim'de onlara ara sıra yiyecek ve- ren birbüfenin önüne koydum.' Ko- naklanabilir' işaretini, bir açıdan güvenli, ama başkalan da uyudu- ğundan tehlikeli de olan, arasıra yattıklan bir yere... İşaretlerin ba- zılarını da kendi deneyimlerimle yerleştirdim, zaten bu amaçla uzun bir süre geçirdim tstanburda. Ör- neğin. ilk gelişimde bir caddede röportajlar yapıyordum, yan so- kaktan bir kadın bizim orada ne yapuğjmız çokmerak etti, konuş- tuk, beni evine davet edip limo- nata sundu. 0nun evine 'iyi kalp- li kadın' işaretini koydum son- radan. Ya daIstiklal Caddesi'nde, korkutucu bir olaya taruk oldu- ğum köşeye 'tehükeli yer' işa- retini... Bütünsel bir anlatım - Kendinizden en çok ne kaü- yorsunuz bu tasanya. toplumsal bir incelemeden ayıran tenıelba- kış açuun açıklayabilir misiniz ? BERCHEM -Son aşamaya geldiğinizde, bütünsel bir anla- tıma ulaşıyorsunuz, işaretler de- koratif elemanlar değil çünkü. Tüm işaretler, genel kavrama bağlı kalınarakbelirlendi. Ben de burada 'geçici' biriyim, bienal- deki birçok sanatçı gibi. Bu yüz- den, daha Önce yolumu kaybet- tiğim yerlere koyduğum kimi işaretler de özel bir anlam kaza- nıyor... Ve, tabii ki, bazı işareder de an- lamını, geçerliliğıini yitirecek; çünku ben geçici bir gözlemle koydum onları, birkaç hafta sonra geçerli olmayacaklar belki, bazı- lan şimdiden yok oldu bile. Graf- fiti kültürünün ohnaması da şaşırt- tı beni. Cihangir'de gördüklerim var, ama onlar da pek içten değil. New York'ta her yerde graffitiler vardı. ama sonra bir kampanyayla üzerlerini boyadılar. -Çağdaş bir sanatçıolarakbir ta- sanya bakişınız nedir? Naalbir an- laümı seçiyorsunuz. genel anlam- da? BERCHEM- Sanat yapmak, bir çıkış yolubulmakla ilgilibir şey. Bi- enallere gelince, onlar kentlerin kimliğinde önemli bir yertutar. Ko- re'deki bienali düşünüyorum, o da önemli bir örnek. Burada yaptığım iş de genel anlayışıma bir örnek oluşturuyor. Özellikle sergı alaru- nrn dışına taşan işler yapmayı se- \iyorum, gerçekçi, kendiliğindenbir yolla işle\- kazandırmak istıyorum çalışmalanma. -Belkibu, sLdn tasannızla biena- linkonusu arasındaki en güçlü bağ- dır». BERCHEM - Evet, belki de... Bır düşünceler dünyasıysa söz ko- nusu olan, bu tasarun yaşayabilir... İstanbul Bienali'nin bilet fiyatlan; tam 15 YTL ve indirimli 7 YTL. Sanatseverler, biletlerle bırlikte 270 sayfalık 'Bienal Rehberi'm de ücretsiz olarak alabilecekler. Dileyen sanatseverler her gün Deniz Palas, Garantı Binası ve Tütün Deposu'nda, saat 11.00, 13.30, 15.00 \el6.30'da düzenlenecek olan Rehberli Turlar'a da katılabilirler. 9. ULUSLARARASI İSTANBUL BİENAÜ SÜRÜYOR Bir haftada 2 7 bin kişi ziyaret etti HKültûrSmisi-17Eylürde başlayan 9. Uluslararası İstanbul Bknali sürüyor. Küratörlüğünü \an Abbemuseum'un yöneticisı Cbarles Esche ile Platform Garanti Güncel Sanat Merkezi'nin yöneticisi Vasıf Kortun'un üstlendiği bienalin konusu 'İstanbuT. 53 uluslararası sanatçı ve sanatçı topluluğunun işleri yedi ayn yerde; Şişhane'deki Deniz Palas Apartmanı, Bankalar Caddesi'ndeki eski Garanti Bankası Binası, Tophane'deki Tütün Deposu, Tünel'deki Bilsar Binası, Tophanedeki Antrepo 5. Istiklal Caddesi'ndeki Platform Garanti Güncel Sanat Merkezi ve Garibaldi Binası'nda sergileniyor. Bienali bugüne dek 7 bini biletli olmak üzere 27 bin sanatsever gezdi. tstanbul Bienali, kapalı alanlardaki sergilerin yanı sıra, kentin farklı yerlerinde sergilenen . >• işlerle güncel sanatı sokaklara taşıdı. Bienale açılış haftasında uluslararası güncel sanat çe\Telerinden eleştirmen, küratör. müze ve galeri yöneticisi ile yabancı basm mensubu olmak üzere 3000'in üzerinde konuk geldi. Bienale katılan sanatçılar Pavvel Althamer, Yochai A%TahamL Yael Bartana, Otto Berchem, Johanna Billing. Michael Bhım, Daniel Bozhko\, Pavel Büchler.PhilCollins. Smadar Dreyfus, Lukas Duwenhögger. Hala Elkoussy, Maria Eichhorn, Gardar Eide Einarsson. Jon Mikel Euba, Cerith Wyn Evans, Jakup Ferri,FryingCh>, Günther Förg, Luca Frei, Erik Göngrich, Gruppo A12, Daniel Guzman, IRWEN, Chris Johanson. YZ.Kami,Karl-Heinz Klopf. Yaron Leshem, David Maljko\ic. Paulina Olovvska. Silke Otto- Knapp, Ola Pehrson, Dan Perjovscbi Khalil Rabah, Ruangrupa, Mario Rizzi, Sohnaz ShahbazL Ahlam Shibli, Sean Smder, Nedko Solakov, SUPERFLEX, Pflvi Takala. Alesander Ugay/ Roman Maskakv, Axel John W1eder/Jesko Fezer, TîntinVVıuıa. 9. ULUSLARARASI İSTANBUL BİENALİ'NDE KONUMLANDIRMALAR Kûltür senisi - 9. Uluslararası tstan- bul Bienali kapsammdaki konumlan- dırmalar, Misafirperverlik Alanı, Is- tanbul'daki Paraleî Projeler, Uluslara- rası Paralel Projeler ve Istanbul'daki Eşzamanlı Etkinliklerbaşhklanndatop- lanıyor. MSAPıRPERVERLlK ALANI j _ bolaniar Uluslararası Sanat Akadenulen Oğrenci j^tölyesi: 12 uluslararası sanat akademisinden S0"in üzerinde profesör ve ögrencinin katüdığı ve 9. Bienalin temasını izleyen bu atölye, kent mekânnun yeniden •etkinleştirilmesi, galeri mekânı dışında farklı sanatsal stratejilerin araştınlması, kenti çinde yeni görsel üetışim yollannın tanımlanması ve mekâna özel sanatsal pratiklerin olasüıklannı. taleplerini tartışmayı hedefliyor. Atölye sonuçlan 15 Eylül iübariyle Antrepo No: 5'de sergileniyor. MKIOSK Yaklaşık 200 yayınevi, süreli yayın, video ve sesli projeyi banndıran. devamlı büyüyen ve deği^n gezici bir arşiv olan KJOSK, tstanbul'a tüm dünyadan toplanmış, 3000'den fazla çagdaş sanat yayınından oluşan bir koleksiyoıı getirecek. KIOSK, bienalin yayınladığı kitaplarla birlikte, İstanbul'da geçici ama eşi olmayan bir kültür ve sanat referans kitapUğı oluşturacak. I Procje: Imalaî hatası Hafriyat Gnıbu Sergısi Bienal Süresince: Antrepo No: 5 I Serbest Vuruş Küratör: Halil Altındere. Bienal süresince: Antrepo No: 5 MROLL Roll müzik dergisı ofısi. geniş müzik arşKi ve halka açık mekânıyla birlikte, Antrepo No: 5'te. Roll'un editörleri. bienal sırasında Misafırperverlik Alanı'ndabulunarak. derginin geçmişi. Türkiye"deki toplumsal değişim ve derginin 100. sayısından yola çıkarak çeşıtli tartışmalar, gösterimler ve performanslar düzenleyecek. İSTANBUL'DAKİ PARALEL PROJELER • Altmış Milyon Yaşında Handan Börtüçene'in yerleştırmesi 30 Ekim'e dek Sarkusyan Binası Frej Apartmanı,Şişhane Meydanı, Beyoğlu. I ...biz.,.biz kimiz /...and we..who arewe Toos Nijssen 16 Eylül-9 Ekım 2005 Palais de HoUande, Istiklal Caddesi No: 393, Beyoğlu • Encore November Paynter ve Jo SteUa-Sawicka'nrn plak seçkisi 15 Eytül-30 Ekim 2005 Büyük Londra Oteli, Meşrutiyet Caddesi No: 117, Tepebaşı I Perde Arkası Canan Şenol P Eylül-17 Ekim 2005 Fotoğraf Ensulasyonu, 2005 Şahkulu Mah. Galıp Dede Cad. Yörük Çıkmaz No: 3. Tünel, Beyoğlu • Venice Biennale ManchesterPavyonu'nun izniyle 15 Eylül-31 Ekim 2005. Bienal süresine her gece Cafe Urban, Kartal Sok. No: 6 A Galatasaray, Beyoğlu ULUSLARARASI PARALEL PROJELER I Eindhovenistanbul 1 Ekim 2005-29 Ocak 2006 Van Abbe Müzesi, Eindhoven, Hollanda • Posit 9B Kasım-Aralık 2005 Ikon Gallery, Birmingham, Ingiltere İSTANBUL'DA EŞZAMANLI ETKİNLÎKLER I Akbank Kültür Sanat Merkezi Tekinsiz Unheimlich 23 Ekim'e kadar. Küratör: Alı Akay. Istiklal Cad. No: 14-18, Beyoğlu vnvn 1 akbanksanat. com I Akmerkez An at Akmerkez Ul 12 Eylül-12 Ekim. Her gün 10.00-22.00 Akmerkez Alışveriş Merkezi, Nispeti\r e Cad., Etiler — I Apartman Projesi Bekleme odası Görsel Işitsel enstalasyon 11 Eylül-31 Ekim. Pazar ve pazartesi dısında her gün 14.00-22.00 Şehbender SoL No: 4 Asmalımescit, Tünel • Art-Actually 18-28 Eylül Konsept ve uygulama: Michele Thursz G Fatoş Üstek Galata-Karaköy Bölgesınde kamusal alanda gerçekleştinlecek bır dizi enstalasyon. yayın ve sanat etkinbklen. WM-w.art-actuaUy.com • Artdepo Sanat Galerisi Karma Resim Sergisi 1 Eylül-30 Kasım Akatlar Kültür Merkezi. Zeytinoğlu Cd. Akaüar. www.artdepo.com.tr. M Atatürk Kültür Merkezi Sürgünsel Varoluş Alı Cabbar 23 Eylül-7 Ekim Atatürk Kültür Merkezi. Taksim B Borusan Sanat Galerisi Yeryuzü Hazlan Bahçesi The Garden of Earhly Delights Barbara ve Zafer Baran 17 Eylül-12 Kasım. Pazar ve pazartesi hariç her gün 10.30-19.00 Istiklal Caddesi 421. Beyoğlu w. borusansanat.com • C.A.M. Gallery Pray I Dua Peter Hnstoff 19 Eylül-4 Ekim. Hristoff'un. kendi motiflenyle Anadolu halılannın geleneksel yapısını bırleştirdiği çizimlerinden yapılrruş on halı sergileniyor. Aya Sofya Müzesi, Sultanahmet I Düşünen Çöpler Video-Enstalasyon, 17 Eylül-1 Ekim. Her gün 13.00-19.00 Sofyalı Sok."No 26 Asmalımescit. Be\oğlu-Avlu • Fransız Kültür Merkezi Stockage 1 Stoklama Luzia Simons Fotoğraf ve enstalasyon 14 Eylül-28 Ekım. Istiklal Cad. No' 8, Beyoğlu www.luziasunons.de • Galeri Apel Komşu 15 Eylül-22 Ekim. Hayriye Cad No: 7. Galatasaray, Beyoğlu www.galleryapel.com I Galeri Nev Grup Sergisi 14-24 Eylül. Pazar ve Pazartesi hariç her gün 11.00-18.30 Maçka Cad. No: 33/B. Maçka v,-ww.galerinev com JP Galehst Cnifonna Leyla Gediz 14 Eylül-15 Ekim Pazartesi-Cuma. 11.00-19.00; Cumartesi 12.00-18.00 Istiklal Caddesi Mısır Apt. No: 311 4, Beyoğlu I Garanti Galeri Sesmekân: Çağdaş Müzikte Mekânsal Çalışmalar Soundspace: Spatial Vv'orks in Contemporany Music 16 Eylül-28 Ekim Küratör: Avkut Köksal Varese. Xenakis. Stockhausen. Boulez, Cage gibi bestecilerin mekânsal çalışmalan. Pazar ve pazartesi hanç her gün 11.00-20.00 Istiklal Caddesi 187. Beyoğlu WY.~w.garanti.com.tr • Goethe-Institut İstanbul Galeri Dürer Anılann Izinde Memory Lane Bienal Portfolyolan İSTANBUL 1995-CETINJE 2005 13 Eylül-30 Ekim. Küratör: Ren'e Block Teutoria, Galıp Dede Cad. 85. Tünel • İki Yaka Arasında 21 Eylül-14 Ekım Küratör: Derya Yücel Yer Aykut Barka Vapuru, Beşiktaş-Kadıköy sefer hattı. Vapur saatleri için bkz. Beşiktas Vapur Iskelesı \e Otobüs Duraklanndaki Wall afışleri • tstanbul FotoğrafMerkezi Genç Soluklar-m Fotoğraf Sergisi 15 Eylül-29 Ekim. Düzenleyenler: Geniş Açı Dergisi & İstanbul Fotoğraf Merkezi Tarlabaşı Bulvan No: 272, Beyoğlu wwk: tstanbulfotografmerkezi. com, I tstanbultsveçAraştırma Enstitüsü Analog Fictions Analog Kurgular 17-30 Eylül Küratör Florence DerieiK Her gün 14.00- 19.00 Istiklal Cad. 497. Tünel www.sni.org I tstanbul Modern Center of Gravity çekim merkezi 17 Eylül-8 Ocak 2006. Küratör. Rosa Martinez Pazartesi kapalı Salı-Pazar. 10.00-18.00, Her perşembe 10.00-20.00 (10.00-14.00 ücretsiz) Meclis-i Mebusan Cad Limas ljletmeleri — Sahası Antrepo No: 4, Karaköy www. istanbulmodern.org • İttihad Sigorta 12 Eylül-2 Ekim Konsept Adnan Yıldız Koordınasyon: Adnan Yıldız, Ömür Kula, Övül Durmuşoğlu Lucal Utopia Partisi: 28 Eylül, Roxy ittihad Sigorta Han, Sıraselviler Cad. Taksim Ilk Yardım Hastanesi karşısı • Karşı Sanat Çalışmalan 50. Yılında 6-Eylül Olaylan Tümamiral Fahri Çoker'in ArşKinden Fotoğraf ve Belgeler 6- 26 Eylül. Pazar dışmda her gün 11.00-19.30 Istiklal Cad. Elhamra Han No: 258 K: 2. Beyoğlu, >nw. fajrsı.com • Labplace tstanbul 14 Eylül-8 Ekim. Sanatçılar: Phiüppine Hoegen, Yasemin Özcan Kaya, Carolien StikkerHeTgün 14.00-19.00 Serdar-1 Ekrem Sok. 81/1, Tünel H Maçka Sanat Galerisi ÇaresızlerÜespaır Şükran Moral 13 Eylül-15 Ekim. Pazar ve pazartesi hariç her gün 13.00- 19.00 Eytam Caddesi, 31/A, Maçka H Metastaz Enstalasyon 20-28 Eylül. Sanatçı: Melis Ağazat Her gün 11.00-18.00 tzzetpaşa Sok. 55'3,Bomontı, Şişli H Proje 4L Elgiz Çağdaş Sanat Müzesi 1988'den Günümüze Bir Kesit. Elgız Koleksiyonu'nda bulunan yapıtlarından olusan bir sergi. Çarşamba^Cuma: 10.00-19; €umartesi: 10.00-16.00 HarmanSûk. Harmancı Giz Plaza, Levent www.proje4l.org I Sabancı Üniversitesi Kasa Galeri Serbest Giriş: Kasa Galeri'nin tzledikleri 21 Eylül-25 Kasım. Marius Dahl, Antonio Cesentno ve Denvien Louche-Polissier Bankalar Caddesi No: 2, karaköy • Sevdiğin ile beraber olmazsan canım beraber olduğunu sev... lf you can't be with the one you love, honey... Bob Bartington'ın hayata geçirdiği ve çalışmalannı sürdürdüğü proje mekânı. 15 Eylül'den itibaren her gün açıktır. Kumbaracı Yokuşu No: 64 Gezici Apt., Beyoğlu www. bobpartington.com • Skanbul Connection İstanbul 2005 17-24 Eylül. Bır dizi sanat projesi, performans, görsel çalışma. film ve video gösterimlen. 26 ve 27 Eylül'de bonus etkinlikler. Her gün 15.00'ten itibaren Skanbul Connection Center Nuruziya Sok. 35'1,K: 6, Beyoğlu www.Skanbulconnection.org ~